“Ñukwä jutra Jehovakwe” tädre käre trä ngitiekä

1. ¿Ja tareta bökän ye Biblia tä mike gare ño?

JA TARE bökän ye Biblia tä mike gare krörö: “Ja tare ye ñukwä jutra kwrere, ñukwä jutra Jehovakwe. Ñö ere krubäte ye ñaka raba ja tare ye juen ngwarbe, aune ñö kri ye ñaka raba niken ngwena” (Cant. 8:6, 7).b ¡Kukwe bä nuäre niebare nete! Ni brare aune merire ja mäkäninte tä ja tarere bökän ye ni mada ñaka raba ketebätä jire aune ja tare kwetre ye raba nuin kärekäre.

2. ¿Nitre ja mäkäninte tä ja tarere ye ñaka riadrekä yekäre raba dre nuainne?

² Ni ja mäkäninte merire aune brare ye tädre ja tare kärekäre yekäre rabadre ja di ngwen. Ani bämike ñukwä jutra yebätä. Ñukwä jutra ye tädre öbate yekäre ngi mika tädre te ne kwe ñaka rötadrete ne erere nuain ñaka rabai ngwane raba kite nötöte. Ye erere bäsi tä nemen bare nitre ja mäkäninte tä ja tarere yebätä, ye tädre dite yekäre nitre ja mäkäninte tä ja tarere ye ñaka riadrekä yekäre rabadre ja di ngwen. Akwa kukwe ruäre yebätä ñaka raba nemen nuäre, ñodre: ngwian ñakare, bren aune monso ngübadre ño yebätä ja tare kwetre raba kite nekä. Mäkwe ja mäkäninante ngwane mä raba dre nuainne ne kwe ñukwä jutra Jehovakwe ye ñaka rötadrete. Kukwe ja tötikara nekänti kukwe ketamä raba mä dimike ne kwe ja tareta nunkwe ye tädre dite aune kä tädre juto käre mäbätä ye rabai gare mäi nete.c

JA KETATA JEHOVABE YE MIKADRE DITE JANKUNU

3. ¿Nitre ja mäkäninte tädre ja tarere jankunu yekäre ñobätä ütiäte tädre ja kete kwin Jehovabe? (Eclesiastés 4:12; üai mikadre ñärärä).

³ “Ñukwä jutra Jehovakwe” ye tädre trä ngitiekä yekäre nitre ja mäkäninte brare aune merire rabadre ja di ngwen ja kete kwin Jehovabe. ¿Ñobätä nunta ne niere? Ñobätä ñan aune nitre ja mäkäninte ye tä ja keta Jehovabe ye mike ütiäte ngwane Jehovata mäträre ye täi juto ka ngäbitikäre ye köböire ja tuai kukwe tare ben kwetre ye ngwane kä ngwain nüke kwetre jai aune ja ngübadrebiti kwe kukwe yebätä (ñäkädre Eclesiastés 4:12 yebätä).d Ne madakäre nire nire tä ja kete Jehovabe ye tä ja di ngwen ja ngwen niara erere aune töita ño ye erere bätä, ñodre, tä ni mada tarere, tä ni mada ngübare bätärekä aune tä juto biare ngite kitakäre ta ni madabiti (Efes. 4:32–5:1). ¿Nitre ja mäkäninte tä ja dime kukwe ne erere nuainne ngwane käre tädi ja tarere. Meri testiko iti kädekata Lena biti kä niena 25 jire ja mäkäninte kwe, tä niere: Ni iti tä Jehová tarere aune kukwe ja üaire ye mike nuaindre käne jai ye nuäre tarekäre aune mikakäre ütiäte jai.

4. ¿Ñobätä Jehovakwe José aune María ye dianinkä rabakäre Mesías ye rüne?

⁴ Kukwe bämikani Bibliabätä ye ani mike gare keteiti jai. David mräkätre jökrä yekri Jehovakwe José aune María dianinkä rabakäre Mesías ye rüne. ¿Ñobätä niaratre dianinkä kwe? Ñobätä ñan aune niaratre ye nämäne ja kete kwin Jehovabe aune nämäne kukwe kwe ye mike nuaindre käne jai. ¿Dre raba nemen gare ja töi kräke nitre ja mäkäninte ie José aune María yebätä?

5. ¿Nitre brare gure ye raba ja ngwen ño José ye erere?

⁵ José nämäne käre ja tuenmetre jie ngwandre Jehovai ye käkwe niara mikani ni muko kwin erere. Bämä jire Jehovakwe kukwe biani nuaindre ie mräkätre yebätä ye mikani täte bengwairebe kwe, ñan namani nuäre kräke yebiti ta (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21). Jehová mikani täte kwe ye köböire María kriemikani kwe aune ngübabare kwin kwe. Ye käkwe María töi mikani niara tarere aune mike bäri ütiäte jai. Mun brare ja mäkäninte mun raba ja ngwen José ye erere aune munkwe ja tuainmetre ji ngwandre kukwe Bibliabätä ye ie ngwane, mun rabai mun mräkätre ye ngübare kwin. Kukwe ne mikadre täte ye ñan rabai nuäre ñobätä ñan aune kukwe ruärebätä rabai ja töi kwitadre mun ie . Akwa ye käkwe bämikai munta mun muko tarere ye köböire munta ja mäkäninte ye rabai bäri dite.e Munkwe ja taredi bäri. Meri testiko nünanka Vanuatu ja mäkäninte yebiti käi niena 20 biti bäri, tä niere: “Ti muko tä ja tuenmetre jie ngwandre Jehovai aune tä mike täte yebätä tita niara tarere bäri. ye köböire niara tä kukwe den jai nuaindre ye ie tita tö ngwen aune jata nemen ruin kwin ben tie”.

6. ¿Meritre gure ie dre raba nemen gare Mariabätä?

⁶ María ye nämäne ja kete kwin Jehovabe. María nämene tö ngwen aune ja kete Jehová ben ye ñan José köböire, niara ie kukwe Ngöbökwe nämäne gare kwin (nota de estudio tä Lucas 1:46 ye mikadre ñärärä). María nämäne kä denkä jai töbikatarikäre (Luc. 2:19, 51). María nämäne kukwe ja üaire ye mike bäri ütiäte jai köböire niara namani ni muko bäri kwin. Ye erere meritre kukwebätä kä nengwane tä ja di ngwen nuainne. Kukwe namani bare Émikobätä ye ani mike gare jai. Niara tä niere: “Ti nämä kaibe ngwane, ti nämä kukwe ja üaire ye nuainne. Akwa, ti ja mäkäteba ye ngwane ti muko nämä orasion nuainne aune kukwe ja üaire nämä ji ngwen, ti muko nämä kukwe ja üaire mike nuaindre jai ye köböire ti nämä tödeke rükaba gare jabätä tie . Ye medenbätä tikwe kä diandrekä jai ti nämä ja kete Jehovabe ye mikakäre dite ye nämä gare tie. Ye medenbätä ti kä diankaba jai ñäkäkäre aune töbikatarikäre kukwe Ngöbökwe yebätä kaibe” (Gál. 6:5). Mun merire ja mäkäninte munta ja kete Jehovabe ye mike bäri dite ye köböire kukwe kwain bäri mun muko ie mun tarekäre aune kukwe kwin niekäre munye (Prov. 31:30).

7. ¿Nitre ja mäkäninte ye raba ja kite ño María aune Josebätä?

⁷ José aune María ye nämäne kukwe ja üaire nuainne gwairebe ye köböire nämene ja kete bäri kwin Jehovabe. Kukwe ja üaire mikadre nuaindre käne jai ja mräkätre ben ye ütiäte krubäte ye nämene gare ietre (Luc. 2:22-24, 41; 4:16). Ruäre ngwane, ñaka nämene nuäre kräketre, bärira jire monso jatani bäri kwetre ye ngwane aune nuainbare kwin kwetre kukwe kwin bämikani kwe nitre gure kräke. Monso törö munkwe ngwane, ñaka nuäre rikakäre gätäbätä aune kä denkä jai ja tötike ja mräkäbe ye nuainkäre ne madakäre kä ñaka raba nemente munye ja tötikakäre aune orakäre gwairebe. Munkwe Jehová mikai täte gwairebe aune ja kete Jehovabe ye mikai bäri dite ye köböire mun täi bäri keteitibe ye medenbätä munkwe Jehová mikadre täte ye mika nuaindre käne jai.

8. Nitre gurekwe kukweta jabätä ngwane, ¿ja tötika ja mräkätre ben ye raba dimike ño?

⁸ ¿Mun ja mäkäninte aune kukweta jabätä munye ngwane mun raba dre nuainne? Ja tötika ja mräkäbe ye aibe mun töi raba nemen nuainbätä ngwane, mun raba ja töi mike ja tötike gwairebe dre tuin kwin mun nibu ie yebätä. Munkwe kukwe braibe känä aune raba mun dimike yebätä ja kita ye käkwe mun dimikai kukwe ja üaire ye nuainenta bäri aune mun jatai ja tarere bäri.

MUNKWE KÄ DIANKA JAI JAKRÄ KWÄRIKWÄRI

9. ¿Nitre ja mäkäninte rabadre kä denkä jai jakrä ye ñobätä ütiäte?

⁹ Nitre ja mäkäninte tätre ja tarere ye tädre dite jankunu yekäre rabadre kä denkä jai jakrä kwärikwäri ye köböire tätre töbike ño aune ja ruin ño ie ye rabai gare ietre jabätä kwärikwäri (Gén. 2:24). Kä nikanina 15 ta Lilia aune Ruslán ja mäkäninte akwa kenanbe dre namani barebätä ye ani mike gare jai. Lilia tä niere: “Nun täi keteitibe ni ja mukore ye erere nunkwe nütüba. Ye erere ñan rababa bare nunye ñobätä ñan aune sribi nämä krubäte nunkwe. Ye bitikäre monso rababa nunkwe yebätä kä ñaka rababa nemente nunye jakrä. Akwa nun ñaka kä diandrekä jai jakrä ye ngwane, bätärekä bätärekä nun jatai kämikekä jabätä ye nunkwe gaba”.

10. ¿Kukwe nieta Efesios 5:15, 16 ye nitre ja mäkäninte raba mike ño täte?

¹⁰ Nitre gure tädre keteitibe yekäre, rabadre kukwe ükete jai kä diankakäre jakrä kwärikwäri; rabai bare ja töbiti ye ñan nutudre (ñäkädre Efesios 5:15, 16 yebätä). Ni brare iti testiko kädekata Uzondu nünanka Nigeria tä niere: “Dre dre nuaindi tikwe ye kräke tita kukwe ükete jai ye ngwane ñongwane tikwe kä diainkä jai ti muko ben ye tita tike. Aune köbö te tita kä denkä jai ti muko ben ye ütiäte krubäte ti kräke” (Filip. 1:10). Ni circuito tuabitikä Moldavia, muko kädekata Anastasia yebätä ani kukwe ruäre mike gare jai. Niara tä niere: “Käta nemente tie ye tita mike ütiäte krubäte jai. Ti muko tä sribi ruäre nuainne ye ngwane, sribi ruäre tä ti kisete ye tita nuainne arato. Ye köböire käta nemente niarai aune tie ye ngwane nunta nemen keteitibe”. Kä ñaka nemente munye rabakäre keteitibe ye ngwane, ¿dre raba nemen bare?

11. ¿Áquila aune Priscila ye nämene sribi meden nuainne gwairebe?

¹¹ Nitre ja mäkäninte ye raba ja kite Áquila aune Priscila yebätä, nitre siklo kena yekwe niaratre nämene tare krubäte (Rom. 16:3, 4). Biblia ñaka kukwe mike gare krubäte niaratrebätä, akwa niaratre ye nämäne sribire gwairebe, kukwe driere gwairebe aune nitre mada dimike gwairebe mikata gare Bibliakwe (Hech. 18:2, 3, 24-26). Biblia tä kädekete ye ngwane käre Áquila aune Priscila nämäne gwairebe nieta.

12. ¿Nitre ja mäkäninte tädre bäri keteitibe yekäre raba dre nuainne? (Üai mikadre ñärärä).

¹² ¿Nitre gure ye raba ja kite ño Áquila aune Priscila yebätä? Dre dre tä nuaindre mun itire itire ie yebätä töbike. Mun raba ja töi mike sribi nuainne keteitibe aune ñaka nuainne kaibe. Ñodre, Áquila aune Priscila ye nämäne kukwe driere gwairebe. ¿Ye erere munta nuainne? Arato nämänentre sribire gwairebe. Sribi ñan ja erebe tä mun itire itire kisete ye gare nunye. Akwa mun raba ja töi mike sribi gwita nuainne gwairebe (Ecl. 4:9). Munkwe ja dimikai kwärikwäri ye köböire ja rabai ruin bäri keteitibe munye aune kä täi blitakäre jabe munye. Robert aune Linda kä niena 50 biti bäri ja mäkäninte kwe. Robert tä niere: “Erametre kä ñaka nemente nunye rabakäre keteitibe akwa tita blato bätete ye ngwane, ti muko tä ti dimike rötö o tita kri blü ükete jubäre ye ngwane, ti muko tä ti dimike ye tä kä mike juto tibätä. Nunta jondron nuainne gwairebe ye tä nun dimike rabakäre keteitibe aune nunta ja tarere bäri”.

13. ¿Nitre brare aune merire gure tädre ja mäke kwin yekäre raba dre nuaindre?

¹³ Nünanta käre ja käntibe ye ñan tä mike gare nita ja mäke kwin o nita keteitibe ye käre ngwandre törö jai. Meri testiko iti ja mäkäninte tä nüne Brasil tä niere: “Kukwe keta kabre tä nemen bare käbiti tibien yebätä, nita ju kwatibe te ngwane nita keteitibe ni raba kite nemen nütüre akwa nüke gare tie nunta nüne ja käntibe ye abokän nunta ji ötare ta ye kwrere aune ji ötare mada ye abokän ti muko tä dre ribere jai ye kräke tikwe kä diandrekä ye nüke gare tie”. Bruno aune Tays ye käkwe dre nuainbare ye ani mike gare jai. Niara tä niere: “Nunta kä denkä jai rabakäre keteitibe ye ngwane nunta teléfono üke”.

14. Nitre gure ñan töita nemen kä denkä jai ja kräke ye ngwane ¿raba dre nuaindre?

¹⁴ Mun ñan töta nemen kä diainkä jai ja kräke. Kukwe jene tuin kwin munye o kukwe ruärebätä munta nemen rubun jakrä ye ngwane, ¿dre nuaindre? Töbike ñukwä jutra bätä blitani kena yebätä. Ñukwä jutra ye okwäta ngwane, kenanbe okwäta nemen chi. Ñukwä jutra ririadre aune ñaka rötadrete yekäre ngi burie kitadre te aune bätärekä bätärekä ngi ötö kri mada mada mikadre te ne kwe ñukwä jutra ye tädre trä ngitiekä aune ñaka rötadrete jötrö ngwarbe. Ye erere arato munkwe kä dianka köbö kwatire kwatire jai ja kräke ne kwe mun tädre keteitibe. Aune kukwe ñan raba mun mike rubun jötrö ngwarbe ye munkwe nuain gwairebe (Sant. 3:18). Mun kömikai kukwe kia kia yebiti ngwane ñukwä jutra ja tarekwe kwrere ye raba kiteta öbate.

JA MIKADRE ÜTIÄTE JAI KWÄRIKWÄRI

15. ¿Ja mikadre ütiäte jai kwärikwäri ja mäkäteta ye ngwane ye ñobätä ütiäte?

¹⁵ Ja mikadre ütiäte jai ye bäri ütiäte ja mäkäteta ye ngwane. Oxígeno ye köböire ñukwä trä tä kwekebe. Akwa oxígeno ñakare ngwane jötrö ngwarbe ñukwä ye tä nötö. Ye erere arato ni ja mäkäninte ye ñaka ja mike ütiäte jai ngwane jötrö ngwarbe ja tare ye raba kite nete. Nitre ja mäkäninte merire aune brare tädre ja mike ütiäte jai kwärikwäri ngwane, ñukwä jutra ja tare kwrere ye täi käre jutra ngitiekä, mäta nitre mada mike tuin ütiäte jai ye bäri ütiäte ye mäkwe ñaka nütü ñakare aune nitre mada ie ja ruin ja mikani ütiäte ye bäri ütiäte ye mäkwe ngwan törö jai. Penny aune Aret biti kä niena 25 jire ja mäkäninte. Niara tä niere: “Nun nibu tä ja mike ütiäte jai yebätä nunta ja tarere. Dreta nun töite aune ja ruin ño nunye yebätä nunta blite jabe kwärikwäri”. Nunta nuainne ñöbätä ñan aune nunta ja mike ütiäte jai. ¿Nitre gure merire aune brare ie ja rabadre ruin mikani ütiäte yekäre rabadre dre nuaindre? Sara dre nuainbare ye ani mike gare jai.

16. ¿Nitre brare ja mäkäninte ye raba ja kite ño Abrahanbätä? (1 Pedro 3:7; üai mikadre ñärärä).

¹⁶ Abrahán nämäne Sara mike ütiäte jai. Sara nämäne töbike ño ye nämäne kukwe nuin aune ja nämäne ruin ño ie yebätä nämäne ja töi mike. Bati, Sara namani ulire krubäte ye ngwane namani rubun krubäte aune ngite kitani Abrahanbiti kwe. Akwa Abrahán ñaka namani rubun kräke aune ñaka ñäkäbare bengwairebe kwe ie. Sara nämäne käre niara mike ütiäte jai aune niara nämä dre den jai nuaindre yebätä Sara nämäne niara dimike ye nämene gare kwin ie. Ye medenbätä niarakwe kukwe nuani aune kukwe namani jabätä niaratre ie ye Abrahán ja töi mikani ükete (Gén. 16:5, 6). ¿Kukwe ye tä dre driere nie? Ni brare ja mäkäninte ye mräkätre jie ngwanka (1 Cor. 11:3). Akwa, muko kwe tare kwe yebätä tä töbike ño yebätä tä ja töi mike tä kukwe den nuaindre jai ye ngwane bärira jire kukwe dian kwe jai ye ñan matai kwin mukobätä ngwane (1 Cor. 13:4, 5). Ruäre ngwane mä muko kisete töbikakwe täi krubäte yebätä töi rabai blitabätä ye ngwane ¿mäta mike tuin ütiäte jai aune mäta kukwe ne bätärekä? (Ñäkädre 1 Pedro 3:7 yebätä). Angela aune Dimitri ja mäkäninte kä 30 näre. Niara tä niere muko kwe tä kukwe ruäre nuainne niara mikakäre ütiäte jai nieta kwe: “Käre Dimitri tä ti kukwe nuin ja ñaka tä nemen ruin kwin tie ye ngwane o ti töta nemen jerekäbe blitabätä ye ngwane. Niara tä ti ngübare bätärekä o tita ñäke tare ñaka töbikara kwärä ie ngwane, arato tita ulire krubäte ye ngwane tä juto biare ti kukwe nuakäre”.

17. ¿Sara yebätä dre raba nemen gare nitre gure merire ye ie? (1 Pedro 3:5, 6).

¹⁷ Abrahán nämäne kukwe den nuaindre jai ye ngwane Sara nämäne dimike yebiti bämikani kwe nämene Abrahán mike tuin ütiäte jai (Gén. 12:5). Bati, nitre nükani Abrahán känti niara ñaka nämäne ngübare ye ngwane Abrahán ja töi mikani kwin kräketre aune tö namani kain ngäbiti kwin. Ye medenbätä Sara juani kwe ban sribere kabre kräketre, Sara käkwe kukwe nuani aune mikani täte kwe sribi nämäne kabre kisete yebiti ta (Gén. 18:6). Abrahán kukwe diani nuaindre jai ye Sara käkwe dimikani ben gwairebe. Mun merire ja mäkäninte mun raba ja ngwen Sara ye erere, mun muko tä dre den nuaindre jai yebätä munkwe dimika, ye köböire mun täi ja tarere bäri (ñäkädre 1 Pedro 3:5, 6 yebätä). Dimitri kädrite párrafo 16 känti ye muko tä dre nuainne niara mikakäre ütiäte jai mikata gare kwe: “Tita kukwe den nuaindre jai ye ngwane ti muko käkwe ti dimikai käre ye gare metre tie aune ruäre ngwane kukwe ñan tuin ja erebe nuin yebiti ta. Arato kukwe dianta nuaindre nunkwe jai ye ruäre ngwane ñan tä nemen bare kwin ye ngwane niara ñan tä kädeketeta tie. ¡Angela tä ja ngwen kore yebätä tita debe bien krubäte!”. ¡Ni iti tä ni mike ütiäte jai ye nuäre tarekäre!

18. ¿Munkwe ja taredi bäri ngwane dre rabai munkwe?

¹⁸ Nitre gure kristiano tä ja tarere metre ye Satana tö trä ötaite. Nitre gure ñan jataira ja tarere ye ngwane jatai bätärekä bätärekä kämikekä Jehová yebätä ye gare kwin Satana ie. ¡Akwa kukwe mada ñaka jire ja tare metre ñukwä trä ye kwrere ye ötöte! Ye medenbätä munta ja tarere ye rabadre Cantar de los Cantares tä niere ye erere. Munkwe kukwe Jehovakwe mika nuaindre käne jai aune munkwe kä diainkä jai jakrä kwärikwäri aune dre ribeta munkwe aune ja ruin ño munye ye munkwe mika ütiäte jai yebiti munta ja mike ütiäte jai. Ne erere nuaindi munkwe ngwane munkwe Jehová ja tare metre bäkänkä ye käikitaikä aune ja tareta metre ye rabai ñukwä jutra öbate ye kwrere.