‘Mga Tanda Gikan sa Langit’—Dapat Bala Ikasubo?
ANG pinamulong sa hitaas ginhambal sang nagligad nga tuig sang presidente sang International Academy of Astronautics. Ang mga hinganiban sa kahawaan indi lamang isa ka hambal. Ang isa sang mga superpower nagmadinalag-on na sa pagtesting sing isa ka hinganiban nga batok sa satelayt.
Sa isa ka pamulongpulong sang Marso 23, 1983, ang presidente sang Estados Unidos nagbuko sa paggamit sing mga hinganiban nga napasad sa kahawaan subong isa ka paagi sang depensa. Ini magakinahanglan sang pagbutang sing pila ka satelayt sa orbit—mga satelayt nga may ikasarang sa pagmutik sang mga misil sang kaaway kag sa paglaglag sa ila. Opisyal nga gintawag subong Strategic Defense Initiative, ang plano ginhayoan nga Star Wars.
Ang isa ka sientipiko nga balasahon nagalaragway sini subong “isa ka daku nga paglaum para sa palaabuton,” isa nga “nagabuhin sang makapulunaw nga peligro sang mga hinganiban nuklear.” Ang isa pa, ang balasahon nga Nature, nagsiling: “Dugang pa nga naglubog ang mga kahigayunan nga mabuhinan ang kadamuon sang mga hinganiban nuklear bangod sang star wars nga sistema; kon ang imo kaaway may taming nagakinahanglan ikaw sing dugang pa nga mga bangkaw.” Sing kaanggid, ginlaragway sang isa ka artikulo sa Scientific American “ang hinali nga pagluya sang kalig-onan sa bug-os nga globo” nga ginpahanabo sang dag-on nuklear kag nagpahangop nga kon “ang isa ka wala sing pagpugong nga paindisanay sa mga hinganiban sa kahawaan” magsunod, dugang pa nga buhinan sini ang “nibel sang kalig-onan.”
Ang Masubo nga mga Palaabuton Gintagna
Ang pagkawalay kalig-onan nga ginaeksperiensiahan sang aton kaliwatan gintagna sa Biblia sang magsiling ini nga ang mga tawo “nagakapunaw sa kahadlok kag sa kalangkag sa magaabot sa napuy-an nga duta; kay ang mga kagamhanan sang mga langit uyugon.” (Lucas 21:26) Madamu nga mga butang ang nagahimu sa mga tawo nga ‘mapunaw sa kahadlok’ tuhoy sa palaabuton sang duta.
Halimbawa, ang isa ka grupo sang lima ka sientipiko nagsulat kasan-o lang tuhoy sa tema “Ang mga Epekto sa Klima sang Inaway Nuklear” kag nagsiling: “Ang mga natukiban kasan-o lang sang amon grupo, nga ginpalig-on sang mga sientipiko sa Europa, sa E.U. kag sa U.S.S.R., nagapahangop nga ang madugay nga mga epekto sa klima sang isa ka daku nga inaway nuklear mahimu nga grabe kag mas may madugay nga epekto sang sa ginabanta. Pagkatapos sina nga sahi sang inaway ang daku nga bahin sang duta magadulom, ang temperatura magatugnaw sing indi normal, matabo ang mabaskog nga mga unos, makahililo nga aso kag wala untat nga pagkahulog sang mga radyoaktibo nga mga butang . . . bisan sa mga duog nga malayo sa inaway ang mga makalampuwas didto mabutang sa katalagman bangod sa gutom . . . kag sa iban pa malain nga resulta.—Scientific American, Agosto 1984.
Ang bug-os globo nga epekto sang inaway nuklear kinaandan nga ginatawag nuklear nga tigtulugnaw. Sing indi makapakibot, bisan ang mga tawo sa nabagatnan nga hemisperio ginahadlokan bisan pa malayo sila sa teritoryo sang mga superpower. Sa isa ka editoryal nga natig-ulohan “Armageddon,” ang Medical Journal sang Bagatnan nga Aprika nagsiling: “Ang tanan nga iban pa nga katalagman sa lawas sang tawo wala sa kamalingkingan kon ipaanggid sa epekto sang matuod gid nga posibilidad sang inaway nuklear sa bug-os nga globo. . . . Mas masangkad sa isa ka limitado nga pagbalosay sing mga hinganiban nuklear, ang medikal nga serbisyo nga aton karon nahibaloan indi na magaluntad. . . . Sa karon, daku ang ihibalo sang publiko tuhoy sa mga katalagman sang isa ka kalaglagan nuklear.”
Ang masubo nga mga paglaum nga basi matabo ang tigdamu nga kalaglagan indi lamang bangod sa peligro sang inaway nuklear. Ang kinaugali nga mga kapahamakan kosmiko, nga may lainlain nga porma, masami nga amo ang topiko sa mga libro kag mga magasin. Ang palaabuton nga basi makabunggo sa duta ang isa ka daku nga butang amo ang tema sang isa ka suspense nga pelikula kasan-o lang nga Meteor. Sining karon gid lang, ang isa ka pamantalaan sa Aprika nagpamangkot: “Daw ano ka sigurado ang kabuhi sang tawo gikan sa kalaglagan nga tugahon sang nagtalang nga mga asteroids ukon mga kometa?” Kag ang kalaglagan sang duta paagi sa paglupok sang isa ka daku nga bituon, nga magapaulan sing lakas nga radyasion sa aton duta, ginhatag man subong isa ka posibilidad.
Dapat bala ikaw masuboan bangod sinang mga ispikulasyon? Kag kamusta naman ang matuod nga katalagman sa inaway nuklear kag sa epekto sini? May yara bala sadsaran sa pagpati nga ang duta kag ang tawhanon nga kabuhi maluwas?
Mga Rason sa Paglaum
Ang mga tagna tuhoy sa tigdamu nga pagkalaglag masami nga napasad sa pagpati nga kon may yara man Manunuga, wala sia sing ikasarang sa pagtipig sa iya uniberso. Apang malig-on bala ina nga pangatarungan? Tuhoy sa ikasarang sang Labing Gamhanan nga Dios, ang salmista sang Biblia gin-inspirar sa pagsulat: “Dayawa ninyo sia, adlaw kag bulan. Dayawa sia, kamo tanan nga bituon sang kapawa. Dayawa sia, kamo kalangitan sang kalangitan . . . Kay nagsugo sia kag natuga sila. Kag ginatipigan niya sila nga magpabilin tubtob sa walay katubtuban, tubtob sa tion nga wala sing latid. Naghimu sia sing mando, kag indi ini magtaliwan.”—Salmo 148:3-6
Apang, mahimu nga magapalibog ikaw, ‘Ano nga pasalig ang ginahatag sang Biblia nga ang duta man, magapabilin tubtob sa walay katubtuban?’ Talupangda: “Iya [Dios] ginpasad ang duta sa iya malig-on nga mga sadsaran; indi ini mationg tubtob sa tion nga wala sing latid, ukon tubtob sa walay katubtuban.” (Salmo 104:5) Gani ang saad sang Dios amo: “Ang mga mahagop magapanubli sang duta, kag makasapo sila sing bug-os nga kalipay sa kabuganaan sang paghidait. Ang mga matarong magapanag-iya sang duta, kag magapuyo dira tubtob sa walay katubtuban.” (Salmo 37:11, 29) Sa kamatuoran, nagbalikwat si Jesucristo gikan sa Salmo 37, paagi sa amo iya ginpakita nga sia malig-on nga nagpati sa walay katapusan nga palaabuton para sa tawo sa duta.—Mateo 5:5.
Gintagna ni Jesus bisan gani ang kaliwatan nga makakita sang katumanan sang mga saad sang Dios. Upod sa pagtagna sang ‘daku nga mga tanda sa langit,’ sia nagsiling nga ang mga kakulang sing kalan-on, mga pesti, mga linog, pagkamalinapason, kag ang iban pa nga mga kalamidad mangin bahin sang katapusan nga mga adlaw sining sistema sang mga butang. (Lucas 21:10, 11; Mateo 24:6-12) Sa pagkamatuod dapat ini ikasubo, mahimu nga ihinakop sang isa. Apang pamatii si Jesus: “Kon ining mga butang magsugod sa pagkahanabo,” siling niya, “maghangad kamo kag bayawa ang inyo mga ulo, kay ang pagtubos sa inyo nagapalapit. . . . Kon makita ninyo nga nagakahanabo ining mga butang, makilala ninyo nga malapit na ang ginharian sang Dios.”—Lucas 21:28-31.
Ngaa subong sini ka malaumon? Bangod nahibaloan ni Jesus nga indi kinahanglan nga ang iya matuod nga mga sumulunod mag-ambit sa kabilogan nga pagbatyag sing ‘kahadlok kag pagkalangkag sa mga magaabot sa napuy-an nga duta.’ (Lucas 21:26) Sa baylo, sila masinaligon nga makabayaw sang ila mga ulo kay ang pagtubos gikan sa tanan nga mga katalagman sang kalamidad malapit na. Ina nga pagtubos indi gid mag-abot paagi sa hinimu-sang-tawo nga politikal nga pangulohan. Kundi magaabot ini paagi sa pagpahilabot sang “ginharian sang Dios.” Amo kon ngaa gintudloan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga mangamuyo: “Amay namon sa mga langit, pakabalaanon ang imo ngalan. Magkari ang imo ginharian. Paghimuon ang imo kabubut-on, subong sang sa langit, amo man sa duta.”—Mateo 6:9, 10.
Apang mahimu magapalibog ikaw: ‘San-o magaabot ining ginsaad nga pagtubos?’ Tuhoy sa kaliwatan nga makakita sang ‘daku nga mga tanda sa langit,’ si Jesus nagsiling: “Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, Indi magataliwan ining kaliwatan tubtob nga ang tanan matabo.” Busa, ang iban sang kaliwatan sang 1914 nga nakasaksi sadtong “mga tanda” mangin buhi pa kon ang Ginharian sang Dios bug-os nga magakontrol sang mga butang sa duta.—Lucas 21:32.
Lakip Ayhan Ikaw sa mga Makalampuwas?
Mahimu ikaw maluwas sa sining dag-on sang kahadlok bangod si Jesus nagsiling: “Magbantay kamo, sa tanan nga tion nagaampo nga kabay nga magmadinalag-on kamo sa pagpalagyo sa sining tanan nga butang nga mahanabo, kag sa pagtindog sa atubangan sang Anak sang tawo.” (Lucas 21:36) Huo, mahimu ikaw “magmadinalag-on sa pagpalagyo.” Apang paano?
Una, kinahanglan nga makatigayon ikaw sing ihibalo tuhoy sa kabubut-on kag katuyoan sang Dios. Kinahanglan sini ang serioso nga pagbasa kag pagtuon sing Biblia. Dalayawon nga mga pagpakamaayo ang magaresulta, kay si Jesus nagsiling: “Malipayon yadtong mahunahunaon sang ila espirituwal nga kinahanglanon.” Kon imo hunahunaon ini, ano pa ang daku nga kabangdanan sang kalipay sang sa masaligan nga paglaum sing walay katapusan nga kabuhi? Si Jesus nagsiling sa pangamuyo sa Dios: “Ini nagakahulugan sing kabuhi nga walay katapusan, ang ila pagkuha sing ihibalo tuhoy sa imo, ang lamang matuod nga Dios, kag tuhoy sa isa nga imo ginpadala, si Jesucristo.”—Mateo 5:3; Juan 17:3.
Apang ang ihibalo sa Biblia indi tuman na para sa isa agod maluwas sia sa sining dag-on sang kahadlok. Si Jesus nagsiling: “Malipayon yadtong nakapamati sang pulong sang Dios kag nagatuman sini!” Huo, kinahanglanon ang pagtuman, ukon ang pagkabuhi nahisuno sa Pulong sang Dios. Kon sa aton pa, dapat kita magpadayon sa paghimu sang kabubut-on sang Dios. Ang Biblia nagasaad: “Sia nga nagahimu sang kabubut-on sang Dios magapabilin tubtob sa walay katubtuban.”—Lucas 11:28; 1 Juan 2:17.
Ang mga manugpanagtag sini nga magasin malipay sa pagbulig sa imo. Malipay sila sa pagpakita sa imo kon paano ikaw makatuon sing Biblia sa imo kaugalingon nga puluy-an. Ang makahatag-kabuhi nga ihibalo nga matigayon makaresulta sa imo pagtigayon sing kabuhi nga walay katapusan sa Paraiso sa duta. (Salmo 37:29) Sa pagkamatuod, may yara sadsaran sa pagtamod sa palaabuton nga may paglaum.
[Retrato sa pahina 6]
Ano ang imo palaabuton—Isa ka nasunog nga duta? Ukon isa ka paraiso?
[Retrato sa pahina 8]
Si Jesus nagtudlo nga ‘ang mahagop magapanubli sang duta’