Ano ang Pagtamod Sang Biblia

Ano ang Malain sa Poligamiya?

Ang problema ni Jane nagsugod sang ang iya amay nakakita sing obra sa siudad.* Didto, malayo sa ila balay sa uma nga bahin sang Aprika, nagpuyopuyo sia upod sa isa ka babayi. “Indi mahapos ang kabuhi para sa amon,” paathag ni Jane, “bangod wala kami ginsupurtahan sang akon amay sa pinansial; ang ginasupurtahan niya amo ang iya ikaduha nga asawa kag ang iya mga anak. Sang hingapusan nga mga tuig sang akon pag-eskwela, masami ako nagatulog nga gutom. Ang amon balay gubaon. Sa talipuspusan sang semana ginabuligan ko ang akon iloy sa pagbaligya sing prutas, apang kulang gihapon ini. Nagahibi ako kada gab-i.”

GINAPAKITA sang eksperiensia ni Jane ang kabudlayan nga masami ginapapas-an sang pag-asawa sing madamo sa wala sing sala nga mga partido. Ang nagahambal sing Venda nga mga tawo sa nabagatnan nga Aprika may ngalan nga, muhadzinga, nga mahimo itawag sang isa ka asawa sa isa pa ka asawa sa isa ka panimalay nga madamo ang asawa. Naghalin ini sa tinaga nga nagakahulugan “sugba,” nga ayhan nagakaigo gid nga nagalaragway sang kagamo nga masami ginatuga sang poligamiya sa ulot sang mga asawa.

‘Apang,’ mahimo mamangkot ka, ‘malain bala ang poligamiya? Kon amo, ngaa ang iban sang kilala nga mga karakter sa Biblia may madamo nga asawa?’

Ang Poligamiya sa Biblia

Gintugutan sang Dios ang poligamiya sa sulod sang isa ka tion, kay nakabulig ini sa pagtuman sang iya saad kay Abraham: “Himuon ko gikan sa imo ang isa ka pungsod nga daku.” (Genesis 12:2; Exodo 1:7) Sadto nga tion, ang asawa ni Abraham, nga si Sara, wala sing anak. Sang ulihi, nagpakiluoy sia kay Abraham nga anakan ang iya ulipon nga babayi, nga si Hagar. Sing makawiwili, maathag nga ginalaragway sang Biblia ang mga problema nga gindala sini sa panimalay ni Abraham.​—Genesis 16:​5, 6; 21:​8-10.

Tuhoy kay Jacob naman, nga apo ni Abraham, gintuyo niya nga pangasaw-on ang isa lamang ka babayi, si Raquel. (Genesis 44:27) Ang ugangan nga lalaki ni Jacob, nga si Laban, ang nag-ideya sa iya nga pangasaw-on ang duha ka anak nga babayi ni Laban, nga sanday Raquel kag Lea. (Genesis 29:​21-28) Kag bangod sang pagpamilit sining duha ka asawa nga naanakan ni Jacob ang ila mga suluguon nga babayi, nga sanday Bilha kag Zilpa. Sa liwat, wala ginatago sang Biblia ang madamo nga problema nga gindala sang poligamiya sa daku nga panimalay ni Jacob.​—Genesis 29:​30, 31; 30:​1-3, 15, 16, 20; 37:​2-4; 44:​20-29.

Ginarekord man sang Biblia ang sugilanon ni Elcana, nga amay ni Samuel nga manalagna, kag ang duha ka asawa ni Elcana, nga sanday Ana kag Penina. Indi maayo ang pagpakig-angot ni Penina kay Ana amo kon ngaa masami sia nagahibi kag wala sing gana sa pagkaon. Si Penina, naman, mahimo gid nga naimon kay si Elcana nagpakita sing kapin nga gugma kay Ana.​—1 Samuel 1:​4-7.

Sa pagkamatuod, ang poligamiya nagtuga sing kabudlayan. Samtang gintugutan ini sa tunga sang dumaan nga katawhan sang Dios, maathag nga ginapakita sang Biblia kon bala gintuyo sang Dios sa ginsuguran nga mangin poligamo ang tawo.

Ang Talaksan sang Dios sa Ginsuguran

Agod mahangpan ang talaksan sang Dios para sa pag-asawahay, dapat naton balikan ang ginsuguran sang maragtas sang tawo. Ginalaragway sang Pulong sang Dios ang pagkaganyat nga nabatyagan ni Adan sang ginpakilala sia sa iya bag-o gintuga nga asawa, nga si Eva. “Ini sa katapusan amo ang tul-an sang akon katul-anan kag unod sang akon unod,” siling niya. “Amo kon ngaa,” padayon sang Biblia, “bayaan sang lalaki ang iya amay kag ang iya iloy kag magahiusa sa iya asawa kag mangin isa sila ka unod.”​—Genesis 2:​21-24.

Para sa Cristianong pag-asawahay, ginpasag-uli ni Jesus ang talaksan sang Dios sa ginsuguran​—ang monogamiya. (Mateo 19:​4, 5) Dugang pa, ginpakita niya nga ang minyo nga mga tawo dapat karon magpasakop sa sining balaan nga talaksan. Subong ginpaathag niya: “Indi na sila duha kundi isa. Busa ang gintingob sang Dios dili pagbulagon sang tawo.” (Mateo 19:6) Sa amo, dapat amligan sang isa ka minyo nga Cristiano ang “isa ka unod” nga higot nga nagaluntad sa ulot niya kag sang iya legal nga tiayon.a Ang seksuwal nga paghiusa sa poligamo nga ikatlo nga partido magatamay sang balaan nga kahimusan. Ina nga buhat ginadumilian sa Cristianong kongregasyon.​—1 Corinto 5:​11; 6:​9, 16, 18; Hebreo 13:4.

Gani, indi makapakibot nga may kahamuot nga ginasambit sang Kasulatan ang minyo nga mga Cristiano nga may isa lamang ka asawa. (1 Corinto 9:​5; 1 Timoteo 3:2) Ang Biblia nagapaathag: “Tuguti ang isa ka lalaki nga maghupot sang iya kaugalingon nga asawa [indi mga asawa] kag ang tagsa ka babayi nga maghupot sang iya kaugalingon nga bana [indi lalaki nga may legal na nga asawa].”​—1 Corinto 7:​2; Hulubaton 5:18.

Sang mahibal-an ang pagdumili sang Biblia sa poligamiya, ang iban naghimo sing maisugon nga mga tikang agod ipahisuno ang ila kabuhi sa kabubut-on sang Dios. Binagbinaga si Juan, nga nagapuyo sa isa ka siudad sa sentral nga Aprika.b Tatlo anay ang iya asawa. Apang sa tapos matun-an ang Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova, naghimo si Juan sing personal nga desisyon nga hambalon ang iya mga asawa. Sa tapos niya mahimo ang mga kahimusan para sa palaabuton nga pag-atipan sa iya ikaduha kag ikatlo nga mga asawa kag sa ila mga anak gikan sa iya anay poligamo nga pag-asawahay, nagbalik sila sa ila balay sa uma. Sa paghimo sini, nakalipikar si Juan sa pribilehiyo nga mag-alagad sa Dios upod sa lokal nga kongregasyon. Nakaagom man sia sing iban pa nga mga pagpakamaayo.

“Kada gab-i,” paathag niya, “nagapauli ako anay sa isa ka balay nga puno sing mga problema. Halimbawa, ginapangitaan sing sayop sang isa ka asawa ang mga anak sang lain nga asawa, kag ang mga kabataan nagaapinay. Ang nahauna nga butang nga ginahimo ko amo nga husayon ang problema. Karon nga nakatuon ako sa pagpuyo upod sa isa ka asawa, ang akon puluy-an nangin isa ka duog sang pahuway kag paghidait.”

Sa pagkamatuod, ang paghidait nga pagpakamaayo sang Dios takus sa panikasog.​—Roma 12:​1, 2.

[Footnotes]

Wala gingamit ang matuod nga ngalan.

[Blurb on page 27]

“Ang seksuwal nga pag-imunay kag pagkamugay amo ang kinaandan nga mga problema sa [poligamo] nga pamilya; kag ang bana dapat mangin maalam, mabaskog, diplomatiko, kag mahinantupon sa paghupot sang harmoniya.”—The New Encyclopædia Britannica

[Picture on page 26]

Terra-cota nga ceramic sang isa ka pamilya sa Aprika; Igbo nga bana kag ang iya mga asawa

[Credit Line]

Sa maayong kabubut-on sang The British Museum