Ang Nagabaliskad nga Punta sang Pakpak sang Nagalupad nga mga Pispis

KON nagalupad ang isa ka jet plane, nagatuga ini sing nagaipoipo nga hangin sa punta sang iya mga pakpak. Ining nagaipoipo nga hangin nagapahinay sa eroplano, gani makonsumo sa gatong. Ginabalabagan man sini ang nagasunod nga mga eroplano. Amo sini kon ngaa, dapat nga supisyente gid ang antad sang mga eroplano nga nagalupad halin sa isa ka runway agod madula ang nagaipoipo nga hangin.

Nakadiskobre ang mga enhinyero sang eroplano sing paagi agod mabuhinan ini nga mga problema. Ang ila solusyon? Amo ang ginatawag nga winglet, ang sahi sang pakpak sang eroplano nga gin-ilog sa nagabaliskad nga punta sang pakpak sang nagalupad nga mga pispis, subong sang buzzard, agila, kag dugwak.

Binagbinaga: Kon nagalupad ining dalagku nga mga pispis, ang mga kuyos sa punta sang ila pakpak nagatiko paibabaw tubtob halos tindugon na ini. Nagabulig ini agod mabalanse nila ang ila paglupad kag ang kalabaon sang ila pakpak. Nakabulig man ini sa mas maayo nga paglupad. Nakadesinyo ang mga enhinyero sing mga pakpak sang eroplano nga pareho man sini sing desinyo. Gintestingan nila sa sulod sang tanel nga ginpasudlan nila sing mabaskog nga hangin, ang punta sang pakpak sang eroplano nga ginpakurba kag ginpaayon sa huyop sang hangin, kag nakita nila nga napauswag sini ang lupad sang eroplano—sa karon sing tubtob sa 10 porsiento ukon kapin pa. Ang rason? Nabuhinan ang paghinay sang eroplano kay ginabuhinan sini nga sahi sang pakpak ang nagaipoipo nga hangin. Dugang pa, ini nga sahi sang pakpak nagahatag sing buylo agod “mabuhinan ang kinaandan nga paghinay sang eroplano,” siling sang Encyclopedia of Flight.

Gani, bangod sang winglet, mas malayo ang malupad sang mga eroplano, mas mabug-at ang makarga nila, kag mas malip-ot ang ila pakpak nga nagapadasig man sang paghugpa kag paglupad kag makinot pa sa gatong. Halimbawa, sang 2010, ang mga kompanya sang eroplano “nakakinot sing 7,600 milyones ka litro sang gatong para sa jet sa bug-os nga kalibutan” kag nabuhinan man sing daku gid ang mahigko nga aso nga nagagua sa eroplano, suno sa balita halin sa NASA.

Ano sa banta mo? Resulta bala sang ebolusyon ang nagabaliskad nga punta sang pakpak sang nagalupad nga mga pispis? Ukon gindesinyo ini?