Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa

◼ Nagapakita bala si apostol Pablo sing etniko nga pagkamaynadampigan sa pag-ugyon sa tingob nga pagmulay sa mga taga-Creta?

Wala, si Pablo wala nagapadala sa batasan nga nagalakip sa tanan nga pagyaguta sa mga tawo nga tuhay sing etniko ukon pungsodnon nga ginhalinan.

Ining pamangkot nag-utwas gikan sa komento sa sulat ni Pablo kay disipulo Tito. Ginbilin sia ni Pablo sa daku nga isla sang Creta sa Mediteraneo agod nga “makaayo [niya] ang may sayop kag magtangdo [sia] sing mga tigulang sa tagsa ka siudad.” Ginbalay ni Pablo ang pila ka kalipikasyon para sa mga gulang sa kongregasyon apang naglaygay kay Tito: “Kay may madamo nga balingag nga tawo, mga palahambal sang walay pulos, kag mga madaya, labi na gid sila nga sa sirkunsisyon. Sila pagpahipuson, sanglit ginatublag nila ang bug-os nga panimalay.”​—⁠Tito 1:​5, 10, 11.

Si Pablo nagpadayon sa bersikulo 12: “Ang isa sa ila, isa ka manalagna nga ila kaugalingon, nagsiling: ‘Ang mga taga-Creta butigon sing dalayon, mga sapat nga malaut, mga mahakug nga matamad.’ ” Sa bersikulo 13, sia nagdugang: “Ining panaksi matuod. Busa sabdonga sila sing matigdas, agod nga magmaayo sila sa pagtuo.”

Ginsunod sa gilayon sang madamong manugbadbad sang Biblia ang komento ni Pablo nga “ining panaksi matuod” pagkatapos sang ginbalikwat niya gikan sa taga-Creta nga manalagna. Ang iban nagasugod sing isa ka bag-o nga parapo sa bersikulo 13.⁠a Sa duha ka hitabo, sa ano nagaugyon si Pablo?

Wala gid sia nagaugyon sa nagalakip sa tanan nga pagyaguta sa rasa ukon etniko batok sa mga taga-Creta. Makasiguro kita sa sina, kay nakahibalo si Pablo nga sa Creta may maayong mga Cristiano nga ginkahamut-an kag ginhaplasan sang Dios sang Iya balaan nga espiritu. (Binuhatan 2:​5, 11, 33) May yara madamong debotado nga mga Cristiano sa mga kongregasyon “sa tagsa ka siudad.” Bisan pa ang mga Cristiano indi himpit nga katawhan, makasiguro kita nga indi sila mga butigon kag mahakug nga matamad; kay kuntani wala nila matigayon sing padayon ang kahamuot ni Jehova. (Filipos 3:​18, 19; Bugna 21:8) Kag subong sang makita naton karon sa tanan nga mga pungsod, mahimo nga may bunayag sing tagipusuon nga katawhan sa Creta nga nagkasubo sa manubo nga mga talaksan sa moral sa palibot nila kag handa sa pagpamati sa Cristianong mensahe.​—⁠Ezequiel 9:​4; ipaanggid ang Binuhatan 13:⁠48.

Sa pihak nga bahin, may mga tawo man sa Creta nga wala sing mataas nga mga talaksan sa moral. Nakita ni Pablo nga nagakaigo ibalikwat ang mga tinaga nga ayhan naghalin kay Epimenides, isa ka taga-Creta nga manugbinalaybay (manalagna ukon humalambal) sang ikaanum nga siglo B.⁠C.⁠E. Apang nagaugyon si Pablo sa sina nga paglaragway subong naaplikar sa isa ka partikular nga bahin sang populasyon sang Creta.

May ‘mga palahambal sang walay pulos kag mga madaya’ nga nagapakig-angot sa matutom nga mga Cristiano kag nagapanikasog sa ‘pagtublag sa bug-os nga panimalay.’ Inang malaut nga mga madaya nagakabagay gid sa paglaragway nga “butigon sing dalayon, mga sapat nga malaut,” nga matuod man sa katawhan nga subong sina bisan diin. (2 Timoteo 3:​6, 13) Dugang pa, kinahanglan nga ‘sabdungon sing matigdas’ ang yara na sa kongregasyon nga nadaya sa pagsunod sa sinang mga buhat. Busa ang nakabenepisyo gikan sa pagsabdong mabuligan nga mangin huwaran sa maayong mga buhat kag “putling halambalanon nga indi mabadlong.”​—⁠Tito 2:​6-8.

Dapat kita tanan maghalong sa sini. Ang etniko ukon pungsodnon nga pagkamaynadampigan mahimo nga lapnag sa palibot naton. (Ipaanggid ang Juan 7:​47-52.) Mahimo nga mabatian naton ang mga kaingod, mga kabutho, ukon mga masigkatrabaho nga nagakomento sing malain nahanungod sa iban nga tawo, subong sang, ‘A, inang mga taga-aminhan indi sila tanan mainabyanon kag wala sila sing balatyagon’; ‘Ti, nakahibalo naman kamo kon daw ano ka bugalon inang mga taga-bagatnan’; ukon, ‘Makatalagam saligan ang mga tawo gikan sa pihak nga dulunan.’

Dapat kita manikasog nga likawan ang pagpadala sa masangkad nga paglaragway nga ayhan indi matuod ukon sobra na katama. Ang iban mahimo nga mas mainabyanon kag palahambal, ang iban mas mahipos ukon mahinay sa pagpakig-abyan sa mga estranghero. Apang, dapat naton dumdumon nga ang iban sang aton Cristianong mga kauturan walay duhaduha nga yara sa tunga sang mga katawhan sinang etniko nga grupo ukon nasyonalidad, subong man ang madamo pa nga iban nga wala pa mangin matuod nga mga Cristiano apang may dalayawon nga mga kinaiya kag nga ginagutom sa pagkamatarong.

Ginpadaku ni apostol Pedro ang kamatuoran nga “ang Dios walay ginapasulabi sa mga tawo, apang sa tagsa ka pungsod ang nagakahadlok sa iya kag nagahimo sang katarungan kalahamut-an sa iya.” (Binuhatan 10:​34, 35) Makasiguro gid kita nga ugyon sa sina si Pablo, nagapakita sina man nga panimuot sa iya mga sinulatan kag hambal. Gani dapat nga amo man kita.

[Footnote]