Kon Paano Ako Ginpabag-o sang Kamatuoran Gikan sa Pagkakriminal Padulong sa Pagkacristiano
NAGDAKU ako sa isa ka diutay nga banwa sa Maine. Daw pirme lang ako nagahimo sing diutay nga katontohan. Kon madakpan gani ako sang akon amay sa sini, ginabakol ako. Masubo ako kon kaisa, labi na sang mapatay si dad—napatay sia sang akon ika-11 nga kaadlawan.
Sang magsaylo ako sa mas daku nga banwa, nadalahig ako indi sa diutay lamang nga mga sala, kundi sa kapin ka serioso nga mga butang subong sang pagpangawti subong man pagpamungkal kag pagpangawat. Ginbungkal ko ang isa ka balaligyaan agod lamang tan-awon kon masarangan ko. Indi gid man madamo ang ginakawat ko. Kay daw luyagluyag man lang ang sa akon. Kon balikdon ko ini karon, sa banta ko ang kabangdanan sini amo ang sobra nga pagtan-aw sing TV—daw mahuyugon ako sa masingki nga mga palaguwaon.
Amat-amat nga naglain ang mga krimen nga ginahimo ko. Sa dugang nga wala ako masiluti sa sini, dugang pa nga nangin makahason ako. Nian nadakpan ako. Ang edad ko sadto 15 ukon 16 anyos, kag “nagapamalaklon” ako sa sulod sang supermarket sa alas dos sang kaagahon—indi nagakaigo nga oras para sa sina. Bangod bata pa ako, ginbutang ako sa probation sa sulod sang anom ka bulan. Wala ako manuto sa sining eksperiensia; nagpadayon ang akon pagpangawat sing diutay nga mga butang.
Paglab-ot ko sa edad nga 21, indi na diutay ang ginakawat ko. Isa ka gab-i ang akon karera sa krimen nagdangat sa pagpatay. Sa tapos ko makawatan ang kombinasyon nga hardware nga balaligyaan kag balaligyaan sing bahog, ginkarga ko ang akon kinawatan sa likod sang isa sang ila trak, ginpaandar ko ini paagi sa pagsugponsugpon sang mga alambre, kag nagpalagyo. Samtang nagapaguwa ako sa gawang, ginahunahuna ko ang daku nga butang nga nahimo ko. Yadto nga balaligyaan makapila na ginkawatan, kag ginhimo na ini sang tag-iya nga isa ka kuta. Wala sing bisan sin-o nga makasulod liwat sa sadto nga duog. Apang nahimo ko ini! Maayo gid ako!
Apang wala ini magdugay. Naaberiya ang trak, gani ginbiyaan ko ini kag nagkadto sa isa ka balay agod mangita sing iban nga salakyan. Nakita ako sang tag-iya sang balay nga nagapanghulonghulong kag ginpahog niya ako nga matawag sia sing polis. Indi ko masarangan nga pakarihon sila, kay bag-o ko lang makawatan ang balaligyaan. Nagsalasala ako, gingabot ko ang akon pusil, kag gintiro sia. Ang komprontasyon natapos nga sia napatay ko kag naglaaslaas ako.
Kadalagku sang mga balhas ko. Nahadlok gid ako. Daw nadula ang igbalatyag ko. Nagkadto ako anay sa Augusta, ginhulog ko didto sa kalog ang kinawat ko nga awto, kag nagtabok ako sa taytay nga nagalakat. Nagtulok ako sa tubig sa ubos. ‘Malumpat bala ako?’ hunahuna ko. Sa sulod sang mga adlaw nga nagsunod makapila nagsulod sa akon hunahuna nga mahikog ako, apang indi ko mahimo ini. Gani naglaaslaas ako sa duha ka tuig.
Sang ulihi nagsakay ako sa bus padulong sa Boston. Sini nga tion nag-untat na ang mga polis sa pagpangita sa akon, apang nahadlok gihapon ako. Sa bus, kon may magsakay nga mga tawo nga nakauniporme, nagasalasala ako. Sini nga tion nahaboy ko na ang akon pusil. Sa tapos ko mapatay yadtong tawo, indi ko na luyag nga huptan ini. Didto sa Boston, kon adlaw nagadayandayan ako kag kon gab-i nagatulog ako sa basurahan ukon sa konstruksion. Ang diutay nga kuwarta ko madali nga naubos sa pagkaon. Nagpangawti ako liwat sing makaisa ukon makaduha, apang luyag ko na untatan ini. Ang makahason nga espiritu, ang kakunyag, ang hangkat sa pagpangawat nga indi masilutan—wala na ini tanan karon.
Nakakita ako sing trabaho, kag nag-arkila ako sing diutay nga kuwarto, nga nagagamit sing alyas, kag pirme ako ginanerbios sa kada tion nga makakita ako sing polis. Kon may makita ako nga polis nga nagapadulong, nagalikaw ako. Nagahalong gid ako, nga indi magsala sa pagtabok, kay nahadlok ako dakpon. Amo sina ang natabo sa akon, sang una isa ka kawatan bangod sa kakunyag lamang, karon isa ka madamo sing sala nga laaslaas.
May diutay ako nga libro sang mga hulubaton, kag kon kaisa ginabasa ko ini. Nian nadumduman ko ang tulun-an nga Hulubaton sa Biblia. Nagbakal ako sing Biblia kag ginbasa ko ini. Indi ko mahangpan kon ngaa ginhimo ko ini. Indi kami relihioso nga pamilya. Sang 13 anyos ako, ang akon iloy nagatambong sa pila ka miiting sa Kingdom Hall sang mga Saksi ni Jehova. Wala ko maluyagi ini, kag wala man magpadayon ang akon iloy.
Bisan sini nga tion, sa pagbasa ko sing Biblia, wala ako nagahunahuna nga masulod ako sa isa ka relihion. Apang natak-an na ako sa paglaaslaas, nga pirme lang nagabalikid, kon bala may awtoridad nga nagahulat sa masunod nga pamusod agod dakpon ako. Daw may ginapangita ako sa akon kaugalingon, apang indi ko mahangpan kon ano yadto.
May nabasa ako nga mga butang nga nagpainteres sa akon. Luyag ko mahangpan ini. Madamo nga pamangkot ang nagasulod sa akon hunahuna kag indi ko mahibal-an kon sa diin ako makadto agod mangayo sing sabat. Sa banta ko bangod ang akon iloy nagatambong anay sa Kingdom Hall sang mga Saksi ni Jehova, namat-od ako nga magkadto didto. Ginanerbios ako sa sini. Wala ako makapat-od kon paano nila ako batunon, apang nagkadto ako. Gin-abiabi ako sing mainit. Madamo ang nag-abiabi sa akon; ang isa ka Saksi nagsugod sa pagtuon sing Biblia upod sa akon.
Pagligad sang mga binulan, nabanhaw ang akon konsiensia. Sa dugang nga pagtuon ko, dugang pa nga naghunahuna ako, ‘Indi mahimo nga magpadayon ako sing subong sini. Dapat may himuon ako. Untatan ko ang pagtuon sing Biblia ukon maampo ako.’ Wala madugay narealisar ko nga indi ko mauntatan ang akon pagtuon sing Biblia, apang nahadlok ako sa pag-ampo. Indi ko luyag ina. Indi ko luyag mabilanggo.
Amo yadto ang pinakamabudlay nga desisyon nga himuon ko, apang nahimo ko. Sa edad nga 24 anyos, nagkadto ako sa isa sang mga gulang sa kongregasyon, si Willard Stargell. Ginsugiran ko sia nga nakapatay ako sing tawo kag luyag ko mag-ampo.
“Sigurado ka bala nga amo gid sina ang luyag mo himuon?” pamangkot niya.
“Sigurado ako.”
“Buligan ko ikaw sa masarangan ko. Luyag mo bala nga updan ko ikaw sa estasyonan sang polis?”
“Huo.”
“Ti, may sirkito nga asambleya sang mga Saksi ni Jehova sini nga talipuspusan sang semana,” pahanumdom niya sa akon. “Matambong kita anay, kag dayon makadto kita sa estasyonan sang polis sa Lunes sang aga.”
Naluyagan ko yadto nga ideya. Luyag ko magtambong sa asambleya, apang nahadlok man ako sa pagpamensar nga magkadto sa estasyonan sang polis. Ginbaton ko dayon ang kahigayunan nga paisulon ini. Gani nag-upod ako sa iya sa asambleya kag nalipay gid ako sa sini. Pag-abot sang Lunes sang aga, nagkadto kami sa estasyonan sang polis, kag nag-ampo ako.
Indi makapati ang polisiya. Indi madamo ang nagaampo sang ila kaugalingon—labi na kon nakapatay! Gintawgan niya ang polisiya sa Bangor, Maine, agod pat-uron. Pagligad sang isa ka adlaw kag tunga, ginbukot ako sa bilangguan sa Bangor. Sang masunod nga adlaw ginduaw ako sang isa ka lokal nga Saksi. Sang ginhiwat ang kasaba, nagkadto si Stargell sa Maine agod mangin saksi para sa akon. Gintu-ad ko didto nga nangawat ako kag nakapatay; ang ulong-dinalan nga nagapahibalo sang resulta naglaragway sa akon subong “Kalmado Samtang Ginapamatbatan Sia sang Hukom sing Tubtob Kabuhi.” Pagligad sang isa ka bulan nagdangat ako sa bilangguan sang estado sang Maine, nga may pamatbat nga 15 ka tuig tubtob kabuhi. Ginduaw man ako didto sang mga Saksi.
Lainlain ang reaksion sa akon sang mga bilanggo. Ginyaguta nila ako bangod ‘buangbuang ako nga nag-ampo ako,’ labi na nga nag-untat na ang polisiya sa pagpangita sa akon. Sang mahibal-an nila nga ginhimo ko ini bangod nagatuon ako sing Biblia, ginyamuhat nila ako, nga ginatawag ako nga ‘karnero sa tunga sang mga lobo.’ Ang ila pag-abuso pirme sa hambal lamang, indi pisikal. Sa masami, nagapain ako sa mga bilanggo.
Ang kamatuoran nangin pangamlig para sa akon. Sang ulihi narealisar nila nga ‘ining tawo isa sang mga Saksi ni Jehova. Wala sia sing nadampigan. Indi sia magbuylog sa bisan ano nga gamo sa sulod.’ Subong man, nahibaluan nila nga indi sila dapat magbaligya sa akon sing droga ukon hayluhon ako nga mangawat para sa ila. Narealisar man sang mga opisyales sang administrasyon nga indi ko paglapason ang kasuguan. Gintipigan ko ang akon rekord nga wala sing mantsa kag ginhatagan ako sing kapin nga kahilwayan.
Isa ka bes sa sulod sining panahon, nakuha ang akon igtalupangod gikan sa pagtuon sang kamatuoran sang Biblia. Indi buot silingon nga ginhungod ko nga utdon ini. Napaslawan ako sa pagsunod sa Hebreo 2:1, nga sa diin ginapaandaman kita nga indi kita “magpaanod.” Apang, ginhimo ko ini. Bisan sa bilangguan, ang materyalismo sarang makasiod sa imo! Nagbukas ang kahigayunan nga sarang ako makahimo sing mga butang agod ipasundayag sa showroom sang bilangguan. Ginabakal sang mga bisita ining mga butang, kag ang daku nga bahin sang kuwarta nagakadto sa mga bilanggo nga naghimo sini. Gani nawili ako sa pagpangita sing kuwarta, kag naapektohan ang akon personal nga pagtuon.
Nian nagpamensar ako sa akon kaugalingon: ‘Ngaa nag-ampo ka? Ngaa nagbalik ka kag nagsulod sa bilangguan? Kag karon biyaan mo ang imo pagtuon sa Biblia? Indi ina makatarunganon! Maayo nga wala ka na lang mag-ampo.’ Ang bahin sang akon problema amo nga nabudlayan ako sa pagpati nga ginpatawad gid ako ni Jehova bangod nakapatay ako sing tawo. Ang isa sang mga guwardia isa ka Saksi, kag nakita niya nga masubo ako bangod sini. Gani gin-asoy niya sa akon ang pila sang mga butang nga iya nahimo samtang nagaalagad sia sa Vietnam antes sia mangin Saksi.
“Paano ka mangin tuhay?” pamangkot niya. “Tan-awa ang kabuhi sang tanan nga sibilyan nga salabton ko. Sang ginsalakay sang akon grupo ang mga minuro sang mga taga-Vietnam, ginpaarakan namon ang madamo nga tawo, ang kalabanan sa ila inosente nga mga babayi kag kabataan. Sa banta mo ayhan wala ako ginatublag sina karon? Indi ko ini malipatan! Apang nagapati ako nga si Jehova, ang Dios sang walay latid nga kaluoy, nakapatawad sa akon. Ang imo ginhimo wala pa sa kamalingkingan sa ginhimo ko. Isa ka tawo lang ang napatay mo; ako akon wala makahibalo kon pila ang napatay ko!”
Amo yadto ang kinahanglanon ko. Bangod sini nagpamensar ako, nga ginabinagbinag ang kaluoy kag pagpatawad ni Jehova sa mga nagahinulsol gid. Gani sang ulihi gin-untatan ko ang akon materyalisko nga trabaho kag nagbalik ako sa akon iskedyol sa pagtuon sing Biblia. Kag amo sini kutob sadto.
Sang ulihi, ginhiwat ang pagtuon sa Biblia upod sa akon kada semana, kag makaisa kada bulan ginatugutan ako sa pagguwa upod sa mga Saksi agod magtambong sa mga asambleya. Isa ka tion, nagatuon ako sing Biblia upod sa pila ka bilanggo. Ginasaligan kami sing kapin kag ginahatagan sing kapin nga mga pribilehiyo. Nahibaluan sang mga opisyales nga indi na kinahanglan nga bantayan nila kami. Sang isa ka bes gintugutan kami sa pagduaw sa mga selda agod managtag sing mga tract, upod ang imbitasyon sa slide show sang mga Saksi ni Jehova. Kapin sa 20 ang nagtambong.
Si Jehova, ang espirituwal nga pagkaon paagi sa iya organisasyon, kag ang mahigugmaon nga bulig sang matutom nga kauturan amo ang nagsakdag sa akon. Samtang sa bilangguan ako nakabaton ako sing madamo nga makapalig-on nga mga kard kag mga sulat gikan sa mga Saksi, kag isa ini ka espirituwal nga bulong nga nagpapagsik sang akon panimuot. Ini tanan nagdul-ong sa akon pagpabawtismo paagi sa pagpatugmaw sa tubig sang 1983 agod simbulohan ang akon dedikasyon sa paghimo sang kabubut-on ni Jehova—pagligad sang pito ka tuig sa guardiado gid nga bilangguan sang estado sang Maine.
Duha ka tuig sang ulihi, pagligad sang siam ka tuig sa guardiado gid nga bilangguan, ginsaylo ako sa indi tanto ka estrikto nga bilangguan nga malapit lang. Pagligad sang isa ka tuig kag tunga, ginsaylo ako sa pasilidad sa Bangor. Didto ang mga bilanggo ginapadala sa guwa agod magtrabaho sa mga proyekto, kag nagabalik sa pasilidad sa hapon. Anom ka bulan sang ulihi ginhiwat ang nahauna nga kasaba para sa akon parola. Wala gid sing isa sa mga guardia ukon mga bilanggo ang naghunahuna nga makaguwa ako. “Wala sing bisan sin-o ang makatigayon sini sa nahauna nga tion,” siling nila. “Wala gid!”
Apang nakaguwa ako. Matuod, pila lamang ang nakatigayon sini sa nahauna nga tion. Sa masami ang isa ka bilanggo nagabinutig kag nagatinguha sa pag-into sa hunta sang parola, apang nabatian na nila ina tanan sang una. Nahibaluan na nila ina. Nag-atubang lamang ako sa ila kag nagsiling, ‘Amo sini ako, amo sini ang nahimo ko, amo sini ang ginbag-o ko, kag amo sini ang ginaplano ko nga himuon.’ Ginsugiran ko sila nahanungod sa akon pagtuon sing Biblia, nahanungod sa mga pagbag-o nga nahimo sini sa akon, kag nahanungod sa akon pag-Saksi ni Jehova. Nakita nila yadtong mga pagbalhin.
Sa banta ko ang kamatuoran nga nag-ampo ako, nga ang rekord ko sa akon panimuot kag sa trabaho maayo, kag nga ang mga prinsipio sang Biblia nga akon natun-an ginapakita sa akon sa akon panimuot kag paggawi—ina tanan naghambal para sa akon. Dugang pa nangamuyo ako kay Jehova kag nagsandig sa iya. Luyag ko hunahunaon nga mahimo nga may kahilabtanan sia sa sini, kag ginalauman ko nga indi ini pagkamatinaastason sa bahin ko. Kon ano man ang kabangdanan, ginhatagan ako sang hunta sing parola. Sang Pebrero 1987, pagligad sang 12 ka tuig sa bilangguan, nangin hilway ako.
Sang Abril 30, 1988, napangasawa ko ang isa sang mga Saksi ni Jehova. May tatlo na sia ka anak sa iya una nga bana. Subong pamilya, nagatuon kami sing Biblia kada semana. Nagatambong kami sa mga miting sa Kingdom Hall. Nagabantala kami sing maayong balita sang Ginharian sang Dios sa balay kag balay. Nagabalik duaw kami sa tanan nga interesado, kag nagadumala kami sing mga pagtuon sa Biblia sa puluy-an sa mga luyag sini. Pagligad sang pila ka tuig sang limitado nga pagbantala sa bilangguan kag halos wala gid nagatambong sa mga miting, daw ano ka dalayawon nga makapakigbahin nga “may daku gid nga kahilwayan sa paghambal” sa Cristianong mga hilikuton sang mga Saksi ni Jehova!—Binuhatan 28:31.
Ini tanan nangin posible bangod nabuligan ako sang sibu nga ihibalo tuhoy sa Pulong sang Dios sa pag-uba sang akon daan nga kriminal nga personalidad kag sa pagsul-ob sang bag-ong Cristianong personalidad nga nahisuno sa dagway kag kaangay ni Jehova nga Dios.—Colosas 3:9, 10.
Sa pagkamatuod, sa akon bahin ‘ang pulong sang Dios matalom kag naghatag sing gahom’ sa pag-utod sa akon gikan sa akon nagligad kag sa pagpabag-o sa akon subong isa ka masinulundon sa kasuguan nga katapo sang katilingban kag manugbantala sing maayong balita sang Ginharian sang Dios. (Hebreo 4:12) Ang tanan nga pagdayaw para kay Jehova, “ang Amay sang mahigugmaon nga kaluoy kag Dios sang tanan nga paglipay.”—2 Corinto 1:3.—Ang ngalan gintago bangod sang pangabay.
[Piktyur sa pahina 16]
Isa ka gab-i ang akon karera sa krimen nagdangat sa pagpatay
[Piktyur sa pahina 17]
Untatan ko ang pagtuon sing Biblia ukon maampo ako
[Piktyur sa pahina 18]
Indi makapati ang mga polis. Indi madamo ang nagaampo—labi na kon nakapatay!
[Piktyur sa pahina 19]
Gintugutan kami sa pagduaw sa mga selda agod managtag sing mga tract sa Biblia