¿Nitre mada tötikadre ye tuin ütiäte nie?
“Tikwe mun tötikai kwin” (PROVERBIOS 4:2).
1, 2. ¿Ñobätä ni rabadre nitre mada tötike sribikäre konkrekasionte?
JESUKWE ja di ngwani krubäte kukwe kwin Gobran Ngöbökwe yebätä driekäre. Akwa kä dianinkä krubäte kwe jai nitre ja tötikaka kwe ye tötikakäre arato. Niaratre rabadre nemen ño dirikä kwin aune rabadre nitre Ngöbö mikaka täte ngübare ño ni oveja ngübaka kwrere ye driebare kwe ietre (Mateo 10:5-7). Ni kristiano kädeka nämene Felipe ye nämene kä denkä krubäte jai kukwe driekäre. Akwa ngäbriäntre merire yekwe kukwe driere ño ye driebare kwe ietre arato (Hechos 21:8, 9). Kä nengwane, ni rabadre nitre mada tötike arato. ¿Ñobätä?
2 Konkrekasion keta kabre kä jökräbiti tibien yete nitre kwati tä abokän ie bitinkä kukwe metre Bibliabätä namani gare aune jämi ja ngökö ñöte. Nitre ye nikwe tötikadre. Niaratre rabadre ja kite ñäke Bibliabätä aune ja tötike akwlebätä ye ñobätä kwin ye nikwe dimikadre mike nüke gare jai. Arato ni rabadre niaratre tötike ne kwe rabadre kukwe driere aune rabadre kukwe kwin Gobran Ngöbökwe yebätä driere nitre madai. Nitre brare Testiko ja ngökabare bitinkä ñöte ye tötikadre ne kwe ja känenkäre rabadre ni sribikä konkrekasionte aune rabadre nemen ni umbre ji ngwaka arato. Konkrekasion jökrä raba ja di ngwen krubäte nitre tä mrä kukwebätä ye dimikakäre (Proverbios 4:2).
NITRE TÄ KRIRE JA TÖTIKE YEKWE JA TÖTIKADRE AKWLE BIBLIABÄTÄ YE NIKWE DRIEDRE IETRE
3, 4. a) Pablo niebare ye erere, ¿ja tötikata Kukwe Ngöbökwe yebätä aune kukwe drieta ye ja erebe? b) Nikwe nitre mada dimikadre ja tötike akwle Bibliabätä yekäre, ¿nikwe dre nuaindre?
3 Ni jökrä tä Jehová mike täte rabadre ñäke Bibliabätä aune ja tötikebätä ne kwe Ngöbö töita ño ye rabadre gare nie. Ja mräkätre aune ja ngwaitre juta Colosas yete ie apóstol Pablo kukwe ne mikani gare. Niarakwe niebare ietre: “Käre nunta blite Ngöböbe munkrä, Ngöbö tö dreye munkrä, ye erere mikadre gare täte jökrä kwe munye”, ye abokän Ngöbö töita ño ye meden gärätä. ¿Ñobätä ütiäte krubäte nitre kristiano yei namani ñäkädre Kukwe Ngöbökwe yebätä aune ja tötikadrebätä? Ñobätä ñan aune Pablo niebare ye erere, kukwe ye käkwe niaratre mikadre töbätä aune dimikadre “nün[e] kuin metre ni Dänkien [Jehová, TNM] mikakäre ütiäte” jai ne kwe niarakwe kadre ngäbiti. Arato yekwe niaratre dimikadre “sribi kuinkuin nuene kabre” Jehová tö nämene niaratre tuai nuainne ye erere, metrere niaratre rabadre kukwe kwin ye driere (Colosenses 1:9, 10). Aisete nita nitre tötike Bibliabätä ye ngwane, nikwe dimikadre mike nüke gare jai niaratre ñäkädre käre Bibliabätä aune ja tötikadrebätä ye raba dimike Jehová mike täte.
4 Ni tö nitre ja tötikaka nibe ye tuai ja tötike akwle Bibliabätä angwane, nikwe ja tötikadrebätä arato. Nikwe ñäkäi käre Bibliabätä aune töbikaitaribätä yekwe ni dimikai nüne kwin aune kukwe driere kwin. Ñodre, kukwe drieta nikwe yekänti nitre kukwe ñaka nuäre ngwandretari nie ye ngwane, nikwe mikadre gare ietre Biblia yebiti. O Jesús, Pablo aune nitre mada nämene kukwe driere yekwe ñaka ja ngwani di nekä yebätä nikwe ñäkäi angwane, ni dimikai kwe aune ñaka rabai nuäre ni kräke akwa nikwe kukwe driei jankunu. Nita ja tötike Bibliabätä ye ngwane dre dre tä nemen gare nie aune ni dimikata ño kwe ye nikwe mikai gare nitre madai angwane, niaratre törbai ja tötikai bäri nguseta Bibliabätä ne kwe kukwe kwin rabadre kwetre.
5. Käre nitre ja tötikaka yekwe ja tötikadre akwle Bibliabätä yebätä nikwe dimikadre ño ye mä raba niere keteiti.
5 Ni ja tötikaka nibe Bibliabätä ye ni raba dimike ño ja tötike käre Bibliabätä ye ni raba ngwentari jai. Kukwe medenbätä nikwe ja tötikai ben ye kräke ja tötikadre ño kwe ye ni raba driere ie. Ñodre, párrafo ketare ketare yebätä bersikulo kwandre ie ye känändre kwe ni raba niere ie. Nita ni mada tötike tärä Dre drieta yebiti angwane, ñäkädre kwe apéndice yebätä kukwe mada mikakäre gare jai nikwe niedre ie. Ye bitikäre ja tötikadre ño kwe gätä kräke ne kwe rabadre blite gätäte ye ni raba driere ie. Aune ni raba töi mike ñäke täräkwata La Atalaya aune ¡Despertad! ye jökräbätä arato. Ne madakäre, kukwe ngwantarita Bibliabätä abokän mikata gare ye kwandre ño ie ye ni raba driere ie, Watchtower Library o BIBLIOTECA EN LÍNEA Watchtower tä computadorate yebiti. Ni ja tötikaka Bibliabätä yekwe ja tötikai akwle bä jene jene ye ngwane, kä rabai jutobätä aune törbai kukwe mikai gare bäri jai.
6. a) ¿Mä raba ni ja tötikaka mäbe ye dimike ño Ngöbö Kukwei ye tarere? b) Ni ja tötikaka Bibliabätä yekwe Ngöbö Kukwei taredre ye ngwane, ¿raba dre nuainne?
6 Nita ni mada tötike Bibliabätä ye ngwane, Biblia ye ütiäte krubäte ñobätä ñan aune tä niara dimike Jehová mike gare bäri kwin jai ye ni tö mikai nüke gare ie. Ni ja tötikaka yekwe ja tötikadre kä jutobiti Bibliabätä ye nikwe driedre ie aune nikwe ñaka mikadre nuainne ja dibiti. Kukwe rabai gare bäri Bibliabätä ie ye ngwane, törbai ja tötikai bäribätä. Ye erere angwane, ja raba nemen ruin ie ni Salmo tikaka kukwe niebare ne erere: “Ti rökradre Ngöbö ken ye kwin ti kräke. Däkien Gobranka Kri Jehová ye tita känene ja kriemikara” (Salmo 73:28). Erametre, ni ja tötikaka Bibliabätä tö ja ketai Jehovabe ye üai deme käkwe dimikai.
NITRE TÄ MRÄ KUKWEBÄTÄ YEKWE KUKWE DRIEDRE ÑO AUNE DIRIDRE ÑO YE NIKWE DRIEDRE IETRE
7. ¿Jesukwe nitre ja tötikaka kwe ye tötikani ño kukwe kwin Gobran Ngöbökwe ye driekäre? (Üai bämikani kena mikadre ñärärä).
7 Jesukwe nitre apóstol kwe tötikani ño yebätä kukwe keta kabre raba nemen gare nie. Niarakwe kukwe driebare bentre aune niara nämene dirire ño nitre madai ye tuani kwetre. Niaratre kukwe driedre ño ye Jesukwe mikani gare metre ta ietre arato (Mateo, kapitulo 10, TNM)[1] (kukwe ja tötikara nekänti nota tä mikani mrä ngösöri mikadre ñärärä). Kä nikani braibe ta yete nitre apóstol ie kukwe metre Ngöböbätä ye drie namani gare (Mateo 11:1). Nita kukwe driere ye ngwane ni raba kukwe ketebu driere nitre tä mrä kukwebätä ie ye ani mike gare jai.
8, 9. a) ¿Jesús nämene blite ño nitre ben? b) ¿Nitre tä mrä kukwebätä ye nikwe dimikadre ño ne kwe blitadre kwetre nitre madabe, Jesukwe nuainbare ye erere?
8 Nikwe blitadre nitre ben. Jesús ñaka blitabare käre nitre kwati krubäte ye aibe ben. Ñakare aune käre nämene dirire nitre itire itire ie. Aune käre töi nämene jäme nitre kräke. Ñodre, ñö okwä juta Sicar ken yekänti meri iti janamane ñö den yebe blitabare bati kwe kukwe ütiätebätä (Juan 4:5-30). Aune ni brare iti kädeka nämene Mateo Leví nämene impuesto ütiä kärere yebe blitabare kwe köbö mada ngwane. Jesukwe Mateo nübaibare nemen ja tötikaka jabe aune Mateo ja tötika ye kani ngäbiti ie. Ye bitikäre, niarakwe Jesús aune nitre mada nübaibare mröre ja gwirete. Yete, Jesukwe blitabare nitre kwati krubäte ben (Mateo 9:9; Lucas 5:27-39).
9 Nitre Nazaret yebätä ni iti kädeka nämene Natanael käkwe kukwe ñaka kwin niebare. Akwa yebiti ta, Jesús ja töi mikani jäme niara kräke. Ye köböire, Natanael ñaka nämene töbike kwin Jesubätä yebätä ja töi kwitani kwe aune tö namani kukwe mikai gare bäri jai Jesubätä (Juan 1:46-51). ¿Jesús kukwe bämikani ye tä dre driere nie? Tä driere nie nikwe ja töi mikadre jäme nitre mada kräke aune blitadre jäme bentre angwane, niaratre raba ni kukwe nuin raba ruin nie[2] (kukwe ja tötikara nekänti nota tä mikani mrä ngösöri mikadre ñärärä). Nitre tä mrä kukwebätä yekwe ja töi mikadre jäme nitre mada kräke aune blitadre jäme kwetre ye nikwe driedre ietre. Ye köböire kukwe driei kwetre bäri kä jutobiti.
10-12. a) ¿Jesús dre nuainbare nitre töi mikakäre kukwe drie nämene kwe ye mike gare bäri jai? b) ¿Nitre tä krire kukwe driere ye ni raba dimike ño kukwe metre driere bäri kwin?
10 Nitre tö ni kukwe nuai yei kukwe driedre. Jesús ie sribi Ngöbökwe nämene nuaindre krubäte. Akwa nitre tö nämene niara kukwe nuai ye ngwane nämene kä denkä jai kukwe keta bare driekäre ietre. Ñodre, bati nitre kwati krubäte nükani ñö okwä kri kräbätä niara kukwe nuakäre. Jesús nikani rute Pedrobe aune yete kukwe driebare kwe nitre ie. Ye bitikäre tö namani kukwe driei ja töi kräke Pedro ie. Pedro dimikani kwe gwa gain ere krubäte yebiti jondron ñan tuabare nuainbare kwe. Ye bitikäre niebare kwe ie: “Mtare mentokwäre ma jatadi ni [nire] gaen”. Jötrö ngwarbe Pedro aune nitre mada nämene yete ben ye “nikani ru ngwenante nebe ñö köräbti jate, käkwe jändrän jökrä kwe mikaninte” nieta Bibliakwe. Ye ngwane ja mikani kwetre ja tötikaka Jesukwe (Lucas 5:1-11).
11 Ni iti kädeka nämene Nicodemo tö namani kukwe mikai gare bäri jai Jesubätä arato. Akwa niara nämene sribire nitre kukwe ükatekä bäri ütiäte nitre judío kräke yebe. Aisete niara tädre blite Jesube ye nitre madakwe tuadre ye ngwane dre niedre kwetre niarabätä ye jürä namanibätä. Ye medenbätä janamane deu Jesús känti. Jesukwe niara kani ngäbiti kä jutobiti, kä dianinkä kwe jai kräke aune kukwe ütiäte krubäte mikani gare kwe ie (Juan 3:1, 2). Käre Jesús töi nämene juto biare kä diankakäre jai kukwe driera nitre ie aune tödeka kwetre mikakäre dite. Ni töi tädre juto biare nitre tuabitikäreta ora meden kwin kräketre ye erere te arato aune kä denkä jai niaratre dimikakäre Biblia mike nüke gare jai.
12 Nitre tä mrä kukwebätä yebe nita kukwe driere angwane, nitre tö kukwe drieta nikwe mikai gare bäri jai ye tuadrebitita ño kwetre ye nikwe driedre ietre. Ni raba niaratre nübaire jabe nitre tuinbiti aune tötike Bibliabätä arato. Ye köböire kukwe drie rabai gare ietre Bibliabätä aune nitre dimikai kwetre Jehová mike gare jai ye käi rabai juto bätätre. Ye bitikäre niaratre rabai kä jutobiti nitre tuinbiti aune tötike Bibliabätä. Ne madakäre, nitre mada ngübadrebätä bätärekä ye rabai gare ietre aune nitre ñaka kwain gwi ietre ye ngwane ñaka ja di ngwain nekä bengwairebe kwetre (Gálatas 5:22) (recuadro “Ñaka ja ngwani di nekä kwe” mikadre ñärärä).
NITRE TÄ MRÄ KUKWEBÄTÄ YEKWE JA MRÄKÄTRE AUNE JA NGWAITRE DIMIKADRE YE NIKWE DRIEDRE IETRE
13, 14. a) ¿Nitre Jehová mikaka täte käkwe ja di ngwani nitre mada dimike ye tä dre mike gare nie? b) ¿Monsotre bati aune nitre tä mrä kukwebätä yekwe ja mräkätre aune ja ngwaitre taredre ye ni raba driere ño ietre?
13 Jehová tö ni niara mikaka täte ye tuai ja tarere aune ja dimike kwärikwäri ni ja mräkäre aune ja ngwaire ye kwrere (ñäkädre Lucas 22:24-27 aune 1 Pedro 1:22). Biblia tä niere Jesukwe ja di ngwani krubäte nitre dimikakäre. Aune ja nire biani kwe ni ütiäre arato (Mateo 20:28). Meri kristiana kädeka nämene Dorcas ye nämene käre jondron kwin nuainne nitre mada kräke (Hechos 9:36, 39). Aune meri mada kristiana kädeka nämene María käkwe “sribibare kri” krubäte ja mräkätre aune ja ngwaitre Roma ye kräke (Romanos 16:6). ¿Nitre tä mrä kukwebätä ye ni raba dimike ño mike nüke gare jai jondron kwin nuaindre ja etebatre aune ja ngwaitre kräke ye ütiäte krubäte?
Nitre tä mrä kukwebätä ye rabadre ja mräkätre aune ja ngwaitre tarere bätä rabadre jondron nuainne kräketre ye nikwe driedre ietre. (Párrafo 13 aune 14 mikadre ñärärä).
14 Nitre tä mrä kukwebätä ye ni raba nübaire jabe ja mräkätre aune ja ngwaitre niena umbre o tätre bren ye tuinbiti. Raba ngwane, nitre rüne aune meyere raba niken monsotre kwetre ye ngwena jabe ja mräkätre aune ja ngwaitre ye tuinbiti. Nitre umbre ji ngwanka ye raba ja di ribere monsotre bati ie o nitre tä mrä kukwebätä yei ne kwe niaratre rabadre niken mrö ngwena o ju ükete nitre niena umbre ye kräke. Ja mräkätre aune ja ngwaitre tätre ja ngübare kwärikwäri ye monsotre bati aune nitre tä mrä kukwebätä yekwe tuai angwane, ye erere nuaindi kwetre arato. Ni umbre ji ngwanka iti nämene dre nuainne ye ani mike gare jai. Niara nämene kukwe driere nitre nünanka jateta ie ye ngwane, ja mräkätre aune ja ngwaitre nünanka yete yekänti nämene niken niaratre nämene tua ño mikakäre gare jai. Niarakwe kukwe kwin bämikani, ye köböire monso bati nämene niken käre niarabe yekwe ja mräkätre aune ja ngwaitre dimikadre ño ye namani gare ie (Romanos 12:10).
15. ¿Ja mräkätre konkrekasionte ririadre kukwe ja üairebiti yebätä nitre umbre ji ngwanka ja töi mikadre ye ñobätä ütiäte?
15 Jehová tä nitre brare yebiti niara Kukwei driere konkrekasionte. Ye medenbätä, ja mräkätre tädre kukwe kädriere ye ngwane rabadre dirire kwin ye ütiäte krubäte. Nitre umbre ji ngwanka raba niaratre dimike dirire bäri kwin. Ñodre, ni sribikä konkrekasionte tädre ja kite kukwe kädriekäre ye ngwane niaratre rabadre kukwe nuin (Nehemías 8:8)[3] (kukwe ja tötikara nekänti nota tä mikani mrä ngösöri mikadre ñärärä).
16, 17. a) ¿Timoteo ririadre kukwe ja üairebiti yei Pablo tö nämene ye bämikani ño kwe? b) ¿Ja mräkätre rabadre ni oveja ngübaka kwrere ja känenkäre konkrekasionte ye nitre umbre ji ngwanka raba tötike ño?
16 Ja mräkätre mada tötikadre ne kwe rabadre ni oveja ngübaka kwrere konkrekasionte ye ribeta krubäte (recuadro “¿Dre gärätä?” mikadre ñärärä). Pablo, Timoteo tötikani aune niara rabadre nitre mada tötike niebare kwe ie. Kukwe ne niebare kwe ie mäträkärebätä: “Kristo Jesús köböire kukwe kwin ñaka nuain bä ni kräke akwa nuainta ni kräke yebiti mäkwe ja mika dite jankunu, nitre testiko kwati krubäte köböire kukwe tibätä kukwe nuani mäkwe, ye mäkwe mika gare nitre brare ja ngwen metre yei, ne kwe niaratre ye rabai tötikani kwin dirikäre nitre madai” (2 Timoteo 2:1, 2, TNM). Timoteo ie kukwe keta kabre namani gare Pablo köböire, niara ye nämene ni umbre ji ngwanka aune apóstol. Kukwe ruäre namani gare Timoteo ie ye abokän kukwe driedre ño bäri kwin aune nitre mada dimikadre ño konkrekasionte ye namani gare ie (2 Timoteo 3:10-12).
17 Pablo kä dianinkä krubäte jai Timoteo kräke ñobätä ñan aune tädre tötikani kwin yei tö namani (Hechos 16:1-5, TNM). ¿Nitre umbre ji ngwanka ye raba ja ngwen ño Pablo erere? Rabadre nitre sribikä konkrekasionte tä ja tötikabare kwin ye nübaire jabe ja mräkätre o ja ngwaitre ruäre tuinbiti. Ye köböire, nitre sribikä konkrekasionte yekwe diridre ño nitre madai aune rabadre nitre mada ngübarebätä ño bätärekä bätä ja töi mike jäme ye rabai gare ietre. Aune ye köböire kukwe Jehovakwe ja jie ngwankäre nie ye känä rabai gare ietre nitre Ngöbö mikaka täte ngübakäre arato (1 Pedro 5:2).
NITRE MADA TÖTIKADRE YE ÜTIÄTE KRUBÄTE
18. ¿Ñobätä ütiäte nikwe nitre mada tötikadre sribi Jehovakwe nuainkäre?
18 Kä krüte nete, nitre tä mrä kukwebätä ye tötikadre ne kwe rabadre kukwe driere bäri kwin. Ne madakäre, ja mräkätre ie konkrekasion ngüba rabadre gare ye ribeta. Nitre Jehová mikaka täte rabadre tötikani kwin yei niara tö aune nitre tä mrä kukwebätä ye nikwe dimikadre. Sribi ye niarakwe mikani ni kisete. Ye medenbätä, Jesús aune Pablo ye erere nikwe ja di ngwandre nitre mada tötike ye ütiäte krubäte. Ni raba nire nire kite ye jökrä nikwe tötikadre, ñobätä ñan aune kä krütai rükai ye känenkri sribi keta kabe täbe nuaindre nie kukwe drieta yekänti.
19. ¿Mätä ja di ngwen krubäte ja mräkätre tötikakäre ye köböire kukwe kwin rabai bare ye ñobätä gare metre mäi?
19 Nitre tä mrä kukwebätä tötikadre ye kräke ni rabadre kä denkä krubäte jai aune ja di ngwen nuainkäre. Akwa nikwe niaratre tötikadre ño bäri kwin yebätä Jehová aune Jesús ni dimikai ye tädre gare metre nie. Nitre tä mrä kukwebätä ye tä ja di ngwen sribikäre krubäte konkrekasionte aune kukwe driekäre jutuai nie yekwe kä mikai juto nibätä (1 Timoteo 4:10). Ye erere arato, nikwe ja di ngwandre bäri nirien kukwe ja üairebiti, ja ngwen bäri kwin ni kristiano ye erere aune ja kete bäri kwin Jehovabe.
^ [1] (párrafo 7): Ñodre, Jesukwe niebare nitre ja tötikaka kwe yei niaratre rabadre kukwe ne nuainne: 1) rabadre kukwe kwin Gobran Ngöbökwe yebätä driere; 2) niaratre nämene mrö aune dän ribere jai ye Jehovakwe biain ietre yei rabadre tö ngwen; 3) ñaka rabadre ñäke jai nitre ben; 4) nitre ja mikadre niaratre rüere ye ngwane rabadre tö ngwen Jehovai aune 5) nitre dre nuaindre bätätre ye ñaka rabadre jürä ngwen jabätä.
^ [2] (párrafo 9): Tärä Benefíciese de la Escuela del Ministerio Teocrático, página 62 nemen 64 mikadre ñärärä. Yete kukwe kwin krubäte nieta blitakäre nitre ben kukwe drieta yekänti ye kwain mäi.
^ [3] (párrafo 15): Tärä Benefíciese de la Escuela del Ministerio Teocrático, página 52 nemen 61 mikadre ñärärä. Yete kukwe nieta abokän tä ja mräkätre dimike dirire bäri kwin konkrekasionte ye kwain mäi.