Hiẹ Sọgan Pehẹ Gbigbọjọ!
DAWE nuyọnẹntọ de wlan to ojlẹ de mẹ wayi dọmọ: “Be hiẹ ko do dewe hia taidi mẹhe gbọjọ to azán ayimajai tọn gbè ya? Huhlọn towe ma sọtẹ́n gba.” (Howhinwhẹn lẹ 24:10, NW ) Eyin hiẹ ko yin hinhẹn gbọjọ pọ́n gbede, e yọnbasi dọ hiẹ na kọngbedopọ hẹ hodidọ enẹ.
Mẹdepope ma vò sọn nugandomẹgo gbigbọjọ tọn lẹ si gba. Gbigbọjọ he ma sinyẹn sọmọ de sọgan dẹn-to-aimẹ na azán dopo kavi awe podọ to enẹgodo busẹ. Ṣigba to whenuena e bẹ numọtolanmẹ awugblenamẹ tọn kavi mẹhẹndohomẹ tọn lẹ hẹn, nuhahun lọ sọgan gbọṣi aimẹ na ojlẹ dindẹn taun. Klistiani delẹ he ko yin nugbonọ na owhe susu ko jẹflumẹ bọ yé tlẹ ko doalọtena opli agun tọn lẹ yìyì po mahẹ tintindo to lizọnyizọn kunnudegbe tọn po mẹ.
Eyin hiẹ tindo numọtolanmẹ gbigbọjọ tọn, gboadọ! Devizọnwatọ nugbonọ lẹ to ojlẹ he wayi lẹ mẹ pehẹ gbigbọjọ po kọdetọn dagbe po, podọ po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po, hiẹ lọsu sọgan wàmọ.
To Whenuena Mẹdevo Gbleawuna Numọtolanmẹ Towe Lẹ
Hiẹ ma sọgan donukun nado yin hihọ́ basina sọn hogbe lẹnpọn matindo tọn kavi nuyiwa he ma sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe lẹpo si gba. Ṣigba, hiẹ sọgan gbẹ́ nado dike mape mẹdevo lẹ tọn ni glọnalina sinsẹ̀nzọn towe hlan Jehovah. Eyin mẹde ko gbleawuna numọtolanmẹ towe lẹ, hiẹ sọgan mọ ẹn taidi alọgọnamẹnu nado lẹnnupọndo lehe Hanna, onọ̀ Samuẹli tọn, penukundo ninọmẹ gbigbọjọ tọn de go do ji.
Hanna tindo ojlo vẹkuvẹku na ovi, ṣigba wẹnsinọ de wẹ ewọ yin. Asísì etọn, yèdọ Pẹnina, ko ji visunnu po viyọnnu lẹ po na asu etọn. Kakati nado tindo awuvẹmẹ gando ninọmẹ Hanna tọn go, Pẹnina nọ pọ́n ẹn hlan taidi agbàwhlẹnhẹmẹtọ de bosọ nọ do walọyizan mọnkọtọn hia hlan ẹn bọ Hanna “nọ viavi, bo ma nọ dùnú.”—1 Samuẹli 1:2, 4-7.
To gbèdopo Hanna yì gòhọtúntún mẹ nado hodẹ̀. Eli, heyin yẹwhenọ daho Islaeli tọn, doayi e go dọ nùflo etọn to whinwhàn. To mayọnẹn dọ dẹ̀ho wẹ Hanna te mẹ, Eli wá tadona lọ kọ̀n dọ ewọ dona ko nùahànmú. “Na yè na hẹn ahànmu we dẹn sọ?” wẹ e kanse. “Dè ovẹn towe sọn dè we.” (1 Samuẹli 1:12-14) Be hiẹ sọgan lẹnnupọndo nuhe na ko yin numọtolanmẹ Hanna tọn ji ya? Ewọ ko wá gòhọtúntún mẹ nado mọ tulinamẹ yí. E họnwun dọ e ma donukun nado yin owhẹ̀ agọ̀ sadokọna gbọn dopo to sunnu nukundeji hugan Islaeli tọn lẹ mẹ dali gba!
Ninọmẹ ehe sọgan ko hẹn Hanna nado gbọjọ taun po awubibọ po. E sọgan ko tọ́nsọn gòhọtúntún mẹ to niyaniya mẹ, bo whle ma nado lẹkọwa finẹ pọ́n gbede ba dile e na dẹnsọ bọ Eli na to sinsẹ̀nzọnwa to finẹ taidi yẹwhenọ daho. Ṣigba, e họnwun dọ Hanna yí nukun nujọnu tọn do pọ́n haṣinṣan etọn hẹ Jehovah. E yọnẹn dọ homẹ Jiwheyẹwhe tọn ma na hùn gba eyin emi ze afọdide mọnkọtọn. Gòhọtúntún lọ yin nọtẹn sinsẹ̀n-bibasi wiwe ṣeke tọn. Jehovah ko ze yinkọ etọn do finẹ. Podọ dile etlẹ yindọ mapenọ wẹ ewọ yin, Eli yin nukunmọnu dide Jehovah tọn.
Nuyiwa jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn Hanna tọn hlan whẹsadokọnamẹ Eli tọn wleawuna apajlẹ dagbe de na mí to egbehe. E ma dike nado yin owhẹ̀ agọ̀ sadokọna gba, ṣigba e gblọn to aliho he tindo sisi taun de mẹ. “Lala, klunọ ṣie,” wẹ e gblọn dọ. “Yọnnusi ayiha awublanọ tọn de wẹ yẹn: yẹn ma ko nù ovẹn kavi ahàn sinsinyẹn de gba, ṣigba yẹn to ayiha ṣie túntún jẹgbonu to OKLUNỌ nukọn. A hia deviyọnnu towe na viyọnnu Beliali tọn de blo: na sọn gege okoefan ṣie mẹ po adidohomẹnamẹ ṣie po wẹ yẹn do to hodọ jẹ dinvie.”—1 Samuẹli 1:15, 16.
Be Hanna hẹn numọtolanmẹ etọn zun yinyọnẹn ya? Mọwẹ na taun tọn. Ṣogan, e dọho po wuntuntun po hlan Eli, bo ma tẹnpọn nado mọhodọdo ewọ go na whẹsadokọnamẹ agọ̀ etọn wutu gba. Eli, to alọ devo mẹ, yigbe hlan ẹn po homẹdagbe po, dọmọ: “Yì jijọho mẹ: Jiwheyẹwhe Islaeli tọn ni sọ okanbiọ towe he hiẹ biọ sọn e si na we.” To afọdopolọji he yè ko didẹ whẹho lọ, Hanna sọ “wleali etọn yì, bo dùnú, nukunmẹ etọn masọ yin awublanọ ba gba.”—1 Samuẹli 1:17, 18.
Etẹwẹ mí plọn sọn kandai ehe mẹ? Hanna yinuwa to niyaniya mẹ nado basi vọjladona nukunnumamọjẹnumẹ de, ṣigba e wàmọ po osi sisosiso po. Taidi kọdetọn de, e basi hihọ́na haṣinṣan dagbe de hẹ Jehovah podọ hẹ Eli. Lehe hodọdopọ po wuntuntun vude po sọgan saba glọnalina nuhahun flinflin lẹ sọn lilẹzun daho lẹ mẹ do sọ!
Mí dona yọnẹn dọ nado didẹ gbèmanọpọ lẹ hẹ mẹdevo lẹ nọ biọ whiwhẹ po alọdidiọ po to adà awe lẹ mẹ. Eyin yisenọ hatọ de gboawupo nado yigbe hlan vivẹnudido towe lẹ nado didẹ gbèmanọpọ de, hiẹ sọgan jo whẹho lọ do alọ Jehovah tọn mẹ, bo deji dọ ewọ na penukundego to ojlẹ etọn mẹ podọ to aliho ede tọn mẹ.
Be Hiẹ Ko Hẹn Lẹblanulọkẹyi Sinsẹ̀nzọnwiwa Tọn de Bu Wẹ Ya?
Mẹdelẹ ko jẹflumẹ na yé dona jo lẹblanulọkẹyi he yé yiwanna tlala to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ de do wutu. Yé ko duvivi devizọnwiwa hlan mẹmẹsunnu yetọn lẹ tọn, podọ to whenuena lẹblanulọkẹyi lọ yin hinhẹnbu, numọtolanmẹ yetọn wẹ yindọ yé ma sọ yọn-na-yizan na Jehovah kavi na titobasinanu etọn ba. Eyin enẹ wẹ yin numọtolanmẹ towe, hiẹ sọgan tindo wuntuntun gbọn nulinlẹnpọndo Biblu kàntọ Malku ji dali, mẹhe sọ yin yiylọdọ Johanu Malku.—Owalọ lẹ 12:12.
Malku hodo Paulu po Balnaba po to gbejizọnlin mẹdehlan tọn yetọn tintan ji, ṣigba to gbejizọnlin lọ whenu, e jo yé do bo lẹkọwa Jelusalẹm. (Owalọ lẹ 13:13) To godo mẹ, Balnaba jlo nado hẹn Malku yì hẹ yé to gbejizọnlin devo ji. Ṣigba, Biblu dọmọ: “Paulu lẹn mayọ́n etọn nado hẹn ẹn yì po yé po, mẹhe yì sọn yé dè sọn Pamfilia, bo ma yì azọ́n lọ kọ̀n po yé po.” Balnaba gbẹ́. Kandai lọ zindonukọn dọmọ: “Wiwọ́ [de sọ wá aimẹ he] susọmọ to yé ṣẹnṣẹn, bọ [Paulu po Balnaba po] vùn dawe, omẹ de sọn omẹ de go: Balnaba yí Malku hẹn bo súnhún wá Kiplu. Paulu sọ dè Sila, bo yì.”—Owalọ lẹ 15:36-40.
Malku dona ko jẹflumẹ tlala nado yọnẹn dọ apọsteli Paulu he yè nọ na sisi tlala ma jlo nado wazọ́n hẹ emi gba podọ dọ nudindọn de do pipegan emitọn ji ko hẹn kinklan daho de wá Paulu po Balnaba po ṣẹnṣẹn. Ṣigba whẹho lọ ma ko nọte do finẹ gba.
Paulu po Sila po tindo nuhudo gbẹdohẹmẹtọ he na zìn gbejizọnlin hẹ yé tọn. To whenuena yé jẹ Listla, yé mọ mẹdevo he yí tẹnmẹ Malku tọn, yèdọ sunnu jọja de he yinkọ etọn yin Timoti. Todin Timoti sọgan ko yin bibaptizi na nudi owhe awe kavi atọ̀n nkọtọn poun to ojlẹ he mẹ e yin dide. To alọ devo mẹ, Malku ko to gbẹdohẹ agun Klistiani tọn sọn bẹjẹeji etọn whenu gbọ́n—na nugbo tọn, dẹn hugan Paulu lọsu. Ṣogan, Timoti wẹ mọ lẹblanulọkẹyi azọ́ndenamẹ tọn lọ yí.—Owalọ lẹ 16:1-3.
Nawẹ Malku yinuwa gbọn to whenuena e sè dọ yè ko yí sunnu jọja taun de, he ma tindo numimọ sọ ẹ do diọtẹnmẹ na ẹn? Biblu ma dọ gba. Etomọṣo, e dohia dọ Malku gbọṣi zohunhun mẹ to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ. E basi yizan dagbe lẹblanulọkẹyi he tin-to-aimẹ na ẹn lẹ tọn. Dile e ma tlẹ penugo nado wà devizọn hẹ Paulu po Sila po do sọ, e penugo nado zìn gbejizọnlin hẹ Balnaba yì Kiplu, heyin otò he mẹ Balnaba yin jiji te. Malku sọ wà devizọn hẹ Pita to Babilọni. To agọgbọnẹnmẹ, e tindo dotẹnmẹ hundote lọ nado wazọ́n hẹ Paulu—po Timoti po—to Lomu. (Kọlọsinu lẹ 1:1; 4:10; 1 Pita 5:13) To godo mẹ Malku tlẹ sọ yin gbigbọdo nado kàn dopo to owe Wẹndagbe tọn ẹnẹ lẹ mẹ!
Nuplọnmẹ họakuẹ de tin to ehe lẹpo mẹ. Malku mayin ahunmẹduna gando lẹblanulọkẹyi heyin hinhẹnbu de go sọmọ bọ e do gboawupo nado yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi he gbẹsọ tin-to-aimẹ na ẹn lẹ tọn gba. Malku hẹn alọnu ján to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ, podọ Jehovah dona ẹn.
Enẹwutu eyin hiẹ ko hẹn lẹblanulọkẹyi de bu, ma gbọjọ blo. Eyin hiẹ hẹn walọyizan pọndohlan dagbe tọn go bosọ hẹn alọnu ján zọnmii, lẹblanulọkẹyi devo lẹ sọgan yin nina we. Onú susu wẹ tin he dona yin wiwà to azọ́n Oklunọ tọn mẹ.—1 Kọlintinu lẹ 15:58.
Devizọnwatọ Nugbonọ de Gbọjọ
E ma bọawu nado hoavùn sinsinyẹn na yise gba. Hiẹ sọgan yin hinhẹn gbọjọ, to ojlẹ delẹ mẹ. To whenẹnu hiẹ tlẹ sọgan sọ tindo numọtolanmẹ whẹhuhu tọn gando yinyin hinhẹn gbọjọ go, bo na wá tadona lọ kọ̀n dọ devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn de ma dona tindo numọtolanmẹ mọnkọtọn pọ́n gbede gba. Lẹnnupọndo Elija ji, yèdọ dopo to yẹwhegán nukundeji Islaeli tọn lẹ mẹ.
To whenuena Ahọsi Jẹzebẹli, heyin zedagatọ hẹngogonọ sinsẹ̀n-bibasi Baali tọn de, sè dọ yẹwhegán Baali tọn lẹ ko yin hùhù gbọn Elija dali, e whlé nado hù Elija. Elija ko pannukọn kẹntọ he klo hugan Jẹzebẹli lẹ, ṣigba to ajiji mẹ ewọ gbọjọ tlala bosọ jlo nado kú. (1 Ahọlu lẹ 19:1-4) Nawẹ enẹ sọgan ko jọ gbọn? E ko wọnji nude go.
Elija ko wọnji nado pọnhlan Jehovah dè taidi Asisa huhlọn etọn tọn. Mẹnu wẹ ko na huhlọn Elija nado fọ́n oṣiọ podọ nado pannukọn yẹwhegán Baali tọn lẹ? Jehovah wẹ. Na jide tọn, Jehovah sọgan na ẹn huhlọn nado pannukọn homẹgble Ahọsi Jẹzebẹli tọn.—1 Ahọlu lẹ 17:17-24; 18:21-40; 2 Kọlintinu lẹ 4:7.
Mẹdepope sọgan hokọ̀ to jidide do Jehovah go etọn mẹ na ojlẹ gli de. Taidi Elija, hiẹ sọgan tindo pọndohlan gbẹtọvi tọn gando nuhahun delẹ go kakati nado yí “nuyọnẹn he sọn aga” zan nado penukundego to whedelẹnu. (Jakobu 3:17) Ṣigba, Jehovah ma gbẹ́ Elija dai na gbigbọjọ ojlẹ gli tọn ehe gba.
Elija ko họnyi Beẹli-ṣeba podọ to enẹgodo yì zungbo mẹ, fie e lẹndọ mẹdepope ma sọgan mọ ẹn te. Ṣigba Jehovah mọ ẹn. E do angẹli de hlan nado miọnhomẹna ẹn. Angẹli lọ hẹn ẹn diun dọ Elija nọ mọ akla hìhì yọyọ nado dù podọ osin kọfanamẹ tọn nado nù. To whenuena Elija ko gbọjẹ godo, angẹli lọ deanana ẹn nado zìn gbejizọnlin nudi kilomẹtlu 300 tọn yì Osó Holẹbi ji, fie e nasọ yin hinhẹn lodo dogọ gbọn Jehovah dali te.—1 Ahọlu lẹ 19:5-8.
To Osó Holẹbi kọ̀n, Elija mọ dohia huhlọn yise-hẹnlodo Jehovah tọn tọn. Enẹgodo, to ogbè dẹẹdẹ, he yido de mẹ, Jehovah na ẹn jide dọ e ma tin ede ṣo gba. Jehovah tin hẹ ẹ, podọ mẹmẹsunnu etọn 7 000 sọ tin hẹ ẹ ga, dile Elija ma tlẹ yọnẹn do sọ. To godo mẹ, Jehovah deazọ́n na ẹn nado wà. Ewọ ma ko gbẹ́ Elija dlan taidi yẹwhegán etọn gba!—1 Ahọlu lẹ 19:11-18.
Alọgọ Tin-to-Aimẹ
Eyin hiẹ nọ jiya kọgbidinamẹ gbigbọjọ he ma sinyẹn sọmọ tọn sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, hiẹ sọgan mọdọ hiẹ na tindo numọtolanmẹ he pọnte taun eyin hiẹ sọgan mọ gbọjẹ kavi núdùdù hunsindagbe tọn de dogọ. Nathan H. Knorr, he sẹ̀n taidi dopo to Hagbẹ Anademẹtọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ kakajẹ okú etọn whenu to 1977, dọ to ojlẹ de mẹ wayi dọ nuhahun he klo lẹ nọ saba sọawuhia nado whè taun to amlọn yìkànmẹ zánmẹ tọn de godo. Ṣigba, to whenuena nuhahun lọ gbọṣi aimẹ taun, aliho nuyiwa tọn mọnkọtọn sọgan gọ̀n ma pé—hiẹ na tindo nuhudo alọgọ tọn nado diahi hẹ gbigbọjọ.
Jehovah do angẹli de hlan nado na huhlọn Elija. To egbehe, Jiwheyẹwhe nọ wleawuna tulinamẹ gbọn mẹho lẹ po Klistiani he whèwhín devo lẹ po gblamẹ. Na nugbo tọn mẹho lẹ sọgan “taidi otẹn whiwhla tọn sọn jẹhọn nù.” (Isaia 32:1, 2) Ṣigba nado mọ tulinamẹ yí sọn yé si, hiẹ sọgan tindo nuhudo nado ze afọdide tintan lọ. Dile Elija tlẹ gbọjọ sọ, e zinzọnlin yì osó Holẹbi kọ̀n nado mọ anademẹ yí sọn Jehovah dè. Mí nọ mọ anademẹ mẹhẹnlodo tọn yí gbọn agun Klistiani tọn gblamẹ.
To whenuena mí kẹalọyi alọgọ bosọ gbọn adọgbigbo dali pannukọn mẹwhlepọn lẹ, taidi numọtolanmẹ awugblenamẹ tọn lẹ kavi hẹnbu lẹblanulọkẹyi lẹ tọn, mí nọ ze adà Jehovah tọn daga to whẹho nujọnu tọn de mẹ. Etẹwẹ yin whẹho lọ? Satani dọnnu dọ gbẹtọvi lẹ nọ sẹ̀n Jehovah sọn ojlo ṣejannabinọ mẹdetiti tọn mẹ poun wẹ. Satani ma gbẹ́ nugbo lọ dai dọ mí na sẹ̀n Jiwheyẹwhe to whenuena nulẹpo to yìyì linsinlinsin to gbẹzan mítọn mẹ gba, ṣigba e dọnnu dọ mí na doalọtena Jiwheyẹwhe sinsẹ̀n to whenuena mí biọ nuhahun lẹ mẹ. (Job, weta 1 po 2 po) Gbọn nukọnzinzindo to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ po zohunhun po matin gbigbọjọ dali, mí sọgan gọalọ nado na gblọndo na whẹsadokọnamẹ mẹhẹngble tọn Lẹgba tọn.—Howhinwhẹn lẹ 27:11.
Hanna, Malku, po Elija po tindo nuhahun he hò ayajẹ yetọn yí sọn yé si na ojlẹ kleun de. Ṣigba, yé pehẹ nuhahun yetọn lẹ bosọ zan gbẹzan kọdetọn dagbenọ de. Po alọgọ Jehovah tọn po, hiẹ lọsu sọgan pehẹ gbigbọjọ!