Nitre ja ngwanka metre, kukwe niebare mrä kwetre yebätä kukwe nemen gare nie

1. ¿Ñobätä nikwe ja kitadre nitre umbre yebätä?

KUKWE kwin diankäre jai ni jie ngwandre ye ni jökrä tä ribere jai. Nitre umbre ji ngwanka aune nitre kristiano mada umbre ja üairebiti raba ni dimike krubäte kukwe yebätä. Niaratre bäri umbre ni kräke aisete ñan mikadre ütiäte aune ñan kukwei töibikadre ye erere ñan nuaindre nikwe. Nikwe ja kitadre nitre umbre yebätä Jehová tö. Niaratre töbätä aune kukwe nükanina gare kwin krubäte ietre (Job 12:12).

2. ¿Dre rabai gare nie kukwe ja tötikara nebätä?

² Biblia tikani näire, Jehovakwe nitre ruäre dianinkä juta kwe jie ngwankäre aune töi mikakäre kukwe kwin nuainne.Ñodre, Moisés, David aune Juan. Niaratre ñan nünanbare kä arabe näire aune ja tuani kwe kukwe jene jene ben. Niaratre krütadre känenkri kukwe töbätä niebare kwetre nitre bäri bati ie ja ngwankäre metre. Ngöbö mikadre täte ye bäri ütiäte ye nitre nimä umbre ja ngwanka metre ne mikani gare metre. Kukwe töbätä niebare kwetre ye Jehovakwe mikani Bibliabätä ni kräke. Ni bati o ni umbre akwa kukwe niebare kwetre ye raba ni jökrä dimike krubäte (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16). Nitre umbre nimä krütadre känenkri kukwe mrä niebare kwetre. Yebätä ja kitai ngwane kukwe ja töikrä rabai gare nie abokän kukwe ja tötikara ne mikai gare.

“NÜNAIN RAIRE”

3. ¿Jehovakwe dre nuainbare Moisés yebiti?

³ Moisekwe Jehová mikani täte käre. Niara abokän ni Ngöbö kukwei niekä, ni kukwe ükatekä, kukwe nakaninkä ye tikani täräbätä kwe aune nitre rükä jie ngwanka. Kukwe keta kabre ye nuaindre ño ye nämäne gare ie. Nitre israelita mikani kwäre Egipto ye ngwane, Moisekwe nitre israelita jie ngwani aune Jehová kukwe keta kabre ñan tuabare nuainbare ye tuani kwe ja okwä jeñebiti. Ngöbökwe niara dianinkä tärä ketarike tä kena Bibliabätä ye tikakäre aune Salmo 90. Arato Salmo 91 bätä tärä Job tikabare kwe raba ruin nie.

4. ¿Moisés tö namani nire töi mikai kukwe kwin nuainne aune ñobätä?

⁴ Kä nämäne 120 Moisebiti ngwane krütani. Jämi krüte känenkri kukwe mrä niebare kwe, nitre israelita jökrä ükaninkrö kwe. Dre tuani kwetre aune dre nakaninkä bätätre ye ngwani törö kwe ietre. Jehovakwe nitre Egipcio mikani ja ngie nuin aune kukwe keta kabre ñan tuabare nuainbare kwe ye nitre israelita ruäre käkwe tuani, nämäne bati ngwane (Éx. 7:​3, 4). Jehovakwe mar Rojo ñäkäninbiti ye tuani kwetre aune niaratre nikani mren yete ta, arato nitre Egipcio ye Jehovakwe murie ketani ño ye tuani kwetre (Éx. 14:​29-31). Nämänentre kä ngwarbe nötare yekänti, Jehovakwe niaratre kriemikani aune ngibiabare ño ye tuani kwetre (Deut. 8:​3, 4). Aune nitre israelita jatanina nike kä käbämikani ietre yekänti ngwane, Moisés kukwe niebare mrä nitre israelita dimikakäre.a

5. Moisekwe kukwe mrä niebare ngwane, ¿nitre israelita nünain ño ja känenkäre niebare kwe? (Deuteronomio 30:​19, 20).

⁵ ¿Dre niebare Moisekwe ietre? (Ñäkädre Deuteronomio 30:​19, 20 yebätä).b Kukwe kwin nämäne nitre israelita kräke kä yekänti. Jehová diebiti niaratre raba nüne raire kä käbämikani yete. ¿Kä käbämikani ye ño? ¡Kä ye bängrabe aune nura raba nemen kwin yete! Moisekwe bämikani krörö: “Juta kri aune kwin, ju te jondron kwin keta kabre tä kräke mäkwe ñan sribibare aune kämäkä ñö ngwäre mäkwe ñan sribebare, uva aune olivo grie abokän mäkwe ñaka nökani” (Deut. 6:​10, 11).

6. ¿Ñobätä Jehovakwe nitre juta madate tuanimetre juta nitre israelitakwe ye den jai?

⁶ Akwa Moisekwe niaratre mikani mokre, niaratre nünandre jankunu kä yekänti yekäre kukwe biani Jehovakwe nuaindre ye rabadre mike täte. Moisekwe niaratre töi mikani “ja nire känene”, “ja kete Jehovabe” aune mikadre täte kwetre. Akwa nitre israelita ñan ye erere nuainbare ye medenbätä bätärekä bätärekä Jehovakwe juta mada tuanimetre nitre israelita gobraine. Kena nitre asirio, bitikäre nitre babilonio käkwe mikani klabore aune nikani ngwena ngite (2 Rey. 17:​6-8, 13, 14; 2 Crón. 36:​15-17, 20).

7. ¿Kukwe niebare Moisekwe yebätä dre nemen gare nie? (Üai mikadre ñärärä).

⁷ ¿Dre nemen gare nie? Ja mikadre täte ye köböire ja nire rabai nikwe. Nitre israelita nämäne Kä Käbämikani ietre ye ken, ye erere arato kä mrä käbämikani Jehovakwe nie ye kitera nüke. Ye ngwane kä ne kwitai bä nuäre (Is. 35:1; Luc. 23:43). Diablu aune chokali ñan rabaira (Apoc. 20:​2, 3). Kukwe ngwarbe drieta ye ñan nitre töi mikai kä mikekä Jehovabätä (Apoc. 17:16). Arato gobran kä nebätä ñan nitre ngwain ja tare nike mada (Apoc. 19:​19, 20). Kä bä nuäre yete Ngöbökwe ñaka nitre tuainmetre kukwe kainkä ni mada rüere (Sal. 37:​10, 11). Nünandi jäme aune keteitibe kukwe ükateta metre Jehovakwe ye ni jökrä käkwe mikai täte ngwane aune ye köböire ni jökrä rabai tö ngwen bätä ja tarere (Is. 11:9). ¡Kukwe kwin krubäte tä ni kräke! Nikwe Ngöbö mikai täte ngwane, ni ñan nünain kä braibe aibe te ñakare aune kärekäre (Sal. 37:29; Juan 3:16).

8. ¿Kukwe käbämikata ja nire kärekäre yebätä ye käkwe ja mräkä misionero iti dimikani ño? (Judas 20, 21).

⁸ Kukwe käbämikata nie ye täi käre ni töite ngwane, nikwe ja ketaite dime Ngöböbätä kukwe tare meden ben nikwe ja tuai yebiti ta (Ñäkädre Judas 20, 21 yebätä). Arato kukwe käbämikata ne käkwe ni dimikai ja tuen ni töi ngite aune kukwe tä nainte nie yebe. Ja mräkä iti sribibare kä kwati te misionero erere juta África yete, kukwe nämäne nainte ie yebe ja tuani kwe. Niebare krörö kwe: “Ja nire kärekäre ye raba nete tikän ye rükaba gare tie ngwane, tikwe ja di ngwanba kukwe nämä nainte tie ye ükatekäre, ti ja di käräba Jehovai. Niarakwe ti dimikaba ye köböire tikwe sribiba jankunu niara kräke töi jämebiti”.

“KUKWE KWIN RABAI BARE MÄ KRÄKE”

9. ¿Davidkwe ja tuani kukwe meden ben?

⁹ David namani rei kwin. Niara abokän poeta, música täkäkä, ni rükä aune ni Ngöbö kukwei niekä. Niara ja tuani kukwe keta kabre ben. Rei käme Saúl nämäne bätä ngwen Davidbätä, ye köböite ngitiani aune kä kwati te namani nüne kä jene jene känti. David namanina gobrane ngwane, ngobo kwe Absalón tö namani gobran diainkä kän. Ye ngwane niara ngitiani bobukäreta, kukwe keta kabre ben ja tuani kwe aune ja mikani ngite kwe yebiti ta niarakwe ja ngwani metre nememe krütani ngwane. Jehovakwe niebare David nämäne kä mike juto brukwäbätä yebätä nikwe ja kitadre ye ütiäte krubäte (Hech. 13:22; 1 Rey. 15:5).

10. ¿Ñobätä Davidkwe mäträbare ngobo kwebätä?

¹⁰ David mäträbare ño Salomonbätä yebätä ani töbike. Ngobo kwe ye rabai reire niara täte. Jehovakwe Salomón dianinkä nitre töi mikakäre bäri kukwe metre nuainkäre aune templo sribekäre niara kräke (1 Crón. 22:5). Salomón ja tuai kukwe ruäre ñan nuäre ben. Dre niebare Davidkwe ie ani mike ñärärä.

11. ¿David käkwe dre niebare Salomón ie aune kukwe metre niebare kwe ye ñokänti gare nie? (1 Reyes 2:​2, 3; üai mikadre ñärärä).

¹¹ ¿Dre niebare Davidkwe ie? (Ñäkädre 1 Reyes 2:​2, 3 yebätä).c Davidkwe niebare krörö ie, Salomonkwe Jehová mikai täte ngwane kukwe kwin jökrä rabai barebätä. Ye erere namani bare kä kwati te (1 Crón. 29:​23-25). Salomón käkwe templo sribebare, tärä ruäre Bibliabätä tikani kwe aune niara kukwei ye kädekateta tärä mada yebätä. Niara abokän töbätä aune nämäne jondron bäkäne krubäte ye namani gare ni jökrä ie kä jökrä känti (1 Rey. 4:34). Akwa David niebare erere, Salomón käkwe Ngöbö mikadre täte aibe ngwane, kukwe kwin rabadi barebätä. Salomón jatani umbre ngwane, jatani ngöbö ngwarbe mike täte ¡kukwe ye tare krubäte! Ye medenbätä Jehovakwe ñan kani ngäbiti mada aune niara ñan namani töbätä aisete juta israel jie ngwandre ño o gobraindre ño kwin ye ñan nükani gare ie (1 Rey. 11:​9, 10; 12:4).

12. ¿Davidkwe kukwe niebare yebätä dre nemen gare nie?

¹² ¿Dre nemen gare nie? Ja mikadre täte ye köböire kukwe jökrä raba nemen bare nie (Sal. 1:​1-3). Jehovakwe ngwian aune jondron ütiäte biani Salomón ie aune mikani bäri ütiäte ye erere ñan nuaindi ni kräke. Akwa ni mikai töbätä kwe kukwe kwin diankäre jai (Prov. 2:​6, 7; Sant. 1:5). Kukwe ja jie ngwankäre ye kwin kä jökrä känti. Ñodre, kukwe ja jie ngwankäre ye tä blite ngwian yebätä, sribi yebätä, ja näkwitata ño yebätä aune ja tötika kwelate yebätä. Nita ja jie ngwen kukwe ja jie ngwankäre yei ngwane, ñan ja mikai kukwe kri te (Prov. 2:​10, 11). Ja ketamuko kwin raba nemen nikwe aune kukwe ja jie ngwankäre ye nita mike täte ngwane nita nüne kä jutobiti ni mräkäbe.

13. ¿Ñokänti kukwe kwin namani bare Carmen bätä?

¹³ Carmen tä nüne Mozambique. Niara kräke ja tötikadre kwela krite ye köböire jondron kwin rabai kwe. Ye medenbätä, ju krikri sribedre ño yebätä niara nikani ja tötike kwela krite. Dre namani barebätä ye tä mike gare: “Ti nämä ja tötike drebätä ye nämä nemen tuin kwin tie akwa nämä kä denkä krubäte tikän. Aune ti nämä nemen nainte. Ti nämä niken kwelate 7 ötare dekä nememe 6 derekri. Kä ñan nämä nemente tie rikakäre gätäbätä. Ye medenbätä bätärekä ti jataba di nekä ja üairebiti. Ti nämä ja di ngwen sribire ni klabore erere ni nibu kräke ye ti jataba gain jabätä” (Mat. 6:24). Kukwe yebätä niarakwe orabare aune ñäkäba tärä aune täräkwata nikwe yebätä. ¿Ye köböire dre namani bare? Niarata niere: “Ti meye aune nitre ünä ja üairebiti mäträba ño tibätä ye tikwe ka ngäbitiba aune tikwe ja töi mikaba ñan niken ja tötike mada kwela krite. Aune sribi köbö täte Jehová kräke ye tikwe dianba jai. Ye käkwe ti dimikaba kukwe diankäre jai. Ti kukwe kwin nuainba yebätä ti ñan ja töi kwite jire”.

14. ¿Moisés aune Davidkwe dre niebare?

¹⁴ Moisés aune David nämäne Jehová tarere brukwä tätebiti. Aune Ngöbö mikadre täte ye ütiäte krubäte nükani gare ietre. Niaratre kukwe mrä niebare, yekänti nitre töi mikani kwe ja ngwen niaratre erere aune ja ngwen metre Jehovai. Nire kä mikaikä Jehovabätä ye niarakwe ñan kai ngäbiti mada aune kukwe käbämikata ye ñan rabai kwetre yebätä ni nibu ne käkwe mikani mokre. Dre niebare kwetre ye täbe ütiäte ni kräke nengwane. Ñobätä ütiäte ja ngwandre metre ye ni Jehová mikaka täte mada käkwe ngwani törö kä nikani kwati ta ye bitikäre.

“KÄTA NEME NUÄRE TIBTÄ”

15. ¿Dre nakainkä Juan okwäbiti?

¹⁵ Juan ye nämäne tare krubäte Jesukwe (Mat. 10:2; Juan 19:26). Jesukwe kukwe driebare ye ngwane, niara nämäne näin siba ben. Kukwe ñan tuabare nuainbare Jesukwe ye ngwane Juan nämäne yete kä tare näire arato. Jesús mürie ketani ngwane nämäne yete, biti namaninta nire ngwane tuani kwe. Nitre kristiano jatani bäri kwati siklo kena ye ngwane tuani kwe. Käne nitre braibe nämäne Jerusalente nememe kukwe “driebarera ni kwatiye kä jökräbiti temen” (Col. 1:23).

16. ¿Tärä tikani Juankwe ye käkwe nire nire dimikanina?

¹⁶ Juan namanina umbre krubäte ngwane sribi ütiäte namani kisete. Niarakwe tärä ruäre Bibliabätä tikani üai demebiti. “Jändrän tä rakadrekä” mikani gare Jesukristo yebätä Juankwe tärä tikani (Apoc. 1:1). Arato Evangelio keteiti aune carta ketamä tikani kwe üai demebiti abokän kädekata kä kwe yebiti. Carta mrä ye tikani kwe ni umbre ji ngwanka Gayo ie. Ngobo ja üairebiti tare kwe ye kwrere Gayo namani kräke (3 Juan 1). Ye näire monso ja üairebiti namanina kwati kwe. Kukwe niebare ni umbre ja ngwanka metre nekwe, ye käkwe nitre nänkä Jesús jiebiti kwati dimikanina, kä ye näire nükebe nengwane.

17. ¿Dreta kä mike juto erametre nibätä mikata gare 3 Juan 4 yekänti?

¹⁷ ¿Dre tikani Juankwe? (Ñäkädre 3 Juan 4 yebätä). Juan blitabare käta nemen juto nibätä nita Jehová mike täte ye ngwane yebätä. Niara Juan ketamäkäre tikani ngwane ye näire nitre nämäne kukwe ngwarbe driere aune nitre ñäkebiti. Akwa ruäre abokän nämäne näin jankunu kukwe metre jiebiti. “Kukwe biani nuendre nie” Ngöbökwe ye nämänentre mike täte (2 Juan 4, 6). Nitre kristiano ye nämäne kä ngwen juto Juanbätä aune Jehovabätä arato (Prov. 27:11).

18. ¿Juankwe kukwe niebare yebätä dre raba nemen gare nie?

¹⁸ ¿Dre nemen gare nie? Nita ja ngwen metre ye tä kä mike juto nibätä (1 Juan 5:3). Jehová mikata täte ye tä kä mike juto nibätä. Kukwe kä nebätä ñan ka ngäbitita aune kukwe metre ye ka ngäbiti ye tä kä mike juto Jehovabätä (Prov. 23:15). Käta nemen juto angeletrebätä kä kwinbätä (Luc. 15:10). Nireta ja ngwen metre kukwe tare ben, nuateta yebiti ta ye tä kä mike juto ni Jehová mikaka tätebätä (2 Tes. 1:4). Satana ñaka rabaira kä ne gobraine ngwane nikwe ja ngwandi metre Jehovai yebätä ja rabai ruin kwin nie.

19. ¿Kukwe metre drieta nitre mada ie ngwane jata nemen ruin ño nie nieta meri testiko itikwe? (Üai mikadre ñärärä).

¹⁹ Kukwe mada raba kä mike juto nibätä ye abokän nitre mada tötikadre. Jehová Ngöbö nikwebätä blitadre nitre madabe ye tä kä mike juto metre nibätä nieta Rachelkwe. Niara käi República Dominicana. Rachel tä kukwe ne niere monsotre ja üairebiti kwe yebätä: “Nitre ja tötikaka tibe tä ja töi kwite, tä tö ngwen Jehovabiti aune tarere kä mikakäre juto brukwäbätä, ye ño ti ñan raba niere jerekäbe kukwere. Tikwe ja di ngwanba krubäte niaratre tötikakäre yebätä ja ruin kwin tie”.

NITRE JA NGWANKA METRE KÄKWE KUKWE NIEBARE MRÄ YEBÄTÄ JA KITADRE

20. ¿Kukwe meden ja erebe nita nuainne Moisés, David aune Juan ye erere?

²⁰ Moisés, David bätä Juan ja tuani kukwe jene jene ben aune nünanbare kwe kä jene jene näire. Akwa kukwe ruäre ben niaratre ja tuani ye erere tä nemen bare nibätä. Nämäne Ngöbö erametre mike täte, nämäne orare, tö ngwen aune ja jie ngwamana ie ye erere nita nuainne. Nire tä Jehová mike täte ye kräke kukwe kwin mikai nemen bare kwe yei nämäne tö ngwen kwatibe. Ye erere arato nita tö ngwen Jehovabiti.

21. ¿Moisés, David aune Juan kukwe niebare ye nitre käkwe mikai täte kräke dre kwin rabai bare?

²¹ Ye medenbätä, nitre umbre käkwe kukwe niebare mrä yebätä töbikadretari aune Jehová tä kukwe bien ye mikadre täte. Ye köböire nikwe ja töi mikai dre nuainne erere rabai bare nie. Aune ni täi nüne jankunu kärekäre (Deut. 30:20). Jehová ni Rün ni tarekä tä kukwe käbämike aune tä mike nemen bare yekwe ni kai ngäbiti ye käi rabai juto nibätä. Jehovakwe kukwe kwin keta kabre nuaindi ye nengwane bämika ñan raba jökrä ja töite (Efes. 3:20).