MWAZI G’OKUYIGA 39
Oleke Obwirhonzi Ebe Misi Yawe
“Bulala omuja wa Waliha arhakwanene kulwa, s’aliko abe mwirhonzi oku bantu boshi.”—2 TI. 2:24.
OLWIMPO 120 Oyiganye Obwirhonzi bwa Kristu
OKU BUGEKEa
1. Bichi abandi bakarhubazako omu kasi kerhu changwa oku masomo?
GURHE onachiyunva amango omuntu onakola naye changwa ey’onasoma naye amakubaza echibazo oku bilolere obwemere bwawe? Onayunva obuba changwa omulago si? Banene mu rhwabo intyo ku rhunachiyunva. Aliko, echibazo chili nk’echola chakarhurhabala rhumenye okuntu omuntu ali awaza changwa obwemere bwage. Chakanarhuma byarhuyorohera kumubwira emyazi minja. Aliko mango maguma omuntu akabaza ebibazo, bulala arhayemerere ebirhuli rhwamubwira changwa ey’alonzeze kulerha obuhaka konyine. Echola chirhakwanene kurhusomeza. Ebyola binazigana kurhengerera, bulala bayunvirhe myazi minene y’obubeshi oku bilolere obwemere bwerhu. (Mdo. 28:22) Oku bwindi, rhulamire omu “siku zizinda,” akasanzi bantu banene “barhalonzeze obunvikane chiro” banali bantu “bakalihire.”—2 Ti. 3:1, 3.
2. Bulagurhe rhuba rhulonzeze kuyerekana engeso y’obwirhonzi?
2 Nkabaga wachigerere kuchibaza, ‘Gurhe nakayorha ntulerere n’okushubiza bwinja amango muntu mulebe amalonza kulerha obuhaka oku bilolere enyigirizo ze Biblia nyemerere? Obwirhonzi bwakurhabala. Omuntu oli mwirhonzi anagala kuyorha arhulerere, changwa amango arhachizerere ebyashubiza. (Mez. 16:32) Nechi, amango moshi birhaba biyorohere okuba mwirhonzi. Nka gurhe wakakuza engeso y’obwirhonzi amango muntu mulebe amakugeregeza oku bilolere obwemere bwawe? Akaba oli muzere, nka gurhe wakajira y’orhabala abana bawe bayige kuderhera obwemere bwabo oku bwirhonzi? Lekaga rhulole.
NKA GURHE WAKAKUZA ENGESO Y’OBWIRHONZI?
3. Bulagurhe rhwakaderha kw’engeso y’obwirhonzi eli misi, si burhali buzamba? (2 Timoteo 2:24, 25)
3 Obwirhonzi burhali buzamba s’aliko eli misi. Bunarhuma rhwagwarha emisi, n’okurhuma rhwayorha rhurhulerere amango rhuli rhwahurana ehali ekomere. Obwirhonzi chili chiguma omu bigabi ‘by’etunda ly’eroho.’ (Gal. 5:22, 23) Echinwa ch’Echigiriki chitafusiribwe “bwirhonzi,” mango maguma chaliri chakoleswa omu kuderha efarasi y’elubala barhungire ahambuga. Wazaga oku efarasi y’elubala yalekere ebihage. Chiro akaba efarasi yalekere ebihage, echiherhe emisi yayo. Rhwabo nka bantu, nka gurhe rhwakagwarha obwirhonzi rhunagwarhe n’emisi? Rhurhakagala oku misi yerhu rhwenyine. Birhuhemere rhusalire, rhuheme Mungu eroho lyage, arhurhabale rhukuze eyola ngeso nyinja bwenene. Hali bantu banene bagalire kuba berhonzi. Banene mu bene-berhu bayerekene obwirhonzi amango abantu baliri bachihangana kubahambarira, n’echola charhabere bantu banene bagwarhe amawazo menja oku bilolere Abahamirizi. (Osome 2 Timoteo 2:24, 25.) Gurhe wakajira y’obwirhonzi buba chigabi ch’emisi yawe?
4. Bichi omufano g’obwirhonzi gwa Isaka gwakarhuyigiriza?
4 Ebiblia egwerhe ngani zinene ziyerekene akamaro k’obwirhonzi. Rhuganire oku mufano gwa Isaka. Amango ahamiraga omu chihugo che Palestine, omu Gerari, abaturanyi bage bamuyunvira obongwa, bayinja bachukira ebishimu by’amenji abakozi b’eshe bachokolaga. Ahali h’okubalwisa y’abanyaga (kunyega) ebishimu byage, Isaka agenda n’omulala gwage hale n’abola baturanyi bage baligwerhe obongwa aja kuchokola ebindi bishimu. (Mwa. 26:12-18) Aliko emunda ahamiraga, Abafilistini nabo baderha mpw’ebishumu achokwere bili byabo. Chiro akaba oku ebyola byoshi byaliri byamuhikira, Isaka aliri achihangana kujira omurhula. (Mwa. 26:19-25) Bichi byamurhabalaga agenderere kubera mwirhonzi chiro akaba oku abandi baliri bachihangana kumuhambarira? Kweri, alilolereze bwinja omufano gw’abazere bage. Aliyigire binene kugerera ebijiro by’omurhula by’Abrahamu, “n’omurhima gurhulerere g’obwirhonzi” gwa Sara.—1 Pe. 3:4-6; Mwa. 21:22-34.
5. Mufano guhe guyerekene gurhe abazere bakayigiriza abana babo akachiro k’obwirhonzi?
5 Bazere ba Bakristu, muchizere oku nenyu mwakagala kuyigiriza abana benyu babone akachiro k’obwirhonzi. Rhuganire oku mufano gwa Maxence, oherhe myaka 17. Aliri ahurana n’abantu bagwerhe ebisirani oku masomo n’omu kasi k’amahubiri. Abazere bage balimurhabere abe mwirhonzi. Baderhere ntya: “Maxence aliyinjire kurhegera oku amango abantu bamamuhambarira, bimuhemere agwarhe engeso y’okuchigala y’amenya kushubiza buzira kugwarha ebisirani changwa buzira kuchiholera.” Echʼokusimisa Maxence ayigire kuba muntu mwirhonzi.
6. Nka gurhe esala lyakarhurhabala rhugale kuyerekana bwinja engeso y’obwirhonzi?
6 Gurhe rhwakajira amango abantu bamarhuhangala, omufano omuntu amaderha kubi ezino lya Yehova changwa amasuzagura Ebiblia? Rhukwanene kuhema Yehova eroho lyage lichesibwa n’obwengehe yi rhushubiza n’obwirhonzi. Gurhe si nka rhwamarhegera oku rhwashubize okuntu rhurhalikwanene kushubiza? Rhwakashuba kusalira eju y’echola chibazo n’okulola okuntu nji rhwakajira bwinja amango rhwamashuba kubuganana n’echibazo chili nk’echola. Naho Yehova arhuha eroho lyage lichesibwa yi rhugala kuchigalula akaba rhuherhe oburhe, n’okuyerekana obwirhonzi.
7. Nka gurhe okubika amandiko malebe omu bwenge kwakarhurhabala amango m’ebibazo? (Mezali 15:1, 18)
7 Hali amandiko me Biblia makarhurhabala amango birhukomerere kuderha eyi rhurhulerere. Eroho lya Mungu lyakakurhabala oyibuke amola mandiko. (Yoh. 14:26) Omufano, amakanuni mali omu chitabu cha Mezali makarhurhabala rhube berhonzi. (Osome Mezali 15:1, 18.) Kandi echola chitabu che Biblia chiyerekene bulagurhe bili by’akamaro okuyorha rhurhulerere chiro akaba rhuli omu hali zirhumire rhwagwarha omulago.—Mez. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15.
NKA GURHE OBURHEGEREZI BWAKARHURHABALA RHUBE BERHONZI
8. Bulagurhe rhukwanene kuwaza oku chirhumire omuntu arhubaza echibazo oku bilolere obwemere bwerhu?
8 Oburhegerezi bwakarhurhabala. (Mez. 19:11) Omuntu okengukire anayerekana engeso y’okuchigala amango amahurana ebigeregezo bilolere obwemere bwage. Bibazo biguma changwa ebigeregezo bishushanyizwe n’akaroyi (entaza eli emuhengeri). Chigabi chinene chiba eyi chili omu menji. Omufano abantu banaziigana kurhubaza ebibazo buzira kurhubwira empanvu erhumire barhubaza. Bobola embere y’okushubiza, kuli kwinja rhurhegere oku, nkabaga rhurhamenyere echamushunikaga abaze echola chibazo.—Mez. 16:23.
9. Nka gurhe Gideoni aliyerekene engeso y’obwirhonzi n’oburhegerezi amango aliri aganira n’abalume b’omu buko bwa Efraimu?
9 Rhuganire oku bilolere okuntu Gideoni ashubizaga abalume b’omu buko bwa Efraimu. Bamubaza n’obukali bulagurhe arhabahamagalaga embere, bagende naye kulwisa abanzi be Izraeli. Aliko si eyola yali mpanvu ekwanene yakarhumire bayunve oburhe? Chakaba eyi chaliri chiburi si? Bibe ntyo changwa nanga, Gideoni akenga okuntu baliri bachiyunva, abashubiza n’obwirhonzi. Gurhe byalijire byaba? Oburhe bwabo bwahwa, barhabika ebikoleso by’evita, “barhulera.”—Amu. 8:1-3.
10. Bichi byakarhurhabala rhumenye okuntu rhwakashubiza abali barhubaza ebibazo oku bilolere obwemere bwerhu? (1 Petro 3:15)
10 Nkabaga abarhunakola nabo changwa abarhunasoma nabo bakarhupinga rhwabo nka Bakristu, bulala rhunakenga amakanuni me Biblia. Rhunajira okwerhu koshi omu kuderhera obwemere bwerhu, aliko eyi rhunakengere amawazo m’abonviriza berhu. (Osome 1 Petro 3:15.) Bobola, ahali h’okuwaza oku echibazo chage chili ch’okurhupinga, owaze okuntu echola chibazo chakakurhabala omenye echintu ch’akamaro alagirire. Chiro akaba empanvu yakaba ehe yarhumaga omuntu arhubaza echibazo, bihemere rhumushubize oku bukenge, n’obwirhonzi. Echishubizo cherhu ch’obwirhonzi chakarhuma ashuba kuwaza bwenene oku bilolere okuntu ali abona ebintu. Chiro akaba arharhukengere, changwa y’arhushekera, omuhigo gwerhu gukwanene kuba buli mango kushubiza oku bwirhonzi.—Ro. 12:17.
Amango wamawaza embere w’akasanzi oku bilolere empanvu yakarhuma muntu mulebe alonzeze oje oku fete y’okuyibuka olusiku l’okuburhwa, wakamushubiza bwinja (Olole echifungo che 11-12)
11-12. a) Bichi rhukwanene kuwazako embere rhushubize oku chibazo chikomere? (Olole n’efoto.) b) Oyerekane nka gurhe okubaza echibazo kwakarhabala enganiro egenderere.
11 Omufano, amango omuntu munakola naye amakubaza, bulagurhe rhurhayibuka esiku zerhu z’okuburhwa, owaze ntya: Alonzaga kumenya akaba rhwabo nta kasanzi rhujira k’okuchisimisa si? Changwa awazize k’obola rhurhaja oku fete z’okuyibuka esiku z’okuburhwa, abarhunakola nabo bakachiyunva kubi? Rhwakagala kurhabala eyi rhunakola naye arhulere, omu kumubwira koko okuntu anayerekana oku alagire oku bandi, naho rhwanaja rhwamurhabala achizere oku nerhu rhunasiima kukola n’abandi omu murhula. Echola chakarhuma rhwagwarha orozo l’okuganira naye bwinja oku bilolere ebye Biblia ederhere eju y’esiku z’okuburhwa.
12 Intyo ku rhwakajira amango muntu mulebe amarhubaza ebibazo bikomere. Omuntu rhunasoma naye akaderha mpu bihemere Abahamirizi ba Yehova bahindamule amawazo mabo, oku bilolere abalume banalala n’ababo balume n’abakazi banalala n’ababo bakazi. Aderhere ntyo si bulala arhenji bwinja eby’Abahamirizi ba Yehova banaderha oku bilolere abalume banalala n’ababo balume n’abakazi banalala n’ababo bakazi? Changwa nkabaga agwerhe mwira wage changwa omuntu w’omu mulala gwage onajira ebili nk’ebyo? Awazize si oku rhunashomba abalume banalala n’ababo balume n’abakazi banalala n’ababo bakazi? Nkabaga rhukwanene kumubwira oku rhunazigira buli yeshi, n’okukenga ehaki ya buli muntu y’okurhola esimikiro alonzeze.b (1 Pe. 2:17) Rhwakaja rhwamubwira ebye Biblia ederhere, na bulagurhe oku bikulikira kwakarhulerhera enyungu.
13. Gurhe wakarhabala omuntu onasuzagura enyigirizo ziderhere oku Mungu abaho?
13 Nk’omuntu arhayemerere ebi rhuli rhwamubwira, rhurhakwanene kuwaza juba-juba oku rhumenyere eby’achizerere. (Tit. 3:2) Omufano, gurhe byakaba nk’eyi rhunasoma naye aderhere k’okuchizera Mungu bili bintu bikozeze eshoni? Rhwakaderha oku oyola muntu achizerere bwenene enyigirizo zilolere empindamuko anamenyere binene kuzo si? Hali amango nkabaga ey’arhasaga kuwaza chiro haban’akatyu kw’ezola nyigirizo. Ahali h’okurhonderesa enganiro haguma naye oku bilolere empindamuko, wakarhonderesa enganiro oku bilolere ogwindi mwazi akayorha awazako. Nkabaga wakamurhumira echifarhiso (lien) ch’emyazi ederhere oku bilolere obulemi eli oku jw.org. Nkabaga buzinda akayemera rhuganire oku video changwa oku mwazi abweneko. Nk’omuyerekere obukenge ntyo, nkabaga kwamurhabala alonze kumenya binene oku bilolere ebye Biblia ederhere.
14. Nka gurhe Niall alikoleseze bwinja esite yerhu ye Enternete omu kurhabala eyibanasoma naye omu kushubiza oku myazi y’obubeshi elolere Abahamirizi ba Yehova?
14 Esite yerhu ye Enternete yalirhabere mwene-werhu Niall amango aliri omu myaka y’olubiruko, agwarhe amawazo makwirire oku bilolere Abahamirizi ba Yehova. Aderhere ntya: “Owerhu mwanafunzi aliri azigana kumbwira oku ntachizera esiyanse bulala inanchizera Ebiblia ahali h’okuchizera ebintu by’okuli.” Amango oyola mwanafunzi arhaliri ayemera Niall amubwire oku bilolere obwemere bwage, aliri amubwira afungule e site yerhu ya jw.org omu chigabi chiderhere “Esiyanse n’Ebiblia.” Buzinda, Niall arhegera oku ayola mwanafunzi asomere eyola myazi, Niall aj’agala kumubwira gurhe akalamo karhonderaga. Nawe wakapata enyungu zili kuguma n’ezi Niall abonaga.
MUCHIRHEGANYE OMU MULALA
15. Nka gurhe abazere bakarhabala abana babo bashubize n’obwirhonzi amango bali baganira n’ababo banafunzi oku bilolere obwemere bwabo?
15 Abazere bakayereka abana babo gurhe bakashubiza oku bwirhonzi amango obwemere bwabo bwamageregezwa. (Yak. 3:13) Bazere baguma banakoomeza abana babo omu njira ekwanene, amango m’obuharamye b’omulala. Banaganira oku bibazo byakarhengerera oku masomo, banabishambalako n’okuyerekana gurhe bakabishubizako omu njira y’obwirhonzi.—Olole echisanduku “Okuchikoomeza Kukwanene Kwakarhabala Omulala Gwenyu.”
16-17. Nka gurhe okuchikoomeza bwinja kwakarhabala emisole?
16 Okuchikoomeza oku kahunda, kwakarhabala emisole bachizere bowe bonyine, n’okufasiriya oku bandi empanvu z’obwemere bwabo. Emyazi y’enkulikirane eli oku jw.org “ Emisole Enabaza” egwerhe efishi z’okuchikomezezako z’emisole eli omu myaka y’olubiruko. Zakarhabala emisole egale kukomeza obwemere bwabo, n’okurheganya ebishubizo bakahaana omu byabo binwa. Omu kuyiga oku bilolere ebila bigabi omu mulala, rhweshi rhwakayiga okuntu rhwakaderhera obwemere bwerhu omu njira y’obwirhonzi enasiimisize.
17 Omurhabana oyirikirwe Matthew, afasiriye gurhe echola chigabi ch’okuchikoomeza chamurhabere. Omu mango m’obuharamye bwabo b’omu mulala Matthew n’abazere bage, banazigana kulonza emyazi oku bilolere aby’abanafunzi bakashambalako omu somo. Aderhere ntya: “Rhunawaza oku mbero z’ebibazo byakarhengerera rhwanaja rhwachirheganya gurhe rhwakabishubizako kugerera emyazi rhwalonzaga. Okubika omu bwenge empanvu erhumire nagwarha obwemere, kunarhuma nachiyunva ntayubahire n’okubona oku binyorohere kuba mwirhonzi amango ndi naganira n’abandi.”
18. Olwandiko lwa Wakolosai 4:6 luyerekene akachiro ka bichi?
18 Kweri, chiro n’amango rhwamafasiriya echintu bwinja-bwinja omu njira y’obwizere, arhali buli yeshi yi wabiyemera. Aliko okuganira n’abandi bwinja omu njira y’obwirhonzi kwakarhabala. (Osome Wakolosai 4:6.) Okubwira owindi oku birhuchizerere, kwakahuzanywa n’okukweba omuntu akabumbu. Rhwakakweba akabumbu kubuya-buya changwa n’emisi yoshi. Amango rhwamakweba akabumbu kubuya-buya, owindi muntu oyanguhire akakahikako n’okugenderera kusharha. Konakuguma, amango rhwamaganira n’abantu kubuya-buya n’obwirhonzi, byabayorohera bwenene babe tayari kurhuyunviriza n’okugendereza enganiro. Kweri, aliko akaba muntu mulebe alonzeze kulerha obuhaka changwa arhubulire obukenge, birharhuhemere oku rhugenderezage enganiro. (Mez. 26:4) Aliko bantu banene barhazigana kuba ntyo. Baguma changwa banene bakarhuyunviriza.
19. Bichi bikwanene kurhushunika rhube berhonzi amango rhuli rhwaderhera obwemere bwerhu?
19 Buzira ngangane rhunayunguka bwenene amango rhwamayiga kuba berhonzi. Osalire Yehova akuhereze emisi, amango okenere kuyorha mwirhonzi, amango oli washubiza oku bibazo, bili nka by’okukuhambarira changwa by’okukubonerera. Oyibuke kw’engeso yawe y’obwirhonzi yakarhuma abandi bahindamula amawazo mabo, n’echola chanarhabala yi murhagendereza obuhaka. Okushubiza oku bwirhonzi n’obukenge kwakarhuma omuntu ahindamula amawazo mage oku birhulolere, n’oku bilolere obukweri bwe Biblia. ‘Buli mango obe tayari kuderhera’ obwemere bwawe, aliko ojire ntyo “oku bwirhonzi n’oku bukenge bunene.” (1 Pe. 3:15) Nechi, oleke obwirhonzi bwawe ebe misi yawe!
OLWIMPO 88 Onyigirize Enjira Zawe
a Gunola mwazi gurhuhere mahano manene mayerekene gurhe rhwakaderhera obwemere bwerhu oku bwirhonzi amango bamarhuhambarira, changwa amango bamarhupinga.
b Y’opata amahano makakurhabala olole omwazi, “Biblia Inasema Nini Kuhusu Ngono ya Wanaume na Wanaume na Wanawake kwa Wanawake?” (Bichi Ebiblia Ederhere oku Bilolere Abalume Banalala n’Ababo Balume n’Abakazi Banalala n’Ababo Bakazi?) omu Amuka! Ni. 4, 2016.
c Wakabona amahano makarhabala oku jw.org omu chigabi “Emisole Enabaza” n’omu chigabi “Ebibazo Bizigana Kubazwa oku Bilolere Abahamirizi ba Yehova.”