EBIBLIYOTEKE Y'OKU ENTERNETE ya W
Omunara g'Omulanzi
EBIBLIYOTEKE Y'OKU ENTERNETE
Ekihavu
  • EBIBLIA
  • EBITABU
  • EMBUGANANO
  • w25 Omwezi gwa kabiri amap. 14-19
  • Gurhe Wakababalira Kuguma na Yehova?

Nta video eli mw'ebi oli walonza.

Orhubabalire birhagendekere bwinja amango waliri walonza evideo.

  • Gurhe Wakababalira Kuguma na Yehova?
  • Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2025
  • Enkingo
  • Ebintu Bihuzenye
  • OMENYE WASUZAGURA OKUNTU YIWACHIYUNVA
  • OLWISE OKUNTU OLI WACHIYUNVA
  • OCHIHANGANE Y’OCHIYUNVA BWINJA
  • RHUCHISEZE OKU NYUNGU ZINALERHWA N’OKUBABALIRA
  • Yehova “Anafumya Abavunikire Omurhima”
    Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2024
  • Yehova Anagisha Balala Banababalira
    Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2022
  • Okujira Obwira Buli Muguma n’Owindi Kuba Kwinja Emwerhu!
    Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2025
  • Obubabale Che Chichi?
    Ebishubizo Oku Bibazo by‘ Ebiblia
Lola binene
Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2025
w25 Omwezi gwa kabiri amap. 14-19

MWAZI G’OKUYIGA 8

OLWIMPO 130 Mubabalirane

Gurhe Wakababalira Kuguma na Yehova?

“Nka kulala Yehova abababalire oku bulonza, nenyu ntyo kon’okola ku mukwanene kujira.”​—KOL. 3:13.

EBIRHWAYIGA

Mu gunola mwazi rhwaganira oku birhukwanene kujira yi rhubabalira muntu mulebe warhugoseze.

1-2. a) Mu hali nyabachi rhwakabona nka bikomere kubabalira muntu mulebe? b) Gurhe Denise aliyerekene obubabale?

BINAKUKOMERERA kubabalira abandi si? Banene mu rhwewe, binarhukomerera kubabalira amango muntu mulebe amajira changwa amaderha chintu chilebe chilumire oku murhima bwenene. Aliko hali bintu bilebe rhwakajira yi rhuleka kugwarha oburhe n’okubabalira abandi. Omufano, rhuganire oku bi mwali-werhu Denisea ageragamo anayerekana obubabale busomeze. Omu mwaka gwa 2017, Denise n’omulala gwage balijire kulambagirira obwikalo buhyahya bw’Ebiro Bikulu by’Abahamirizi ba Yehova. Babere bali bagaluka emwabo, owindi shofere atembeza kubi omutugari, ava akonga ogwabo. Denise ava aheza obwenge mw’eyola agsida. Amango obwenge bwage bugaluka arhegera okw’abana bage bakoromekere bwenene, n’okw’eba Brian afire. Omu kuyibuka agola mango, Denise aderhere ntya: “Naliyunvirhe nahwererwe na nabula bichi njirage.” Buzinda, mwali-werhu Denise arhegera oku shofere arhalilalukire, arhalikoleseze amafumu m’okulalusa, arhanalihugirwe mpu bulala aliri alola oku telefone yage changwa oku chindi-chindi chintu. Mwali-werhu av’asalira Yehova amuhe omurhula.

2 Oyola shofere wabakongaga bamusidaka okw’ayirhire buzira kulonza. Eyi byakabonekene k’oyola shofere ali munyamagosa, alikwanene kushwekwa. Etribinale yabwira Denise ok’okuchirwa echihano k’oyola shofere kwarhengana n’obuhamirizi Denise ahana. Denise aderhere ntya: “Nachiyunva nka hali omuntu wamambera echihulu che operasiyo amasheshera m’omunyu gunene, bulala okuderha kw’ebyola kwakarhumire nagenderera kuyibuka echola chihe chikomere bwenene nagereremo omu kalamo kani.” Maboso mageke enyuma waho, Denise ayikala omu tribinale ey’ali achirheganya okuntu arhondera kuderha embere z’oyola muntu wababeze omulala gwage bwenene. Bichi Denise aliderhere? Denise abwira omuzuzi okw’ababalire oyola shofere.b Abere amamala kuderha ntyo, oyola muzuzi arhulukala malira. Aderha ntya: “Mu myaka 25 yoshi namamala eyi ndi muzuzi, b’oburhanzi nabona ebili nk’ebila kunola tribinale. Ntasaga kubona omuntu bagoseze aba tayari kubabalira omuntu wamugosezaga. Ntasaga kuyunva ebinwa by’obuzigire n’obubabale bili nk’ebila.”

3. Bichi byarhabalaga Denise kubabalira?

3 Bichi byarhabalaga Denise kubabalira? Agendaga akengera oku bubabale bwa Yehova. (Mik. 7:18) Amango rhugwerhe eshukrani oku bubabale Yehova arhuyerekere, rhwachiyunva rhushunikirwe kubabalira abandi.

4. Bichi Yehova alonzeze rhujire? (Waefeso 4:32)

4 Yehova alonzeze rhubabalire abandi oku bulonza nk’oku yewe yenyine arhubabalire. (Osome Waefeso 4:32.) Ab’alonzeze rhube tayari kubabalira balala barhugoseze. (Zb. 86:5; Lu. 17:4) Mu gunola mwazi rhwaganira ku bintu bisharhu byarhurhabala rhugende rhwababalira juba-juba.

OMENYE WASUZAGURA OKUNTU YIWACHIYUNVA

5. Nk’ok’olwandiko lwa Mezali 12:18 luyerekene, gurhe rhwakachiyunva amango muntu mulebe amarhugoseza?

5 Rhwakachiyunva rhuvunikire omurhima bwenene, amango muntu mulebe amajira changwa aderhere echintu chirhugayisize ahanene nk’oyola muntu ali mwira wa hofi changwa muntu w’omulala. (Zb. 55:12-14) Hali aha byakagera amalumwa m’omu bwenge rhugwerhe manaba nka lero keri ka barhushingire. (Osome Mezali 12:18.) Hali amango rhwakasuzagura okuntu yihwachiyunva n’okulekerera amalumwa rhuli rhwayunva omu murhima. Aliko okujira ntyo, kuli nka kuchishinga akeri wanaja wakaleka omu chihulu. Intyo kon’okola, rhurhakwanene kusuzagura okuntu yi rhwachiyunva n’okuwaza mpu amalumwa rhuherhe omu murhima machimala monyine.

6. Gurhe rhukwanene kujira amango muntu mulebe amarhugoseza?

6 Amango muntu mulebe amarhugoseza nkabaga ech’oburhanzi rhunajira kuba kugwarha ebisirani. Ebiblia erhubwirire oku rhwakagwarha ebisirani aliko erhukengusize oku rhurhakwanene kugenderera kugwarha ebisirani. (Zb. 4:4; Efe. 4:26) Bulagurhe? Bulala okuntu yi rhwachiyunva kwakarhuma rhwakola chintu chilebe. N’ahanene ebisirani birhalerha amalehe menja. (Yak. 1:20) Oyibuke, ok’omuntu akayunva ebisirani eju ya chintu chilebe, aliko wenyine we wakachishoga akaba wagenderera kugwarha ebisirani changwa nanga.

Omuntu akayunva ebisirani eju ya chintu chilebe, aliko wenyine we wakachishoga akaba wagenderera kugwarha ebisirani changwa nanga

7. Gurhe kwindi rhwakachiyunva amango muntu mulebe amarhugoseza?

7 Amango rhwamakolerwa kubi, rhwakayunva amandi malumwa manene bwenene. Omufano, mwali-werhu Ann aderhere ntya. “Amango nalichili mwana, papa aleka mama n’okushaba omuntu waliri wandemba. Nalichiyunvirhe nka nakabulirwe. Amango baburha abana nachiyunva nk’abola bana bamangombola. Nakulaga eyindi nachiyunva ntazigirwe.” Mwali-werhu oyirikirwe Georgette aderhere gurhe aliri achiyunva amango eba ajira obugonyi: “Rhwaliri bera kurhenga rhuli bana. Rhwaliri rhwakola obupainiya haguma! Nayunva nvunikire omurhima.” Owindi mwali-werhu oyirikirwe Naomi aderhere ntya: “Ntachigeraga nawaza haba n’akatyu oku bani akanvunire omurhima. Bobola, amango ambwira okw’aliri alola epornografi omu bwibisho, navunika omurhima n’okubona nk’andenganyize.”

8. a) Mpanvu zihe ziguma zinarhuma rhwababalira abandi? b) Nyungu zihe rhunapata amango rhwamababalira? (Olole echisanduku “Gurhe Rhwakajira Nka Muntu Mulebe Amarhukolera Kubi Bwenene?”)

8 Rhurhakagala kubuza abandi ebi baderha changwa ebi barhukolera, aliko rhwakachishoga ebi rhwabajirira. N’ahanene echintu chinja bwenene rhwakajira, kuli kubabalira. Bulagurhe? Bulala rhuzigire Yehova bwenene analonzeze rhube bantu banababalira. Nka rhwamayorhana ebisirani n’okulahira kubabalira, rhwakaba eyi rhuli rhwajira nka binganyi, kwakanarhuma nkabaga rhwarhola esimikiro zakarhuma rhwachibabaza. (Mez. 14:17, 29, 30) Rhuganire oku mufano gwa mwali-werhu Christine. Aderhere ntya: “Amango namachiyunva ngwerhe ebisirani changwa bangoseze, ntasheka chiro. Inambwira nachishoga kulya ebilyo birhagwerhe ebitamini. Intaj’ero bwinja, inangambwa kuchigala omu bindi naderha, n’echola chanarhuma nakolera bani n’abandi bantu kubi.”

Gurhe Rhwakajira Nka Muntu Mulebe Amarhukolera Kubi Bwenene?

Bili by’akamaro bwenene okuyibuka okw’amango rhwamababalira muntu mulebe, arhali k’okuderha oku rhwayemerere ebijiro byage. Rhurhanayemerere okw’agenderere kurhukolera kubi. S’ahubwe, rhunachishoga okurhagenderera kubikira oyola muntu omujinya n’oburhe. Nka rhwamajira ntyo, rhwanaba eyi rhurhayemerere oyola muntu agenderere kurhulibuza. Okurhabika omujinya kweri, eli mpano rhugwerhe. Okujira ntyo kunarhurhabala rhufume rhunagenderere kulama. Nechi, amango rhwamaleka kubika omujinya n’oburhe rhurhakwanene kuyibagira oku Yehova nj’abaza oyola muntu oku by’akolere. Bobola okuleka kubika omujinya n’oburhe eli yindi njira y’okuyiganya omwandisi w’ezaburi waderhaga ntya: “Okwebe Yehova omuzigo gwawe.” (Zb. 55:22) Rhunaleka ebintu omu fune za Yehova eyi rhuchizerere oku nj’achira olubanja omuntu warhubabeze omu njira ekwanene. Yehova yewe anacha olubanja bwinja bwenene kurhulusha. Bobola amango nj’acha olubanja nj’alucha bwinja bwenene kulusha okuntu rhwakaluchire rhwabo rhwenyine.

9. Bulagurhe rhukwanene kuleka kugwarha ebisirani?

9 Chiro akaba omuntu warhugoseze arhayemerere chiro amagosa mage, rhwakapunguza amalumwa ebyola bili byarhulerhera. Nka gurhe? Mwali-werhu Georgette rhwabaga rhwashambereko aderhere ntya: “Byalintolere esiku zilebe, aliko nazinda eyi nalekere kugwarha ebisirani n’okuyunvira bani wa mira omujinya. N’oku byalijire byabya, napata murhula gunene bwenene.” Amango rhwamaleka kubika omujinya rhunalanga omurhima gwerhu oku bintu byakaguharabisa, rhunaba eyi rhwamashuba kuchijirira chintu chilebe chikwirire, k’okuderha, okuleka kugwarha amawazo mabi n’okushuba kusimira akalamo. (Mez. 11:17) Aliko si, bichi okwanene kujira akaba ochili wachiyunva orhali tayari kubabalira?

OLWISE OKUNTU OLI WACHIYUNVA

10. Bulagurhe hakwanene kugera ebisanzi embere akahinda kerhu kahwe? (Olole n’efoto.)

10 Nka gurhe wakaleka kugwarha ebisirani? Njira nguma kuli kurhanga kuleka bisanzi bilebe bigere. Enyuma w’okubukwa, bihemere ebisanzi bigere y’omuntu waligwerhe ebihulu afuma bwinja. Intyo kon’okola, byakahema ebisanzi bigere embere rhube tayari kubabalira muntu mulebe kurhenga oku murhima.​—Muh. 3:3; 1 Pe. 1:22.

Efoto: Mwene-werhu ovunikire ali afuma kubuyabuya okw’ebisanzi yi byanagera. 1. Abanganga bamamuheba omu mutugari g’okuheka abalwala. 2. Bamamulunga omubiri yashuba kugala kulambagira.

Rhuba rhukenere obufumu bukwanene, n’ebisanzi by’okufuma amango rhwakoromekere. Intyo kon’okola ku bihemere amango muntu mulebe amarhugayisa (Olole echifungo che 10)


11. Nka gurhe esala lyakakurhabala obe muntu onababalira abandi?

11 Osalire, oheme Yehova akurhabale obe muntu onababalira abandi.c Ann rhwabaga rhwaganirireko, afasiriye gurhe esala lyamurhabere. Aderhere ntya: “Nalihemere Yehova ababalire buli muguma werhu omu mulala oku bintu rhwaliri rhwaderha n’ebi rhwaliri rhwajira birhalikwanene. Naho nayandikira papa amaruba na mukage muhyahya, nababwira oku nabababalire.” Ann aderhere oku birhaliyorohere kujira ntyo. Ashubire kuyongera ntya: “Nchizerere oku bulala nachihanganire kuyiganya obubabale bwa Yehova, hali amango papa na mukage nabo nji bakayunva bashunikirwe kuyiga binene oku bilolere Yehova.”

12. Bulagurhe rhukwanene kulangalira Yehova ahali h’okukulikiza okuntu yirhwachiyunva? (Mezali 3:5, 6)

12 Olangalire Yehova s’arhali okuntu oli wachiyunva. (Osome Mezali 3:5, 6.) Amango moshi, Yehova aba amenyere ebirhugwerhere akamaro bwenene. (Isa. 55:8, 9) Arhakanarhuhema haba n’akatyu kujira chintu chilebe chakarhujira kubi. Bobola, amango amarhuhira omurhima oku rhube bantu bali tayari kubabalira, rhwakachizera ok’okujira ntyo kwarhulerhera enyungu. (Zb. 40:4; Isa. 48:17, 18) Bobola, nka rhukulikize okuntu yirhwachiyunva, rhurhakagala kubabalira haba n’akatyu. (Mez. 14:12; Yer. 17:9) Naomi, rhwabaga rhwashambereko aderhere ntya: “Burhanzi byalinkomerere kubabalira bani bulala aliri alola epornagrafi. Naliyubahire oku nj’ashuba kumbabaza changwa anayibagira kangana gurhe okujira ntyo kwalinderhere malumwa manene. Naliri nawaza oku Yehova amenyere okuntu yinachiyunva. Aliko narhondera kurhegera oku chiro akaba oku Yehova amenyere okuntu ndi nachiyunva, arhali k’okuderha okw’ayemerere ngenderere kuchiyunva ntyo. Amenyere okuntu yinachiyunva, anamenyere oku bihemere esiku zigere y’oburhe bwani buhwa, aliko kandi alonzeze imbe muntu onababalira.”d

OCHIHANGANE Y’OCHIYUNVA BWINJA

13. Nk’ok’olwandiko lwa Waroma 12:18-21 luderhere, bichi rhukwanene kujira?

13 Amango rhwamababalira muntu mulebe warhubabazaga bwenene, rhuba rhulonzeze kujira binene olekere okuderha oku rhurhachiganira oku bilolere ebyarhengereraga. Akaba omuntu warhubabeze ali mwene-werhu changwa mwali-werhu w’Omukristu, omuhigo gwerhu gukwanene kuba kujira omurhula. (Mt. 5:23, 24) Ahali h’okugwarha omujinya rhunachishoga kubabalira. (Osome Waroma 12:18-21; 1 Pe. 3:9) Bichi byakarhurhabala kujira ntyo?

14. Bichi rhukwanene kuchihangana kujira na bulagurhe?

14 Rhukwanene kuchihangana kubona omuntu warhugoseze nk’oku Yehova ali amubona. Yehova anachishoga kulola engeso zinja zili omu bantu. (2 Nya. 16:9; Zb. 130:3) Ahanene amango oli walonza engeso zibi oku muntu onazibona, aliko n’ezinja nazo nk’ozilonzeze wakazibona. Amango rhuli rhwalonza engeso zinja omu bantu, byarhuyorohera kubababalira. Omufano, mwene-werhu oyirikirwe Jarrod aderhere ntya: “Binanyorohera kubabalira mwene-werhu amango ndi nawaza oku zindi ngeso zage zinja ajira, ahali h’okuwaza oku magosa mage.”

15. Bulagurhe bili by’akamaro okubwira muntu mulebe oku wamubabalire?

15 Echindi chintu ch’akamaro rhukwanene kujira, kuli kubwira omuntu oku rhwamubabalire. Bulagurhe? Naomi rhwaganiragako embere aderhere ntya: “Bani alimbazize mpu ‘wambabalire si?’ Nabere nafungula obunu bwani yi mubwira mpu ‘nakubabalire,’ nagambwa kumala echola chinwa. Narhegera oku kweri ntamubabaliraga kurhenga oku murhima. Okw’esiku zanaliri zagera, nagala kumubwira ebila binwa biherhe emisi: ‘Nakubabalire.’ Amango imubabalira, agwarha emiziga omu masu. Nalisomezwe bwenene n’okuntu byamuhumire oku murhima nani nayunva omurhula. Kurhenga agola mango narhondera kushuba kumulangalira, rhwanashubire kuba bera bwenene.”

16. Bichi wayigire oku bilolere okubabalira?

16 Yehova alonzeze rhube bantu banababalira. (Kol. 3:13) Chiro akaba ntyo, rhwakabona nka birhukomerere kubabalira abandi. Aliko rhwakagala kujira ntyo nka rhurhasuzagwire okuntu yi rhwachiyunva, n’okuchihangana kuleka ebisirani. Na buzinda rhwanachihangana kugwarha amawazo menja. Olole echisanduku “Njira Esharhu Zakarhurhabala Kubabalira.”

Njira Esharhu Zakarhurhabala Kubabalira

Mwali-werhu ogwerhe omulago ali alolera omu dirisha.

ORHASUZAGURAGA OKUNTU YIWACHIYUNVA

  • Amango rhuli rhwasuzagura okuntu rhuli rhwachiyunva, rhurhakwanene kulangalira ok’okuvunika omurhima kwachimala konyine.

Mwali-werhu rhwabonaga oku foto y’embere ali asalira n’obushiru.

OLWISE OKUNTU OLI WACHIYUNVA

  • Ochihe akasanzi k’okufuma.

  • Oheme Yehova akurhabale kurhabika omujinya.

  • Olangalire Yehova, s’orhakulikiraga okuntu oli wachiyunva.

Mwali-werhu n’eba bakala bagwerhe obusime.

OCHIHANGANE Y’OCHIYUNVA BWINJA

  • Ochihangane kubona omuntu nk’oku Yehova ali amubona.

  • Oheme Yehova akurhabale kubabalira.

  • Obwire omuntu oku wamubabalire.

RHUCHISEZE OKU NYUNGU ZINALERHWA N’OKUBABALIRA

17. Gurhe okubabalira kunarhulerhera enyungu?

17 Rhugwerhe empanvu zinene z’okubabalira abandi. Rhuganire ku ziguma muzo. Ey’oburhanzi, okubabalira kuli kuyiganya Darha w’obubabale Yehova. (Lu. 6:36) Eya kabiri, rhwanayerekana oku kweri rhugwerhe eshukrani oku bubabale Yehova arhuyerekere. (Mt. 6:12) Eya kasharhu, rhwagwarha amagala menja n’okugenderera kugwarha obwira bukomere haguma na Yehova.

18-19. Bichi byakarhengerera amango rhwamababalira?

18 Amango rhwamababalira abandi rhwakapata emigisho rhurhalilangalire. Omufano, rhushube rhuganire oku byahikiraga Denise. Chiro akaba oku Denise yewe arhaliyinji, oyola mulume wayirhaga eba omu agsida alipangire okw’ayirha na Denise enyuma w’amasambo. Aliko oyola shofere alihumirwe oku murhima bwenene omu kubona gurhe Denise amubabalire, arhondera kuyiga Ebiblia haguma n’Abahamirizi ba Yehova.

19 Nkabaga rhwakachiyunva ok’okubabalira muntu mulebe chili chintu chikomere rhurhakagala kujira. Aliko kandi, okubabalira chili chintu chiguma omu bintu by’akamaro bwenene rhwakajira omu kalamo. (Mt. 5:7) Chechirhumire rhujage rhwajira okwerhu koshi yi rhuyiganya obubabale bwa Yehova.

AMANGO MUNTU MULEBE AMAKUGOSEZA, . . .

  • bulagurhe orhakwanene kusuzagura okuntu yiwachiyunva?

  • bichi byakakurhabala ogale kulwisa okuntu oli wachiyunva?

  • gurhe wakajira y’ochiyunva bwinja?

OLWIMPO 125 “Busime oku Bajira Olukogo!”

a Mazino maguma mahindamwirwe.

b Omu hali eli nk’eyola, buli Mukristu akwanene kuchirholera esimikiro oku bilolere eby’ajira.

c Olole oku jw.org evideo z’enyimpo z’omu zindi nyimpo “Unisaidie Ili Nisamehe,” (Ontabale Ingale Kubabalira) “Pardonnons nous les uns les autres” (Rhubabalirane Buli Muguma n’Owindi) na “Turudishe Urafiki.” (Rhugalule Obwira)

d Chiro akaba k’okulola epornografi chili chaha, kunababeze; erhali mpanvu eyemererwe n’Amandiko yakarhuma omulume changwa omukazi orhaherhe magosa ahema oku bashande obuhya.

    Ebitabu by’Ekihavu (2014-2025)
    Orhengemo
    Ojemo
    • Ekihavu
    • Orhumire abandi
    • Eby'osima
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amakanuni m'Okukolesa Esite
    • Amakanuni
    • Amakanuni m'Okubika Esiri
    • JW.ORG
    • Ojemo
    Orhumire abandi