ANG SULAT NI SANTIAGO
1 Halin kay Santiago,+ nga ulipon sang Dios kag ni Ginuong Jesucristo, para sa 12 ka tribo nga nagalinapta sa nagkalainlain nga lugar:
Nagapangamusta ako sa inyo tanan!
2 Mga kauturan ko, magkalipay kamo kon nagaatubang kamo sang nanuhaytuhay nga pagtilaw,+ 3 kay nakahibalo kamo nga ang inyo pagtuo nga natilawan sa sini nga paagi nagaresulta sang pagbatas.+ 4 Apang tuguti nga makapanghikot sing bug-os ang pagbatas, agod mangin bug-os kamo kag maayo sa tanan nga paagi, nga wala sing kulang nga bisan ano.+
5 Gani kon may isa sa inyo nga kulang sang kaalam, padayon sia nga magpangayo sa Dios+ kag ihatag ini sa iya,+ kay maalwan Sia nga nagahatag sa tanan kag wala nagapangtamay.*+ 6 Apang padayon sia nga magpangayo nga may pagtuo,+ nga wala gid nagaduhaduha,+ kay ang isa nga nagaduhaduha kaangay sang balod sa dagat nga ginahuyop sang hangin kag ginapalidpalid bisan diin. 7 Ang matuod, indi maglaum ina nga tawo nga makabaton sia sang bisan ano halin kay Jehova;* 8 isa sia ka tawo nga indi makapamat-od,+ kag indi malig-on sa tanan niya nga dalanon.
9 Apang magkasadya* ang kubos nga utod bangod sa pagbayaw sa iya,+ 10 kag ang manggaranon bangod sa pagpaubos sa iya,+ kay kaangay sang bulak sa latagon magataliwan sia. 11 Kay subong sang adlaw nga nagabutlak nga may nagatagiti nga init nga nagalaya sa tanom, kag ang bulak sini nagakapulak kag nagakadula ang katahom, amo man sini ang manggaranon nga tawo, mapatay sia samtang nagahimo sang iya mga hilikuton.+
12 Malipayon ang tawo nga padayon nga nagabatas sang pagtilaw,+ kay kon mahamut-an sia, mabaton niya ang purongpurong sang kabuhi,+ nga ginsaad ni Jehova* sa mga padayon nga nagahigugma sa Iya.+ 13 Kon ang isa yara sa pagtilaw, indi sia magsiling: “Ginatilawan ako sang Dios.” Kay ang Dios indi matilawan paagi sa malaut nga mga butang kag wala man sia nagatilaw sa kay bisan sin-o. 14 Apang ang kada isa ginatilawan kon ginaganyat sia kag ginahaylo* sang iya kaugalingon nga kailigbon.+ 15 Dayon ang kailigbon, kon nakapanamkon na, nagabun-ag sang sala; ang sala naman, kon nahimo na, nagaresulta sa kamatayon.+
16 Mga hinigugma ko nga kauturan, indi pagtuguti nga mapatalang kamo. 17 Ang tagsa ka maayo nga dulot kag tagsa ka himpit nga regalo halin sa ibabaw,+ halin sa Amay sang langitnon nga mga kapawa+ nga wala nagabag-o kaangay sang pagbag-obag-o sang landong.+ 18 Kabubut-on niya nga mabun-ag kita paagi sa pulong sang kamatuoran,+ agod kita mangin isa ka sahi sang una nga mga bunga sa iya mga tinuga.+
19 Mga hinigugma ko nga kauturan, dumduma ninyo ini. Ang tagsa ka tawo dapat mangin maabtik sa pagpamati, mahinay sa paghambal,+ indi dali maakig,+ 20 kay ang kaakig sang tawo wala nagaresulta sa paghimo sing matarong sa panulok sang Dios.+ 21 Gani isikway ang tanan nga kahigkuan kag ang tanan nga agi sang kalainan,*+ kag mapainubuson nga tuguti ang Dios nga itanom sa inyo ang iya pulong nga makaluwas sa inyo.*
22 Apang, mangin mga manugtuman kamo sang pulong+ kag indi mga manugpamati lamang, nga nagadaya sang inyo kaugalingon paagi sa butig nga pangatarungan. 23 Kay kon ang bisan sin-o manugpamati sang pulong kag indi manugtuman,+ kaangay sia sang isa ka tawo nga nagatan-aw sang iya kaugalingon nga nawong* sa espiho. 24 Kay ginatan-aw niya ang iya kaugalingon, kag paghalin niya nalipatan niya gilayon kon ano sia nga sahi sang tawo. 25 Apang ang isa nga nagatulok sing maayo sa himpit nga kasuguan+ nga nagadala sang kahilwayan kag nagapadayon sa sini, indi malipaton nga manugpamati, kundi manugtuman sing hilikuton; kag mangin malipayon sia sa iya ginahimo.+
26 Kon ang bisan sin-o nagahunahuna nga sia sumilimba sang Dios,* apang wala nagarenda sang iya dila,+ ginadaya niya ang iya tagipusuon, kag ang iya pagsimba wala sing pulos. 27 Ang porma sang pagsimba* nga matinlo kag wala sing dagta sa pagtamod sang aton Dios kag Amay amo ini: Ang pag-atipan sa mga ilo+ kag sa mga balo nga babayi+ sa ila kapipit-an,+ kag ang paglikaw sa mahigko nga dalanon sining kalibutan.+
2 Mga kauturan ko, indi bala nga wala ninyo ginahuptan ang pagtuo sang aton mahimayaon nga Ginuong Jesucristo kon nagapakita kamo sang paboritismo?+ 2 Halimbawa sa inyo pagtinipon, may magsulod nga isa ka tawo nga may mga singsing nga bulawan sa iya mga tudlo kag nagasuksok sang matahom nga bayo, kag may magsulod man nga isa ka imol nga may mahigko nga bayo, 3 ginapaboran bala ninyo ang nagasuksok sang matahom nga bayo kag nagasiling, “Magpungko ka diri sa maayo nga lugar,” kag nagasiling bala kamo sa imol, “Magpabilin ka nga nagatindog” ukon, “Magpungko ka dira malapit sa palatungan sang akon mga tiil”?+ 4 Kon amo sina, indi bala nga may ginapasulabi kamo sa tunga ninyo,+ kag indi bala nga nangin mga hukom kamo nga nagahimo sang malaut nga mga desisyon?+
5 Mga hinigugma ko nga kauturan, pamati kamo. Wala bala ginpili sang Dios ang mga imol sa pagtamod sang kalibutan nga mangin manggaranon sa pagtuo+ kag mga manunubli sang Ginharian, nga ginsaad niya sa mga nagahigugma sa iya?+ 6 Apang ginapakahuy-an ninyo ang imol. Indi bala nga ang mga manggaranon ang nagapigos sa inyo+ kag nagadala sa inyo sa mga korte? 7 Indi bala nga ginapasipalahan nila ang maayo nga ngalan nga sa sini gintawag kamo? 8 Karon, kon ginatuman ninyo ang harianon nga kasuguan suno sa kasulatan, “Higugmaa ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon,”+ maayo gid ang inyo ginahimo. 9 Apang kon padayon kamo nga nagapakita sang paboritismo,+ nagapakasala kamo, kag ginpamatbatan* sang kasuguan nga mga malinapason.+
10 Ang bisan sin-o nga nagatuman sang bug-os nga Kasuguan apang nakasayop sa isa ka bahin sini, nakalapas sa bug-os nga Kasuguan.+ 11 Kay ang isa nga nagsiling, “Indi ka magpanghilahi,”+ nagsiling man, “Indi ka magpatay.”+ Karon, kon wala ka nagapanghilahi apang nagapatay ka, ginalapas mo ang kasuguan. 12 Padayon nga maghambal kag maggawi subong sang ginahimo sang mga pagahukman suno sa kasuguan sang hilway nga katawhan.*+ 13 Kay ang isa nga wala nagapakita sang kaluoy pagahukman nga wala sing kaluoy.+ Ang kaluoy labaw sa paghukom.
14 Mga kauturan ko, ano ang pulos kon may isa nga nagasiling nga may pagtuo sia apang wala sia sing mga buhat?+ Indi bala nga ina nga pagtuo indi makaluwas sa iya?+ 15 Kon may mga utod nga lalaki ukon mga utod nga babayi nga wala sing bastante nga bayo* kag pagkaon para sa amo nga adlaw, 16 kag may isa sa inyo nga magsiling, “Lakat kamo sa paghidait; magpainit-init kag magpakabusog,” apang wala ninyo sila ginahatagan sang ila mga kinahanglanon, ano ang pulos sini?+ 17 Gani, amo man ang pagtuo, kon wala ini sing mga buhat, patay ini.+
18 Apang, magasiling ang isa: “Ikaw may pagtuo, kag ako may mga buhat. Ipakita sa akon ang imo pagtuo nga wala sing mga buhat, kag ipakita ko sa imo ang akon pagtuo paagi sa akon mga buhat.” 19 Indi bala nagapati ka nga may isa ka Dios? Maayo gid ina. Apang bisan ang mga demonyo nagapati man kag nagakurog pa gani.+ 20 O tawo nga buangbuang, luyag mo bala mahibaluan nga ang pagtuo nga wala sing mga buhat wala sing pulos? 21 Indi bala si Abraham nga aton amay ginpahayag nga matarong paagi sa mga buhat sa tapos niya ginhalad si Isaac nga iya anak sa halaran?+ 22 Nakita mo nga ang iya pagtuo aktibo upod sa iya mga buhat kag ang iya pagtuo nahimpit paagi sa iya mga buhat,+ 23 kag natuman ang kasulatan nga nagasiling: “Nagtuo si Abraham kay Jehova,* kag bangod sini ginkabig sia nga matarong,”+ kag gintawag sia nga “abyan ni Jehova.”*+
24 Nakita ninyo nga ang isa ka tawo ipahayag nga matarong paagi sa mga buhat kag indi paagi sa pagtuo lamang. 25 Sa amo man nga paagi, indi bala nga si Rahab nga makihilawason ginpahayag man nga matarong paagi sa mga buhat sa tapos niya gin-abiabi ang mga mensahero kag ginpalakat sa lain nga alagyan?+ 26 Sa pagkamatuod, subong nga ang lawas nga wala sing espiritu* patay,+ ang pagtuo nga wala sing mga buhat patay man.+
3 Mga kauturan ko, indi tanan kamo dapat mangin mga manunudlo,* kay nakahibalo kita nga magabaton kita sang mas mabug-at* nga paghukom.+ 2 Kay kita tanan nagakasandad* sing madamong beses.+ Kon ang bisan sin-o wala nagakasandad sa pulong, himpit sia nga tawo, nga makapugong* man sang iya bug-os nga lawas. 3 Kon ginabusalan naton ang kabayo agod magtuman sa aton, makontrol man naton ang bug-os nga lawas sini. 4 Tan-awa man ang mga barko: Bisan pa nga tuman ini kadaku kag ginahuyop sang mamadlos nga hangin, ginakontrol ini sang tuman kagamay nga timon sa bisan diin nga luyag sang timonel.
5 Amo man ang dila, bisan gamay lang ini nga bahin sang lawas, apang nagapabugal gid ini. Tuman kagamay lang nga kalayo ang kinahanglan agod masunog ang daku nga kagulangan! 6 Bueno, ang dila kaangay sang kalayo.+ Sa tanan nga bahin sang aton lawas, ang dila amo ang pinakamalaut, kay ginahigkuan sini ang bug-os nga lawas+ kag ginasunog ang bug-os nga kabuhi sang isa, kag nagalaglag kaangay sang Gehenna.* 7 Kay ang tanan nga sahi sang sapat nga talunon, pispis, reptilya,* kag tinuga sa dagat, ginaanta kag naanta sang mga tawo. 8 Apang, wala sing tawo nga makaanta sa dila. Indi ini makontrol kag makahalalit, kag puno sang makamamatay nga hilo.+ 9 Paagi sini ginadayaw naton si Jehova,* nga aton Amay, apang paagi man sini ginapakamalaut naton ang mga tawo nga nagluntad “sa dagway sang Dios.”+ 10 Halin sa isa lang ka baba nagagua ang pagdayaw kag ang pagpakamalaut.
Mga kauturan ko, indi ini husto.+ 11 Indi bala nga wala nagailig ang tab-ang kag maparat nga tubig sa isa lang ka tuburan? 12 Mga kauturan ko, indi bala nga wala nagapamunga ang kahoy nga higuera sing mga olibo, ukon ang puno sang ubas sing mga igos?*+ Ang maparat nga tubig indi man makahatag sang tab-ang nga tubig.
13 Sin-o ang maalam kag may paghangop sa inyo? Ipakita niya paagi sa iya maayo nga paggawi ang iya mga buhat nga may kalulo nga nagahalin sa kaalam. 14 Apang kon kamo may kahisa+ kag huyog nga makigbais*+ sa inyo tagipusuon, indi kamo magpabugal+ kag magbinutig batok sa kamatuoran. 15 Indi ini ang kaalam nga halin sa langit; dutan-on ini,+ sapatsapaton, kag demonyohanon. 16 Kay kon may kahisa kag huyog nga makigbais,* may yara man kagamo kag tanan nga malaut nga butang.+
17 Apang ang kaalam nga halin sa langit una sa tanan putli,+ dayon mahidaiton,+ makatarunganon,+ handa sa pagtuman, puno sang kaluoy kag maayong mga bunga,+ wala sing ginapasulabi,+ kag indi salimpapaw.+ 18 Dugang pa, ang mga nagapakighidait+ magasab-ug sa mahidaiton nga mga kahimtangan+ kag magaani sang bunga sang pagkamatarong.
4 Ano ang kabangdanan nga nagainaway kag nagabinangig kamo? Indi bala nga bangod ini sa inyo undanon nga mga kailigbon nga nagasumpunganay sa sulod ninyo?*+ 2 Nagahandum kamo, apang wala kamo makatigayon. Nagadumot kamo kag nagapanghamkon, apang wala kamo makaangkon. Padayon kamo nga nagabinangig kag nagainaway.+ Wala kamo makatigayon bangod wala kamo nagapangayo. 3 Sang nagpangayo kamo, wala kamo gihapon makabaton kay malain ang inyo katuyuan. Nagapangayo kamo agod gamiton sa inyo undanon nga mga kailigbon.
4 Mga makihilahion,* wala bala kamo makahibalo nga ang pagpakig-abyan sa kalibutan pagpakig-away sa Dios? Gani, ang bisan sin-o nga luyag mangin abyan sang kalibutan nagahimo sang iya kaugalingon nga kaaway sang Dios.+ 5 Ukon nagahunahuna bala kamo nga wala sing katuyuan ang pagsiling sang kasulatan: “Ang espiritu sa sulod naton padayon nga nagahandum bangod sa kahisa”?+ 6 Apang, mas daku ang wala tupong nga kaayo nga ginahatag Niya. Gani nagasiling ini: “Ginapamatukan sang Dios ang mga matinaastaason,+ apang nagahatag sia sang wala tupong nga kaayo sa mga mapainubuson.”+
7 Gani, magpasakop kamo sa Dios;+ apang pamatuki ang Yawa,+ kag magapalagyo sia sa inyo.+ 8 Magpalapit kamo sa Dios, kag magapalapit sia sa inyo.+ Tinlui ang inyo mga kamot, kamo nga makasasala,+ kag putlia ang inyo tagipusuon,+ kamo nga indi makapamat-od. 9 Magkalisod kamo kag maglalaw kag maghibi.+ Bayluhi sang paglalaw ang inyo pagkadlaw kag sang kasubo ang inyo kalipay. 10 Magpaubos kamo sa atubangan ni Jehova,*+ kag bayawon niya kamo.+
11 Mga kauturan, untati ninyo ang paghambal batok sa isa kag isa.+ Ang bisan sin-o nga nagahambal batok sa isa ka utod ukon nagahukom sa iya utod nagahambal batok sa kasuguan kag nagahukom sa kasuguan. Karon kon ginahukman mo ang kasuguan, indi ikaw isa ka manugtuman sing kasuguan, kundi isa ka hukom. 12 May isa lamang ka Manughatag sing Kasuguan kag Hukom,+ ang isa nga sarang makaluwas kag makalaglag.+ Apang ikaw, sin-o ka nga maghukom sa imo isigkatawo?+
13 Magpamati kamo, kamo nga nagasiling: “Karon nga adlaw ukon buas magalakbay kami padulong sa sini nga siudad kag magatener didto sa sulod sang isa ka tuig, kag maganegosyo kami kag magaginansia,”+ 14 samtang wala kamo makahibalo kon ano ang matabo sa inyo buas.+ Kay kamo isa ka usbong nga nagatuhaw sa malip-ot nga tion kag dayon nagakadula.+ 15 Sa baylo, dapat kamo magsiling: “Kon kabubut-on ni Jehova,*+ magakabuhi kami kag himuon ini ukon ina.” 16 Apang karon nagapabugal kamo kag nagapadayawdayaw. Ina tanan nga pagpabugal malaut. 17 Gani, kon nahibaluan sang isa kon paano himuon ang husto apang wala niya ini ginahimo, nakasala sia.+
5 Mga manggaranon magpamati kamo, maghibi kamo kag magtiyabaw bangod sa kalisdanan nga magaabot sa inyo.+ 2 Ang inyo manggad nadunot kag ang inyo mga bayo gin-ut-ot sang sapatsapat.+ 3 Ang inyo bulawan kag pilak gintuktokan na, kag ang tuktok sini mangin saksi batok sa inyo kag magaubos sang inyo unod. Ang mga gintipon ninyo mangin kaangay sang kalayo sa katapusan nga mga adlaw.+ 4 Ang mga suhol nga gindingot ninyo sa mga mamumugon nga nag-ani sa inyo mga uma padayon nga nagasinggit, kag ang pagpangayo sing bulig sang mga mangangani naglab-ot na sa mga dulunggan ni Jehova* sang mga kasuldadusan.+ 5 Nagkabuhi kamo sing maluho kag nagpatuyang sa undanon nga pagpangalipay sa duta. Ginpatambok ninyo ang inyo tagipusuon tubtob sa adlaw sang pagpamatay.+ 6 Ginpakamalaut ninyo kag ginpatay ang matarong. Wala bala sia nagapamatok sa inyo?
7 Mga kauturan, mangin mapinasensiahon kamo tubtob sa presensia sang Ginuo.+ Ang mangunguma mapinasensiahon nga nagahulat sang hamili nga bunga sang duta, tubtob magtupa ang una nga ulan kag ang ulihi nga ulan.+ 8 Mangin mapinasensiahon man kamo;+ palig-una ang inyo tagipusuon, bangod ang presensia sang Ginuo malapit na.+
9 Mga kauturan, indi kamo magkumod* batok sa isa kag isa agod indi kamo paghukman.+ Ang Hukom nagatindog sa atubangan sang mga puertahan. 10 Mga kauturan, himua ninyo nga huwaran sang pag-antos sing kalautan+ kag pagpailob+ ang mga manalagna, nga naghambal sa ngalan ni Jehova.*+ 11 Ginakabig naton nga malipayon ang mga nagbatas.+ Nabatian ninyo ang pagbatas ni Job+ kag nahibaluan ninyo ang pagpakamaayo nga ginhatag ni Jehova,*+ kag nakita ninyo nga si Jehova* mapinalanggaon gid* kag maluluy-on.+
12 Labaw sa tanan, mga kauturan ko, untati na ninyo ang pagpanumpa nga nagasiling, ‘saksi ko ang langit’ ukon ‘saksi ko ang duta’ ukon ang iban pa nga panumpa. Sa baylo dapat nga ang inyo “Huo” mangin huo kag ang inyo “Indi,” indi,+ agod indi kamo paghukman.
13 May nagaantos bala sang kabudlayan sa inyo? Magpadayon sia sa pagpangamuyo.+ May yara bala malipayon sa inyo? Mag-amba sia sang mga salmo.+ 14 May nagamasakit bala sa inyo? Magtawag sia sang mga gulang+ sang kongregasyon, kag magpangamuyo sila para sa iya, nga nagahaplas sa iya sang lana+ sa ngalan ni Jehova.* 15 Ang pangamuyo nga may pagtuo magaayo sa isa nga nagamasakit,* kag si Jehova* magapabakod sa iya. Kag kon nakahimo sia sang mga sala, patawaron sia.
16 Gani, itu-ad ninyo sing dayag ang inyo mga sala+ sa isa kag isa kag ipangamuyo ninyo ang isa kag isa, agod mag-ayo kamo. Ang pag-ampo sang matarong nga tawo may gamhanan nga epekto.*+ 17 Si Elias tawo man nga may balatyagon kaangay sa aton, apang sang nagpangamuyo sia sing hanuot nga indi mag-ulan, wala mag-ulan sa duta sa sulod sang tatlo ka tuig kag anom ka bulan.+ 18 Kag sang nangamuyo sia liwat, ang langit naghatag sang ulan kag ang duta nagpatubas sing bunga.+
19 Mga kauturan ko, kon may isa sa inyo nga nagtalang halin sa kamatuoran kag may magpapanumbalik sa iya, 20 dapat ninyo mahibaluan nga ang bisan sin-o nga nagapapanumbalik sa makasasala halin sa iya sayop+ nga dalanon magaluwas sa iya* sa kamatayon kag magatabon sang madamo nga sala.+
Ukon “nagapangita sang sayop.”
Tan-awa ang Apendise A5.
Sa literal, “magpabugal.”
Tan-awa ang Apendise A5.
Ukon “ginasiod subong nga daw paagi sa paon.”
Ukon mahimo, “kag ang bugana nga kalainan.”
Ukon “inyo kalag.”
Ukon “iya natural nga nawong.”
Ukon “relihioso.”
Ukon “relihion.”
Ukon “ginsabdong.”
Sa literal, “kasuguan sang kahilwayan.”
Sa literal, “hubo.”
Tan-awa ang Apendise A5.
Tan-awa ang Apendise A5.
Ukon “ginhawa.”
Bangod indi tanan kalipikado subong mga manunudlo sa kongregasyon.
Ukon “estrikto.”
Ukon “makasala.”
Ukon “makarenda.”
Tan-awa ang Glossary.
Ukon “nagakamang nga mga sapat.”
Tan-awa ang Apendise A5.
Bunga sang kahoy nga higuera.
Ukon mahimo, “makagod nga ambisyon.”
Ukon mahimo, “makagod nga ambisyon.”
Sa literal, “sa inyo mga bahin.”
Ukon “Mga indi matutom.”
Tan-awa ang Apendise A5.
Tan-awa ang Apendise A5.
Tan-awa ang Apendise A5.
Ukon “mag-ugayong; magreklamo.” Sa literal, “manghayhay.”
Tan-awa ang Apendise A5.
Tan-awa ang Apendise A5.
Tan-awa ang Apendise A5.
Ukon “tuman ka mainawaon.”
Tan-awa ang Apendise A5.
Ukon mahimo, “ginalapyo.”
Tan-awa ang Apendise A5.
Sa literal, “may puersa kon nagapanghikot ini.”
Ukon “sang iya kalag.”