Akọndidona Whlepọn Hẹn Jide Mítọn to Jehovah mẹ Lodo
Dile e yin didọ gbọn Ada Dello Stritto dali
Din tlolo wẹ n’fó wefọ egbesọ tọn kinkàn do owe de mẹ. Owhe 36 wẹ n’do, ṣigba hukan kleun enẹlẹ kinkàndai yí gànhiho awe to asi e. Naegbọn e yí whenu sọmọ to asi e? Onọ̀ ṣie na basi zẹẹmẹ etọn.—Joel
YẸN po asu ṣie po yí baptẹm bo lẹzun Kunnudetọ Jehovah tọn to 1968. Whenuena n’ji visunnu mítọn awe tintan lẹ, yèdọ David po Marc po, yé omẹ awe lẹ tindo agbasalilo, podọ to enẹgodo, n’wá ji visunnu mítọn atọ̀ntọ he nọ yin Joel. Azán etọn ma pé whẹpo e do yin jiji to 1973 to dotowhé de to tòpẹvi Binche tọn mẹ, to nudi kilomẹtlu 60 do hùwaji Brussels tọn to Belgique. Zínpinpẹn etọn ma hugan kilo 1,7. To whenue n’tọ́n sọn dotowhé lọ, Joel dona gbọṣi finẹ na e nido yin nukunpedego bo mọ zínpinpẹn yí dogọ.
To osẹ delẹ godo he mí mọdọ ninọmẹ ovi mítọn tọn ma pọnte, yẹn po Luigi, asu ṣie po ze e yì doto devo dè. To whenuena doto lọ pọ́n Joel godo, e dọmọ: “E blawu taun. Nuhahun he mẹdaho Joel tọn lẹ ma tindo lẹ kẹdẹ wẹ e tindo.” Mímẹpo nọ whii na ojlẹ de. Whenẹnu wẹ n’wá yọnẹn dọ awutu sinsinyẹn de jẹ wẹ viyẹyẹ mítọn te. Enẹgodo, doto lọ plan asu ṣie jẹ olá bo dọna ẹn dọ: “Azọ̀n trisomie 21 jẹ wẹ viyẹyẹ mìtọn te.”a
Na nuhe doto he nọ penukundo viyẹyẹ lẹ go lọ mọ hẹn mí blawu wutu, mí basi dide nado yì mọ doto azọ́nyọnẹntọ devo. E yí sọwhiwhe do pọ́n viyẹyẹ mítọn Joel na nudi gànhiho dopo bo ma kẹnù. Yẹn po Luigi po mọdọ e ko vọ̀ ján niyẹn. To godo mẹ, doto lọ ze okọ daga bo dọmọ: “Mìwlẹ go wẹ ovi mìtọn na ganjẹ to gbẹzan etọn lẹpo mẹ.” Enẹgodo, po awuvẹmẹ po e yidogọ dọmọ: “Ṣigba Joel na tindo ayajẹ na mẹjitọ etọn lẹ yiwanna ẹn wutu!” E biọlanmẹna mi sọmọ bọ n’ze Joel dẹẹdẹ do awà mẹ, bọ mí hẹn ẹn yì whégbè. Osẹ ṣinatọ̀n poun wẹ e tindo to whenẹnu.
Opli Klistiani Tọn lẹ po Lizọnyizọn lọ po Hẹn Mí Lodo
Dodinnanu dotowhé tọn yinukọn dogọ lẹ dohia dọ ahun Joel tọn ma to ganji podọ e sọ tindo azọ̀n rachitisme tọn wunmẹ sinsinyẹn de, enẹ wẹ yindọ afọ etọn lẹ na wá kẹ̀ to nukọn mẹ. Na ahun etọn klo gbau bo pẹn do afuje etọn lẹ ji wutu enẹ na zọ́n bọ e na nọ yawu jẹazọ̀n. To ojlẹ kleun de godo to whenuena Joel tindo osun ẹnẹ, e bẹ afujezọ̀n bo dona lẹkọyi dotowhé, fie yé glọn ẹn dovo te. E nọ biọlanmẹna mí taun nado mọ ẹn dile e to yaji. E nọ jlo mí nado ze e do awà mẹ bo sá alọ do e go, ṣigba po awubla po na osẹ ao, doto lẹ ma dike mí ni doalọ e go paali. Onú dopo he yẹn po Luigi po sọgan wà poun wẹ nado to pinpọn ẹn, bo gbò míde fán bosọ hodẹ̀.
To ojlẹ sinsinyẹn enẹlẹ mẹ, mí zindonukọn to opli agun tọn lẹ yìyì mẹ to pọmẹ hẹ David he tindo owhe 6 po Marc he tindo owhe 3 to whenẹnu po. Eyin mí tin to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ, e nọ taidi dọ mí tin to awà gángán Jehovah tọn mẹ wẹ nkọ. To whenue mí tin to finẹ bọ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po lẹdo mí, mí nọ tindo numọtolanmẹ lọ dọ mí ko ze agbàn pinpẹn mítọn do Jehovah ji bo nọ tindo jijọho ahun mẹ tọn jẹ obá de mẹ. (Ps. 55:22) Doto-yọnnu he penukundo Joel go lẹ tlẹ dọna mí dọ yé doayi e go dọ opli Klistiani tọn lẹ yìyì ko gọalọna mí nado pehẹ ninọmẹ lọ.
To ojlẹ enẹ mẹ, n’sọ vẹ̀ Jehovah na e nido na mi huhlọn nado nọ tọ́n na sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn. Kakati nado nọ gbọṣi whégbè bo to avivi, n’jlo na dọhona mẹdevo lẹ bo dọ nuhewutu jidide he n’tindo to opagbe Jiwheyẹwhe tọn gando aihọn de he mẹ azọ̀n ma na tin te go do na mi huhlọn. Whedepopenu he n’penugo bo tindo mahẹ to lizọnyizọn lọ mẹ, n’nọ mọdọ Jehovah sè odẹ̀ ṣie lẹ.
“Ehe Jiawu Taun!”
Lehe e yin ayajẹnu na mí nado hẹn Joel sọn dotowhé wá whégbè do sọ! Ṣigba to wunkẹngbe tlolo, ayajẹ mítọn lẹzun awubla. Ninọmẹ Joel tọn diọ to ajiji mẹ bọ mí dona yawu ze e lẹkọyi dotowhé. To whenue doto lẹ pọ́n ẹn godo, yé dọna mí dọ: “Joel ma na nọgbẹ̀ hugan osun ṣidopo.” To osun awe godo, to whenue Joel tindo nudi osun ṣinatọ̀n, e taidi dọ nuhe doto lẹ dọ to hẹndi mọ wẹ nkọ, na ninọmẹ etọn sọ ylan pete. Doto de ylọ mí sinai bo dọmọ: “E vẹna mi taun dọ mí masọ sọgan wà nudevo depope nado gọalọna ẹn.” Enẹgodo, e yidogọ dọ: “To fie nulọ jẹ todin, Jehovah kẹdẹ wẹ sọgan gọalọna ẹn.”
N’lẹkọyi ohọ̀ he mẹ Joel yin ginglọn do. Mahopọnna dọ n’jẹflumẹ bo masọ tindo huhlọn susu ba, n’magbe nado gbọṣi adọ́zan etọn kọ̀n. Mẹmẹyọnnu susu nọ diọ yede nado wá nọ dè e dile Luigi to nukunpedo visunnu mítọn mẹho awe lẹ go. Osẹ dopo juwayi. Enẹgodo, Joel hẹ́nu to ajiji mẹ. Doto-yọnnu lẹ zlọn biọ ohọ̀ lọ mẹ ṣigba yé ma sọgan wà nudepope nado whlẹn ẹn. To nukunwhiwhe delẹ godo, dopo to yé mẹ dọ po ogbè dẹẹdẹ po dọ, “E vọ̀ . . .” N’jẹflumẹ pete bo bẹ avi bosọ tọ́n sọn ohọ̀ lọ mẹ. N’tẹnpọn nado hodẹ̀ hlan Jehovah, ṣigba n’ma yọ́n nuhe n’na dọ nado do numọtolanmẹ ṣie hia. To nukunwhiwhe 15 godo, doto-yọnnu de dawhá hlan mi dọ, “Joel jẹ gbigbọ ji!” E sọ dọ̀n awà na mi bo dọmọ: “Wá pọ́n ẹn.” To whenue n’lẹkọyi Joel dè, n’mọdọ ahun etọn gọ̀ jẹ hihò ji! Tlolo, linlin lọ gbayipe dọ e ko fọ́n. Doto lẹ wá nado pọ́n ẹn, podọ e paṣa mẹsusu bọ yé dọmọ: “Ehe jiawu taun!”
E Deafọ Whla Tintan to Whenue E Tindo Owhe Ẹnẹ
To owhe ovu whenu tọn Joel tọn lẹ mẹ, doto etọn nọ dọna mí gbọzangbọzan dọ, “Joel tindo nuhudo owanyi tọn taun.” Na yẹn po Luigi po duvivi nukunpedomẹgo owanyinọ Jehovah tọn to jiji Joel tọn godo wutu, mílọsu jlo na penukundo ovi mítọn go po owanyi po. Dotẹnmẹ susu wẹ hundote na mí nado wàmọ, na eyin e jlo na wà nudepope, e nọ tindo nuhudo alọgọ mítọn tọn.
To owhe ṣinawe tintan Joel tọn lẹ dopodopo mẹ, mí nọ jugbọn ninọmẹ dopolọ lẹ mẹ debọdo-dego. Bẹsọn octobre jẹ mars to whemẹwhemẹ, e nọ jẹazọ̀n wunmẹwunmẹ, ehe biọ dọ mí ni nọ ze e yì dotowhé bo nọ ze e lẹkọ. To ojlẹ dopolọ mẹ, n’nọ tẹnpọn dile e yọnbasi do nado yí whenu susu zan hẹ visunnu mítọn awe lẹ, David po Marc po. To nukọn mẹ, yelọsu wá jẹ alọgọna Joel ji—podọ enẹ hẹn kọdetọn dagbe lẹ wá. Di apajlẹ, doto susu wẹ dọna mí dọ Joel ma na zinzọnlin gbede. Ṣigba to whenue Joel tindo owhe ẹnẹ, to gbèdopo, visunnu mítọn Marc dọmọ: “Eya Joel, dohia Mama dọ a sọgan zinzọnlin!” E paṣa mi nado mọdọ Joel deafọ whla tintan! Homẹ mítọn hùn tlala, bọ whẹndo lọ hodẹ̀ dopọ nado dopẹna Jehovah sọn ahun mẹ wá. To ojlẹ devo lẹ mẹ, eyin Joel dovivẹnu etlẹ yin to onú pẹvide mẹ, mí nọ pà ẹ po zohunhun po.
Aliho Jiwheyẹwhe Tọn lẹ Pinplọn Joel sọn Ovu Whenu Hẹn Kọdetọn Dagbe Wá
Whedepopenu he e yọnbasi, mí nọ plan Joel yì opli agun tọn lẹ. Nado basi hihọ́na ẹn sọn wánvú he sọgan doazọ̀n ẹn lẹ si, mí nọ ze e do kẹkẹvi vonọtaun de mẹ. Mahopọnna dọ kẹkẹvi enẹ mẹ wẹ e nọ sinai do, homẹ etọn nọ hùn nado kọnawudopọ hẹ agun lọ.
Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po nọ hẹn mí lodo gbọn owanyi po godonọnamẹ yetọn po dali. Mẹmẹsunnu de nọ saba flin mí hogbe he tin to Isaia 59:1 mẹ lẹ dọmọ: “Doayi e go, alọ OKLUNỌ tọn ma whete, bọ e ma do sọgan whlẹnmẹ; mọ otó etọn ma pẹ̀n, bọ e ma nado sọgan sè.” Hogbe jidevọnamẹ tọn enẹlẹ gọalọna mí nado ganjẹ Jehovah go.
Dile Joel to whinwhẹ́n, mí gọalọna ẹn nado ze Jehovah sinsẹ̀n do otẹn tintan mẹ to gbẹzan etọn mẹ. Mí nọ yí dotẹnmẹ hundote lẹpo zan nado dọhona ẹn gando Jehovah go to aliho de mẹ na Joel nido sọgan wleawuna haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ Otọ́ olọn mẹ tọn etọn. Mí vẹ̀ Jehovah dọ ni dona vivẹnudido mítọn na aliho etọn pinplọn ovi mítọn nido sọgan tindo kọdetọn dagbe.
To whenuena Joel biọ owhe aflanmẹ tọn lẹ mẹ, homẹ mítọn hùn nado mọdọ e yiwanna nugbo Biblu tọn lẹ didọna mẹhe e mọ lẹ. To whenuena Joel mọ ede mẹ vude to mẹzizẹ gigẹdẹ de godo to whenue e tindo owhe 14, homẹ ṣie hùn taun dile e kanse mi dọ, “Mama, be n’sọgan yí owe Nọgbẹ̀ Kakadoi dopo na doto-mẹzẹtọ lọ ya?” To owhe kleun de godo, doto lẹ sọ dona wazọ́n mẹzizẹ tọn devo na Joel. Mí yọnẹn ganji dọ vlavo wẹ e nado gán. Whẹpo yè nado wazọ́n na Joel, e ze wekanhlanmẹ he mí gọalọna ẹn nado wlan na doto lẹ. Wekanhlanmẹ lọ basi zẹẹmẹ teninọ etọn tọn gando whẹho ohùn tọn go. Doto-mẹzẹtọ lọ kanse Joel dọ, “Be a yigbena ya?” Joel yigbe po nujikudo po dọ, “Mọwẹ, Doto.” Homẹ mítọn hùn tlala na jide he ovi mítọn tindo to Mẹdatọ etọn mẹ podọ na gbemima etọn nado hẹn homẹ Etọn hùn. Azọ́nwatọ dotowhé lọ tọn lẹ nọgodona mí taun, podọ mí yọ́n pinpẹn etọn.
Nukọnyiyi Gbigbọmẹ Tọn Joel Tọn
To whenue Joel tindo owhe 17, e yí baptẹm nado do klandowiwe etọn na Jiwheyẹwhe hia. Mí ma sọgan wọn azán enẹ gbede! Ayajẹ mítọn gọfla nado mọdọ e to nukọnyi to gbigbọ-liho. Sọn whenẹnu gbọ́n, owanyi etọn na Jehovah po zohunhun he e tindo na nugbo lọ po ma ko depò. Na nugbo tọn, homẹ Joel tọn nọ hùn nado dọna mẹdepope he e dukosọ hẹ dọ, “N’ko hẹn nugbo lọ zun ṣie!”
To whenue Joel to sisẹpọ owhe 20, e plọn wehihia po wekinkan po. Ehe ma bọawu depope. Nuwadotana daho de wẹ hogbe dopodopo he e dovivẹnu nado kàn dai lẹ nọ yin. Sọn whenẹnu gbọ́n, e nọ bẹ azán dopodopo jẹeji gbọn dogbigbapọnna wefọ egbesọegbesọ tọn dali. Enẹgodo, e nọ dovivẹnu nado wlan wefọ lọ dai do owe de mẹ, he wá lẹzun kandai daho de todin!
To opli-zan lẹ ji, Joel nọ hẹn ẹn diun dọ mí yawu yì Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ na e nọ jlo nado tin to finẹ domẹwhenu na e nido dokuavọ zohunhun tọn na mẹhe to plitẹnhọ mẹ biọ lẹpo. To opli lẹ whenu, e nọ duvivi gblọndo nina po mahẹ tintindo to wadohia lẹ mẹ po tọn. E sọ nọ gọalọ nado penukundo miklo lẹ go bo nọ hẹn azọngban devo lẹ di. Eyin lanmẹ etọn ze, e nọ hodo mi yì kunnudegbe to sẹmẹsẹmẹ. To 2007, e yin lilá na agun dọ Joel ko yin pipà taidi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn. Dasin ayajẹ tọn wayi do mí. Dona nankọ die sọn Jehovah dè!
Mí Mọdọ Jehovah to Alọgọna Mí
To 1999, mí pehẹ whlepọn devo. Mẹde kùnhún po yamakinanu po bo sọ́ mọto mítọn bọ Luigi gbleawu taun. Enẹ zọ́n bọ doto lẹ sán afọ etọn dopo bosọ wazọ́n mẹzizẹ tọn gigẹdẹ susu na ẹn to nẹgbehú etọn go. Whladopo dogọ, na mí dejido Jehovah go wutu, e na mí huhlọn he e nọ na devizọnwatọ etọn he tin to nuhahun mẹ lẹ. (Flp. 4:13) Dile etlẹ yindọ Luigi lẹzun madogánnọ, mí nọ tẹnpọn nado hẹn pọndohlan dagbe go. Na e masọ penugo nado wà agbasazọ́n ba wutu, e tindo whenu susu nado penukundo Joel go. Ehe gọalọna mi nado nọ yí whenu susu zan na nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ. Luigi sọ nọ na ayidonugo nuhudo gbigbọmẹ tọn whẹndo mítọn po agun mítọn po tọn dogọ. E gbẹ́ zindonukọn nado to sinsẹ̀n taidi anadenanutọ to pipli mẹho lẹ tọn mẹ.
Na ninọmẹ ylankan he mẹ whẹndo mítọn te wutu, mí nọ yí whenu susu zan dopọ. Dile ojlẹ to yìyì, mí plọn nado yin lẹnpọn dagbenọ podọ nado yin jlẹkajinọ to nuhe mí nọ donukun lẹ mẹ. Eyin mí jẹflumẹ to azán de ji, mí nọ dọ numọtolanmẹ mítọn lẹ na Jehovah to odẹ̀ mẹ. E blawu dọ, to whenue visunnu mítọn, David po Marc po whẹ́n bo yì sọn whégbè, vudevude, yé wá jo Jehovah sinsẹ̀n do. Todido mítọn wẹ yindọ yé na gbẹ́ lẹkọwa Jehovah dè.—Luku 15:17-24.
To owhe lẹ gblamẹ, mí mọdọ Jehovah to godonọna mí, podọ mí ko plọn nado nọ dejido ewọ go to nuhahun he mí nọ pehẹ lẹpo mẹ. Mí yiwanna hogbe he yin mimọ to Isaia 41:13 mẹ lẹ dọmọ: “Yẹn OKLUNỌ Jiwheyẹwhe towe, na hẹn adusilọ towe go, bo na dọhlan we dọ, a dibu blo; yẹn na gọalọna we.” Na mí yọnẹn dọ Jehovah nọ hẹn alọ mítọn go gligli to yẹhiadonu-liho wutu, enẹ nọ miọnhomẹna mí. Na nugbo tọn, mí sọgan dọ po nujikudo po dọ akọndidona whlepọn lẹ ko hẹn jidide mítọn to Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn, Jehovah mẹ lodo.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Trisomie 21 yin azọ̀n de he ovivu de nọ bẹ to jiji whenu, ṣigba e ma yin azọ̀n he yè nọ dugu etọn gba. Azọ̀n ehe nọ hẹn oblọ apọ̀nmẹ tọn delẹ wá. Chromosome lẹ nọ saba yin awe to pọmẹ, ṣigba ovi he yin jiji po azọ̀n trisomie 21 po lẹ tọn nọ gbọnvo, na chromosome devo nọ tẹdo awe to pọmẹ lọ lẹ dopo go. Azọ̀n trisomie 21 tọn nọ bẹpla chromosome 21tọ.
[Yẹdide to weda 16, 17]
Joel po onọ̀ etọn, Ada po
[Yẹdide to weda 18]
Ada, Joel, po Luigi po
[Yẹdide to weda 19]
Homẹ Joel tọn nọ hùn nado dọnudo mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ