Be Hiẹ Nọ Dike Jehovah Ni Kàn Kanbiọ Sè We Ya?
BIBLU bẹ kanbiọ susu hẹn he sọgan hẹnmẹ lẹnnupọn sisosiso. Na nugbo tọn, Jehovah Jiwheyẹwhe lọsu nọ yí kanbiọ lẹ zan nado plọnmẹ nugbo titengbe lẹ. Di apajlẹ, Jehovah yí kanbiọ susu zan to whenuena e to nugbẹna Kaini gando afọdide ylankan he e jlo na ze go. (Gẹn. 4:6, 7) To ojlẹ devo lẹ mẹ, Jehovah nọ kàn kanbiọ dopo gee sè nado whàn mẹde nado yinuwa. Tlolo he Isaia sè bọ Jehovah kanse dọ: “Mẹnu wẹ yẹn na dohlan, mẹnu wẹ na yì na mí?” yẹwhegán lọ yigbe dọmọ: “Yẹn die; do mi hlan.”—Isa. 6:8.
Jesu he yin Mẹplọntọ Daho lọ lọsu yí kanbiọ lẹ zan po kọdetọn dagbe po. Owe Wẹndagbe tọn lẹ bẹ kanbiọ he hugan 280 he Jesu kanse lẹ hẹn. Dile etlẹ yindọ e nọ yí kanbiọ lẹ zan nado bọnùdo na agọjẹdomẹtọ etọn lẹ to whedelẹnu, e nọ saba wàmọ nado jẹ ahun hosetọ etọn lẹ tọn mẹ, bo whàn yé nado lẹnnupọndo ninọmẹ gbigbọmẹ tọn yetọn lẹ ji. (Mat. 22:41-46; Joh. 14:9, 10) Mọdopolọ, apọsteli Paulu he wlan 14 to Owe Wiwe Glẹki tọn lẹ mẹ yí kanbiọ lẹ zan nado diọlinlẹn namẹ. (Lom. 10:13-15) Di apajlẹ, owe he e kàn hlan Lomunu lẹ bẹ kanbiọ susu hẹn. Kanbiọ Paulu tọn lẹ whàn wehiatọ etọn lẹ nado yọ́n pinpẹn lehe “dona susugege, nuyọnẹn po oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn po siso” do tọn.—Lom. 11:33.
Dile etlẹ yindọ kanbiọ delẹ nọ biọ gblọndo nina tlọlọ, devo lẹ nọ hẹnmẹ lẹnnupọn sisosiso. Owe Wẹndagbe tọn lẹ bẹ kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn susu he Jesu kanse lẹ hẹn. To gbèdopo, Jesu na avase devi etọn lẹ dọmọ: “Mì hùn nukun mìtọn lẹ dote, mì payi otọ́n Falesi lẹ tọn po otọ́n Hẹlọdi tọn po go,” enẹ wẹ yẹnuwiwa po nuplọnmẹ lalo yetọn lẹ po. (Malku 8:15; Mat. 16:12) Devi Jesu tọn lẹ ma mọnukunnujẹ nuhe dọ e te mẹ, enẹwutu yé jẹ núdọ̀n ji gando akla he yé wọnji go. Doayi lehe Jesu yí kanbiọ lẹ zan to hodọdopọ kleun he bọdego ehe mẹ do go. “E dọna yé dọmọ: ‘Naegbọn mìwlẹ do to núdọ̀n na mì ma hẹn akla depope wutu? Be mìwlẹ ma ko tunwun bo doayi zẹẹmẹ lọ go kakajẹ din wẹ? Be e gbẹ́ vẹawuna ahun mìtọn nado mọnukunnujẹemẹ janwẹ? “Dile mì tlẹ tindo nukun lẹ, be mì ma nọ mọnú wẹ; podọ dile mì tlẹ tindo otó lẹ, be mì ma nọ sènu wẹ?” . . . Be mì ma ko doayi zẹẹmẹ lọ go kakajẹ din wẹ?’” Jesu kàn kanbiọ ehelẹ sè nado hẹn devi etọn lẹ lẹnnupọn, bo gbọnmọ dali whàn yé nado lẹnayihamẹpọn do zẹẹmẹ nuhe dọ e te lẹ tọn ji ganji.—Malku 8:16-21.
Gbọ Ma “Biọ sọn Dè We”
Jehovah Jiwheyẹwhe yí kanbiọ lẹ zan nado jla pọndohlan devi etọn Job tọn do. Gbọn kanbiọ susu yiyizan dali, Jehovah hẹn Job nado yọ́n lehe e ma sọtẹ́n yijlẹdo Mẹdatọ etọn go do. (Job, weta 38-41) Be Jehovah donukun gblọndo sọn onù Job tọn mẹ tlọlọ na dopodopo kanbiọ enẹlẹ tọn wẹ ya? E na vẹawu. E họnwun dọ kanbiọ he e kanse Job lẹ, taidi “Fie wẹ hiẹ te whenuena yẹn dó dòdó aigba tọn lẹ ai?” yin kinkanse nado hẹn ẹn lẹnnupọn podọ nado yinuwado numọtolanmẹ etọn lẹ ji. To whenuena Jehovah kàn kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn delẹ sè Job godo, nùkikẹ glo e. Nuhe e dọ poun wẹ yindọ: “Etẹwẹ yẹn na gblọnna we? Yẹn yí alọ ṣie do onù ṣie ji.” (Job 38:4; 40:4) Job mọnukunnujẹ nuhe dọ Jehovah te mẹ bo whiwhẹ ede. Ṣigba, e ma yindọ Jehovah to pinplọn Job nado whiwhẹ ede poun wẹ gba. Jehovah sọ jla pọndohlan Job tọn do ga. To aliho tẹ mẹ?
Dile etlẹ yindọ Job yin “omẹ pipé de podọ jlọjlọ de,” hogbe etọn lẹ nọ do pọndohlan agọ̀ hia to whedelẹnu, bọ Elihu doayi e go bo wọhẹ ẹ “na e to whẹsuna ede hú . . . Jiwheyẹwhe wutu.” (Job 1:8; 32:2; 33:8-12) Enẹwutu, kanbiọ he Jehovah kanse Job lẹ sọ jla pọndohlan etọn do. To whenue Jiwheyẹwhe to hodọna Job sọn jẹhọn ahizi de mẹ, e dọmọ: ‘Mẹnu wẹ ehe he hẹn hónamẹ dozinvlu gbọn ohó matin oyọnẹn lẹ dali? Yí homẹbla do blá adaja towe lẹ taidi sunnu de: na yẹn na biọ sọn dè we, hiẹ ni bosọ dọtọ́n hlan mi.’ (Job 38:1-3) Gbọn kanbiọ lẹ yiyizan dali, Jehovah hẹn Job nado lẹnnupọndo nuyọnẹn po huhlọn mado dogbó etọn he sọawuhia to nudida jiawu etọn lẹ mẹ po ji. Nukunnumọjẹnumẹ he yin nina Job ehe gọalọna ẹn nado dejido whẹdida Jehovah tọn po aliho he mẹ e nọ yinuwa te po go hugan gbede pọ́n tọn. Lehe e na ko jiawu na Job nado yin hokanse gbọn Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ dali tlọlọ do sọ!
Lehe Mí Sọgan Dike Jehovah Ni Kàn Kanbiọ Sè Mí Do
Míwlẹ lo? Be mílọsu sọgan mọaleyi sọn kanbiọ he yin kinkàndai to Biblu mẹ lẹ mẹ ya? Gbau! Eyin mí nọ yì agbọji bo nọ lẹnnupọndo kanbiọ enẹlẹ ji, e na hẹn ale susu wá na mí to gbigbọ-liho. Kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ wẹ zọ́n bọ e do tindo huhlọn taun. Na nugbo tọn, “ohó Jiwheyẹwhe tọn . . . tindo huhlọn bosọ . . . penugo nado yọ́n linlẹn po ojlo ahun mẹ tọn lẹ po.” (Heb. 4:12) Ṣigba eyin mí na mọaleyi to gigọ́ mẹ, mí dona nọ kàn kanbiọ enẹlẹ sè míde taidi dọ Jehovah wẹ to hokanse mí tlọlọ nkọ. (Lom. 15:4) Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ delẹ.
“Be whẹdatọ aihọn lẹpo tọn ma na wà whẹdida jijlọ?” (Gẹn. 18:25) Ablaham kàn kanbiọ he ma biọ gblọndo ehe sè Jehovah to whenuena e jlo na hẹn whẹdida ṣẹ do Sọdọmi po Gọmọla po ji. Ablaham mọdọ e dẹn do Jehovah nado yinuwa to aliho mawadodo tọn mẹ—yèdọ nado hù dodonọ po mẹylankan po. Kanbiọ Ablaham tọn dohia dọ e tindo yise dolido to dodowiwa Jehovah tọn mẹ.
To egbehe, mẹdelẹ sọgan tindo ayilinlẹn lọ nado nọ pàhodọ gando whẹdida Jehovah tọn he ja go. Di apajlẹ, yé sọgan kanse dọ mẹnu lẹ na taun wẹ na lùn Amagẹdọni tọ́n kavi mẹnu lẹ wẹ na yin finfọnsọnku. Kakati nado dike kanbiọ enẹlẹ ni nọ dotukla mí, mí sọgan nọ lẹnnupọndo kanbiọ he Ablaham kanse ehe ji. Eyin mí yọ́n Jehovah taidi Otọ́ dagbe hugan mítọn bo nọ deji mlẹnmlẹn do whẹdida dodo po lẹblanu etọn po go, dile Ablaham wà do, e na hẹn mí ma nado nọ gú whenu do nulinlẹnpọndo nuhe ma yin dandan tọn lẹ ji bo dapana nudindọn do numadinu lẹ ji kavi ayihaawe tintindo.
“Mẹnu to mì mẹ wẹ sọgan gbọn magbọjẹnọ-yinyin dali yí awagbà dopo dogọ tedidi gbẹzan etọn tọn?” (Mat. 6:27) Whenue Jesu to hodọna gbẹtọgun daho de to pọmẹ hẹ devi etọn lẹ, e kàn kanbiọ ehe sè nado zinnudo nuhewutu yé dona jo yede na anademẹ owanyinọ Jehovah tọn ji. Azán godo tọn titonu ylankan ehe tọn lẹ bẹ ayimajai susu hẹn, ṣigba ayiha zizedo yé ji ma na hẹn gbẹzan mítọn dite kavi hẹn ẹn pọnte gba.
Whedepopenu he mí to nuhà gando míde kavi mẹvivẹ mítọn lẹ go, nulinlẹnpọndo kanbiọ Jesu tọn ehe ji na gọalọna mí nado tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando ahunmẹdunamẹnu mítọn lẹ go. Kanbiọ enẹ sọgan gọalọna mí nado gbọ nuhà kavi nado gbọ nulẹnpọndo linlẹn agọ̀ he na hẹn apọṣi mí to apọ̀n mẹ, to numọtolanmẹ-liho, podọ to agbasa-liho lẹ ji. Dile Jesu hẹn mí deji do, Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn, mẹhe nọ na núdùdù ohẹ̀ olọn tọn lẹ bo nọ doaṣọ́na ogbé danji tọn lẹ, yọ́n nuhudo mítọn lẹ ganji.—Mat. 6:26-34.
“Gbẹtọ sọgan hẹn miyọ́n to akọ́n etọn nù, bọ avọ̀ etọn ma na fiọ?” (Howh. 6:27) Weta ṣinẹnẹ tintan owe Howhinwhẹn lẹ tọn bẹ ohó nuyọnẹn tọn kleunkleun delẹ he otọ́ de to didó do ahun mẹ na visunnu etọn hẹn. Kanbiọ he tin to aga ehe do kọdetọn vẹadi ayọdide tọn lẹ hia. (Howh. 6:29) Eyin mí doayi e go tlolo dọ mí ko to mahẹ tindo to aihun gblewa tọn mẹ kavi to nulẹnpọndo walọ zanhẹmẹ tọn depope he ma sọgbe ji, mí dona nọ yawu flin kanbiọ enẹ to ayiha mítọn mẹ. Na taun tọn, to whedepopenu he mẹde yin whiwhlepọn nado ze afọdide depope he ma sọgbe, e dona kàn kanbiọ ehe sè ede. Lehe ehe tin to kọndopọ mẹ hẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn he dọ dọ, ‘Nuhe mẹde dó wẹ e na gbẹ̀n’ do sọ!—Gal. 6:7.
“Mẹnu wẹ hiẹ yin nado dawhẹna devizọnwatọ whégbè tọn mẹdevo tọn?” (Lom. 14:4) To wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Lomunu lẹ mẹ, e dọhodo nuhahun he fọ́n to agun Klistiani owhe kanweko tintan tọn mẹ lẹ ji. Na delẹ to Klistiani ehelẹ mẹ wá sọn aṣa voovo mẹ wutu, yé tindo ayilinlẹn lọ nado nọ dawhẹna nudide po nuyiwa yisenọ hatọ yetọn lẹ tọn po. Kanbiọ Paulu tọn flinnu yé nado nọ kẹalọyi ode awetọ yetọn bosọ jo whẹdida do alọ Jehovah tọn mẹ.
Mọdopolọ to egbehe, aṣa po ninọmẹ voovo po mẹ wẹ omẹ Jehovah tọn lẹ wá sọn. Etomọṣo, Jehovah ko kọ̀n mí dopọ to aliho vonọtaun de mẹ. Be mí nọ yidogọna pọninọ enẹ ya? Eyin mí nọ yawu jẹagọdo nuyiwa ahundopo tọn mẹmẹsunnu de tọn, nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado nọ kàn kanbiọ Paulu tọn ehe sè mídelẹ.
Kanbiọ lẹ Nọ Dọ̀n Mí Sẹpọ Jehovah
Apajlẹ kleun ehelẹ do lehe kanbiọ he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ tindo huhlọn sọ hia. Eyin mí nọ gbadopọnna lẹdo hodidọ kanbiọ ehelẹ dopodopo tọn, e na gọalọna mí nado yí yé zan to ninọmẹ mítọn titi lẹ mẹ. Podọ dile mí to Biblu hia, mí na mọ kanbiọ devo lẹ he sọgan gọalọna mí.—Pọ́n apotin he tin to weda 14tọ ji.
Eyin mí nọ dike kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ ni yinuwado mí ji sisosiso, e na gọalọna mí nado hẹn ahun po ayiha mítọn po tin to kọndopọ mẹ hẹ aliho dodo tọn Jehovah tọn lẹ. To kanbiọ Jehovah tọn lẹ godo, Job lọsu yigbe dọmọ: “Yẹn ko sè linlin towe gbọn sisè otó tọn dali; ṣigba dinvie nukun ṣie ko mọ we.” (Job 42:5) Mọwẹ, Job dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe dogọ, taidi dọ Jehovah tin to nukọn etọn jọnun wẹ nkọ. Devi Jakọbu dọ to godo mẹ dọmọ: “Mì dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe, podọ ewọ na dọnsẹpọ mì.” (Jak. 4:8) Mì gbọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn blebu, kakajẹ kanbiọ he tin to e mẹ lẹ ji, ni gọalọna mí nado yinukọn to gbigbọ-liho bo “mọ” kavi dọnsẹpọ Jehovah pẹkipẹki dogọ!
[Apotin to weda 14]
Nawẹ kanbiọ ehelẹ kinkanse dewe na gọalọna we nado tindo pọndohlan Jehovah tọn do whẹho lẹ ji gbọn?
▪ “Be OKLUNỌ tindo homẹhun he klo to avọ́nunina mimẹ̀ lẹ mẹ po avọ́ lẹ po di to tonusisena ogbè OKLUNỌ tọn mẹ?”—1 Sam. 15:22.
▪ “Ewọ he dá nukun, be e ma na mọnú?”—Ps. 94:9.
▪ “Hiẹ mọ mẹhe yọnnuin to nukun ede tọn mẹ de?”—Howh. 26:12.
▪ “Hiẹ yin omẹ adìnọ dahodaho wẹ?”—Jona 4:4.
▪ “Ale tẹwẹ tin to e mẹ na gbẹtọ eyin e duale aihọn lọ pete tọn ṣigba bo hẹn alindọn etọn bu?”—Mat. 16:26.
▪ “Mẹnu wẹ na klan mí sọn owanyi Klisti tọn go?”—Lom. 8:35.
▪ “Etẹwẹ hiẹ tindo bọ e ma yindọ hiẹ mọyi wẹ?”—1 Kọl. 4:7.
▪ “Mahẹ tẹwẹ hinhọ́n tindo hẹ zinvlu?”—2 Kọl. 6:14.
[Yẹdide to weda 15]
Etẹwẹ Job plọn sọn kanbiọ he Jehovah kanse e lẹ mẹ?