Mga Pispis nga Kanaryo Subong “Gas Detector”
MADAMO nga minero sang karbon ang napatay bangod sa paghilo sang carbon monoxide sa tion sang sunog sa idalom sang duta sa tapos sang mga paglupok. Kinahanglanon ang masaligan nga detector ukon palatandaan sining makamamatay nga gas. Ang diutay nga mga sapat subong sang mga pispis kag mga ilaga mas sensitibo sa carbon monoxide nga hilo sang sa mga tawo. Kon ang atmospera malaktan sing carbon monoxide, madali sila malipong sang sa mga tawo, sa amo nagahatag sing sampat nga paandam sa katalagman.
Sang 1911 may sugo nga ginpatuman sa Britanya nga nagaobligar sa tagsa ka minahan sang karbon nga magkuha sing duha ka pispis nga finch ukon ilaga nga sarang madala sa idalom sang duta sang mga manugtabang kon matabo ang sunog. Apang ang mga ilaga nagakatulugan kon kaisa sa salog sang ila hawla, kag indi masiling sang minero kon bala ang sapat nagakatulog lamang ukon naapektuhan na sang makamamatay nga gas. Sa pihak nga bahin, ang mga pispis nga finch nagapabilin sa ila ginahulunan bisan pa nagakatulog. Apang kon madaug sila sang makahililo nga gas, nagakahulog sila gikan sa ila ginahulunan, sa amo nagahatag sing kinahanglanon nga paandam sa minero. Mahimo magtigana sing diutay nga botelya sang oksiheno agod makaginhawa liwat ang naapektuhan nga pispis.
Ang laragway sa sini nga pahina nagapakita sang mga pispis nga gingamit sa Sengheydd, Wales, sang mga 1913, sa tapos sang paglupok kag sunog nga nagpatay sing 440 ka tawo.
Apang, sa madamo nga minahan karon, ang mga pispis nga finch kag kanaryo ginabuslan sang kemikal kag elektroniko nga mga kasangkapan, kag ang iban nga mga minero ginatugutan sa paghatag sing bag-o nga mga puluy-an para sa wala sing trabaho nga mga pispis. May mga paris gihapon sang kanaryo ukon finch nga ginahuptan sa pila ka Britaniko nga minahan subong gas detector.