Ngaa Nian Ginahimo Pa Ini?

“Subong nagapanigarilyo ako mismo, indi ko malalis ang kamatuoran nga kabuangan gid ang magpatuyang sa sini nga bisyo. Ang bisan sin-o nga kulang sing pamensaron nakahibalo nga ang pagpanigarilyo makatalagam sa kabuhi. Isa ini ka mahigko, makangilil-ad nga bisyo nga daku sing bili. . . . Para sa mga nagapanigarilyo, ang kabuhi isa ka malawig nga pagpaagisod sang mahigko nga sinisera, mantsa sang nikotina, marka sang mga paso kag daku nga balayran sa dry cleaning​—ang resulta sang mga panapton nga may baho sang sigarilyo.”​—Diane Francis, Maclean’s nga magasin, Canada.

“Mas malip-ot ang kabuhi sang mga nagapanigarilyo sang sa mga wala nagapanigarilyo: halimbawa, ang kabuhi sang 25-anyos nga nagapanigarilyo sing 2 ka pakete kada adlaw mangin malip-ot sing 8.3 ka tuig sang sa wala nagapanigarilyo. Tatlo ka beses ang posibilidad nga ang nagapanigarilyo mapatay sa kanser sang sa mga wala nagapanigarilyo.”​—The Columbia University College of Physicians and Surgeons Complete Home Medical Guide.

“Kada tuig kapin nga mga Amerikano ang ginapatay sang sigarilyo sang sa napatay sa Inaway Kalibutanon I, sa Inaway sang Korea, kag sa Vietnam kon tingubon; halos amo man kadamo sang napatay sa Inaway Kalibutanon II. Kada tuig lima ka beses ang kalabawon sang ginapatay sang sigarilyo sang sa mga aksidente sa trapiko. Ang napatay sang kanser lamang subong kadamo sang napatay sa dalan. Ang industriya sang sigarilyo nagabaligya sing makamamatay nga hinganiban.” (Senador Robert F. Kennedy, First World Conference on Smoking and Health, Septiembre 11, 1967)​—The Cigarette Underworld, gin-edit ni Alan Blum, M.D.

“Mga duha ka milyon kag tunga ka tawo ang ginapatay sang tabako sa bug-os nga kalibutan kada tuig. Amo ini ang pinakadaku nga isa lamang, kag sarang kuntani mapunggan nga kabangdanan sang kamatayon sa kalibutan karon. . . . Ginagamit sa bisan ano nga porma, isa ini ka makatalagam, mahal kag makagiyan nga bisyo.”​—Dr. Judith Mackay, ehekutibo nga direktor sang Hong Kong Council on Smoking and Health, nga ginbalikwat sa World Health nga magasin.

“Kon ang kamot nga nagpakaon anay sa akon amo ang industriya sang tabako, nian amo man nga kamot ang nagpatay sa minilyon ka tawo kag padayon nga magapatay sa minilyon pa luwas kon magbugtaw ang mga tawo sa mga katalagman sang sigarilyo. . . . Luyag ko buligan ang mga tawo sa pagbugtaw sa kon daw ano ka makahililo ang mga sigarilyo.”​—Patrick Reynolds, apo sang tagtukod sang R. J. Reynolds Tobacco Company.

Apang ngaa minilyon ka mga lalaki, mga babayi, kag mga pamatan-on ang nagapanigarilyo? Para sa iban ang sabat mahimo nga amo ang pag-ipit sang mga katubotubo, ang handum nga mangin moderno kon tulukon. Apang para sa madamo ang sabat simple nga amo ang pagkagiyan nga sa ulihi indi na mapunggan. Subong ginsiling sang isa ka medikal nga awtoridad sa paglaygay: “Ang matuod nga rason kon ngaa ang kalabanan nga tawo nagapanigarilyo amo nga sila nagiyan sa maisog nga droga nga masapwan sa tabako​—ang nikotina.”

Nian paano makadulog ang isa nga nagapanigarilyo? Paagi sa pagtigayon sing mabaskog nga motibo, mas mabaskog sa paghandum sang lawas sa nikotina. Para sa isa ka tawo nga nagatinguha nga matuman ang Cristianong mga talaksan, magakahulugan ini sing pagpalambo sing gugma sa Dios kag sa isigkatawo nga magalabaw sa makagod nga paghandum sang unod.​—Mateo 22:​37-40; 1 Corinto 13:​5, 7, 8.

Subong ginsiling sang ginbalikwat kaina nga libro sa medisina: “Dapat dumdumon sang mga nagapanigarilyo nga luyag mag-untat ang makagiyan nga kinaiya sang nikotina kag mangin handa sa pag-atubang sang mga simtoma sang withdrawal subong amo ang kinaugali nga resulta sang pag-untat. Dapat nila dumdumon nga ang withdrawal, isa ka temporaryo nga kahimtangan nga, bisan pa mabudlay, indi makahalit. Ang bisan sin-o nga nagatabako, bisan pa daw ano ka nagiyan, mahimo mag-untat.”​—The Columbia University College of Physicians and Surgeons Complete Home Medical Guide.

Kon luyag mo buligan sa pagtigayon sing sahi sang motibo nga kinahanglan sa pag-untat sang pagpanigarilyo, indi magpangalag-ag sa pagpakig-angot sa mga Saksi ni Jehova sa ila lokal nga Kingdom Hall ukon paagi sa direksion sang mga manugbalhag sining magasin.