KUKWE JA TÖTIKARA 30
KANTIKO 97 Ngöbö kukwei köböire ni raba nüne kwin
¿Mä raba ja kite jankunu kukwe ütiäte mikata gare kena nie yebätä?
“Kukwe era metre diribarera munye abko nena gare metre munye, yebtä munta nünenkä dite, akwa tikwe mikadita töre käre munye” (2 PED. 1:12).
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAI
Kä kwatí te nita kukwebätä akwa ño kukwe mrä mika raba gare nikwe jai kukwe ütiäte mikata gare nie kena Bibliabätä yebätä.
1. ¿Ja rababa ruin ño mäi kukwe metre rababa gare kena mäi ye ngwane?
Kukwe ütiäte Bibliabätä kena namani gare nie ye käkwe ni töi kwitanina. Ñodre, Ñöbö (Ngöbö) kä Jehová ye namani gare nie ye käkwe ni töi mikani ja kete ben (Is. 42:8). Nitre krütanina ye ñaka tä ja tare nike töi ñaka jire ye tä ni töi mike jäme (Ecl. 9:10). Aune namani gare nie Ngöbö käkwe kä tibien ne kwitai bä nuäre yebätä ni ñaka tä töbike ja känenkäre, nikwe ñaka nünandi kä 70 o 80 te, ñakare aune nikwe nünandi kärekäre (Sal. 37:29; 90:10).
2. ¿Ñodre nitre kristiano niena ünä ja üairebiti yei kukwe ütiäte namani gare kena ye raba dimike ño ja käne? (2 Pedro 1:12, 13).
2 Kä kwatí nita kukwebätä akwa kukwe ütiäte Bibliabätä namani gare kena nie ye ñaka käi kwitadrekä jabiti ñan ñobätä aune ye abokän ütiäte. Apóstol Pedro käkwe tärä ketebu tikaba nitre kristiano nämäne “nünenkä dite” kukwe metre yebätä ye ie (ñäkädre 2 Pedro 1:12, 13 yebätä). Yebiti tö rababa dimikai ne kwe rabadre ja ngwen metre kukwe blo nämä nemen bare konkrekasionte nitre nämä ja bien dirikä akwa ngwarbe aune nitre nämä ja ngwen blo yebe (2 Ped. 2:1-3). Rabadre ja ngwen metre Jehovai yekrä niara käkwe kukwe ütiäte namani gare kena ietre ye ngwanba törö ietre, nünenkä dite kukwebätä.
3. ¿Ñobätä ni kristiano rabare töbiketari jankunu kukwe ütiäte namani gare kena ie yebätä? mä raba mike gare.
3 Nita nirien ja üairebiti ngwane kukwe namani gare kena nie Bibliabätä akwa ¿ni raba kukwe mada denkä jai jakrä? Ani bämike. Ni iti ye ukwen nuain gare aune ni iti tä ja kite ukwen nuainbätä, ni nibu ye raba jondron ja ererebiti mrö nuainne. Akwa ni iti ye ukwen nuain gare yebätä jondron braibe yebiti raba mrö ye nuainne jötrö aune bänänte. Ye kwrere, nitre ja kitaka Bibliabätä yei kukwe ütiäte raba kwen textobätä aune kukwe metre yebätä aune ja mräkätre niena sribire kä kwatí te Jehová kräke ye abokän ie kukwe mrä raba nemen gare. ¿Ñobätä? Ñobätä ñan aune ja ngökani ñöte kwetre ye tärio (bitikäre) kukwe ñaka niena ja erebe aune sribi Jehová kräke ñaka arabe nuainne. Töbiketa kukwe ütiäte namani gare kena nie yebätä aune kukwe tä nemen bare nibätä ye ngwane ni raba töbiketari, kukwe ye ni raba mike nemen bare ño nengwane. Dre raba nemen gare ja mräkätre niena sribire kä kwatí te Ñöbö kräke yei, kukwe ketamä ütiäte Bibliabätä yebätä. Ani mike gare jai kukwe ja tötikara nebätä.
JEHOVÁ ABOKÄN NI JONDRON JÖKRÄ SRIBEKÄ
4. ¿Jehová abokän jondron jökrä sribekä ye käkwe ni töi kwitanina ño?
4 Hebreos 3:4 tä niere: “Ngöbö abko käkwe jändrän jökrä dätebare”. Gare nie kä tibien aune jondron jökrä tä te ye abokän ni töbätä aune ni dite käkwe sribebare. Erere arato, niarakwe ni sribebare yebätä ni gare mrebe ie. Ye ñaka aibe: Ni tare kwe aune dre kwin ni kräke ye gare ie. ¿Kukwe ütiäte ne ni dimikanina ño? Jehová abokän jondron jökrä nuainkä ye tä ni dimike krubäte gare nie.
5. ¿Kukwe ütiäte meden Bibliabätä tä ni töi mike bobre? (Isaías 45:9-12).
5 Jehová jondron jökrä sribekä yebätä nikwe ja töi ngwandre bobre ye tä driedre nie. Töbike Jobbätä. Kä ruäre te, töbikabare ja aibebätä kwe aune nitre kwatí ngwärekri blitabare kwin ja kräke kwe, akwa Jehová abokän jondron jökrä sribekä aune dite ye ngwaninta törö kwe ie (Job 38:1-4). Yebiti dimikani kwe ñaka krörö niere ñobätä ñan aune tä jondron nuainne ye abokän käre metre aune kwin. Kukwe ye arabätä Isaías käkwe tikani: “¿Dobro ye raba niere ni dobro sribekä yei “¿Mäta dre nuainne?” (ñäkädre Isaías 45:9-12 yebätä)a.
6. ¿Ñobätä ni raba kite töbiketari Jehová ni jondron sribekä kri yebätä? (Üai mikadre ñärärä).
6 Ni kristiano iti kä kwatí te tä kukwebätä raba kite tö ngwen akwle jai aune ñaka ja tuinmetre jie ngwandre Jehovai aune kukwe kwe yei (Job 37:23, 24). Ye ñaka rabadre bare yekrä, rabadre kä denkä jai töbikatarikäre Jehová töbätä krubäte aune jondron jökrä sribekä yebätä (Is. 40:22; 55:8, 9). Kukwe ütiäte ne käkwe niara dimikai ja töi mike bobre aune Jehová abokän ie jondron tuin bäri kwin niara ngwä ye ngwankäre törö jai.
¿Dre käkwe ni dimikai ngwen törö jai Jehová abokän ie jondron tuin mrebe ni ngwä? (Párrafo 6 mikadre ñärärä)e
7. ¿Dre käkwe Rahela dimikani kukwe mikani gare mrä ye kain ngäbiti?
7 Jehová abokän jondron jökrä Sribekä yebätä töbikabare Rahela nünanka Eslovenia yekwe dimikanina kukwe keteiti, kwitani juta Jehovakwe te ye kain ngäbiti. Nieta kwe: “Ja mräkätre ni jie ngwanka ye tä kukwe ruäre den nuaindre ye ñaka nemen nuäre kain ngäbitikäre tie. Ñodre, Nitre Braibe Konkrekasion Jökrä Ngübabitikä tä kukwe mike gare ketakwäkäre 2023, tuabara tikwe bä kabre, akwa kenanbe ti ja mräkä iti krärä druente tuaba kukwe kädriere ye ñan mataba kwin tibätä. Yebätä tikwe oraba Jehovai ne kwe ti dimikadre kukwe ye kain ngäbiti”. Rahela ie rükaba gare Jehová kä kwin aune kä tibien Sribekä ye abokän ie ni jie ngwandre ño ye tä gare mrebe. Ye erere, kukwe ruäre mikata gare ñaka nemen nuäre kä ngäbitikäre mun kräke ye ngwane, munkwe kä dianka jai töbikatarikäre Jehová abokän töbätä aune dite krubäte yebätä (Rom. 11:33-36).
ÑOBÄTÄ NGÖBÖ TÄ JA TARE NIKA YE TUENMETRE
8. ¿Ngöbö tä ja tare nika tuenmetre nüke gare nie ye tä ni dimike ño?
8 ¿Ja tare nikata ye ñobätä Ngöböta tuainmetre nakainkä? Nitre ruäre ie kukwe ne ñaka nemen nüke gare yebätä nemen rubun Ngöbö kräke aune Ngöbö ñakare näin niere (Prov. 19:3). Nita ja tare nike ye ñaka Jehová köböire, ñakare aune ni därebare ngite bätä ni töi ngite köböire nita ja tare nike nüke gare mäi. Aune Jehovata ni ngübare bätärekä ye ni kwatí krubäte ie niena gare kwin gwän ngwane bätä ja tare mikai krüte namani gare mäi mä ja kitanina ye köböire (2 Ped. 3:9, 15). Kukwe metre köböire mä töita jäme aune bäri nökrö Ngöbö kokwäre.
9. ¿Kä ñongwane te nikwe töbikadretari ñobätä Ngöbö tä ja tare nika ye tuenmetre nakainkä yebätä?
9 Jehovakwe kukwe ükadrete ye nita ngübare yebätä nikwe kä ngwandre nüke jai. Ñodre, kukwe tare nemen bare, ni mada tä kukwe tare nuainne nibätä, ni mräkä tä krüte ngwane ni aune ni mräkätre tä ja tare nike, ye ngwane ni raba ngwentäri jai ¿ñobätä Jehová ñan kukwe ne ükete biarbe? (Hab. 1:2, 3). Ye ngwane, ñobätä Jehová tä ja tare nike ye tuenmetre nakainkä aune ye ngätäite ni kwin tä ja tare nike yekrä kä diandrekä jai töbikakäre (Sal. 34:19).b Ererauto nikwe töbikadretari Ngöbö töita kwatibe ja tare nika ye mikabätä krüte kärekäre yebätä.
10. ¿Anne meye krütanina kä kwati te, akwa dre tä niara dimike kä ngwen nüke jai?
10 Ñobätä Ngöböta ja tare nika tuainmetre nakainkä gare nie, yeta ni dimike kä ngwen nüke jai. Anne, käi isla Mayotte, océano Índico tä mike gare: “Ti meye krütaba ngwane ja rababa ruin ulire tie. Kukwe tare ye ñaka kite Ngöbökri nüke törö käre tie. Gwän ngware ja tare nika ye mikai krüte, ni mräkä krütani ye gaikröta. Tita töbiketari kukwe yebätä ngwane, ti töita nemen jäme ye tä ti töi mike niä”.
11. ¿Ngöbö tä ja tare nika tuenmetre nakainkä ye tä ni töi mike ño kukwe driere jankunu?
11 Ñobätä Ñöbö ta ja tare nika tuenmetre nakainkä nüke gare nie ye tä ni töi mike jankunu kukwe driere. Arato, Ngöbö abokän ni ngübaka bätärekä yebätä nire tö ja töi kwite ye raba nemente kwäre. Apóstol Pedro tikabare: “¡Munkwe nünandi ño, aune mun rabai ño kwin deme, nebätä munkwe töbika” (2 Ped. 3:11). Kukwe keteitibiti Ngöbö mikadre täte ye abokän, kukwe drie. Ni Rün ye kwrere nitre tare nikwe aune ni tö niaratre tuai nüne kä mräte. Jehová abokän ni ngübaka bätärekä, yebätä tä kä bien nitre kwati nünanka ni bäre ie, ne kwe nikwe kukwe driedre ie aune rabadre niara mike täte gwaire nibe. Sribidre gwaire Jehovabe aune nitre kwatí dimike kä krüte jämi nüke ye känenkri, kukwe ütiäte ne tä ni kisete (1 Cor. 3:9).
NITA NÜNE “KÄ KRÜTE YE NÄIRE”
12. Kukwe mikata gare Bibliabätä kä krüte yebätä tä nemen bare ¿ye tä ni töi mike ño?
12 Biblia tä mike gare mrebe ta nitre rabai ño ja ngwen “kä krüte ye näire” (2 Tim. 3:1-5).Kukwe nieta Bibliakwe ye erere tuin nie. Nitre tä ja ngwen ño yebiti nuke gare nie Biblia ye abokän ie ni raba tö ngwen (2 Tim. 3:13-15).
13. ¿Kukwe meden meden ütiäte nikwe ngwandretari jai? (Lucas 12:15-21).
13 Nünanta kä krüte te gare nie ye tä ni dimike ja töi mike kwatibe jondron bäri ütiäte nuainbätä aune sribire kä jutobiti biarbe. Köbö kratire kratire töbikadretari kwin ye Jesukwe mikani gare kukwe bämikani kwe tä Lucas 12:15-21 yebätä (ñäkädrebätä). ¿Ñobätä ni jondron bäkänkä krubäte ye abokän “töi ñaka” niebare? Ñobätä ñan aune niara nämä töbike jondron ñaka ütiäte ye aibebätä. Niara nämä “jondron ükekrö ja abe kräke” akwa “ñaka ni jondron bäkänkä krubäte Ngöbö okwä yekänti”. ¿Ñobätä ni yekwe töbikadretari kwin kä yebätä? Ñan ñobätä aune Ngöbö käkwe nieba ie: “Mä bike krüte matare deu”. ¿Dre nemen gare nie? Kä te nita nüne ne mika köböra krüte yebätä nikwe kukwe ne ngwandretari jai: “¿Dre dianta nuaindre tikwe jai yebiti dre abokän bäri ütiäte ti kräke tita bämike? ¿Tita monsotre tikwe töi mike dre nuainne ja känenkäre? ¿Tita dre nuainne ja die, kä tikwe aune ngwian yebiti? ¿tita jondron ükekrö bäri ja kräke o jondron ükekrö kä kwinbiti?”.
14. Kukwe namani bare Mikibätä ye erere, ¿ñobätä nikwe töbikadretari nita nüne kä krüte te yebätä?
14 Töbikadre kukwe tä nemen bare kä krüte te yebätä ye tä ni dimike nikwe nünandre ño yebätä. Ye erere namani bare Miki yebätä. Tä niere: “Ja tötika krütaba tie ngwane, ti tö nämä näin krubäte tärä jue kri yete (kwela krite) ja tötikakäre Zoología yebätä. Akwa, ti tö rababa sribidi köbö täte ni prekursora regular ye kwrere aune nänbätä sribire bäri nitre ribeta kä mada känti yete. Ja mräkätre ünä ja üairebiti nieba tie, ti raba ja tötike tärä jue krite aune bengwairebe sribire kukwe ja üairebätä yebätä tikwe töbikadretari kwin. Kä nemen chi kä ne mikakäre krüte aune kä mrä yete kä täi kärekäre ja tötikakäre tie jondron nire bätäkä ngwarbe yebätä ngwanbata törö kwetre tie. Yebätä, tikwe ja tötikaba chi sribikäre jondron ruäre bätä. Ye köböite, ti rababa sribire aune ti ja mikaba precursora regular aune ti rikaba Ecuador kukwe driekäre bäri”. Nengwane, Miki aune muko tä sribire circuito yete juta ye känti.
15. ¿Kukwe namani bare Santiagobätä ye tä dre driere nie? (Mä raba üai mike ñärärä).
15 Kukwe kwin Gobran Ngöbökwebätä ye nitre kä nengwane ñan kain ngäbiti ye ñan ni ngwandre di nekä. Niaratre raba ja töi kwite ngwandre törö jai. Töbike Santiago Jesús eteba yebätä. Jesús ririabare okwäbiti, namani Mesíare aune namani kukwe driere ni kä tibienbätä ngätäite ni mada ñaka nuainbare erere. Aune kä nikani kwatí ta, bitikäre tödekabare kwe Jesubiti. Ñaka namani kristiano biarbe ñakare aune Jesús ganinkröta tärio namani kristiano. Bitikäre namani juto biarbe (Juan 7:5; Gál. 2:9).c Ni mräkätre ñan kukwe kwin kain ngäbiti ye ñaka töibikadre dikarä, ni ñaka rabadre ja di ngwan nekä arato nitre mada tuinbiti jämi kukwe kwin Ngöbökwe kain ngäbiti yebätä. Nikwe ngwandre törö jai nita nüne kä krüte te yebätä nikwe kukwe driedre bäri. Mäkwe kukwe niedi nengwane, ye raba niaratre töi mike ja känenkäre ja töi kwite ja tare nika kri kömika jämi känenkri.d
¿Ñobätä ni mräkätre ñaka testiko ye ni ñaka rabare käi kwitekä jabiti? (Párrafo 15 mikadre ñärärä)f
JEHOVÁ TÄ KUKWE NGWENTA TÖRÖ NIE YEBÄTÄ NIKWE DEBE BIANDRE
16. ¿Jehová tä kukwe ngwen törö nie ye tä mä dimike ño? (Mä raba recuadro “Mäkwe nitre mada dimikabiti” ye mike ñärärä).
16 Mrö ja üaire sribeta ye abokän nuainta nitre ie kukwe ütiäte kena Bibliabätä ñakare gare ye kräke. Ñodre, kukwe kä drieta ni jökrä kräke bämä kratire kratire te, täräkwata, video jw.org, täräkwata tä nitre jökrä kräke ye abokän nitre ñaka testiko Jehovakwe kräke. Akwa, Jehová tä kukwe ngwen törö nie, ye tä ni dimike, ñodre Jehová tare nikwe ye nita mike dite, tö ngwandre bäri Bibliai aune tä ni dimike arato kukwe driere kwin nitre mada ie (Sal. 19:7).
17. ¿Kukwe meden mada känti abokän kukwe namani gare kena nie ye raba ni dimike?
17 Kä kwatí te sribita Jehovabe yebätä kä tä nemen juto nibätä kukwe ruäre mikata gare mrebe ngwane. Akwa, kukwe ütiäte namanina gare nie Bibliabätä yebätä nita debe bien krubäte. Ni jökrä raba ja kite kukwe nebätä nibi gare nie. Kukwe ruäre mikata gare ñan nuäre kadre ngäbiti nie, ñan ñobätä aune nita tö ngwen akwle jai ye ngwane, ni rabadre ja töi mike bobre aune nikwe ngwandre törö jai Jehovata ni jie ngwen, niara ye abokän töbätä aune dite kri. Ni o ni mräkätre tä ja tuin kukwe tare ben ye ngwane, nikwe kä ngwandre nüke jai aune nikwe töbikadretari ñobätä Jehová tä kukwe tare ye tuenmetre nakainkä. Dre dianta nuaindre jai köbö kratire kratire aune jondron tärä nikwe yebiti nikwe ngwandre törö jai kä krüte ye nibira ja ken. Jehovata kukwe ngwen törö nie yebätä ja kitadre jankunu, köböire kukwe kwin diandi jai aune ja ngwain metre ie.
KANTIKO 95 Kä trä kite ngitiekä bäri
a Isaías 45:9-12: “¡Nire käkwe ñäkädi ni sribekä yebe jai ngwane, tä ja mike kukwe kri te ñobätä ñan aune ni ye abokän dobro ngwarbe, dobro jökrä ye kwrere! ¿Dobro ye raba niere ni dobro sribekä yei ‘¿Mäta dre nuainne?’? ¿O jondron sribibare mäkwe ye niedre mäi ‘Niara kise ñaka’? ¡Nire tä niere rün ie ‘¿Dre ngibiabare mäkwe se?’ aune meri ie ‘¿Mäkwe dre miri därere se?’ ni ye tä ja mike kukwe kri te! Jehová deme juta Israelkwe, ja nire bianka kätä ne niere: “¿Dre rakaikä ja känenkäre aune tikwe monsotre tikwe ngübadre ño bätä dre nuain tikwe yebätä mun kite kukwe niere tie? Tikwe kä tibien sribebare aune tikwe nitre dätebare nünankäre te. Tikwe ja kisebiti kä kwinta sribebare ngöi aune tita jökrä ye jie ngwen”.
b Mä raba kukwe kädekata “Pronto acabará todo el sufrimiento” tä La Atalaya 15 mayo 2007, página 21 nemen 25 yebätä mike ñärärä.
d Mä raba “¿Jehovakwe kukwe ükaite nitre ben ja känenkäre yebätä dre gare nie?” tä Ni Mikaka Mokre mayo 2024, página 8 nemen 13 ye mike ñärärä.
e KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Nitre umbre tä gätäre konkrekasionte ye ngwane ni umbre iti tä kukwe niere akwa ja mräkätre umbre mada ñaka kain ngäbiti. Ye tärio niara tä nikren kä kwinbiti aune muke yebätä tä töbiketari, yebiti nüke gare ie Jehová töi ye abokän bäri kri niara kräke.
f KUKWE MIKATA GARE: Meri iti tä ja tötike kaibe ngwane nüke gare ie nita nüne kä krüte ye näire, ye tä niara töi mike eteba yei kukwe driere.