Octubre

¿Tä nemen tare mä kräke kukwe mikakäre täte? Ye erere namani bare Davidbätä. Yebätä, ja di ribebare kwe orasionbiti (Sal. 51:12). David nämene Jehová tarere, akwa ruäre ngwane ñan namani nuäre kräke Jehová mikakäre täte, ye erere arato, raba nemen bare nibätä. ¿Ñobätä? Kena, ni töi nierare ñan kukwe mikabätä täte. Ketebu, Satana tä ni töi mike ja mike Ngöbö rüere niarakwe nuainbare erere (2 Cor. 11:3). Ketamäkäre, ñobätä ñan aune kä te nita nüne ye abokän nitre tä ja ngwen dokwä ribi krubäte ñobätä ñan aune ye erere Satana nämene nitre töi mike nüne ño käne ye erere nitre tä nüne kä nekänti (Efes. 2:2). Aisete Jehová aune nitre mikani kwe ji ngwanka ye mikakäre täte nikwe ja di ngwandre ja tuakäre ni nierare töi ngite, Satana aune nitre töi käme kä tibienbätä yebe. w23.10 6 párr. 1

¿Jesukwe kukwe ñan tuabare nuainbare yebätä dre nemen gare nie? Kukwe ütiäte ja töi kräke ye abokän töi bobre. Jesukwe ñö kwitani vino kwin ye erere yebätä ñaka ja käikitakabare kwe. Metrere niarakwe ñaka ja käikitaninkä jire o ja mikani bäri ütiäte. Ñakare aune ja töi mikani kwe bobre aune kukwe nuainbare kwe yebiti nämäne Rün kwe käikitekä (Juan 5:​19, 30; 8:28 TNM). Nikwe ja kitai Jesubätä ngwane, nikwe ja ngwain töi bobre aune nikwe ñaka ja käikitaikä dre tä nemen bare nie yebätä. (Jer. 9:​23, 24). Kukwe jokrä känti nikwe Jehová käikitadrekä. Ñobätä ñan aune niara aibe köböire kukwe jökrä tä nemen bare kwin nie (1 Cor. 1:​26-31). Ni iti töi bobre ye käikitadrekä tä kukwe nuainne yebätä ye ñaka tä ngübare. Ñakare aune kukwe ye tuin Jehovai aune tä mike ütiäte jai ye gare ie (Mateo 6:​2-4; Heb. 13:16 mikadre ñärärä). Ni tö ja töi mikai bobre Jesús erere tä tuin Jehovai ngwane käta nemen jutobätä (1 Ped. 5:6). w23.04 4 párr. 9; 5 párr. 11-12

Üai deme Ngöbökwe köböire apóstol Pablo käkwe nitre kristiano töi mikani kwe kukwe ne nuainne, töbikadre jondron kwinbätä ni mada kräke kwetre. ¿Gätäte ni raba kukwe ne mike ño täte? Nitre mada tö blitai ye nikwe ngwandre törö jai. Kukwe ne rükadre gare kwin nie yekäre ani bämike kukwe keteitibiti. Mäta blite ja ketamuko mäkwe ben ngwane, mä aibe ñan tä blite mätä niaratre tuenmetre blite ye erere tä nemen bare gätäte arato. Ja mräkätre kwati käkwe blitadre gätäte ye ie ni tö. Nita kä bien ja mräkätre ie blitakäre gätäte tödeka kwetre yebätä yebiti nita niaratre dimike (1 Cor. 10:24). Nikwe blitadre kukwe braibebiti ye köböire kä rabadrete ne kwe ja mräkätre mada rabadre blite arato. Nitre tä mekerabe kukwebätä aune nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte ye raba kukwe ne bämike ja mräkätre mada käne. Nikwe blitadre kukwe braibebiti ye ñan ngöräbe, ñakare aune nikwe ñaka kukwe mikadre gare krubäte. Nikwe blitai ye ngwane kukwe nieta parrafobätä ye mikai gare jökrä ngwane ja mräkätre mada ie kukwe ñan rabai niekäre. w23.04 22-23 párr. 11-13

Nita niken kukwe driere ngwane ja töi mikadre kwin ni mada kräke, ñobätä ñan aune nitre nüne jene jene, kite kä jene jene känti aune töbike jene jene ben nita blite yebätä. Apóstol Pablo nitre töi mikani nüke gare jai aune nämäne medente ye erere ja ngwani kwe yebätä nikwe ja kitadre. Niara nämäne dirire nitre ñaka judío ie arato. Jesukwe niara kädekani kukwe driekäre nitre ie (Rom. 11:13). Pablo kukwe driebare matadre nitre brukwäte yekäre nämäne ja töi mike nitre nämäne nüne yekänti erere (1 Cor. 9:​19-22). Pablo nämäne niken kukwe driere ngwane nitre nämäne nüne ño, ja ngwen ño aune nämäne dre mike täte ye ererebätä nämäne kukwe driere ietre. ¿Kukwe ye tä dre driere nie? Nita niken kukwe driere ngwane, nikwe töbikai kwin käne nikwe dre niei ni gwi ie. Ye köböire nitrekwe ni kukwe nuai bäri kwin aune kukwe drie ye rabai bare bäri kwin. w23.07 23 párr. 11-12

Ni töi jäme ye abokän dokwäi ye ñan ai gärätä, ñakare aune ni ye abokän dite nie raba. Ja töi mikakädre jäme aune kä ngwandre nüke jai kukwe tare näire ye ñan nuäre. Ja töi mikata jäme ye abokän tä “Ngöbö töi kwin” keta kabre ye ngätäite (Gál. 5:​22, 23). Kukwe griegore kwitata “töi jäme” ye ruäre ngwane nie nämäne blitakäre mädä känsenta (caballo salvaje) näkwita nämäne yebätä. Mädä ye abokän näkwita nämäne ne kwe rabadre jäme. ¿Ye abokän nemen bare ño nüke gare mäi? Mädä ye abokän mokre akwa näkwita nämäne aune nämäne nemen jäme…, jäme akwa dite. ¿Ye erere ni raba nemen ño töi jäme aune dite? Kaibe ñan raba nemen bare nie. Nikwe üai deme kärädre Ngöböi. Ni jökrä raba ja töi mike jäme. Ñodre, nitre testiko ie nitre ruäre tä kukwe niere mikakäre rubun aune niaratre rabadre ja kwete kukwe nieta ie yebätä akwa tä ja töi mike jäme ye köböire nitre tä töbike blo nitre testikobätä ye ñaka metre tä nemen gare ietre (2 Tim. 2:​24, 25). w23.09 15 párr. 3

Nikwe Jehová käikitadrekä. Apóstol Juan ie Jehovakwe kukwe ñan tuabare mikani tuare känti nitre umbre grebiti nibokä nämäne Jehová käikitekä kä kwinbiti tuani kwe. Niaratre nämäne kukwe ne niere “ma aibe ngöräbe käikitadrekä amne ma aibe raba mikani ütiäte amne ma aibe di kri” (Apoc. 4:​10, 11). Kukwe tärä keta kabre angeletre ie Jehová käikitakakäre aune mikakäre täte. Niaratre tä ben kä kwinbiti aune niara gare kwin ietre. Jondron sribebare Jehovakwe yebätä niara töi kwin keta kabre ye tä nemen gare ietre aune kukwe nuainta Jehovakwe ngwane niaratre töita nemen niara käikitakabätä (Job 38:​4-7). Nita orare Jehovai ye ngwane ni raba niara käikitekä. Dre tuin kwin niarabätä nie aune dre tä ni töi mike ñan krütare ye nita niere ie ngwane nita niara.(Job 37:23; Rom. 11:33). Jehová töi kwin keta kabre yebätä nita töbiketari ngwane, jata nemen ruin ño nie ye nikwe mikadre gare ie. Jehovata kukwe kwin mike nemen bare ni kräke aune nitre mada kräke yebätä ni tö niara käikitaikä. (1 Sam. 1:27; 2:​1, 2). w23.05 3-4 párr. 6-7

Kä 1919 yete ja käne, Babilonia Kri, kukwe ngwarbe kä jökräbiti tibien jie ngwanka, ye ñan namani juta Ngöbökwe ye gobraine. Kä ye arabe ngwane, “nitre ni klabore ja ngwanka metre aune töbikaka kwin käne” ye namani gare kä debe näre te, ñobätä ñan aune nitre brukwä kwin ye kräke namani bäri nuäre nänkäre “Ji Deme” yebiti (Mat. 24:​45-47; Is. 35:8). Nitre mada käkwe ja di ngwani sribi ne nuainne ji ükatekäre ye namani kwin krubäte, ñobätä ñan aune nire tö namani näin Ji Deme yebiti ye ie namani bäri nuäre Jehová aune töita ño ye mikakäre gare jai (Prov. 4:18). Köbö te nikwe Jehová mikadre täte metre kukwe jökräbiti ta ye ngwane kä rabai juto krubäte nibätä ye bämike ja töite. Ji tädre kwin yekäre bäsäkä tädre käre. Ye erere arato, kä 1919 yete ja käne “Ji Deme” ja üairebiti ye ükate jatani, nitre brukwä kwin kwati käkwe kämikadrekä Babilonia Kri yebätä yekäre. w23.05 17 párr. 15-16

Kä nikanina kwati ta yete Nitre Braibe Konkrekasion Jökrä Ngübabitikä, ye tä ja mräkätre tä obeja mada ngätäite ye tötike, ne kwe kukwe drie ye jie ngwandre kwin kwetre. Ñodre kwela sribebare, nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte, nitre circuito tuabitikä, nitre Comité Sukursalkwe aune nitre superintendente Betelte ye kräke, aune nitre mada ye kräke. Ne madakäre, Nitre Braibe Konkrekasion Jökrä Ngübabitikä ye tä ja mräkätre itire itire tötike kwin ne kwe rabadre dimike comité yete. Aune nitre ne tä sribi keta kabre ye nuainne kwin. Nitre dianinkä jänäina kä kwinbiti ja tare nikadi kri bitikäre nitre Jehová mikaka täte kä tibienbätä ye täi mike täte jankunu. Jesús täi ji ngwen köböire ni Jehová mikaka täte niara mikadi täte jankunu, aune ñaka ja töi kwitai kwetre. Juta ja mikai ni Jehová mikaka täte rüere ye Biblia tä kädeke Gog kite kä Magog yekri (Ezeq. 38:​18-20). Juta käkwe ja mikadi ni Jehová mikaka täte rüere, ye ñan nuai raire aune ñan ganain kwe. Juta Ngöbökwe täi Jehová mike täte ye ñaka juain ngwarbe jire. Juankwe aune “nitre obeja kwati” ye abokän namaninte kwäre “ja tare nikani kri” yebätä. Ye tä mike gare Jehová ara käkwe mikai kwäre (Apoc. 7:​9, 14). w24.02 5-6 párr. 13-14

¿Dre nuaindre ne kwe Jehovakwe üai deme biandre nie? Kärädre ie, ja tötikadre Bibliabätä aune juta jie ngwanta kwe yebe ni tädre keteitibe. Nikwe kukwe ye erere nuaindi ngwane töi kwin keta kabre Jehovakwe ye rabai nikwe (Gál. 5:​22, 23). Kukwe käme ye tuainmetre nirien ja töite aune nuaindi ngwane, üai deme ye raba nete nikän (1 Tes. 4:​7, 8). ¿Dre mada ngwandre törö jai? Pablokwe niebare: “Ñaka profecia ye mikadre tuin ngwarbe jai” (1 Tes. 5:20). “Profecías” nieta ye abokän kukwe Ngöbökwe mikata gare üai deme köböire. Ñodre kukwe mikata gare köbö Jehovakwe aune nibira no yebätä. Ni kräke köbö Jehovakwe ye ñan mente o ni ñaka Armagedón tuai ye ni ñan nütüre. Ñakare aune gare nie köbö ye nebera no ye abokän käre tä ni töite nita bämike. Ye medenbätä nita ja ngwen ño aune Ngöbö mikata täte ño nikwe ye ütiäte krubäte ni kräke köbö kwatire kwatire (2 Ped. 3:​11, 12). w23.06 12 párr. 13-14

Celular o tableta yete pornografía mata rükadre ngwane, ¿ni kristiano raba dre nuainne? Rabadre denkä jötrö ngwarbe. Kukwe keteiti raba ni dimike kukwe ye nuainne ye abokän: ni ñan raba ja kete jankunu Jehovabe ye ngwandre törö jai. Akwa, üai ruäre abokän ñaka käme krubäte ye kwrere mikata tuin jai, akwa raba ni töi mike kukwe käme nuainbätä. Aisete ni ñaka tö tuai jire chi. Ñan ñobätä aune ni ñaka tö ja mikai ngite ja brukwäte (Mat. 5:​28, 29). Ni umbre iti ji ngwanka konkrekasionte käi Tailandia kädekata David, tä niere: “Tita üai keteiti tuin ñaka käme akwa ‘¿tikwe tuadre jankunu ye kwin Jehová kräke ya?’ Tita nemen ngwentari jai, ye tä ti dimike kukwe kwin den jai”. Ni tö kukwe kwin nuainbätä yebätä nita Jehová jürä ngwen jabätä ngwane, rabai bäri nuäre ni kräke kukwe kwin diankäre jai itibiti. w23.06 23 párr. 12-13

Mun rika “cuarto munkwe ye teri” nieta nete ye abokän blitata konkrekasion bätä. Kä ye näire ni täi keteitibe ja mräkätre ben ngwane Jehovakwe ni kriemikai käbämikata kwetre ye erere. Akwa nikwe kä ngwandre nüke jai ja mräkätre bätä ye ñan ngärä ñakare aune nikwe niaratre taredre. Ñobätä ñan aune ni ñan täi ja tarere ngwane ni ñan rabaite nire. “Köbö Kri Jehovakwe” näire nitrekwe ja tare nikai krubäte (Sof. 1:​14, 15). Ni Jehová mikaka täte arato käkwe ja tuadi kukwe tare ben köbö ye näire. Akwa nikwe ja mikai juto gwäune ngwane kä rükai nie kukwe tare jökrä yebätä aune nikwe nitre mada dimikai. Kä ngwanta nüke jai, yebiti kä rükai nie kukwe tare yebätä. Nita ni mada mike tuin bobre jai, ye köböire ni töita kwatibe ja mräkätre dimikabätä kukwe ribei kwe jai yebätä. Ja mräkätre täi tare nikwe ye köböire ni täi keteitibe. Jehovakwe ja nire käre ye bien nie, känti kukwe tare aune ja tare nikadi kri ye ñan rabaira jire (Is. 65:17). w23.07 7 párr. 16-17

Bäsi käre Biblia tä nitre Ngöbö mikaka täte ye kädeke nitre ja ngwanka dite. Akwa nitre dite kädekateta Bibliabätä ye ie ja ñan namani ruin käre dite. Ñodre, ruäre ngwane rei David ye ie ja namani ruin “dite krubäte ngutuä ye kwrere”, akwa ruäre ngwane ja namani ruin di ñakare ie aune kä jürä namani krubätebätä (Sal. 30:7). Ne madakäre Jehová üai deme ye köböire Sansón nämäne nemen dite krubäte akwa, nämäne gare kwin Sansón ie Jehová ñan ja di biandre ie ngwane niara ñan rabadre dite ñakare aune “rabadre ni jökrä ye erere” (Juec. 14:​5, 6; 16:17). ¿Nitre ja ngwanka metre Jehovai ye dre köböire namani dite? Jehová nämäne dimike. Apóstol Pablo nämäne Jehová die ribere jai ye nükani gare ie (2 Cor. 12:​9, 10). Nita nemen bren ye erere Pablo namani bren (Gál. 4:​13, 14). Ne madakäre, nämäne ja di ngwen kukwe kwin nuainbätä (Rom. 7:​18, 19). Ruäre ngwane nämäne ja töibikaire krubäte aune kukwe tare rabadre barebätä ye jürä nämäne nemenbätä (2 Cor. 1:​8, 9). Akwa yebiti ta niebare kwe: “Tita nebe ruen bobre, di ñakare tie, ye ngwane abko Kristo di tä nebe bäri kri tibätä, aisete käta nebe nuäre tibtä”. Jehová nämäne ja di bien ie ye köböire nämäne nemen dite krubäte. w23.10 12 párr. 1-2

Ruäre ngwane jata nemen ruin ngwarbe nie ye ngwane, Jehová ara jatani ni ngwena juta kwe yete ye nikwe ngwandre törö jai (Juan 6:44). Ni töi kwin aune ni ño ye ñan gare jabätä nie akwa Jehová ie ni gare kwin (1 Sam. 16:7; 2 Crón. 6:30). Aisete, ni ütiäte tä niere ngwane, ni raba mike era jai (1 Juan 3:​19, 20). Ni jämi ja mike testiko ye ngwane nikwe kukwe käme nuainbare yebätä ja raba nemen ruin ngite jankunu nie (1 Ped. 4:3). Ni ruärebiti kä kwatibiti Jehová mikabätä täte akwa ni töita nemen kukwe käme nuainbätä yebe nita ja tuin. ¿Mä abokän ta ja tuin drebe? ¿Mä töi tä mä nike? Ye erere ngwane nitre Jehová mikaka täte kira ie ja namani ruin kore ye raba mä töi mike jäme. Ñodre, apóstol Pablo ngite yebätä nämäne töbike ngwane aingwaree, ti bobre jakän nämäne niere (Rom. 7:24). Niarakwe ja töi kwitani kukwe käme yebätä aune ja ngökani ñöte kwe, akwa niebare kwe “ti abokän bäri ütiäte ñakare” aune “ni kukwe kämekäme nuenkä, ye ngätäite ti abko bäri käme” (1 Cor. 15:9; 1 Tim. 1:15). w24.03 27 párr. 5-6

Jehoaskwe kukwe blo diani nuaindre jai yebätä kukwe ütiäte raba nemen gare nie: ja ketamuko käkwe ni töi mikadre kukwe kwin nuainne yebe nikwe ja ketadre. Ye abokän ja ketamuko tädre kä mike juto Jehovabätä aune Jehová tarere. Bokänä, ni niena umbre o ni bäri chi ni kräke yebe ni raba kete. Jehoás ye bäri nämäne monsore Jehoiadá kräke ye ngwen törö jai. Töbike ja ketamuko mäkwebätä aune kukwe ne ngwentari jai: “¿Tä ti dimike tödeke bäri Jehovabiti? ¿Kukwe bianta Jehovakwe mikakäre täte yebätä tä ti dimike mikakäre täte? ¿Töta nemen blitai Jehovabätä aune kukwe tä nemen gare Bibliabätä ie yebätä? ¿Tä kukwe kwe mike ütiäte jai? ¿Kukwe tä nainte tie ye ngwane, tä juto biare mäträkäre tibätä o kukwe kwin ye aibe tä niere tie?” (Prov. 27:​5, 6, 17). Ja ketamuko mäkwe ye ñan Jehová tarere ngwane, ñan ja ketamuko kwin mä kräke. Akwa, tä Jehová tarere ngwane mäkwe ñaka tuametre nete jakän, ¡yebrä ja ketamuko kwin! (Prov. 13:20). w23.09 9-10 párr. 6-7

Alfa ye abokän tärä okwä kena kukwe griegore, aune omega, ye abokän mrä kukwe griegore yebätä. Niarakwe ja kädekani “Alfa aune Omega”, yebiti mikani gare kwe, niara tä kukwe keteiti kömike ngwane, tä mike krüte. Jehovakwe Adán bätä Eva sribebare ye ngwane, niara niebare krörö kwe ja di biankäre ietre: “Ngäbäkre ngibia kwati munkwe, ie ti tö. Ye arabe raba nirien kwati ja täritäri abko, raba niken nüne kä jökräbti temen” (Gén. 1:28). Jehová töi namani ño mikani gare kwe yebiti niarakwe “Alfa” niebare ye kwerere. Köbö rükai ngwane nitre ja ngwanka metre, niara mikaka täte Adankri ye rabadre nüne kä jökräbiti tibien aune kä tibien kwitadre kwe bä nuäre. Ye rabai bare ngwane, Jehovakwe, “Omega” niedi ye erere. Niarakwe “kä kwin aune kä tibien bätä jondron jökrä tä kä tibienbatä ye sribebare täte” ngwane, niara tö kukwe nuaindi ye rabai bare metre mikani gare kwe. ¿Mikani gare ño kwe? köbö keta kükükäre ye kädekani deme kwe. Yebiti niara töi namani ño nitre kä tibienbätä aune kä tibien kräke ye rabai bare metre meden gärätä; kukwe jökrä ye rabai bare köbö keta kükükäre jataira niken ta ye ngwane (Gén. 2:​1-3). w23.11 5 párr. 13-14

Nitre judío ja ngwanka metre yekwe ja di ngwandre krubäte, kukwe ñaka nuäre nuainkäre ye köböire kukwe kwin rabai kwetre ye nämäne gare ietre. Kukwe bäri kwin ye abokän rabaita Jehová mike täte erametre. Babilonia yete templo kukwe ngwarbe mikakäre täte nämäne sribebare 50 jire, akwa templo ñaka nämäne jire krati Jehová mikakäre täte. Sacerdote aune altar ñaka nämäne, ye medenbätä jondron kukwadre Jehovai ribe nämäne kukwe biani Moiseye yebätä ye ñan namani nuäre kräketre nuainkäre. Ne madakäre, nitre nämäne Jehová mike täte aune kukwe kwe mike ütiäte jai ye abokän bäri braibe, nitre kwati krubäte nämäne ngöbö ngwarbe mike täte ye kräke. Nitre judío mil kwati krubäte töi namani kwatibe rikaita Israel Ngöbö mika nämäne täte metre kwetre ye ükatekäreta. w23.05 14-15 párr. 3-4

Ni tö näin Ngöbö trä ngwente monso kwe erere ngwane, nita üai deme ye ribere jai. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune kä nebätä kukwe käme aibe nuainta yebätä ñan nuäre ja ngwankäre mrebe (1 Tes. 4:​3-5, 7, 8). Akwa üai deme yekwe ni dimikai, nitre tä töbike ño aune kukwe mike täte abokän ñaka tuin kwin Ngöböi yebätä ja kriemike. Arato ni dimikai kwe ja moto mike “kuin ni mda mdakrä”, “nüne metre” aune “kukwe era erere” ye ererebätä nüne (Efes. 5:9). Jesukwe niebare “mun Rün kä käinbti bäri moto kuin munkrä abko ie munkwe niara Üai Deme kärädre angwane, biandi kwe munye” (Luc. 11:13). Akwa üai deme rabadre nikwe yekäre nikwe kärädre Jehovai. Arato üai deme rabadre nikwe yekäre nikwe Jehová käi kitadrekä ja mräkätre ben konkrekasionte (Efes. 5:​19, 20). Üai deme täi nikwe ye köböire nikwe nünandi Ngöbö töi ño ye erere. w24.03 23-24 párr. 13-15

Kukwe ngübadre bätärekä ye abokän töi kwin Jehovabätä arato (Gál. 5:​22, 23). Aisete, ni raba üai deme kärere Jehovai ne kwe töi kwin keta kabre niarabätä ye erere nikwe ja ngwandre. Nita ja tuin kukwe tare ben ngwane, niarakwe ni dimikadre kukwe ngübare bätärekä aune üai deme kwe ye biandre kwe nie nikwe ribedre ie (Luc. 11:13). Kukwe tuin ño Jehovai ye erere ni dimikadre kwe mike tuin jai nikwe ribedre ie. Nita orare ye bitikäre, ni raba dre nuainne ye erere nikwe ja di ngwandre nuainkäre köbö kwatire kwatire. Nikwe ja di käräi jankunu Jehovai aune nikwe ja di ngwain bäri töi kwin niarabätä ye erere ja ngwen ngwane, bätärekä bätärekä rabai bäri nuäre ni kräke kukwe ngübakäre bätärekä. Bibliabätä nitre kwati käkwe kukwe ngübabare bätärekä ye raba kwen nie. Aune nikwe töbikaitaribätä ngwane, niaratre erere ni jatai kukwe ngübare bätärekä. w23.08 22 párr. 10-11

Jehovakwe Pedro ngübai ye Jesukwe käbämikani ie. Jesús ganinkröta ye bitikäre apóstol Pedro aune apóstol mada nämäne gwakite ye ngwane, Jesukwe kukwe ñan tuabare nuainbare bobukäre (Juan 21:​4-6). Jesukwe kukwe ñan tuabare nuainbareta ye ngwane, dre ribere nämäne Pedrokwe jai ye biandi Jehovakwe ie ye namani gare metre ie. Yete ja käne kukwe käbämikata “jändrän jökrä Ngöbökwe tä mikani jenena munkrä, ye munkwe känäntari käne” ye nämäne nüke törö Pedro ie (Mat. 6:33). Kukwe namani gare Pedro ie yebiti ja töi mikani kwe sribire Gobran Ngöbökwe kräke aune nämäne sribire gwakitabätä ye tuanimetre kwe. Pentecosté kä 33 yete kukwe ütiäte krubäte mikani gare kwe käkwe nitre mil kabre dimikani kukwe kwin Gobran Ngöbökwebätä ye mike gare jai (Hech. 2:​14, 37-41). Yete ja känenkäre, nitre samaritano aune nitre juta madate o kä mada känti ye dimikani kwe nemen ja tötikaka Jesukwe (Hech. 8:​14-17; 10:​44-48). Nibira gare metre nie, Pedro ye nämäne ütiäte krubäte Jehová kräke, ñobätä ñan aune niara köböire nitre kwati jene jene dimikani kwe nemen juta Ngöbökwe yete. w23.09 20 párr. 1; 23 párr. 11

Rei Nabucodonosor käkwe jondron üai kri tuani köböre ye namani töi nike. Ja känenkäre mada nitre töbätä Babilonia aune Daniel rabadre köbö ye dre gärä nämäne mike gare ie ribebare kwe. Niaratre ñaka rabadre nuainne ngwane jökrä murie ketadre niebare kwe (Dan. 2:​3-5). Kä ñan namani Daniel ie jire chi kukwe mada nuainkäre ñobätä ñan aune nitre kwatibätä kukwe tare rabadre bare. Yebätä dre köböbare reikwe ye mikakäre gare ie kä ribebare chi kwe ie (Dan. 2:16). Kukwe ne nuainkäre niarakwe tödekadre aune ñaka kä jürä ngwandre jabätä. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune kukwe ne erere niara ñaka nuainbare jire chi nieta Bibliabätä. Danielkwe blitabare ja ketamuko nimä kwe yebe, ne kwe “Kukwe bäin mikakäre gare, Ngöbö kä kwinbitikwe niaratre mikadre tuin bobre jai ribedre kwetre ie niebare kwe ie” (Dan. 2:18). Jehovakwe orasion kwetre ye kukwe nuabare aune ye köböire Danielkwe kukwe mikani gare rei ie niara aune ja ketamuko kwe namanintre kwäre. w23.08 3 párr. 4

Kukwe ngübabätä bätärekä nita nüne jäme aune kä jutobiti. Aisete, kwin krubäte ni tädre kwin ngrabare aune ni töi tädre kwin yekäre. Aune tä ni dimike nüne jäme ni madabe aune konkrekasion tädre keteitibe yekäre. Ni iti tä kukwe nuainne abokän ñan tä nemen bä ni kräke ye ngwane, ni ñan tä nemen rubun jötrö ngwarbe ye köböire ni ñan tä kukwe dainte bäri (Sal. 37:​8, nota; Prov. 14:29). Akwa kukwe bäri kwin tä nemen nikwe kukwe ngübabätä bätärekä ye abokän nita ja ngwen ni Rün kä kwinbiti ye erere aune nita nökrö bäri niara ken. Nibi gare nie erere, kukwe ngübata bätärekä ye kwin krubäte aune ye köböire jata nemen ruin kwin nie. Ñaka nuäre nuainkäre käre, akwa Jehovakwe ni dimikai kukwe kwin ye nuainne. Aune Jehovata kä bä nuäre käbämike ye nita ngübare bätärekä ngwane, “nireta Jehová jürä ngwen jabätä aune ja tare metre kwe ngübare ngäbiti, yebiti niara okwäta” ye tädre gare metre nie (Sal. 33:18). Aisete, ni jökrä töi tädre kwatibe kukwe ngübabätä bätärekä. w23.08 22 párr. 7; 25 párr. 16-17

Santiago kukwe ketebu bämikani ye abokän, ni mada ie mräkä iti jutuadre abokän kwe dän ñaka o jondron ñaka, akwa ñaka dimikadre kwe ngwane. Tödeka tärä kwe nie kwe akwa ñaka bämikai kwe ye ngwane tä tödeke ye ñan ütiäte. Santiago tikani: “ye kwrere arato, nita tödeke Jesubti nita niere, akwa ni jändrän kuinkuin nuene ñakare tödeka Jesubti ye bä mikakrä, ye ngwane nita kukwe ütiäte ñakare niere ngwarbe kore” (Sant. 2:​14-16). Ni itikwe tödeka nämäne bämike kwe kukwe nuainbare kwe yebiti ye bämikakäre Santiagokwe Rahab ye kädekaninte (Sant. 2:​25, 26). Jehová nämäne nitre israelita ye dimike ye nämäne gare meri ne ie (Jos. 2:​9-11). ¿Akwa tödeka nämäne kwe bämikakäre dre nuainbare kwe? Ni nibu juta tuabitikä israelita ye kriemikani kwe ne kwe ñaka kämikadre. Ye köböire niara kädekani ni ja ngwanka metre Abrahán ye erere, niara ye ñaka töi metre aune ñan israelita yebiti ta. Kukwe nuainbare kwe ne tä driere nie, kukwe nuaindre nikwe yekäre tödeka tädre nikwe. w23.12 5-6 párr. 12-13

Kukwe dirita käne ni jökrä ie Ngöbö kukweibätä ye aibe ben ni kristiano ñan tö rabai. Ni töita kwatibe ‘kukwe kaibe tiebe Ngöbökwe’ mikabätä gare jai, aune rabai gare nie Üai Deme Ngöbökwe ye köböire (1 Cor. 2:​9, 10). ¿Ñobätä mä ñan ja töi mike kukwe ruäre mike nuaindre jai ja tötika kaibe ye ngwane, rökrakäre bäri Jehová ken? Kukwe keta kabre tärä. Ñödre: Jehovakwe nitre niara mikaka täte kirabe ye tarebare ño aune ye erere tä mä tarere ye mä raba känene. Jehovakwe kukwe ükaninte ño, ne kwe nitre israelita käkwe niara mikadre täte kirabe ye erere tä nuainne ño nitre kristiano niara mikaka täte kä nengwane yebätä ye mikadre ñärärä. Jesús nükani kä tibienbätä aune kukwe driebare kwe ye ngwane profecía meden mikani nemen bare kwe yebätä ja kitadre bäri nguseta. Mä ja tötikai Índice de las publicaciones Watch Tower aune Tärä ni testiko Jehovakwe ji ngwankäre ja tötike yebätä ngwane kukwe kwin keta kabre raba gare mäi. Mäkwe ja tötikai bäri nguseta ye käkwe tödeka mäkwe mikai bäri dite aune “kukwe rabai gare bäri mäi Ngöbö yebätä” (Prov. 2:​4, 5). w23.10 18-19 párr. 3-5

Pedrokwe kukwe tikani yebätä ani ja kite bäri nguseta. Bersikulo 8 yekänti kenanbe niebare kwe: “ja taredre erametre”. Kukwe griegore biti “ja taredre era metre” ye abokän ja tare ye “tä nirien jankunu” meden gärätä. Bersikulo nekänti kukwe ketebu bätä blitata ye abokän ja taredre kri kwärikwäri: ye abokän ngite kitakata ta ni madabiti yebätä blitata. Mesa tä ngianinkä, jurore aune tä käme ye ngwane dänkwä metateta biti jue mikakäre ne kwe ñan jutuadre, ye erere arato ja tare yebiti ngite kitata ta ni madabiti, akwa ñan batibe o bobu aibe ñakare aune bä kabre, dänkwä metateta mesabiti ye erere. Kukwe miri gare nebiti dänkwä metateta ye abokän ngite kitakata ta ni madabiti ye gärätä. Nikwe ja mräkätre taredre kri krubäte ne kwe rabadre nuäre ngite kitakäre tabiti ñan raba nemen nuäre ni kräke nuainkäre yebiti ta (Col. 3:13). Nita ngite kite ta ni madabiti ye ngwane nita tarere era metre nita bämike aune Jehová ni kadre ngäbiti ie ni tö nita bämike. w23.11 11-12 párr. 13-15

Kä namani 26 rei Josiasbiti ngwane, ja töi mikani kwe templo Jehovakwe ye üketeta. Sribi nämäne ye ngwane, Jehovakwe Lei biani Moisés ie ye kwani ie tärä keteitibätä. Kukwe nämäne tikani ye juruabare ie ngwane, bengwairebe ja töi mikani kwe kukwe ruäre ye ükete Lei Jehovakwe ye mikakäre täte (2 Crón. 34:​14, 19-21). ¿Mä tö ja töi mikai ñäke Bibliabätä kärekäre? Mä niena nuainne ngwane, ¿kukwebätä mätä ñäke ye tuin kwin mäi? Kä namani 39 biti ye ngwane, kukwe blo nuainbare kwe ye köböite ja nire mikani kwe kukwe kri te. Ja tuanemetre kwe jie ngwandre Jehovai näre, tö ngwani kwe akwle jai (2 Crón. 35:​20-25). ¿Kukwe ne tä dre driere nie? Kä kwäbe nibiti o kä kwäbe te nita ja tötike Bibliabätä, akwa nikwe Jehová känändre jankunu. Yekäre nikwe ja jie ngwan manandre Jehovai, ja tötikadre niara Kukweibätä aune nitre kristiano ünä tä mäträre nibätä ye nikwe kukwe nuadre. Nikwe ye erere nuaindi ye köböire nane kukwe randrete nie, akwa ñaka ja mikai ngite krubäte. Ne madakäre, nikwe nünandi bäri kä jutobiti (Sant. 1:25). w23.09 12 párr. 15-16

Bibliabätä meritre Jehová mikaka täte aune nämene tarere ye raba kwen nie. Texto dianinkä kukwe ja tötikara ne kräke erere meri “töbike kwin ja käne aune jondron jökrö bätä tödekadre biti ye erere” (1 Tim. 3:11). Ne madakäre, konkrekasion nikwe yete meri ünä ja üairebiti tärä kabre aune kukwe keta kabre raba nemen gare nie bätätre. Mä abokän meri bati kukwebätä ye erere ngwane meri niena ünä ja üairebiti meden erere mä tä ja ngwain yebätä mäkwe ja töi mika aune ja di ngwen ja ngwen niara erere. Yekäre töi kwin meden tä ye erere mäkwe ja töi mika nuaine. Párrafo ja känenkäre bätä töi kwin ketamä abokän ni jökrö kwe tädre yebätä nikwe ja kitai. Meri iti töi bobre ye tä ja kete kwin Jehovabe aune tä ja kete kwin ni madabe (Sant. 4:6). Ñodre, töi bobre aune Jehová tare kwe ye medenbätä Jehovakwe nire mikaninte mräkätre kwe jie ngwanka aune konkrekasion jie ngwanka ye tä mike ütiäte jai (1 Cor. 11:3). w23.12 18-19 párr. 3-5

Nire tä ja mäkete ye rabadre muko kwe tarere, muko tä dre ribere jai, ja ruin ño ie aune dimike ja üairebiti ye ngübata Jehovakwe. Töi kwin keta kabre ye tädre nikwe, jondron nuin tädre gare nie, nibi gare nie kukwe ja tötikara nebätä, ñodre, töbikadre kwin käne, meritre mikadre ütiäte jai aune tö ngwandre nie ye nikwe ganaindre jai ye käkwe ni mikai juto rabakäre ni muko kwin aune ji dokwä ngwanka kwin mräkätre käne. Mun ja mäkädrete ngwane, monso raba nemen munkwe. Rabakäre ni rün kwin erere Jehovata ni ngübare ño yebätä mä raba ja kite (Efes. 6:4). Jesús nämäne tare Jehovakwe aune nämäne kai ngäbiti ye mikani gare metre ta kwe ie (Mar. 1:11). Mä rabadre ni rüne ngwane, monso mäkwe tare mäkwe ye niedre ie, mä niedre ie aune tädre kukwe nuainne kwin ngwane mä käi ngwandre juto jabätä. Nitre rüne tä ja ngwen Jehová erere ye tä monso kwe dimike nemen ünä ja üairebiti. ¿Rabakäre ni rün kwin mä raba dre nuainne? Ja tare bämike mä mräkätre ie aune ja mräkätre konkrekasionte ie. Tare mäkwe aune ütiäte mä kräke mäkwe niedi ietre (Juan 15:9). w23.12 28-29 párr. 17-18

Nitre Jehová mikaka täte tä ja tuin kukwe tare ben aune nemen bren ni jökrä erere. Juta Jehovakwe rüere ja mikata aune nänta jiebiti ye kukwe tare krubäte. Bäkänä, Jehovakwe ni kriemikai kukwe tare yebätä ye ñan käbämike, akwa ni dimikai kwe ye mikata gare kwe (Is. 41:10). Jehová tä nibe yebätä ni raba niara mike täte kä jutobiti aune kukwe kwin den nuaindre jai, arato ja ngwen metre ie kukwe bäri tare ye näire. “Kä jäme Ngöbökwe” nieta Bibliabätä ye meden bianta Ngöbökwe nie” (Filip. 4:​6, 7). Kä jäme Ngöbökwe ye meden köböire jata nemen ruin kwin aune töi jäme nie, ye tä nemen bare ñobätä ñan aune nita ja kete kwin Jehovabe. Kä jäme ye kukwe kwin krubäte abokän “ni kä tibienbätä ñan raba bämike ja töite o ñan raba nüke gare ie”. ¿Ruäre ngwane mä tärä orare Ngöböi biti ja ta nemen ruin kwin mäi ye mä tärä tuin? Ye meden gärätä “kä jäme Ngöbökwe bianta kwe nie”. w24.01 20 párr. 2; 21 párr. 4

Jehová kä käikitakata aune Jehová käikitadrekä ye ja erebe nükani gare David ie. Jehová käikitakata ye abokän blitata kwinbätä, niara töi kwin ye mikata gare aune jondron jökrä sribebare kwin kwe yebätä blitata. David tö namani Jehová käikitaikä aune kä kwe ye mikai deme. Tö namani Jehová käikitaikä ja nire tätebiti niebare kwe. Nitre levita käkwe ja töi mikani ye erere nuainne arato, Jehová käikitaninkä kwetre. Niaratre Jehová käikitaninkä akwa dre nuaindre kwe yebiti ñan rabadre debe bianbare Jehovai ye mikani nüke gare kwetre jai ja töi bobrebiti (Neh. 9:5). ¡Kukwe niebare ja töi bökänbiti kwetre ye kukwe nuani Jehovakwe ngwane, kä namani juto krubäte bätä ye ni raba bämike ja töite! w24.02 9 párr. 6

Kukwe ñan nemen bare mäi ngwane, mä abokän ñan sribire kwin ye Jehovakwe ñaka nütüdi jire chi mäbätä (2 Cor. 8:12) Kukwe meden namanina bare mäi yebätä mäkwe töbikatari. Biblia tä niere: “Ñobätä ñan aune Ngöbö töi ñaka ngite aune munkwe sribibare kräke [ . . . ] ye niara ñaka käi kwitekä jabiti” (Heb. 6:​10, TNM). Aisete, mäkwe ñaka kukwe ye käi kwitaka jabiti. Mäkwe kukwe meden mikani nuaindre jai abokän namanina bare mäi yebätä mäkwe töbikatari. Ñodre, mä niena ja kete Ngöböbe, mä niena kukwe driere o mä ja ngökanina ñöte. Mäkwe kukwe ja üaire mikani nuaindre käne jai abokän namanina bare mäi yebiti mä raba nirien jankunu ja üairebiti aune mätä dre mike nuaindre jai ye raba nemen bare mäi ye mäkwe bämikanina (2 Cor. 4:7). Mäkwe ñaka ja di ngwain nekä ngwane, kukwe keta kabre kwin rabai bare mä kräke (Gál. 6:9). w23.05 31 párr. 16-18

Ni Jehová mikaka täte ye tare kwe aune tä kain ngäbiti ye niara töta mikabätä gare ie. Jesús ye nämäne tare kwe aune niara nämäne kain ngäbiti niebare kwe ie ye mikata gare bobu Bibliabätä (Mat. 3:17; 17:5). ¿Jehová tä mä kain ngäbiti ye niedre kwe mäi ye mä tö kukwe nuäi, ñan ñan? Niara tä kä kwinbiti aune ñan tä blite ni kä tibienbätä yebe akwa, Biblia yebiti tä nuainne. Jesukwe kukwe bä nuäre niebare nitre ja tötikaka kwe ie tä kwen nie Bibliabätä ye ara Jehová tä niere nie tä nemen ruin nie (Juan 16:27). Jehová ye abokän ño ye Jesukwe bämikani kwin krubäte. Yebätä, nitre ja tötikaka Jesukwe töi ngite akwa ja ngwanka metre ye niara nämäne tarere niebare kwe ie, ye erere ni tare Jehovakwe tä niere nie ye bämike ja töite (Juan 15:​9, 15). Nita ja tuin kukwe tare be ye ngwane Jehová ñan ni kain ngäbiti ye ni ñaka nütüdre, ñakare aune nita niara tarere töi bökänbiti aune tö ngwen ie bämikakäre ie kwrere mikadre tuin jai (Sant. 1:12). Kukwe tare ye näire tä ni tarere aune tä ni dimike ño ja tuakäre kukwe yebe ye rabai gare metre nie. w24.03 28 párr. 10-11