KUKWE JA TÖTIKARA 26
KANTIKO 123 Jehová tä kukwe ükete ye mikadre täte
Kukwe meden ñaka gare nie ye ni tädre juto biare ka ngäbitikäre töi bobrebiti
“Ngöbö bäri dite krubäte ñaka raba nüke gare nie” (JOB 37:23).
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAI
Metrere kukwe ñaka gare jökrä nie bäri kwin nikwe ja töi mikadre bobre ye köböire kukwe kwin rabai nikwe aune dre gare nie yebätä ja töi mikadre bätä tö ngwandre kwatibe Jehovai.
1. ¿Jehovakwe ni sribebare ño aune ñobätä?
JEHOVAKWE ni sribebare töbikakäre, ja kitakäre aune dre nüke gare nie ye erere ja ngwen. ¿Ñobätä ni sribebare kore kwe? Ne kwe ni rabadre töbike kwin käne ye köböire ni rabai kukwe kwin den ja käne jai, niara mikakäre täte (Prov. 2:1-5; Rom. 12:1).
2. a) ¿Dre rükadre gare jabätä nie? (Job 37:23, 24; üai mikadre ñärärä). b) ¿Kukwe gare jökrä nie ye ni ñaka nütüdre ye ñobätä kwin ni kräke?
2 Jehovakwe ni sribebare kukwe mikakäre gare bäri jai, akwa metrere kukwe ñaka raba nüke gare jökrä nie (ñäkädre Job 37:23, 24 yebätä).a Ani töbike Job yebätä. Niara ye ie Jehovakwe kukwe keta kabre ngwanintari aune kukwe ñaka nämä gare jökrä ie ye nükani gare ie, ye köböire niara nämäne töbike ño yebätä ja töi ükaninte kwe aune niara rabadre ja töi mike bäri bobre ye nükani gare ie (Job 42:3-6). Ye erere arato kukwe ñan nüke gare nie yebätä nikwe ñaka ja töi mikadre ye kwin krubäte ni kräke. Aune dre raba ni dimike ye erere Jehovakwe mikai nemen gare nie kä debe näre te ye nikwe kai ngäbiti töi bobrebiti ye köböire ni rabai kukwe kwin den jai (Prov. 2:6).
Nakaninkä Jobbätä erere, kukwe ruäre ñaka tädre gare nie ye bäri kwin (Párrafo 2 mikadre ñärärä)
3. ¿Drebätä ni bike ja kite kukwe ja tötikara nekänti?
3 Kukwe ja tötikara nekänti ni bike kukwe ruäre ne mike gare jai. Ñodre, kukwe ñaka gare nie ye medenbätä nita nemen nainte. Arato kukwe ñaka tädre gare jökrä nie ye bäri kwin ni kräke. Metrere dre tädre gare nie ye erere Jehovakwe mikai gare nie niara ie kukwe metre ye gare kwin ye käkwe ni dimikai tö ngwen bäri (Job 37:16).
KÄ NE KRÜTAI ÑONGWANE YE ÑAN GARE NIE
4. ¿Dre ñaka gare nie nieta Mateo 24:36 yete?
4 (Ñäkädre Mateo 24:36 yebätä). Ñongwane kä ne krütai ye ñaka gare jire nie. Jesús nämäne kä tibienbätä ye ngwane, köbö ñongwane aune hora nuäi kä krüte rükai ye ñaka nämäne gare jire ie niebare kwe.b Ye bitikäre nitre ja tötikaka kwe ie niebare kwe Jehová ye abokän tä köbö kite kukwe ükatekäre kukwe nuainkäre (Hech. 1:6, 7). Aisete ñongwane kä ne krütai ye kräke Jehovakwe köbö kitanina aune ni ñan raba kukwe ye mike gare jai.
5. ¿Kä krüte ñaka nüke jötrö yebätä ja raba nemen ruin ño nie?
5 Jesukwe niebare erere köbö ñongwane aune hora nuäi kä krüte rükai ye ñaka gare nie aisete ni rabadre köbö ye ngübare. Ni niena kira kukwebätä ye ngwane, bärira jire ni tö rabai köbö ye tuai nemen bare jötrö aune ñaka nemen bare yebätä ni raba kite di nekä. Arato nita kä krüte rükadre ye köböi ngübare ye ñaka nüke yebätä ni mräkätre aune ni mada raba nemen ni kötaire ye ñaka rabai nuäre ni kräke (2 Ped. 3:3, 4). Ye medenbätä ni raba kite nütüre: “Ñongwane kä krüte rükadre ye tädre gare metre ta tie ngwane, rabai bäri nuäre ti kräke ngibiakäre bätärekä aune kä ngwankäre nüke jai ti kötaita ye ngwane”.
6. ¿Kä krüte rükai ñongwane ye köbö ñan tädre gare nie ye ñobätä kwin nikrä?
6 Kä krüte rükai ñongwane Jehová ñan niere nie yebiti nikwe niara taredre aune tö ngwandre ie ye nikwe bämikai ye ie tö. Ni ñan tö niara mikai täte kä ruäre aibe te, ñakare aune kärekäre. Köbö Jehovakwe rükai yebätä nita töbike ngwane, ñongwane kä krüte rükadi yebätä ñaka ja töi mikadre krubäte, ñakare aune dre kwin rabadi bare ja känenkäre yebätä ja töi mikadi metrere. Dre nuaindi Jehovakwe yebätä nikwe ja töi mikadi ngwane ni rökradi bäri Jehová ken aune ni ja di ngwain niara mike täte (2 Ped. 3:11, 12).
7. ¿Dre abokän gare nie?
7 Dre gare nie yebätä nikwe ja töi mikadre ye bäri kwin. ¿Akwa dre abokän gare nie? Kä 1914 yete ja käne nita nüne kä krüte näire aune Biblia yebätä kukwe keta kabre jatai nakainkä käbämikani Jehovakwe ye tuin nie. Ye medenbätä köbö kri Jehovakwe ye nibira ja ken ye gare metre nie (Sof. 1:14). Arato nikwe kukwe metre Gobran Ngöbökwe ye driedre nitre kwatí ie ye ie Jehová tö ye gare nie (Mat. 24:14). Aune ye erere nita nuainne nita kukwe driere juta 240 biti bäri kukwe mil biti bäri yebiti. Erametre ñongwane kä krüte rükadre tädre gare nie ye ñan angwane batibe ni tädre kukwe driere kä jutobiti, ¿ñan ererea?
JEHOVÁ RABA NI DIMIKE ÑO YE ÑAKA GARE NIE
8. ¿Jehovata dre nuainne ñaka gare nie nieta ye ngwane dre gärätä? (Eclesiastés 11:5).
8 Käre Ngöbö jondron jökrä nuainkä ye tä dre nuainne ye ñaka gare nie (ñäkädre Eclesiastés 11:5 yebätä).c Metrere ño Jehová tä jondron jökrä nuainne o ñobätä tä kukwe tuenmetre nemenbare aune ño ni dimikadi kwe ye ñaka rükai gare jire nie (Sal. 37:5). Monso tä därere ño ye kwrere arato Jehová töita ño ye ñan gare jökrä nie Biblia tä niere. Monso tä nikwite ño meye yebätä ye jämi nüke gare täte nitre ja tötikaka krikri ye ie.
9. ¿Jehovakwe ni dimikadi ño ñan rabai nüke gare nie ye ngwane dre raba ni mike töbike?
9 Ño Jehovakwe ni ngübadi ñan gare nie yebätä ni raba kite töbike. Ñodre, kä jürä raba nemen nibätä nünankäre jondron braibebiti ja töi mike niken konkrekasion mada dimike. Arato kukwe ruäre ni tö raba nuainbätä akwa ñan tä nemen bare nie ye ngwane ni raba kite töbike sribi nuainta nikwe Jehovakrä yebätä. Nita kä ngwen juto niarabätä o ñakare, kukwe ruäre ni töita nuainbätä ye ñan tä nemen bare nie. O nita ja di ngwen kukwe driekäre bäri akwa nitre ñaka tä ni kukwe nuin. Arato juta Ngöbökwe yete ju sribeta ye dimikata nikwe akwa ye ngwane kukwe ruäre tä nemen ni jiete. Ye ngwane ni raba kite ngwentari jai: “¿Metrere Jehová tä ti dimike?”.
10. Jehovakwe dre nuaindi ñan gare nie akwa ¿ye köböire töi kwin medenbätä ni raba ja kite bäri?
10 Jehovakwe ja töi mikai nemen bare ñongwane ñan gare nie ye käkwe ni dimikai ja töi mike bobre aune kukwe ñan gare nie ye kai ngäbiti töi kwinbiti. Ji Jehovakwe aune töi kwe ye bäri kri nikwe kräke ye tä ngwenta törö nie (Is. 55:8, 9). Nita ja di kärere Jehovai nengwane kukwe jökrä rabai bare kwin nie ye nita tö ngwen. Ñodre, juta Ngöbökwe yete sribi ruäre nuainta tä nemen bare kwin o kukwe drie yekänti kukwe kwin tä nemen bare ye ngwane, nita Jehová käi kitekä (Sal. 127:1; 1 Cor. 3:7). Akwa, kukwe ruäre ni ñaka tä ngübare erere tä nemen bare ngwane, niarakwe dre nuaindi ye tä gare ie ye nikwe tö ngwandi (Is. 26:12). Dre dre ni raba nuain erere nita nuainne aune kukwe mada ye nita mikete Jehová kisete. Ne madakäre kirabe niarakwe kukwe ñan tuabare nuainbare nitre niara mikaka täte kräke ye erere ñan nuaindi kwe ni kräke nengwane, akwa niarakwe ni jie ngwain medente nita ribere jai ye erere känti ye gare metre nie (Hech. 16:6-10).
11. ¿Kukwe meden meden ütiäte gare nie?
11 Kukwe gare Jehovabätä nie ngwandre törö jai raba ni dimike, ñobätä ñan aune Jehová ye ni tarekä kukwe ükatekä metre aune töbätä. Arato nita sribire ja mräkätre kräke niara kräke ye tä mike tuin ütiäte jai, yebätä kukwe kwin mikai nemen bare kwe ni ja ngwanka metre ye kräke gare nie (Heb. 11:6).
DRE RABADI BARE JA KÄNENKÄRE YE ÑAN GARE NIE
12. Santiago 4:13, 14 tä niere erere, ¿kukwe meden abokän ñaka gare nie?
12 (Ñäkädre Santiago 4:13, 14 yebätä). Dre rabai bare nibätä ja känenkäre ñan gare nie yebrä metre. Ñobätä ñan aune kukwe ngüba ñaka jire ye tä nakainkä ni jökräbätä (Ecl. 9:11). Yebätä nita ja töi mike dre dre nuainne ye rabai bare nie o ni täi níre jabätä ye nuainkäre ja känenkäre ñan gare metre ta nie.
13. ¿Dre rakadikä ja känenkäre ñaka gare nie yebätä ni töi jatai ño?
13 Dre rakadikä ja känenkäre ñan gare nie yebätä ni raba nemen töbike aune ye ñaka nuäre. Ñodre, dre rakadikä nibätä yebätä ni rabai töbike ngwane kä juto raba kite nekä nikän. Ne madakäre kukwe ngüba ñaka tare rakadrekä nibätä ngwane, ni raba nemen ulire. O dre ngübata nikwe erere ñan rabadre bare nibätä ngwane ni raba nemen di nekä (Prov. 13:12).
14. ¿Dre käkwe kä ngwen juto nibätä metrere? (Üai mikadre ñärärä).
14 Kukwe tare yebätä nita kä ngwen nüke jai ye ngwane nita Jehová mike täte tare nikwe yebätä aune ni töi ñan ja aibebätä ye nita bämike ie. Ne madakäre kirabe nitre kwatí käkwe ja tuani kukwe tare ben ye ngwane Jehovakwe ñaka käre kriemikani. Ye erere arato Jehovakwe ni kriemikadi käre ye nikwe ñaka ngübadre aune dre rabadi bare ja känenkäre nibätä ye ñaka tä tikani täräbätä ye kwrere kwe. Metrere kukwe kia kia rabai bare ja känenkäre nibätä tädre gare nie ye ñan aibätä kä tädre juto nibätä, ñakare aune nikwe ja jie ngwanmana ie aune mikadi täte yebätä metrere kä täi juto nibätä ye gare ie (Jer. 10:23). Jehová töita ño ye ererebätä nita kukwe den nuaindre jai ngwane nita kukwe ne erere niere: “Ni Dänkien tö ne ngwane, ni tädi nüne amne nikwe sribi ne nuendi o nikwe sribi mda nuendi” (Sant. 4:15).
Nita ja jie ngwanmana Jehovai aune mike täte ye metrere tä ni kriemike (Párrafo 14 aune 15 mikadre ñärärä)e
15. ¿Dre rabai bare ja känenkäre abokän gare nie?
15 Dre rabai bare ja känenkäre ye ñan gare nie, akwa Jehová tä ja níre käre ye käbämike nie nünankäre kä tibienbätä o kä kwinbätä yebrä gare metre nie. Niara ñan raba ni ngökö aune tä kukwe käbämike käre tä ye mike nemen bare (Tito 1:2). Jehová aibe raba kukwe ne niere: “Kukwe jämi nakainkä ye känenkri tita mike gare aune jondron jämi nemen bare ye tita mike gare kä kwati krubäte te”. Kukwe rabai bare niebare Jehovakwe ye ruäre namanina bare aune ruäre rabai bare ye gare metre nie (Is. 46:10). Kukwe ñan raba Ngöbö töi kwite jire chi abätä ñan rabadre ni tarere ye gare metre nie (Rom. 8:35-39). Ni mikai töbätä kwe ni töi mikai jäme aune ja di bien kwe nie ja tuakäre kukwe ñokwä rakadikä yebe. Jehová tö ni dimikai aune kukwe kwin biandi kwe nie (Jer. 17:7, 8).
NI GARE KWIN JEHOVAI YE NI TÖI ÑAN RABA NÜKE JIEBITI
16. ¿Dre gare Jehová ie nibätä aune ye tä mate ño mäbätä? (Salmo 139:1-6).
16 (Ñäkädre Salmo 139:1-6 yebätä).d Ni sribebare ño ni töi aune ja ruin ño nie ye ni ni Sribekä ie nüke gare kwin krubäte. Niara töita käre nibätä, nikwe dre niedi nikwe dre nuaindi aune ñobätä nita kukwe nuainne ye gare ie. Rei Davidkwe niebare Jehová tä juto biarebe ni kriemikakäre aune niara ñan tä mente nibätä. Jehová kä tibien aune kä kwinbätä Sribekä, di kri krubäte ye okwäta nibätä ye tä ni töi mike niä. Davidkwe niebare: “Mä töi ye kri krubäte ñan raba neketete jökrä ti töite. Kukwe ye bäri kri kukwe nüke gare tie ye kräke” (Sal. 139:6, nota).
17. ¿Ni gare kwin Jehovai ye ñobätä ñan nuäre ni kräke mikakäre era jai?
17 Ni nünanbare ño kukwe ruäre nuain nämäne ni käite o kukwe ruäre mika nämäne täte käne nikwe yebätä Jehová ni tarekä töita nibätä ni rün erere ñan raba nemen nuäre ni kräke tuakäre. Nikwe ja mikani ngite kira yebätä ja ruin blo krubäte nie aisete Jehová ye ñaka töita nibätä aune tä mente nibätä ye ni raba nütüre. David ie ja namani ruin kore arato (Sal. 38:18, 21). Ni iti tä ja di ngwen krubäte Jehová töita ño ye erere nuainkäre akwa raba kukwe ne erere ngwentari jai: “¿Ti töi nüke gare Ngöböye se ño amabiti kukwe ñan tuin käme tie Ngöbö tä ñäkäire tie?”.
18. ¿Ja ñan gare kwin nie akwa Jehovai ni gare kwin ye mikadre era jai ye ñobätä kwin? (Üai mikadre ñärärä).
18 Jehovai ni gare bäri kwin aune dre kwin nibätä ñan tuin nie ye tuin nibätä ie . Ni ngite akwa ni töi ño aune nita ja ngwen ño ye nüke gare kwin ie aune ni tare kwe (Rom. 7:15). Ni tö ja ngwain kwin ye nüke gare Jehovai tä nemen gare nie ngwane nita tö ngwen kwatibe ja di ngwanta jankunu sribire töi kwatibe aune kä jutobiti Jehová kräke.
Nengwane kukwe ruäre ñaka gare nie akwa Jehovakwe kukwe kwin käbämikani ja känenkäre gare nie ye käkwe n dimikai kä ngwen nüke jai kukwe tare ye näire (Párrafo 18 aune 19 mikadre ñärärä)f
19. ¿Dre abrä gare nie Jehovabätä?
19 Jehová ye ni tarekä gare nie aune kukwe ñaka jire raba ni mike töbike blo kukwe yebätä (1 Juan 4:8). Jehová tä ni tarere yebätä kukwe ja jie ngwankäre ükaninte kwe ni jie ngwankäre. Ne madakäre niara tö ni tuai nüne kä jutobiti aune käre yebätä ni kökanintari kwe ye nemen gare nie. Ni ngite yebiti ta regalo kwin ne biani kwe nie tä nemen gare nie (Rom. 7:24, 25). Ngöbö ye bäri kri ni brukwä ye kräke (1 Juan 3:19, 20). Kukwe kia kia ni brukwäte ye gare jökrä Jehovai aune ni rabai niara töi nuainne ye ie tä tö ngwen kwatibe.
20. ¿Dre käkwe ni dimikai ñan töbike krubäte kukwe ñaka gare nie yebätä?
20 Nemen gare nie erere, kukwe meden tädre gare nie ye erere Jehová tä mike gare nie. Nikwe kukwe ne kadre ngäbiti ye käkwe ni dimikai ñaka töbike krubäte kukwe ñaka gare nie yebätä, ñakare aune nikwe ja töi mikai kukwe bäri ütiäte yebätä. Yebiti nita tö ngwen Ngöbö kukwe metre niekä yei nikwe bämikai (Job 36:4). Metrere nengwane kukwe ruäre ñaka gare nie akwa ja känenkäre ni täi nüne kärekäre yete Jehová ye rabadi gare bäri nie ye tä kä mike juto nibätä (Ecl. 3:11).
KANTIKO 104 Jehovata üai deme bien nie
a Job 37:23, 24: “Ngöbö Bäri Dite Krubäte ñaka raba nüke gare nie; Niara ye die kri krubäte, aune tä kukwe niere aune kukwe ükete metre ye ñaka mike ngwarbe jai jire. Nitrekwe niara jürä ngwandre jabätä ñobätä ñan aune niré ie kukwe nüke gare nütüta kwe ni ye kwrere ñaka tä mike käne”.
b Jesús rabai rü ye jie ngwen rüdi kri yete rükäre Satana ben. Aisete köbö nuäi aune hora nuäi Armagedón ye rükai aune niarakwe rü ye ganandi ye niena gare ie ni raba niere (Apoc. 6:2; 19:11-16).
c Eclesiastés 11:5: “Meri tä bulebiti ye teri monso tä ye krä kratire kratire yebätä üai tä sribire ño ye ñaka gare mäi, ye kwrere arato Ngöbö metre jondron jökrä nuainkä ye tä dre nuainne ye ñaka gare mäi”.
d Salmo 139:1-6: “Jehová, mäkwe ti trä tuanina nguseta, ti gare mäi. Ñongwane tita täke tibien aune ñongwane tita nüketa krö ye gare mäi. Mätä mente akwa ti töita ño ye nüke gare mäi. Tita näin kä mada kokwäre aune tita niken ja düke ngwane mä okwäta tibätä; ti jie ye gare kwin mäi. Kukwe jämi nüke ti tidräte, akwa jökrä nemena gare mäi Jehová. Mätä näin ti bäreta ti kriemikakäre, aune mätä mä kise mike tibiti. Mä töi kri krubäte ñan nemen gare jökrä tie. Tä mente kwin ti ñan raba nüke känti”.
e KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Ni rüne aune monso kwe ye tä mochila de emergencia ye ükete
f KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Ja mräkä iti tä ja tuin kukwe tare ben ye ngwane nünandi kä jutobiti kwe kä bä nuäre yete ye tä bämike ja töite.