KUKWE JA TÖTIKARA 7
Ja tötikadre nguseta Bibliabätä
“¿Kukwe Biani Ngöbökwe Moiséye btä mata ñäke, ye käta dre niere arato?” (LUC. 10:26).
KANTIKO 97 Ngöbö kukwei köböire ni raba nüne kwin
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAIa
1. ¿Kukwe deme Ngöbökwe ye nämäne ütiäte krubäte Jesús kräke ye ñokänti raba nemen gare nie?
NITRE Jesús kukwe nuani ngwane ¿ja nämani ruin ño ietre ye mä tärä bämike ja töite? Kukwe deme Ngöbökwe ye nämäne käre kädekete aune nämäne gare ie ja töibiti. Kukwe niebare kwe ye metre ñan ñobätä aune niara ja ngökani ñöte ye bitikäre aune jämi krüte ye känenkri, kukwe ruäre niebare kwe ye tä tikani (Deut. 8:3; Sal. 31:5; Luc. 4:4; 23:46).b Kä komäbiti ötare Jesukwe kukwe driebare ngwane, käre ñäkäbare kwe kukwe Ngöbökwe yebätä, nämäne kädekete aune dre gärä nämäne ye nämäne mike gare (Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Luc. 4:16-20).
Jesús nünanbare kä tibienbätä ngwane, nämäne kukwe Ngöbökwe tarere aune ye ererebätä nämäne ja jie ngwen (Párrafo 2 mikadre ñärärä).
2. Jesús jatani nirien ye ngwane, ¿dre käkwe niara dimikani ngöbö kukwei mike nüke gare jai? (Üai kena täräkwatabätä mikadre ñärärä).
2 Jesús jämi kukwe drie kömike ye känenkri käre nämäne ñäke Ngöbö kukwei yebätä aune nitre nämäne ñäke Ngöbö kukweibätä aune blitebätä ye ngwane niara nämäne olo ketete kwekebe ie. María aune José nämäne blite jabe ye ngwane nämäne kukwe Ngöbökwe ye kädekete ye niara nämäne kukwe nuin raba ruin nie (Deut. 6:6, 7).c Käre sabadote nämänentre niken sinagogate ngwane ñäkä nämäne Ngöbö kukweibätä yei Jesús nämäne olo ketete kwin (Luc. 4:16). Ja känenkäre jatani ñäke ja töbiti kukwe Ngöbökwe yebätä. Ye köböire kukwe nie nämäne Ngöbö kukweibätä ye ñan namani gare jerekäbe ie ñakare aune jatani tarere aune ye ererebätä nämäne ja ngwen. Ñodre, kä nämäne 12 biti ngwane kukwe niebare kwe templote yebiti bämikani kwe. Kukwe biani Moisés ie ye nitre ja tötikaka krikri ie nämäne gare kwin yebätä “namani okwä kwekebebätä, ñobätä ñakare angwane tö kribätä, angwane niara nämäne ni dirikä kukwei kain ngäbiti metre” (Luc. 2:46, 47, 52, NGT).
3. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti?
3 Ngöbö kukwei ye raba nemen gare nie aune ni raba kite tarere nikwe ñäkäi kärebätä ngwane. Nita ñäke Bibliabätä aune kukwe nguseta mikakäre gare bäri jai ¿nikwe dre nuaindre? Mikakäre gare jai Jesukwe dre niebare nitre escriba, nitre fariseo aune saduceos ie kukwe Ngöbökwe nämäne gare krubäte yebätä nikwe ja kitai. Nitre ji ngwanka kukwebätä ne nämäne käre ñäke Ngöbö kukwei yebätä akwa kukwe ñaka nämäne nüke gare kwin ietre. Yekäre niaratrekwe kukwe ketamä nuaindre ye Jesukwe kädekaninte. Kukwe niebare Jesukwe ye ni dimikai 1) drebätä nita ñäke ye mike nüke gare kwin jai, 2) kukwe ütiäte ja üairebiti mike gare bäri jai aune 3) Ngöbö kukwei tuadremetre ja töi kwite bäri.
DREBÄTÄ ÑÄKÄTÄ YE MIKADRE NÜKE GARE JAI
4. ¿Lucas 10:25-29 tä dre mike gare nie ñäkä Bibliabätä yebätä?
4 Nita ñäke Bibliabätä ngwane nikwe kukwe nguseta ye mikadre nüke gare kwin jai ñan ñobätä aune nikwe ñaka ye erere nuaindi ngwane kukwe nguseta Bibliabätä ye ñaka rukai gare kwin nie. “Ni iti kukwe dirikä” ben Jesukwe blitabare yebätä ani töbike (ñäkädre Lucas 10:26-29; 10:25 [NGT] yebätä).d Dre nuaindre ne kwe ja nire käre rabadre nikwe ye ni dirikä iti ne tö namani mikai gare jai, kukwe ye mikakäre gare ie Jesukwe mikani töbike Ngöbö kukweibätä. Niebare kwe ie: “¿Kukwe Biani Ngöbökwe Moiséye btä mata ñäke, ye käta dre niere arato?” Ni kukwe dirikä käkwe niebare Jesús käre Ngöbö ji däkwäte jakwe taredre ja brukwä ngöibiti arato ni jenena taredre (Lev. 19:18; Deut. 6:5). Ni dirikä ye käkwe ngwantaribare: “¿Nire jenena taredre tikwe?”. Kukwe niebare kwe yebiti drebätä niara nämäne ñäke ñan nämäne nüke gare ie bämikani kwe. Ye medenbätä ñaka nämäne kukwe mike täte metre.
Drebätä nita ñäke ye ni jökrä ie raba nüke gare
5. ¿Oradre aune ñaka ñäkädre jötrö ye tä ni dimike ño Ngöbö kukwei mike nüke gare bäri kwin jai?
5 Nita ñäke käre Ngöbö kukweibätä ngwane tä nüke gare bäri kwin nie. Kukwe ketakabre ni raba nuainne. Kena, oradre ñäkä jämi ye känenkri. Drebätä nita ñäke ye ñan raba nüke gare kaibe nie, yebätä Jehovakwe üai deme biandre nie aune drebätä nita ñäke ye mikadre nüke gare kwe nie ribedre ie. Ye bitikäre nita ñäke ngwane ñaka ñäkädre jötrö, ñakare aune drebätä nita ñäke ye mikadre nüke gare kwin jai. Arato nita ñäke ye ngwane ni raba ñäke ja kukwei kribiti o audio Bibliabätä ye kukwe nuin. Ye käkwe ni dimikai ja töi mike kukwe namani bare ño yebätä aune kukwe reketaite ni töibätä aune ni brukwäte (Jos. 1:8). Nita ñäke ünä ye bitikäre nikwe oradre Jehovai debe biankäre ie niara kukweibätä aune drebätä ñäkäta ye mikakäre täte ja di ribedre ie.
¿Nita kukwe tike jai ye tä ni dimike ño nita ñäke ye mike nüke gare kwin jai aune ngwenta törö jai? (Párrafo 6 mikadre ñärärä)
6. ¿Kukwe ngwantarita jai aune kukwe tikata ye ñobätä kwin ñäkäta Bibliabätä ngwane? (Üai mikadre ñärärä).
6 ¿Nita ñäke Bibliabätä ngwane dre ni dimikai mike nüke gare bäri kwin jai? Drebätä nita ñäke yebätä ni rabadre kukwe ngwentari jai. Ñodre, ¿nire nirebätä blitata metrere?, ¿nire tä blite?, ¿nire ben tä blite aune ñobätä?, ¿medente aune ñongwane kukwe jökrä ye tä nakainkä? Töbikadre ne kwrere ye käkwe ni dimikai ja töi mike drebätä nita ñäke yebätä aune mike nüke gare kwin jai. Ni raba kukwe tike chi jai. Ye käkwe ni dimikai kukwebätä nita ñäke ye ükete kwin jatäri. Ye köböire reketaite ni töite aune rukai gare kwin nie. ¿Dre tika raba jai? Dre ngwantaribare jai, kukwe känänbare, kukwe ütiäte, ñäkäbare yebiti dre nuain raba o nikwe ñäkäbare ngwane ja namani ruin ño nie. Ne erere nuindi ngwane ñäkäta Bibliabätä ye rükai gare bäri kwin nie aune Jehová tä blite nibe ye kwrere ja rabai ruin nie.
7. ¿Töi kwin meden ribeta jai ñäkäkäre Bibliabätä aune ñobätä? (Mateo 24:15).
7 Jesús kukwe ütiäte kädekaninte Biblia rükadre gare nie yekäre ye abokän, drebätä nita ñäke ye mikadre nüke gare kwin jai (ñäkädre Mateo 24:15 yebätä). ¿Kukweta nüke gare kwin nie ye abokän dre? Nita ñäke ngwane, kukwe ye tä ükaninte ño jatäri aune kukwe meden känti kukwe jene mikata gare ye mikadre nüke gare jai, ye abokän kukwe mikata gare metre ta ye ñan aibe mikadre ñärärä ñakare aune ja tötikadre bäri nguseta. Kukwe mikadre nüke gare kwin jai niebare Jesukwe ye käkwe ni dimikai nita ñäke Bibliabätä ngwane profecía medenbätä blitata ye mike nüke gare jai. Ne madakäre ja tötikadre kwin Bibliabätä yekäre töi kwin ne ütiäte
8. ¿Nita ñäke Bibliabätä ye ngwane mikakäre nüke gare kwin jai ni raba dre nuainne?
8 Jehová ye aibe raba kukwe mike gare nitre niara mikaka täte yei. Yebätä nikwe oradre aune kukwe mikadre nüke gare kwe nie ye ribedre ie (Prov. 2:6). Ñaka oradre aibe ñakare aune nita ñäke kukwebätä ngwane nuiandre bätärekä aune kukwe garera nie yebätä kukwe meden mada mikata gare ye nikwe mikadre nüke gare kwin jai. Rabadre bare nie yekäre kukwe Bibliabätä tärä ketakabre nikwe ñodre, tärä Ni testiko Jehovakwe jie ngwankäre ja tötike yebätä kukwe känändre. Nikwe ye erere nuindi ngwane dre mikata gare kukwebätä nita ñäke ye rükadi gare bäri kwin nie aune dre tä nemen gare nie ye ererebätä nikwe ja jie ngwandi (Heb. 5:14). Nita ñäke Bibliabätä aune nikwe mikai nüke gare kwin jai ngwane jatai nüke gare bäri kwin nie.
KUKWE ÜTIÄTE JA ÜAIREBITI YE MIKADRE GARE JAI
9. ¿Kukwe meden ütiäte abokän nitre saduceo nämäne käi kwitekä jabiti?
9 Tärä ketarike tikani kukwe hebreorebiti ye nämäne gare kwin krubäte nitre saduceo ie akwa kukwe ütiäte krubäte nämäne Ngöbö kukweibätä ye niaratre ñaka nämäne mike täte. Nitre gaikröta yebätä nitre saduceo kukwe ngwanintari Jesús ie ja gakäre ben yebätä töbike. Jesukwe niebare ietre: “Kira, kri chi namani jutra ngitiekä, te Ngöbökwe blitabare Moisébe: Ti abko Ngöbö Abrahamkwe, Isaakwe amne Jacobokwe, niebare kwe Moiséye abko btä mun tärä ñäke” (Mar. 12:18, 26). Nitre saduceo ye nämäne ñäke bäkabre kukwe yebätä akwa kukwe ütiäte keteiti mika nämäne gare Ngöbö kukweibätä ye nämäne käi kwitekä jabiti ye bämikani kwe Jesukwe kukwe ngwanintari ie yebiti ye abokän dre nieta Bibliakwe nitre gaikröta yebätä (Mar. 12:27; Luc. 20:38).e
10. ¿Nita ñäke Bibliabätä ye ngwane nikwe dre nuaindre käre?
10 ¿Jesukwe blitabare nitre saduceo ben yebätä dre raba nemen gare nie? Kukwe ütiäte mikata gare kwe nie nita ñäke kukwe Ngöbökwe yebätä ngwane, bersikulo o kukwe keteiti mikata gare ye nikwe mikadretari ñärärä kwin ne kwe dre drieta kwe nie ye rabadre gare nie. Kukwe nieta metre ta ye aibe ni ñan tö mikai gare jai, ñakare aune kukwe ja jie ngwankäre aune kukwe meden metre ta mika tö gare nie ye ni tö känäintari perla ütiäte tä Bibliabätä ye kwrere.
11. 2 Timoteo 3:16, 17, tä mike gare erere, ¿ño ni raba kukwe ütiäte ja üairebiti känene Bibliabätä?
11 ¿Kukwe ütiäte ja üairebiti ye raba kwen ño bibliabätä nie? Kukwe nieta 2 Timoteo 3:16, 17 (ñäkädrebätä) ye ani mike gare jai tä niere “Ngöbö Kukwei jökrä […] ütiäte” kukwe ketabokä kräke: dirikrä, mäträkrä, ni töi diankrä aune ni töitikakrä. Tärä mada Bibliabätä bätä blita ñan krubäte akwa raba ni dimike arato. Nita ñäke ye ngwane tä dre driere Jehovabätä nie niara töita ño aune kukwe ja jie ngwankäre tä bätä ye nikwe mikadretari ñärärä kwin. Kukwe tä Bibliabätä bätä nita ñäke ye rabadre mäträre nibätä yekäre, ¿nikwe dre nuaindre? Kukwe jökrä käkwe ni dimikadre ja töi ükete aune ja ngwen kwin bätä ja ngwen metre Jehovai ye nikwe känändre. Kukwebätä nita ñäke ye rabadre ni tö den aune ni tötike kukwebätä ni ñan töbike kwin yebätä töbikadre ñodre, kukwe ruäre niebare nie ni nämäne kukwe driere ye ngwane. Kukwe keteitibätä nita ñäke ye rabadre ni tötike yekäre, ¿nikwe dre nuaindre? Kukwe jökrä raba ni dimike töbike Jehová erere ye känändre. Kukwe ketabokä ütiäte ne nikwe nuaindi ngwane kukwe ütiäte ja üairebiti mada kwain bäri nie nita ja tötike Bibliabätä ye ngwane.
NITA ÑÄKE BIBLIABÄTÄ YE NIKWE TUADREMETRE JA TÖI KWITE
12. ¿Nitre fariseo ñaka ñäkäbare kukwe Ngöbökwe yebätä, ye ñobätä Jesukwe ngwanintari ietre?
12 Nitre fariseo nämäne ñäke kukwe Ngöbökwe yebätä ngwane ñaka nämäne nuainne töi kwinbiti. Kukwe ye mikani gare metre Jesukwe, Ngöbö kukwei kätä dre niere ye abokän jämi nüke gare munye ngwanintari kwe ietre ngwane (Mat. 12:1-7).f Nitre ja tötikaka Jesukwe ñaka sábado ye mikani ütiäte jai ye nitre fariseo käkwe niebare ie. Ñäkäkäre käre Jesukwe kukwe ketebu bämikani kukwe Ngöbökwe yebätä ye kädekaninte aune keteiti kädekaninte kwe ye abokän tä tärä Oseas yebätä. Yebiti bämikani kwe nitre fariseo ie kukwe ne ñaka nämäne nüke gare metrere aune ñaka nämäne nitre mada mike tuin bobre jai. Niaratre ye nämäne ñäke Ngöbö kukwei yebätä aune ñaka nämäne ja tuenmetre jie ngwandre ie. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune niaratre ye nämäne bike kri aune jerekäbe nämäne ñäkebätä nitre kädriekäre blo. Ñaka nämäne ñäke töi kwinbiti kukwe Ngöbökwe yebätä ye medenbätä dre gärä nämäne metrere ye ñaka nämäne nüke ietre (Mat. 23:23; Juan 5:39, 40).
13. ¿Nita ñäke Bibliabätä ye ngwane nikwe ja töi mikadre ño aune ñobätä?
13 Jesukwe kukwe niebare ne tä driere nie nikwe töi bökän biti ñäkädre kukwe Ngöbökwe yebätä. Ni ñan tö ja ngwain nitre fariseo ye erere ñakare aune nikwe Jehová tuadremetre ja jie ngwen. Ñodre, “kukwe kuin Ngöbökwe nökani nura kwrere munbtä, ye kaen ngäbti mikakäre täte ja moto jämenbti” tä Santiago 1:21 erere nuaindre. Ni töi täi jäme ngwane kukwe Ngöbökwe matai ni brukwäte. Nita ñäke Bibliabätä ngwane ni ñan bikadre kri aune töbikadre nitre mada tä ja mike ngite yebätä ñakare aune Jehovata dre driere ni mada mikadre tuin ruentari tare jai ja töi mikadre kwin aune ja taredre yebätä nikwe ja töi mikai ngwane nita ñäke Bibliabätä ye reketaite ni brukwäte.
¿Nita ja tuenmetre töi kwitadre kukwe Ngöbökwe ie o ñakare ye raba nemen gare ño nie? (Párrafo 14 mikadre ñärärä)g
14. ¿Nita ja tuenmetre töi kwitadre Biblia ie o ñakare ye raba nemen gare ño nie? (Üai mikadre ñärärä).
14 Nita nitre mada mike tuin ño jai yebiti nita ja tuenmetre jie ngwandre Biblia ie o ñakare ye nita bämike. Nitre fariseo brukwä nämäne ribi kukwe Ngöbökwe ye ie ye medenbätä nitre mada ñan ngite yebiti nämäne ngite kite (Mat. 12:7). Ye medenbätä nikwe töbikadre nita nitre mada mike tuin ño jai aune ja ngwen ño ben yebätä. Ñodre, ¿nitre mada töi kwin yebätä nita blite metrere o kukwe nuainta blo kwe ye aibebätä nita blite? ¿Nita juto biarebe ngite kitakäre biti ta o nita kädriere blo o ja brukwä mike jerekäbe kräke? Dre niedi nikwe nebiti ni töi, nita ja ngwen ño, ja ruin ño nie yebiti nita ja tuenmetre jie ngwandre Biblia ie ye nita bämike (1 Tim. 4:12, 15; Heb. 4:12).
NITA ÑÄKE BIBLIABÄTÄ YE TÄ KÄ MIKE JUTO NIBÄTÄ
15. ¿Kukwe deme Ngöbökwe ye Jesús nämäne mike tuin ño jai?
15 Jesús nämäne kukwe deme Ngöbökwe tarere. Aune niarakwe taredi nuäi ye tikabarera Salmos 40:8 yebätä: “Ngöbö tikwe, tita mä töi nuainne, ye tä kä mike juto tibätä, aune kukwe biani nuaindre mäkwe ye tä mobe ti brukwäte”. Kukwe Ngöbökwe mikani ütiäte kwe jai ye kämikani jutobätä aune dimikani kwe Jehová mike täte käre. Nikwe ja di ngwain ne erere nuainne ngwane kukwe Ngöbökwe yebätä ni jatai ñäke bäri aune tarere (Sal. 1:1-3).
16. ¿Mäta ñäke Bibliabätä ye mikakäre nüke gare kwin jai mä tö dre nuaindi? (Recuadro “Kukwe niebare Jesukwe ye tä ni dimike drebätä nita ñäke ye mike nüke gare bäri kwin jai” mikadre ñärärä).
16 Jesukwe kukwe bämikani aune kukwe niebare ye tä ni dimike ja tötike kwin aune ñäke bäri kwin Bibliabätä. Drebätä nita ñäke ye rükadre gare bäri kwin nie yekäre nikwe oradre Jehovai, ñäkädre bätärekä, kukwe ngwandretari jai aune kukwe tikadre.Nita ñäke Bibliabätä ye rükadre gare kwin nie yekäre nikwe kä diandrekä jai töbikatarikäre kukwebätä nita ñäke yebätä aune täräkwata tä dianinkä Bibliabätä yebätä nikwe kukwe känändre. Kukwe tikani Bibliabätä rükadre gare kwin nie yekäre kukwe ütiäte ja üairebiti ye nikwe känändre pagina keteitire keteitire yebätä aune kukwebätä blita ñaka krubäte yebätä nikwe kukwe känändre arato. Kukwe Ngöbökwe ye erere ni jatadre ja ngwen yekäre käre nikwe ñäkädre töi bökänbiti Bibliabätä. Nikwe kukwe jökrä ne erere nuaindi köboire ni täi ñäke Bibliabätä ye ngwane kukwe nguseta ye rabai gare bäri nie aune ni rökrai bäri Jehová ken (Sal. 119:17, 18; Sant. 4:8).
KANTIKO 95 Kä trä kite ngitiekä bäri
a Ni Ngöbö mikaka täte tä ja di ngwen ñäke Bibliabätä köbö kwatire kwatire. Ye erere nitre kwati tä ñäke Bibliabätä, akwa ñaka nüke gare ietre. Ye erere nämäne nemen bare Jesús näire. Nitre nämäne ñäke Ngöbö kukweibätä ngwane dre niebare kwe ie aune ni raba ja tötike ño nguseta Bibliabätä ye ani mike gare jai.
b Jesús ngökani ñöte aune dianinkä üai demebiti ye bitikäre nünanbare ño kwe kä kwinbiti, jämi kite kä tibienbätä känenkri ye jökrä nükaninta töite raba ruin nie (Mat. 3:16).
c Kukwe Ngöbökwe nämäne gare kwin María ie aune käre nämäne kädekete (Luc. 1:46-55). María aune Josekwe ngwian ñan nämäne krubäte Ngöbö kukwei ye copiai kökakäre jai raba ruin nie. Ñäkä nämäne Ngöbö kukweibätä sinagogate yei nämänetre olo ketete kwekebe, yebätä nämäne nementa gwi ngwane dre kädrie nämäne ye nämäne nüketa törö ie.
d Lucas 10:25, (NGT): “Angwane ni kukwe dirikä nükani iti krö, nikani blite Jesube ja gakrä. Käkwe niebare krörö Jesú ie: Dirikä, ¿dre nuaindre tikwe abokän kwe ja nirekrä käre rabadre tikwe?”.
e Tärä “Nökrö Ngöbö ken: ‘Ngöbö abokän [...] ni nire Ngöböi’” tä Ni Mikaka Mokre 1 febrero 2013 yebätä ye mikadre ñärärä.
f Niaratre ñan ñäkäbare kukwe Ngöbökwebätä, Jesukwe ngwanintari ietre. yebätä kukwe mada kwandi nie Mateo 19:4-6 yekänti. Jehovakwe kä dätebare ño kena ye nämäne gare ietre akwa Jehová nämäne töbike ño ja mäkäteta yebätä ye ñan mikani ütiäte kwetre jai.
g KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Ju Ja Ükarakrö yete ja mräkä iti tä sribire audio aune videobätä ye ie kukweta nainte bäkabre. Akwa gätä ye bitikäre ja mräkä ye ñan tä blite kukwe naninte ie yebätä ñakare aune tä kukwe kwin niere ie.