Alọdlẹndonu Nuplọnwe Opli Gbẹzan po Lizọnyizọn po Tọn
5-11 Décembre
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | ISAIA 1–5
it-2-F 735 huk. 1
Whẹgbigbọ
Afọdide he yin dandan nado dọwhẹgbọ lẹ. To whenuena e yindọ Jiwheyẹwhe wẹ gbẹtọvi lẹ ko hùwhẹ do bo gbẹsọ nọ gbà osẹ́n etọn lẹ, gbẹtọ wẹ dona gbọwhẹ hẹ Jiwheyẹwhe, e ma yin Jiwheyẹwhe wẹ na gbọwhẹ hẹ gbẹtọ. (Slm 51:1-4) Gbẹtọ ma sọgan pé-whẹ̀ hẹ Jiwheyẹwhe tlọlọ, mọ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ gando nuhe sọgbe go ma nọ diọ kavi yin vivọjlado. (Isa 55:6-11; Mal 3:6; yijlẹdo Jak 1:17 go.) Enẹwutu, yè ma nọ deahi na nubiọtomẹsi whẹgbigbọ tọn etọn lẹ, yé ma yin nude he go yè sọgan mọhodọdo. (Yijlẹdo Job 40:1, 2, 6-8; Isa 40:13, 14 go.) Lẹdogbedevomẹ delẹ lilẹ́ Isaia 1:18 do, “OKLUNỌ dọmọ, wá dinvie, na mí ni lẹnnu dopọ” (Gun Alada), amọ́ lẹdogbedevomẹ he yọ́n bo sọgbe wẹ: “‘Todin, mì wá na mí ni dọwhẹgbọ to míde ṣẹnṣẹn,’ wẹ Jehovah dọ.” Gbẹtọ wẹ zọ́n bọ gbemanọpọ do tin, e ma yin Jiwheyẹwhe.—Yijlẹdo Eze 18:25, 29-32 go.
12-18 DÉCEMBRE
it-1-F 1206-7
Isaia
To whenue Isaia yin yẹwhegán to Juda, titengbe to azán Ahọlu Ahazi tọn lẹ gbè, ahọluduta lọ gblezọn taun to walọyizan-liho. Ahọvi lẹ po gbẹtọ lẹ po wẹ nọ fọngu podọ to nukun Jehovah tọn mẹ, akọta lọ to azọ̀njẹ to ahun mẹ podọ to linlẹn mẹ. Gandutọ lẹ yin yiylọdọ “aṣẹglanglan-panamẹtọ Sodọmi tọn lẹ” bọ gbẹtọ lọ lẹ yin yiyijlẹdo “omẹ Gomọla tọn lẹ” go. (Isa 1:2-10) E ko yin didọna Isaia jẹnukọn dọ yé na sú otó yetọn. Jehovah dọ dọ ninọmẹ lọ na zindonukọn kakajẹ whenue gbakija na wá akọta lọ ji bọ “mado-ao,” enẹ wẹ “okún wiwe de” poun wẹ na yin jijodo taidi dodonu atingbó de tọn. Dọdai he Isaia dọ dona ko miọnhomẹna omẹ vude enẹ bo hẹn yise yetọn lodo, eyin pipotọ akọta lọ tọn tlẹ gbẹ́ nado setonu.—Isa 6:1-13.
Dile etlẹ yindọ Juda wẹ Isaia na ayidonugo to dọdai etọn mẹ, e sọ dọ dọdai delẹ gando Islaeli po akọta he lẹdo e lẹ po go, na ninọmẹ po otàn Juda tọn po gando yé go wutu. E wadevizọn taidi yẹwhegán na owhe susu, bo bẹjẹeji to nudi owhe 778 J.W.M., to whenue Ahọlu Uzia kú, kavi vlavo ojlẹ de jẹnukọn, podọ e zindonukọn kakajẹ owhe 14tọ gandudu Hẹzekia tọn godo (732 J.W.M.).—Isa 36:1, 2; 37:37, 38.
Whẹndo Isaia Tọn. Isaia dà asi. Asi etọn yin yiylọdọ “yẹwhegán-yọnnu lọ” (Isa 8:3), ehe dohia dọ e ma yin asi yẹwhegán tọn poun. E họnwun dọ, taidi Debola to ojlẹ Whẹdatọ lẹ tọn mẹ, podọ taidi Hulda to gandudu Josia tọn whenu, Jehovah deazọ́nna ewọ lọsu taidi yẹwhegán-yọnnu.—Whẹ 4:4; 2Ah 22:14.
Biblu donù yinkọ visunnu Isaia tọn awe go, ehe yin nina ẹn taidi “ohia lẹ po azọ́njiawu lẹ po to Islaeli.” (Isa 8:18) To azán Ahazi tọn gbè, Ṣeal-jaṣubi ko whẹ́n jẹ obá lọ mẹ nado hodo otọ́ etọn to whenue Isaia to owẹ̀n do na ahọlu lọ. Yinkọ lọ Ṣeal-jaṣubi zẹẹmẹdo “Pipotọ de Poun (Mẹhe Pò Lẹ) Wẹ Na Lẹkọwa.” Dọdai de wẹ yinkọ enẹ yin to linlẹn lọ mẹ dọ, kẹdẹdile yinkọ enẹ yin nina visunnu Isaia tọn de do, mọ wẹ ahọluduta Juda tọn na wá yin hihọliai do bọ pipotọ de poun wẹ na lẹkọwa to kanlinmọgbenu ninọ godo. (Isa 7:3; 10:20-23) Pipotọ vude ehe lẹkọwa to 537 J.W.M. to whenue Ahọlu Kilusi Pẹlsia tọn de gbedide de tọ́n nado tún yé dote sọn Babilọni to kanlinmọgbenu ninọ na owhe 70 godo.—2Ot 36:22, 23; Ẹzl 1:1; 2:1, 2.
Yinkọ yin didona visunnu Isaia tọn devo whẹpo ohò etọn do yin mimọ, bọ yinkọ lọ yin kinkan do wekan-zannu de ji podọ kunnudetọ dejidego lẹ dekunnu gandego. E taidi dọ whẹho lọ yin hinhẹn taidi aṣli de kaka visunnu lọ do yin jiji, to whenue kunnudetọ lọ lẹ wá dekunnu dọ yẹwhegán lọ dọ dọdai gando jiji etọn go bo gbọnmọ dali dohia dọ whẹho lọ tindo zẹẹmẹ to dọdai-liho. Yinkọ he Jiwheyẹwhe degbe dọ e ni yin nina visunnu lọ wẹ Mahẹl-ṣalal-haṣ-baz, ehe zẹẹmẹdo “Yawu, Ogblànnu E! E Ko Yawu Yì Ogblànnu lọ Kọ̀n; kavi, Awuyiya Nado Jẹ Ogblànnu lọ Kọ̀n, E Ko Yawu Yì Ogblànnu lọ Kọ̀n.” E yin didọ dọ whẹpo visunnu ehe nado yọ́n “Otọ́ ṣie!” po “Onọ̀ ṣie!” po dọ, owù he sébibla Silia po ahọluduta whẹndo ao Islaeli tọn po basi lọ na ko yin didesẹ.—Isa 8:1-4.
Dọdai lọ dohia dọ Juda na mọ kọgbọ to madẹnmẹ; kọgbọ lọ wá to whenue Asilia glọnalina mẹgbeyinyan he Ahọlu Lezini Silia tọn po Ahọlu Peka Islaeli tọn po hẹnwa sọta Juda. Asilianu lẹ yí Damasku podọ to godo mẹ to 740 J.W.M., yé gbà ahọluduta Islaeli tọn bo và ẹ sudo bo gbọnmọ dali hẹn zẹẹmẹ he yinkọ visunnu lọ tọn tindo to dọdai-liho lọ di to gigọ́ mẹ. (2Ah 16:5-9; 17:1-6) Ṣigba, kakati nado dejido Jehovah go, Ahọlu Ahazi tẹnpọn nado glọnalina mẹgbeyinyan Silia po Islaeli po tọn gbọn alọgodo-kuẹ nina ahọlu Asilia tọn nado basi hihọ́na ẹn dali. Enẹ wẹ zọ́n bọ Jehovah na dotẹnmẹ Asilia nado lẹzun owù daho na Juda bo bẹ awhànfuntọ lẹ gọ́ aigba lọ ji kakajẹ Jelusalẹm, dile Isaia ko na avase etọn do.—Isa 7:17-20.
Isaia dọho whlasusu gando “ohia” he Jehovah na na lẹ go, ehe delẹ to yé mẹ gando visunnu etọn awe lẹ go, bọ devo gando Isaia lọsu go. Jehovah degbena ẹn nado zinzọnlin pé to omẹ́ podọ to afọ-vọ́ na owhe atọ̀n taidi ohia de po nudabla de po sọta Egipti po Etiopia po, nado dohia dọ ahọlu Asilia tọn na bẹ yé yì kanlinmọgbenu.—Isa 20:1-6; yijlẹdo Isa 7:11, 14; 19:20; 37:30; 38:7, 22; 55:13; 66:19 go.
Dọdai Kanlinmọgbenu Yìyì po Hinhẹngọwa po Tọn Lẹ. Isaia sọ mọ lẹblanulọkẹyi lọ yí nado dọ dọdai dọ e ma yin Asilia wẹ na de ahọlu Juda tọn lẹ sọn ofìn ji bo và Jelusalẹm sudo gba, ṣigba Babilọni wẹ na wà ehe. (Isa 39:6, 7) To whenue Asilia hẹn singigọ de wá Juda he hẹnmẹ “jẹ okọ̀,” Isaia dowẹn homẹmiọnnamẹ tọn de Ahọlu Hẹzekia dọ awhànpa Asilia tọn lẹ ma na penugo nado biọ tòdaho lọ mẹ. (Isa 8:7, 8) Jehovah yinuwa sọgbe hẹ ohó Etọn gbọn angẹli de didohlan nado và awhànfuntọ huhlọnnọ podọ awhàngán 185 000 sudo sọn Asilianu lẹ mẹ bo gbọnmọ dali whlẹn Jelusalẹm.—2Ot 32:21.
Matin ayihaawe, nuhe hẹn ayajẹ daho wá na Isaia wẹ lẹblanulọkẹyi he Jehovah na ẹn nado dọ bo kàn dọdai susu lẹ gando hinhẹngọwa Jelusalẹm etọn he e yiwanna lọ go. Dile etlẹ yindọ Jehovah na na dotẹnmẹ omẹ etọn lẹ nado yì kanlinmọgbenu to Babilọni, na yé ṣiatẹ bo fọngu sọta ẹ wutu, Jiwheyẹwhe na wá dawhẹna Babilọni, na e yinuwa po kanyinylan po bo tẹnpọn nado hẹn omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ do kanlinmọgbenu kakadoi wutu. Dọdai Isaia tọn susu gando whẹdida Jiwheyẹwhe tọn sọta Babilọni go gọna vọjijẹ etọn, bọ e ma na yin vivọgbá gbede.—Isa 45:1, 2; weta 13, 14, 46-48.