Jehovah Wẹ Fininọ Mítọn
“OKLUNỌ, hiẹ wẹ ko yin fininọ [nujọnu tọn] mítọn to whẹndo lẹpo mẹ.”—PS. 90:1
NAWẸ HIẸ NA NA GBLỌNDO GBỌN?
Nawẹ Jehovah yin ‘fininọ nujọnu tọn’ de na devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ to hohowhenu gbọn?
Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Ablaham tọn mẹ?
Nawẹ mí sọgan dohia dọ Jehovah wẹ ‘fininọ nujọnu tọn’ mítọn gbọn?
1, 2. Numọtolanmẹ tẹwẹ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ tindo gando aihọn ehe go, podọ linlẹn tẹ mẹ wẹ yé tindo owhé de te?
BE HIẸ nọ tindo numọtolanmẹ hihọ́ tọn to aihọn ehe mẹ ya? Eyin e ma yinmọ, yọnẹn dọ devizọnwatọ Jehovah tọn devo lẹ lọsu ko tindo numọtolanmẹ dopolọ. Sọn hohowhenu gbọ́n, mẹhe yiwanna Jehovah sọn ahun mẹ wá lẹpo wẹ tindo numọtolanmẹ lọ dọ yé yin jonọ kavi gbéjinọtọ lẹ to aihọn ehe mẹ. Di apajlẹ, to whenue sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to yìyì sọn osla de mẹ jẹ devo mẹ to aigba Kenani tọn ji, yé “lá to gbangba dọ jonọ lẹ po gbéjinọtọ ojlẹ gli tọn lẹ po wẹ yé yin.”—Heb. 11:13.
2 Mọdopolọ, hodotọ yiamisisadode Klisti tọn lẹ, yèdọ mẹhe “olọn mẹ wẹ tòvi-yinyin” yetọn te lẹ, nọ pọ́n yede hlan taidi “jonọ podọ gbéjinọtọ ojlẹ gli tọn lẹ” to aihọn ehe mẹ. (Flp. 3:20; 1 Pita 2:11) “Lẹngbọ devo” Klisti tọn lẹ lọsu “ma yin apadewhe aihọn tọn, kẹdẹdile [Jesu] ma yin apadewhe aihọn tọn do.” (Joh. 10:16; 17:16) Ṣigba, ehe ma zẹẹmẹdo dọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ma tindo fininọ kavi owhé wẹ gba. Na nugbo tọn, mí tindo owhé gbigbọmẹ tọn de, fie hihọ́ tin te hugan owhé devo depope gbè podọ e sọ yin bẹtẹn owanyi tọn de. Mose wlan dọmọ: ‘OKLUNỌ, hiẹ wẹ ko yin fininọ mítọn to whẹndo lẹpo mẹ.’a (Ps. 90:1) Nawẹ Jehovah yin ‘fininọ nujọnu tọn’ de na devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ to hohowhenu gbọn? Nawẹ ewọ yin ‘fininọ nujọnu tọn’ de na omẹ etọn lẹ to egbehe gbọn? Podọ, nawẹ ewọ na yin fininọ hihọ́ tọn dopo akàn lọ na devizọnwatọ etọn lẹ to sọgodo gbọn?
JEHOVAH YIN ‘FININỌ NUJỌNU TỌN’ DE NA DEVIZỌNWATỌ ETỌN LẸ TO HOHOWHENU
3. Etẹ go wẹ Psalm 90:1 yí Jehovah jlẹdo, podọ etẹwutu?
3 To whedelẹnu, Biblu nọ yí Jehovah jlẹdo onú he mí sọgan mọ po nukun po lẹ go, na mí nido sọgan mọnukunnujẹ jẹhẹnu etọn lẹ mẹ ganji. Di apajlẹ, Psalm 90:1 yí Jehovah jlẹdo “fininọ” kavi owhé de go. To paa mẹ, owhé de nọ yin fie owanyi, jijọho po hihọ́ po nọ tin te. Naegbọn Jehovah do yin yiyijlẹdo owhé de go? Biblu dọ dọ owanyi wẹ Jiwheyẹwhe. (1 Joh. 4:8) E sọ dọ dọ ewọ yin Jiwheyẹwhe jijọho tọn bo nọ basi hihọ́na devizọnwatọ etọn lẹ. (Ps. 4:8) Di apajlẹ, mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe Jehovah taidi owhé de na devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ do, yèdọ Ablaham, Isaki, po Jakọbu po.
4, 5. Nawẹ Jiwheyẹwhe yin ‘fininọ nujọnu tọn’ de na Ablaham gbọn?
4 E sọgan ko paṣa Ablaham nuhewutu Jehovah do dọna ẹn dọmọ: “Tọ́n sọn aigba towe ji, sọn hẹnnumẹ towe lẹ mẹ . . . yì aigba he yẹn na dohia we lọ ji.” Ṣigba, nuhe Jehovah wá dọna ẹn bọdego lẹ na ko miọnhomẹna ẹn taun. E dọmọ: “Yẹn nasọ yí we do basi akọta daho de, yẹn na dona we, bo na hẹn oyín towe zun daho . . . mẹhe dona we wẹ yẹn na dona, ewọ he sọ hodẹ̀do we wẹ yẹn na hodẹ̀do; to hiẹ mẹ wẹ yè na dona hẹnnu aigba tọn lẹpo te.”—Gẹn. 12:1-3.
5 Gbọn hogbe ehelẹ dali, Jehovah dopà nado lẹzun fininọ hihọ́ tọn de na Ablaham po kúnkan etọn po, podọ Jehovah sọ hẹn opagbe etọn di. (Gẹn. 26:1-6) Di apajlẹ, Jehovah glọnalina Falo Egipti tọn podọ na Abimelẹki ahọlu Gẹlali tọn ma nado hù Ablaham bo yí asi etọn Sala. E sọ basi hihọ́na Isaki po Lebeka po to aliho dopolọ mẹ. (Gẹn. 12:14-20; 20:1-14; 26:6-11) Mí hia dọmọ: “[Jehovah] ma dike mẹde bianukunna yé: nugbo, e wọhẹ ahọlu lẹ na yetọn wutu; dọmọ, Mì doalọ mẹyiamisisadode ṣie go blo, mì sọ wadanu de do yẹwhegán ṣie lẹ go blo.”—Ps. 105:14, 15.
6. Etẹwẹ Isaki dọna Jakọbu nado wà, podọ numọtolanmẹ tẹwẹ Jakọbu na ko tindo?
6 Jakọbu he yin ovivi Ablaham tọn yin dopo to yẹwhegán he go wefọ lọ donù enẹlẹ mẹ. To whenue ojlẹ sọ̀ na Jakọbu nado dà asi, otọ́ etọn Isaki dọna ẹn dọmọ: “Hiẹ ma na yí asi to viyọnnu Kenani tọn lẹ mẹ gba. Fọ́n, yì Padan-alami, to owhé Bẹtueli tọn gbè, otọ́ onọ̀ towe tọn, bo yí asi de sọn finẹ wá to viyọnnu Labani nọvisunnu onọ̀ towe tọn lẹ mẹ.” (Gẹn. 28:1, 2) Jakọbu wà kẹdẹdile otọ́ etọn Isaki dọna ẹn do. Ewọ jo hihọ́ he glọ e tin te to whẹndo etọn mẹ to Kenani do bo zingbejizọnlin, vlavo ewọ ṣo, na kilomẹtlu kanweko lẹ yì Halani. (Gẹn. 28:10) Vlavo Jakọbu na ko to nuhà dọmọ: ‘Ojlẹ nẹmu wẹ n’na jo whẹndo ṣie do na? Be ylọnẹn ṣie ka na yí mi po ayajẹ po bo na na mi asi budisi Jiwheyẹwhe tọ́ de ya?’ Ṣigba, nuhe jọ to Luzi he tin to kilomẹtlu 100 do Beẹli-ṣeba na ko zọ́n bọ ayiha Jakọbu tọn na jẹdò. Etẹwẹ yin nuhe jọ lọ?
7. Nawẹ Jiwheyẹwhe vọ́ jide na Jakọbu to odlọ de mẹ gbọn?
7 To Luzi, Jehovah sọawuhia Jakọbu to odlọ de mẹ bo dọna ẹn dọmọ: ‘Doayi e go, yẹn tin hẹ we, bo na pọ́n gowe to fie hiẹ yìyì lẹpo, bo nasọ hẹn we gọwá aigba he ji: na yẹn ma na jo we do, kaka yẹn nado wà enẹ he yẹn ko dọhlan we tọn dali.’ (Gẹn. 28:15) Lehe hogbe mẹtọnhopọn tọn enẹlẹ na ko vọ́ jide na Jakọbu bosọ miọnhomẹna ẹn do sọ! Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe zọnlin etọn na ko yá to nujijọ ehe godo bọ e na to jejeji nado mọ hẹndi opagbe he Jiwheyẹwhe do na ẹn lọ tọn do sọ! Eyin hiẹ ko jo owhé towe do, vlavo nado yì sẹ̀n to otò devo mẹ, e yọnbasi dọ hiẹ lọsu ni ko hanú dile Jakọbu wà do. Etomọṣo, ayihaawe ma tin dọ hiẹ na ko mọdọ Jehovah to nukunpedo emi go.
8, 9. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah yin ‘fininọ nujọnu tọn’ de na Jakọbu te, podọ etẹwẹ mí sọgan plọn sọn ehe mẹ?
8 To whenue Jakọbu jẹ Halani, ylọnẹn etọn Labani yí i po ayajẹ po, podọ to godo mẹ, e wá na ẹn Lea po Laheli po taidi asi. Ṣigba to ojlẹ de mẹ, Labani tafu Jakọbu bo diọ azọ́nkuẹ etọn whla ao. (Gẹn. 31:41, 42) Jakọbu doakọnna nuyiwa mawadodo tọn enẹlẹ bo deji dọ Jehovah na to nukunpedo emi go zọnmii, podọ Jehovah sọ wàmọ. Na nugbo tọn, to ojlẹ he mẹ Jiwheyẹwhe dọna Jakọbu nado lẹkọyi Kenani, ewọ tindo “kanlinpa susu, deviyọnnu, po devisunnu po, po kanklosọ́poawenọ po, po kẹtẹkẹtẹ lẹ po.” (Gẹn. 30:43) Enẹwutu, Jakọbu hodẹ̀ po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn sisosiso po dọmọ: “Yẹn ma jẹ na ṣinun-ṣinun sọn dagbewanyi lẹpo mẹ, podọ sọn nugbo lẹpo tọn mẹ, he hiẹ ko yí hia hlan devi towe; na opò ṣie kẹdẹ wẹ yẹn hẹn do dasá Jọdani he, dinvie yẹn lẹzun awhànpa awe.”—Gẹn. 32:10.
9 Hogbe enẹlẹ do nugbo-yinyin odẹ̀ Mose tọn hia dọmọ: “OKLUNỌ, hiẹ wẹ ko yin fininọ mítọn to whẹndo lẹpo mẹ.” (Ps. 90:1) Nuhe Mose dọ enẹ sọ yin nugbo to egbehe ga, na Jehovah, mẹhe dè “didiọ lilẹpe oyẹ̀ tọn de ma tin” te gbẹ́ pò to fininọ ayajẹ po hihọ́ po tọn yin na mẹhe yin nugbonọ na ẹn lẹ. (Jak. 1:17) Mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe Jiwheyẹwhe to fininọ de yin na omẹ etọn lẹ to egbehe do.
JEHOVAH YIN ‘FININỌ NUJỌNU TỌN’ DE NA MÍ TO EGBEHE
10. Naegbọn mí kudeji dọ Jehovah na to fininọ hihọ́ tọn de yin na devizọnwatọ etọn lẹ?
10 Mí ni dọ dọ hiẹ tin to whẹdatẹn de bo to kunnudenu lẹ na sọta pipli sẹ́nhẹngbatọ lẹ tọn de he yin yinyọnẹn lẹdo aihọn pé. Nukọntọ pipli lọ tọn bikan bo dohuhlọn taun bosọ yin lalonọ podọ hlọnhutọ akonka de. Etẹwẹ na yin numọtolanmẹ towe to whenue hiẹ na tọ́n sọn whẹdatẹn lọ? Be ayiha towe na jai ya? E na vẹawu taun! Na nugbo tọn, owhẹ̀ towe na jọ eyin hiẹ biọ dọ yè ni basi hihọ́na emi. Apajlẹ ehe do ninọmẹ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tọn hia, yèdọ mẹhe yí adọgbigbo do to kunnude gando Jehovah go bosọ to nuyiwa ylankan kẹntọ-gán etọn Satani tọn lẹ degba madibu. (Hia Osọhia 12:17.) Amọ́, be Satani ko penugo nado bọnùdo na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ wẹ ya? Paali! Na taun tọn, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ fọ́n bo to nukọnzindo to gbigbọ-liho, podọ ehe yin kunnudenu lọ dọ Jehovah wẹ yin fibẹtado mítọn, yèdọ ‘fininọ nujọnu tọn’ de na mí, titengbe to azán godo tọn ehelẹ mẹ. (Hia Isaia 54:14, 17.) Ṣigba, Jehovah na to ‘fininọ nujọnu tọn’ de yin na mí kiki eyin mí ma na dotẹnmẹ Satani nado doyẹklọ mí.
11. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ devizọnwatọ hohowhenu tọn lẹ tọn mẹ?
11 Mì gbọ mí ni pọ́n nudevo he mí sọgan plọn sọn apajlẹ Ablaham, Isaki po Jakọbu po tọn mẹ. Mahopọnna dọ yé nọgbẹ̀ to aigba Kenani tọn ji, yé gbọnvo mlẹnmlẹn na tòvi lọ lẹ bo ma dike walọ ylankan po nuyiwa gblezọn yetọn lẹ po ni bẹpla yé. (Gẹn. 27:46) Yé ma tindo nuhudo todohukanji gblẹlẹ osẹ́n tọn de nado yọ́n dagbe dovo na oylan, na yé yọ́n nuhe Jehovah yiwanna po nuhe e gbẹwanna lẹ po. Na Jehovah yin fininọ yetọn wutu, yé hẹn jlẹkajininọ yetọn go bo wà nuhe go yé pé lẹpo ma nado tindo kanṣiṣa pẹkipẹki de hẹ aihọn lọ. Apajlẹ dagbe nankọ die ehe yin na mí! Be hiẹ nọ dovivẹnu nado yinuwa taidi devizọnwatọ nugbonọ hohowhenu tọn enẹlẹ to whenue hiẹ to nudide basi gando họntọn po ayidedai towe lẹ po go ya? E blawu dọ nuyiwa mẹdelẹ tọn to agun Klistiani tọn mẹ nọ dohia to aliho de kavi devo mẹ dọ yé voawu to aihọn Satani tọn ehe mẹ. Eyin whẹho ehe gando gowe to aliho depope mẹ, hodẹ̀ gandego. Flindọ, Satani wẹ to gandu do aihọn ehe ji, podọ ewọ yin ṣejannabinọ bo ma to dagbe mítọn dín.—2 Kọl. 4:4; Efe. 2:1, 2.
12. (a) Awuwledainanu tẹlẹ wẹ Jehovah hẹn tin-to-aimẹ na whédo yise tọn etọn? (b) Nukun tẹwẹ hiẹ nọ yí do pọ́n awuwledainanu ehelẹ?
12 Nado sọgan nọavùnte sọta ayiha wintinwintin Satani tọn lẹ, mí dona nọ yí awuwledainanu gbigbọmẹ tọn lẹpo he Jehovah ko hẹn tin-to-aimẹ na whédo yise tọn etọn, yèdọ mẹhe ko yí ewọ do basi fibẹtado yetọn lẹ. (Efe. 4:8-12) Awuwledainanu ehelẹ bẹ opli Klistiani tọn lẹ, sinsẹ̀n-bibasi whẹndo tọn po ‘sunnu he yin ninamẹ di nunina lẹ’ po hẹn; Jiwheyẹwhe de sunnu ehelẹ taidi lẹngbọhọtọ lẹ nado nọ miọnhomẹna mí bo nọ nọgodona mí dile mí to pipehẹ avùnnukundiọsọmẹnu gbẹ̀mẹ tọn lẹ. (Efe. 4:8-12) Mẹmẹsunnu George Gangas he ko yin dopo to Hagbẹ Anademẹtọ lọ mẹ na owhe susu wlan dọmọ: “To whenue yẹn tin to ṣẹnṣẹn [omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn] n’nọ voawu taun, taidi dọ n’tin topọ po whẹndo ṣie po bo nọ mọ dee to paladisi gbigbọmẹ tọn de mẹ.” Be mọ wẹ e nọ yin na hiẹ lọsu ga ya?
13. Onú titengbe tẹwẹ mí sọgan plọn sọn Heblu lẹ 11:13 mẹ?
13 Jẹhẹnu devo he devizọnwatọ hohowhenu tọn lẹ dohia bọ mílọsu sọgan wleawuna wẹ gbemima yetọn nado gbọnvo na mẹhe ṣẹnṣẹn yé nọ lẹ. Dile e yin nùdego to hukan 1 mẹ do, yé “lá to gbangba dọ jonọ lẹ po gbéjinọtọ ojlẹ gli tọn lẹ po wẹ yé yin to aigba lọ ji.” (Heb. 11:13) Be hiẹ magbe nado gbọnvo na mẹhe to aihọn lọ mẹ lẹ ya? Nugbo wẹ dọ e ma nọ bọawu to whepoponu nado wàmọ. Ṣigba, po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po gọna godonọnamẹ Klistiani hatọ lẹ tọn, hiẹ na penugo nado wàmọ. Flindọ, hiẹ ma tin dewe ṣo. Mẹhe jlo na sẹ̀n Jehovah lẹpo wẹ dona hoavùn sọta Satani po aihọn etọn po. (Efe. 6:12) Etomọṣo, mí sọgan duto avùnhiho ehe ji eyin mí ganjẹ Jehovah go bo yí ewọ do basi fininọ hihọ́ tọn mítọn.
14. “Tòdaho” tẹwẹ Ablaham donukun?
14 Onú titengbe devo die: Nọ ze nukun towe lẹ do ale lọ ji dile Ablaham wà do. (2 Kọl. 4:18) Apọsteli Paulu wlan dọ Ablaham “to nukundo tòdaho lọ he tindo dodonu nujọnu tọn lẹ, yèdọ tòdaho he Jiwheyẹwhe wẹ yin didotọ po basitọ etọn po.” (Heb. 11:10) “Tòdaho” enẹ nọtena Ahọluduta Mẹsia tọn. Na nugbo tọn, Ablaham dona nọtepọn wiwá “tòdaho” enẹ tọn. Ṣigba, e ma yinmọ na míwlẹ gba, na Ahọluduta lọ ko to gandu to alọnu din to olọn mẹ. Humọ, kunnudenu susu lẹ wẹ dohia dọ to madẹnmẹ, Ahọluduta enẹ na deanana nulẹpo to aigba ji. Be gbẹzan towe nọ dohia dọ hiẹ tindo yise nujọnu tọn to Ahọluduta enẹ mẹ ya? Be hiẹ nọ ze Ahọluduta lọ do otẹn tintan mẹ bo nọ nọla na aihọn ehe ya?—Hia 2 Pita 3:11, 12.
‘FININỌ NUJỌNU TỌN’ MÍTỌN DILE OPODO LỌ TO SISẸPỌ
15. Sọgodo tẹwẹ to tepọn mẹhe dejido aihọn ehe go lẹ?
15 Dile opodo aihọn Satani tọn to sisẹpọ, “awufiẹsa he taidi ajipanu tọn” etọn lẹ na to sinsinyẹn deji. (Mat. 24:7, 8) E họnwun dọ, nulẹ nasọ ylan taun to nukunbibia daho lọ whenu. Viva po bẹwlu susu po na tin lẹdo aihọn pé sọmọ bọ obu daho na jẹ gbẹtọ lẹ ji. (Hab. 3:16, 17) Flumẹjijẹ yetọn na sinyẹn sọmọ bọ yé na yì dín fibẹtado to “oslò lẹ mẹ podọ do osé gángán osó lẹ tọn lẹ mẹ.” (Osọ. 6:15-17) Ṣigba, oslò jọnun lẹ gọna ogbẹ́ tonudidọ kavi ajọwiwa tọn he taidi osé gángán lẹ depope ma na yin nọtẹn hihọ́ tọn na yé.
16. Nukun tẹwẹ mí dona nọ yí do pọ́n agun Klistiani tọn, podọ etẹwutu?
16 Ṣigba, omẹ Jehovah tọn lẹ na to vivi ‘fininọ nujọnu tọn’ yetọn he yin Jehovah Jiwheyẹwhe tọn dù zọnmii. Taidi yẹwhegán Habbakuk, yé “na jaya to OKLUNỌ mẹ [bo] na jẹaglin to Jiwheyẹwhe whlẹngán [yetọn] tọn mẹ.” (Hab. 3:18) Nawẹ Jehovah na yin ‘fininọ nujọnu tọn’ de na mí to ojlẹ sinsinyẹn enẹ mẹ gbọn? Gblọndo lọ na họnwun to whenue ojlẹ lọ na sọ̀. Ṣigba, mí sọgan deji dọ, kẹdẹdile Islaelivi lẹ mọ anademẹ yí to whenue yé zingbejizọnlin jei Aigba Pagbe tọn lọ ji do, mọ wẹ “gbẹtọ susugege” lọ na yin tito-basina bo na to anademẹ mọyi sọn Jiwheyẹwhe dè do niyẹn. (Osọ. 7:9; hia Eksọdusi 13:18.) E yọnbasi dọ mí na mọ anademẹ enẹlẹ yí gbọn agun lọ gblamẹ. Na taun tọn, agun fọtọ́n susu he tin lẹdo aihọn pé lẹ na yin “abò” hihọ́ tọn he Isaia 26:20 dọ dọdai etọn. (Hia.) Be hiẹ nọ ylọ opli agun tọn lẹ dọ nujọnu ya? Be hiẹ nọ yawu setonuna anademẹ he Jehovah nọ na gbọn agun lọ gblamẹ lẹ ya?—Heb. 13:17.
17. Nawẹ Jehovah gbẹ́ yin ‘fininọ nujọnu tọn’ de na devizọnwatọ nugbonọ etọn he tlẹ ko kú lẹ gbọn?
17 Jehovah na gbẹ́ yin ‘fininọ nujọnu tọn’ de na devizọnwatọ nugbonọ etọn he tlẹ kú jẹnukọnna nukunbibia daho lọ lẹ. Gbọnna? Ojlẹ dindẹn to okú Ablaham, Isaki, po Jakọbu po tọn godo, Jehovah dọna Mose dọmọ: “Yẹn Jiwheyẹwhe . . . Ablaham tọn, Jiwheyẹwhe Isaki tọn, podọ Jiwheyẹwhe Jakọbu tọn.” (Eks. 3:6) To whenue Jesu yihodọ sọn hogbe enẹlẹ mẹ godo, e yidogọ dọmọ: “Jiwheyẹwhe mẹhe to ogbẹ̀ lẹ tọn wẹ ewọ, e ma yin oṣiọ lẹ tọn gba, na yemẹpo wẹ to ogbẹ̀ na ewọ.” (Luku 20:38) Mọwẹ, nugbonọ Jehovah tọn he ko kú lẹ gbẹ́ pò to ogbẹ̀ to nukun etọn mẹ, na e yọnẹn dọ emi na fọ́n yé sọnku dandan.—Yẹwh. 7:1.
18. To aihọn yọyọ lọ mẹ, nawẹ Jehovah na yin ‘fininọ nujọnu tọn’ de na omẹ etọn lẹ to aliho vonọtaun de mẹ gbọn?
18 To aihọn yọyọ he na wá to madẹnmẹ lọ mẹ, Jehovah na lẹzun ‘fininọ nujọnu tọn’ de na omẹ etọn lẹ to aliho vonọtaun de mẹ. Osọhia 21:3 dọmọ: “Mì pọ́n! Gòhọ Jiwheyẹwhe tọn tin to gbẹtọvi lẹ dè, ewọ nasọ nọhẹ yé.” To tintan whenu, Jehovah na yí Jesu Klisti zan nado dugán do aigba lọ ji na owhe fọtọ́n. To vivọnu owhe fọtọ́n lọ tọn, Jesu na ko hẹn lẹndai Jiwheyẹwhe tọn na aigba lọ di to gigọ́ mẹ, podọ ewọ na gọ̀ Ahọluduta lọ jo na Otọ́ etọn. (1 Kọl. 15:28) Enẹgodo, Jehovah lọsu wẹ na dugán do gbẹtọvi pipé lẹ ji tlọlọ. Todido jiawu nankọ die mí tindo! Enẹwutu, mì gbọ mí ni hodo apajlẹ devizọnwatọ nugbonọ hohowhenu tọn lẹ tọn gbọn Jehovah hinhẹn zun ‘fininọ nujọnu tọn’ mítọn todin dali.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Lẹdogbedevomẹ Contemporary English Version lilẹ́ Psalm 90:1 dole: “Oklunọ mítọn, to whẹndo lẹpo mẹ hiẹ ko yin owhé mítọn.”