KUKWE NGWANTARITA 5

¿Ti mikadre tuin ngwarbe jai kwelate angwane tikwe dre nuaindre?

ÑOBÄTÄ ÜTIÄTE

Mäkwe dre nuaindre ye raba mä dimike o mä mike kukwe krite.

**¿MÄKWE DRE NUAINDRE?**

Töbike kukwe nebätä: Thomas ñaka tönibi näin kwelate aune ñaka tönibi näin jire mada. Sö krämära monsotre nänkä kwelate ben kukwe ngwarbe niebarebätä. Ye bitikäre, kädeka jatani bätäkä ngwarbe kötaikäre. Arato, monso iti nämene tärä kite tibien kän, aune nämene ja nite te ne kwe Thomas ñaka nütüdre nämene nuainne nierarebätä. Monso mada nämene gitekä aune Thomas nämene nikren ja jiebiti angwane monso ye nämene ja üke mada ye ngätäite. Jändrin kukwe bäri kri namani Thomas kisete: Internet yete ni madakwe ja käbämikani ie...

Mä Thomas akräke, ¿mäkwe dre nuaindre?

NÜNENKÄ AUNE TÖBIKE

¡Mä raba kukwe ye ketebätä! Mä raba ja kriemike akwa ñaka ni mada nuainne tare. ¿Nuaindre ño mäkwe?

ÑAKA KUKWEI TÖIBIKA. Biblia tä niere: “Ni töi ñakare ye dreta töite ye tä mike gare jökrä, akwa ni töbätä abokän ñaka kukwe niere jötrö ngwarbe” (Proverbios 29:11). Mä töita jäme ye rabadre tuin mäbätä, ye ngwane monsotre mä nikaka randrete mä käne aune ñaka mä nikai jankunu kwetre.
ÑAKA JA NGIE MIKA. Biblia tä mike gare: “Ni mda mdakwe kukwe nuen käme mun rüere, akwa munkwe ñan kukwe nuenta käme btä ja dokwäre” (Romanos 12:17). Mäkwe ja ngie mikai angwane kukwe rabai bäri mä kisete.
MÄ GITIA. Biblia tä niere: “Ni töbätä ie kukwe tare ye tuin aune tä kämikekä” (Proverbios 22:3). Monsotre tä mä mike tuin ngwarbe jai ye ngänikaire mä gitia, arato kä medenkänti mä nikadre yere ta mä ñaka rikadre.
NIARATRE KADA KETA. Biblia yebätä mikata gare: “Kukwe mikadre gare töi jämebiti ye köböire rubun riaikä” (Proverbios 15:1). Arato, mä raba kukwe niere kötaidre. Ñodre, monso mä mikaka tuin ngwarbe jai tä mä kötaire mä köte yebätä, angwane mä raba kötä kwainte aune niere ie: “Ebökänä ti däbäte yeri, yebätä ti rabadre jondron nuainne räkätekäre”.
MÄ RIKA MENTO. Nora, abokänbiti kä 19, tä niere: “Mäkwe kä mikadrekä jerekäbe angwane ye tä mike gare kukwe gare kwin mäi, kä jürä ñaka mäbätä aune ni mada ñaka raba mä töi mike kukwe nuainne. Monsotre tä ni mada mike tuin ngwarbe jai töi ñaka ye erere” (2 Timoteo 2:24).
MÄ ÜTIÄTE YE BÄMIKE. Nire ie jata nemen ruin ñaka ütiäte aune tä nemen ja tuenmetre, ye tä nemen tuin monsotre ni mada mikaka tuin ngwarbe jai yei, akwa mäkwe ñaka ja tuainmetre küdrera ietre angwane niaratre ñaka mä nikai.
MÄKWE JA DRIE. Profesora nämene ni mada tötike käkwe mäträbare krörö: “Nire tä monso mike tuin ngwarbe jai ye niedre. Ye erere nuaindre angwane ñaka ni mada mikai tuin ngwarbe kwe jai arato”.

Monso iti tä ja tuin ni niara mikaka tuin ngwarbe jai yebe — Mä ütiäte ye mäkwe ngwan törö jai, akwa ni mä mikaka tuin ngwarbe jai yei ja ñaka ruin kore.

¿NE GARE MÄI?

Ni mada metata mikakäre tuin ngwarbe jai, akwa kukwe ne nuaintabätä arato:

Ja käbämikata ie. “Monsotre nämä ñäke tare tie ye ñaka käi rikwitaikä tibiti. Ye köböite ja nämä nemen ruin ngwarbe aune ñaka ütiäte tie. Kukwe nie nämä kwetre tie ye nämä mate bäri tare tibätä, ti metadre okwäte kwetre ye kräke” (Celine, kä 20 niarabiti).
Ñaka ka ngäbitita. “Monsotre nänkä kwelate tibe nämä ti mikekä mentokwäre. Ti nämä niken mröre bentre angwane kä ñaka nämä ti kräke täkäkäre bentre ye nämä bämike tie. Kä kwati te tikwe ja muaiba aune mröba kaibe” (Haley, kä 18 niarabiti).
Internet yebiti kukwe blo nuaintabätä. “Kukwe kwati kubu tikadre computadora yete ni madabätä ye köböite ni ye bämika raba käme o kukwe tare mika raba kisete” (Daniel, kä 14 niarabiti).

**¿MÄ RABA NE MIKE GARE?**
KUKWE METRE O NGWARBE	KUKWE YE MIKATA GARE
1 Ni mada mikata tuin ngwarbe jai ye nuain jatani mekerabe.	1 Metre. Biblia tä blite nitre kädeka nämene nefilim yebätä, ye abokän ni “bäri ütiäte krikri ni mdakrä” meden gärätä (Génesis 6:4, Jändrän Jökrä Namani Bare Ño Kena).
2 Ni mada mikata tuin ngwarbe jai ye ñaka blo, ye ñaka tare krubäte.	2 Ngwarbe. Monsotre kwati mikata tuin ngwarbe jai tä ja murie kete.
3 Ni ni mada mikaka tuin ngwarbe jai metadre, ne kwe ñaka nuaindre kwe.	3 Ngwarbe. Ni ni mada mikaka tuin ngwarbe jai ye bäri dite; ngwarbe ja metadre ben.
4 Nire tä ni mada mike tuin ngwarbe jai ye mäkwe ñaka niedre.	4 Ngwarbe. Mäkwe ñaka kukwe niedre angwane mätä ja mike nitre ni mada mikaka tuin ngwarbe jai yekri. Kukwe blo nuainta yete mä tädi siba aune ñaka rabai ükaninte.
5 Ni ni mada mikaka tuin ngwarbe jai tä bämike kä jürä ñakabätä, ne kwe tä nikenkä ye ñaka gadrebätä.	5 Metre. Ni ni mada mikaka tuin ngwarbe jai ie ja ruin bäri, akwa metrere kä jürätä nemenbätä, yebätä tä ni mada nike ne kwe ja rabadre ruin kwin ie.
6 Ni ni mada mikaka tuin ngwarbe jai ye raba ja töi kwite.	6 Metre. Ni ni mada mikaka tuin ngwarbe jai dimikadre angwane raba ja töi kwite aune ja ngwen kwin.