Jehovah Ma Na Gbẹ́ Nugbonọ Etọn lẹ Dai
“[Jehovah] ma na gbẹ́ nugbonọ etọn lẹ dai. Na nugbo tọn, yé na nọ yin hihọ́-basina kakadoi.”—PS. 37:28, NW.
1, 2. (a) Nujijọ tẹlẹ wẹ whle nugbonọ-yinyin devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn pọ́n to owhe kanweko aotọ J.W.M.? (b) Ninọmẹ atọ̀n tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah basi hihọ́na nugbonọ etọn lẹ te?
OJLẸ nudide tọn de wẹ to owhe kanweko aotọ J.W.M. Pẹẹde wẹ pò bọ tòwhan na ko yin fùnfùn, eyin mẹdekannujẹ ma ko yin nina whẹndo ao tuklanọ agewaji Islaeli tọn lẹ jẹ obá de mẹ. Ahọlu yetọn he ṣẹṣẹ yin dide lọ, Jeloboami, yawu yinuwa nado hẹn gandudu etọn lodo gbọn sinsẹ̀n Tohọluduta tọn yọyọ de didoai dali. E biọ mẹdezejo mlẹnmlẹn sọn mẹjidugando etọn lẹ si. Etẹwẹ devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ na wà? Be yé na gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ na Jiwheyẹwhe he sẹ̀n yé te ya? Fọtọ́n susu lẹ wẹ wàmọ, podọ Jehovah penukundo yé go dile yé hẹn tenọgli yetọn go.—1 Ahọ. 12:1-33; 2 Otan. 11:13, 14.
2 Nugbonọ-yinyin devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn nọ yin whiwhlepọn to egbehe ga. Biblu na avase dọmọ: “Mì yin huwhẹnọ, bosọ nọ họ́ mìde: na [Lẹgba], mẹglatọ mìtọn, di kinnikinni he to lìlì, e to zọnlinzin pé, bo to mẹhe e na tlẹndù dín.” Be mí sọgan ‘diọnukunsọ ẹ gligli to yise mẹ’ po kọdetọn dagbe po ya? (1 Pita 5:8, 9) Mì gbọ mí ni gbadopọnna nujijọ delẹ he wá aimẹ to gblagbla ojlẹ he mẹ Ahọlu Jeloboami hẹ́ gánzinpo ji to owhe 997 J.W.M. mẹ bo pọ́n nuhe mí sọgan plọn sọn yé mẹ. To ojlẹ awusinyẹn tọn enẹlẹ mẹ, devizọnwatọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ tin to kọgbidinamẹ glọ. Yé sọ pannukọn owù nuyiwadomẹji atẹṣitọ lẹ tọn dile yé to azọ́ndenamẹ sinsinyẹn lẹ hẹndi. To ninọmẹ ehelẹ dopodopo mẹ, Jehovah ma gbẹ́ nugbonọ etọn lẹ dai, podọ e ma na wàmọ to egbehe.—Ps. 37:28, NW.
To Kọgbidinamẹ Glọ
3. Naegbọn gandudu Ahọlu Davidi tọn ma hẹn kọgbidinamẹ wá?
3 Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo ninọmẹ he glọ Jeloboami lẹzun ahọlu te lẹ ji. Howhinwhẹn lẹ 29:2 dọmọ: “Whenuena mẹylankan dugán, gbẹtọ lẹ nọ blawu.” To gandudu Ahọlu Davidi tọn glọ to Islaeli hohowhenu tọn mẹ, gbẹtọ lẹ ma blawu. Davidi ma yin mẹpipe, ṣigba e yin nugbonọ na Jiwheyẹwhe bosọ dejidego. Gandudu Davidi tọn ma hẹn kọgbidinamẹ wá. Jehovah basi alẹnu de hẹ Davidi dọmọ: “Owhé towe po ahọludu towe po yè na hẹn ẹn lí kakadoi to nukọn towe: yè na hẹn ofìn towe lodo kakadoi.”—2 Sam. 7:16.
4. Nubiọtomẹsi tẹ ji wẹ dona he gandudu Sọlọmọni tọn hẹnwa lẹ sinai do?
4 Gandudu Sọlọmọni, visunnu Davidi tọn gọ́ na jijọho po vivomẹninọ po to bẹjẹeji sọmọ bọ e sọgan yin pinpọnhlan taidi nuhe nọtena Gandudu Owhe Fọtọ́n Klisti Jesu tọn he na wá to sọgodo. (Ps. 72:1, 17) Dopo tata to whẹndo 12 Islaeli tọn lẹ mẹ ma tindo whẹwhinwhẹ́n nado fọ́ngu to whenẹnu. Ṣigba, dona he Sọlọmọni po mẹjidugando etọn lẹ po duvivi etọn lẹ sinai do nubiọtomẹsi de ji. Jehovah dọna Sọlọmọni dọmọ: “Eyin hiẹ na nọ zinzọnlin to osẹ́ndoai ṣie lẹ mẹ, bo hẹn whẹdida ṣie lẹ ṣẹ, bosọ yìn gbedide ṣie lẹ nado nọ zinzọnlin to yé mẹ; whenẹnu yẹn na hẹn ohó ṣie lodo to dè we, ehe yẹn dọ hlan Davidi otọ́ towe. Yẹn nasọ nọ nọ̀ ovi Islaeli tọn lẹ ṣẹnṣẹn, bo ma nasọ gbẹ́ Islaeli omẹ ṣie lẹ dai gba.”—1 Ahọ. 6:11-13.
5, 6. Etẹ mẹ wẹ nugbonọ-mayin Sọlọmọni tọn na Jiwheyẹwhe dekọtọn do?
5 To yọnhowhe etọn mẹ, Sọlọmọni masọ yin nugbonọ na Jehovah ba, podọ e jẹ mahẹ tindo to sinsẹ̀n-bibasi lalo mẹ ji. (1 Ahọ. 11:4-6) Vudevude, Sọlọmọni masọ nọ setonuna osẹ́n Jehovah tọn lẹ ba bosọ jẹ kọgbidina omẹ etọn lẹ ji. Ehe sinyẹn sọmọ bọ to okú etọn godo, gbẹtọ lẹ wule gando gandudu etọn go to visunnu etọn Lehoboami he jẹ otẹn etọn mẹ dè, bo biọ kọgbọ. (1 Ahọ. 12:4) Nawẹ Jehovah yinuwa gbọn to whenuena Sọlọmọni masọ yin nugbonọ ba?
6 Biblu dọna mí dọmọ: “OKLUNỌ sọ yin adìnọ do Sọlọmọni go, na yè lẹ́ ayiha etọn sọn OKLUNỌ dè wutu, Jiwheyẹwhe Islaeli tọn, he sọawuhia hlan ẹn whla awe.” Jehovah dọna Sọlọmọni dọ, “Sọle . . . hiẹ ma yìn alẹnu ṣie po osẹ́ndoai ṣie lẹ po, he yẹn degbena we, nugbonugbo yẹn na fẹ́n ahọludu lọ sọn asiwe, bo na na ẹn hlan mẹmẹsi towe.”—1 Ahọ. 11:9-11.
7. Dile Sọlọmọni tlẹ yin gbigbẹdai, nawẹ Jehovah penukundo nugbonọ Etọn lẹ go gbọn?
7 Enẹwutu Jehovah do yẹwhegán Ahija hlan nado yiamisisadode whlẹngántọ de. Jeloboami wẹ whlẹngántọ enẹ, yèdọ dawe nugopetọ de he ko wazọ́n to gandudu Sọlọmọni tọn mẹ. Dile etlẹ yindọ Jehovah gbẹ́ yin nugbonọ na alẹnu Ahọluduta tọn he e basi hẹ Davidi, E yigbe dọ gandudu lọ ni yin mimá to whẹndo 12 lọ lẹ ṣẹnṣẹn. Whẹndo ao na yin zizedo alọmẹ na Jeloboami; awe na pò na hukan whẹndo Davidi tọn, he Ahọlu Lehoboami yin afọzedaitọ etọn todin. (1 Ahọ. 11:29-37; 12:16, 17, 21) Jehovah dọna Jeloboami dọmọ: “E nasọ yin, eyin hiẹ na tuntoai hlan ehe yẹn degbena we lẹpo, bo na zinzọnlin to aliho ṣie lẹpo mẹ, bosọ wà enẹ he yin jlọjlọ to nukun ṣie lẹ mẹ, nado yìn osẹ́ndoai ṣie lẹ po gbedide ṣie lẹ po, dile Davidi mẹmẹsi ṣie wà do; wẹ yẹn na tin to dè we, bo na do ohọ̀ nugbo de na we, dile yẹn do na Davidi do, bosọ na Islaeli hlan we.” (1 Ahọ. 11:38) Jehovah yinuwa do omẹ etọn lẹ tamẹ bo wleawuna aliho de nado de yé sọn kọgbidinamẹ glọ.
8. Whlepọn tẹlẹ wẹ nọ hẹn kọgbidinamẹ wá omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji to egbehe?
8 Kọgbidinamẹ po whẹdida mawadodo po sù to egbehe. “Mẹde to gandu do omẹ awetọ ji . . . na awugble etọn” wẹ Yẹwhehodọtọ 8:9 dọ. Nukunkẹn ajọwatọ lẹ tọn po nugbomadọ gandutọ lẹ tọn po sọgan hẹn ninọmẹ akuẹzinzan tọn lẹ vẹawu. Nukọntọ gandudu, ajọwhé, po sinsẹ̀n tọn lẹ po ma nọ saba ze apajlẹ walọ dagbe tọn dai. Enẹwutu, taidi Lọti dodonọ lọ, ‘họmẹ nọ gble’ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ “na wantuntun walọ mẹylankan lẹ tọn.” (2 Pita 2:7) Humọ, dile mí to vivẹnudo nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ bo ma nọ dín tukla, gandutọ goyitọ lẹ nọ saba yangbé mítọn.—2 Tim. 3:1-5, 12.
9. (a) Etẹwẹ Jehovah ko wà nado whlẹn omẹ etọn lẹ? (b) Naegbọn mí sọgan deji dọ Jesu na to nugbonọ yin na Jiwheyẹwhe zọnmii?
9 Ṣigba mí sọgan deji dọ Jehovah ma na gbẹ́ nugbonọ etọn lẹ dai gbede! Lẹnnupọndo afọdide he e ko ze nado diọtẹnna gandutọ gblezọn aihọn ehe tọn lẹ ji. Ahọluduta Mẹssia tọn to alọ Klisti Jesu tọn mẹ ko yin didoai. Jesu Klisti ko to gandu to olọn mẹ na nuhe diblayi owhe kanweko. To madẹnmẹ, e na hẹn kọgbọ wá na mẹhe to budisi oyín Jiwheyẹwhe tọn lẹ to gigọ́ mẹ. (Hia Osọhia 11:15-18.) Jesu ko do ede hia nado yin nugbonọ na Jiwheyẹwhe kakajẹ okú. E ma na hẹn mẹjidugando etọn lẹ jẹflumẹ taidi Sọlọmọni pọ́n gbede.—Heb. 7:26; 1 Pita 2:6.
10. (a) Nawẹ mí sọgan dohia gbọn dọ mí yọ́n pinpẹn Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn? (b) Eyin mí tin to whlepọn glọ, jidide tẹwẹ mí sọgan tindo?
10 Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn yin gandudu nujọnu tọn de he na hẹn kọgbidinamẹ lẹpo wá opodo. Jehovah Jiwheyẹwhe po tito he e zedai po wẹ e jẹ dọ mí ni ze míde jo na. Po jidide mlẹnmlẹn po to Ahọluduta lọ mẹ, mí nọ gbẹ́ jijọ-madi-Jiwheyẹwhe aihọn tọn dai bo nọ yí zohunhun do doafọna azọ́n dagbe lẹ. (Titu 2:12-14) Mí nọ dovivẹnu nado gbọṣi madodiho to aihọn ehe mẹ. (2 Pita 3:14) Mahopọnna whlepọn depope he mí to pipehẹ to alọnu, mí sọgan deji dọ Jehovah na basi hihọ́na mí to gbigbọ-liho. (Hia Psalm 97:10.) Humọ, Psalm 116:15 na mí jide dọmọ: “Nuhọakuẹ to nukun OKLUNỌ tọn mẹ wẹ okú mẹwiwe [kavi nugbonọ] etọn lẹ tọn.” Devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ họakuẹ to nukun etọn mẹ sọmọ bọ e ma na dike yé ni dọ̀n to pọmẹ taidi pipli de.
To Nuyiwadomẹji Atẹṣitọ lẹ Tọn Glọ
11. Nawẹ Jeloboami hẹn nugbonọ-yinyin etọn bu gbọn?
11 Eyin nulẹ ko yì do lehe e jẹ do wẹ, gandudu Ahọlu Jeloboami tọn dona ko hẹn kọgbọ wá na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ jẹ obá de mẹ. Kakatimọ, nuyiwa etọn lẹ sọ ze nugbonọ-yinyin yetọn na Jiwheyẹwhe do whlepọn mẹ dogọ. Na Jeloboami ma mọ pekọ to yẹyi po lẹblanulọkẹyi he e ko mọyi po mẹ wutu, e jẹ ayiha kàn ji nado hẹn gandudu etọn lodo. E lẹn to ayiha etọn mẹ dọ, “Eyin gbẹtọ helẹ to jihẹ yì nado na avọ́sannu to ohọ̀ OKLUNỌ tọn mẹ to Jelusalẹm, whenẹnu wẹ ayiha omẹ helẹ tọn na vọ́ diọ hlan klunọ yetọn dè, yèdọ hlan Lehoboami ahọlu Juda tọn dè; bọ yé nasọ hù mi, bo lẹ́ do Lehoboami ahọlu Juda tọn dè.” Enẹwutu, Jeloboami ze sinsẹ̀n yọyọ de dai, yèdọ sinsẹ̀n-bibasi he sinai do oyìnvu sika tọn awe ji. “E sọ ze ode do Bẹtẹli mẹ, awetọ wẹ e sọ ze do Dani mẹ. Onú he sọ lẹzun ylando de: na gbẹtọ lẹ to yìyì nado litai to ode nukọn, yèdọ jẹ Dani. E sọ basi ohọ̀ otẹn yiaga lẹ tọn lẹ, bosọ basi yẹwhenọ lẹ sọn gbẹtọ lẹpo ṣẹnṣẹn, he ma tin sọn visunnu Levi tọn lẹ mẹ.” Jeloboami tlẹ sọ klan azán de dovo na ede taidi “hùnwhẹ de . . . na ovi Islaeli tọn lẹ,” podọ e nọ “hẹji yì agbà lọ kọ̀n, nado mẹ̀n nuwhẹ́nkun.”—1 Ahọ. 12:26-33.
12. Etẹwẹ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn he tin to ahọluduta agewaji tọn mẹ lẹ wà to whenuena Jeloboami ze sinsẹ̀n-bibasi oyìnvu tọn dai to Islaeli?
12 Etẹwẹ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn he tin to ahọluduta agewaji tọn lọ mẹ lẹ na wà todin? Taidi tọgbo yetọn nugbonọ lẹ, Levinu he nọ nọ̀ tòdaho he yin nina yé to lẹdo ahọluduta agewaji tọn lọ mẹ lẹ yinuwa to niyaniya mẹ. (Eks. 32:26-28; Osọha 35:6-8; Deut. 33:8, 9) Yé jo nutindo yetọn lẹ do bo sẹtẹn po whẹndo yetọn lẹ po yì Juda to hùwaji, fie yé sọgan zindonukọn to Jehovah sinsẹ̀n mẹ te matin ayihafẹsẹnamẹ. (2 Otan. 11:13, 14) Islaelivi devo he wá ṣí Juda na ojlẹ gli lẹ gbọ bo gbọṣi finẹ kakati nado lẹkọyi whé. (2 Otan. 10:17) Jehovah hẹn ẹn diun dọ aliho sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn ma sú, na mẹdevo lẹ to whẹndo he na wá bọdego to ahọluduta agewaji tọn lọ mẹ lẹ nido sọgan jo sinsẹ̀n-bibasi oyìnvu tọn do bo lẹkọwa Juda.—2 Otan. 15:9-15.
13. Nawẹ nuyiwadomẹji atẹṣitọ lẹ tọn ko ze omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ do whlepọn mẹ to egbehe gbọn?
13 Atẹṣitọ lẹ po nuyiwadomẹji yetọn po nọ ze omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ do owù mẹ to egbehe. Gandutọ delẹ ko tẹnpọn nado ze sinsẹ̀n Tohọluduta tọn yetọn titi lẹ dai bo nọ hẹn mẹjidugando yetọn lẹ gánnugánnu nado kẹalọyi yé. Sinsẹ̀ngán Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ po saklanọ devo lẹ po ko tẹnpọn nado do yedelẹ hia taidi yẹwhenọduta gbigbọmẹ tọn lọ. Ṣigba, Klistiani nugbo lẹ ṣẹnṣẹn kẹdẹ wẹ mí sọgan mọ mẹyiamisisadode nujọnu tọn lẹ te, he nọtena “tado yẹwhenọduta tọn de.”—1 Pita 2:9; Osọhia 14:1-5.
14. Nawẹ mí dona nọ yinuwa hlan linlẹn atẹṣitọ lẹ tọn gbọn?
14 Taidi Levinu nugbonọ owhe kanweko aotọ J.W.M. tọn lẹ, nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn egbezangbe tọn lẹ ma nọ dike linlẹn atẹṣitọ lẹ tọn ni klọ yé. Mẹyiamisisadode lẹ po Klistiani gbẹdohẹmẹtọ yetọn lẹ po nọ tin to aṣeji nado dapana linlẹn atẹṣitọ lẹ tọn bosọ gbẹ́ yé dai. (Hia Lomunu lẹ 16:17.) Dile mí nọ desọn ojlo mẹ nado litaina aṣẹpatọ lẹ to whẹho paa lẹ mẹ, mí nọ nọ̀ kada to nudindọn aihọn tọn lẹ mẹ bo nọ gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ na Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn. (Joh. 18:36; Lom. 13:1-8) Mí ma nọ kẹalọyi mẹhe nọ sọalọakọ́n dọ emi to Jiwheyẹwhe sẹ̀n ṣigba bo ma nọ gbògbéna ẹn to nuyiwa yetọn mẹ lẹ gba.—Titu 1:16.
15. Naegbọn “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ do jẹna nugbonọ-yinyin mítọn?
15 Sọ lẹnnupọndo nugbo lọ ji dọ Jehovah ko hẹn ẹn yọnbasi na ahunjijlọnọ lẹ nado tọ́n sọn aihọn ylankan ehe mẹ to yẹhiadonu-liho, bo biọ paladisi gbigbọmẹ tọn he ewọ ko wleawuna lọ mẹ. (2 Kọl. 12:1-4) Po ahun he gọ́ na pẹdido po, mí nọ tẹdo “afanumẹ nugbonọ, nuyọnẹntọ” lọ go, “mẹhe klunọ etọn do basi ogán whédo etọn tọn, nado na núdùdù yetọn yé to osaa sisọ mẹ.” Klisti ko de afanumẹ ehe do “nuhe e tindo lẹpo” ji. (Mat. 24:45-47) Enẹwutu, eyin mẹde to mí mẹ ma tlẹ mọnukunnujẹ nudide pipli afanumẹ lọ tọn de mẹ to gigọ́ mẹ, enẹ ma yin whẹwhinwhẹ́n de nado gbẹ́ ẹ dai kavi nado lẹkọyi aihọn Satani tọn mẹ. Kakatimọ, nugbonọ-yinyin na whàn mí nado yinuwa po whiwhẹ po bo nọtepọn Jehovah nado tá hinhọ́n do whẹho lọ lẹ ji.
To Azọ́ndenamẹ Jiwheyẹwhe Tọn lẹ Hinhẹndi Whenu
16. Azọ́ndenamẹ tẹwẹ yẹwhegán de mọyi sọn Juda?
16 Jehovah gblewhẹdo Jeloboami na atẹṣiṣi etọn. E deazọ́nna yẹwhegán de sọn Juda nado zingbejizọnlin yì Bẹtẹli to agewaji bo sọawuhia to Jeloboami nukọn dile e to avọsán to agbà etọn kọ̀n. Yẹwhegán lọ dona lá owẹ̀n whẹdida nugbajẹmẹji tọn de na Jeloboami. Matin ayihaawe, azọ́ndenamẹ sinsinyẹn de wẹ enẹ yin.—1 Ahọ. 13:1-3.
17. Nawẹ Jehovah basi hihọ́na wẹnsagun etọn gbọn?
17 Jeloboami duadi to whenuena e sè whẹgbledomẹ Jehovah tọn? E dlẹnalọdo afọzedaitọ Jiwheyẹwhe tọn, bo dawhá hlan omẹ etọn he sẹpọ finẹ lẹ dọ: “Mí wle e.” Ṣigba to afọdopolọji, whẹpo mẹde na tlẹ do yinuwa, “alọ etọn, he e de jẹgbonu do e ji, hú, sọmọ bọ e masọ sọgan vọ́ ẹ dọndogodo hlan ẹn gba. Yè tlẹ́n agbà lọ ga, afín sọ kọ̀n jẹgbonu sọn agbà lọ ji.” Jeloboami yin hinhẹn gánnugánnu nado biọ to yẹwhegán lọ si nado biọ nukundagbe Jehovah tọn bo hodẹ̀ na alọ etọn he hú lọ nido gọ̀ jẹgangan. Yẹwhegán lọ wàmọ, bọ alọ etọn sọ gọ̀ jẹgangan. Gbọnmọ dali, Jehovah basi hihọ́na wẹnsagun etọn sọn awugble si.—1 Ahọ. 13:4-6.
18. Nawẹ Jehovah nọ basi hihọ́na mí dile mí to sinsẹ̀nzọn wiwe wà na ẹn madibu gbọn?
18 Dile mí to nugbonọ yin to azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta tọn po mẹhẹnzun devi po tọn mẹ, mí nọ pehẹ mẹdelẹ to whedelẹnu he ma nọ yí mí kavi tlẹ nọ ylanhùn do mí go. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Ṣigba mí ma dona dike obu lọ dọ gbẹtọ lẹ ma na kẹalọyi mí ni de zohunhun mítọn pò to lizọnyizọn lọ mẹ gbede. Taidi yẹwhegán he mí ma yọ́n yinkọ etọn lọ to azán Jeloboami tọn gbè, mí tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado nọ ‘sẹ̀n Jehovah matin obu to wiwe po nugbonọ-yinyin po mẹ.’a (Luku 1:74, 75) Dile mí ma tlẹ nọ donukun nuyiwa azọ́njiawu tọn to egbehe, Jehovah gbẹ́ to hihọ́ basi na mí bo to godonọna mí taidi Kunnudetọ etọn lẹ gbọn gbigbọ wiwe etọn po angẹli lẹ po dali. (Hia Johanu 14:15-17; Osọhia 14:6.) Jiwheyẹwhe ma na gbẹ́ mẹhe nọ zindonukọn nado to ohó etọn dọ madibu lẹ dai gbede.—Flp. 1:14, 28.
Jehovah Na Basi Hihọ́na Nugbonọ Etọn Lẹ
19, 20. (a) Naegbọn mí sọgan deji dọ Jehovah ma na jo mí do gbede? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ na yin hodọdeji to hosọ he bọdego mẹ?
19 Nugbonọ wẹ Jehovah Jiwheyẹwhe mítọn. Ewọ yin “nugbonọ to azọ́n etọn lẹpo mẹ.” (Ps. 145:17, NW ) Podọ Biblu na mí jide dọmọ: ‘E na whlá aliho nugbonọ lẹ tọn.’ (Howh. 2:8) To whlepọn kavi linlẹn atẹṣitọ lẹ tọn nukọn, kavi to azọ́ndenamẹ sinsinyẹn de hinhẹndi whenu, nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọgan dejido anademẹ po godonọnamẹ Jehovah tọn po go.
20 Nuhe ji dopodopo mítọn dona lẹnnupọndo todin wẹ yindọ: Etẹwẹ na gọalọna mi nado hẹn nugbonọ-yinyin ṣie na Jehovah go mahopọnna whlepọn kavi mẹtẹnpọn he n’sọgan pehẹ lẹ? To hogbe devo mẹ, nawẹ yẹn sọgan yidogọna nugbonọ-yinyin ṣie na Jiwheyẹwhe gbọn?
[Nudọnamẹ odò tọn]
a To hosọ he bọdego mẹ, mí na dindona eyin yẹwhegán lọ zindonukọn nado setonuna Jehovah kavi lala. Mí nasọ mọ nuhe jọ do e go.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Nawẹ Jehovah dohia gbọn dọ e ma nọ gbẹ́ nugbonọ etọn lẹ dai to kọgbidinamẹ glọ?
• Nawẹ mí dona nọ yinuwa hlan atẹṣitọ lẹ po linlẹn yetọn lẹ po gbọn?
• Nawẹ Jehovah nọ basi hihọ́na nugbonọ etọn lẹ dile yé to mahẹ tindo to lizọnyizọn Klistiani tọn mẹ gbọn?
[Yẹdide otò tọn/Yẹdide to weda 5]
(Nado mọ yẹdide lọ ganji, pọ́n zinjẹgbonu lọ mẹ)
Dani
AHỌLUDUTA AGEWAJI TỌN (Jeloboami)
ṢẸKẸMI
Bẹtẹli
AHỌLUDUTA HÙWAJI TỌN (Lehoboami)
JELUSALẸM
[Yẹdide]
Jehovah ma gbẹ́ nugbonọ etọn lẹ dai to whenuena Jeloboami do sinsẹ̀n-bibasi oyìnvu tọn ai
[Yẹdide to weda 3]
Dona he Sọlọmọni po mẹjidugando etọn lẹ po duvivi etọn lẹ sinai do nubiọtomẹsi de ji