Tumalagsahon nga Sahi sang Pagpangita sing Bahandi
HALIN sang una, ginaapresyar sang katawhan ang katahom sang natukiban nga mga bahandi sang pagpanuga nga nalubong anay sa duta. Halimbawa, ang Havila, nga isa ka duog didto anay sa Arabia, nagbantog sa maduagon nga mga bato nga onice. (Genesis 2:11, 12) Ukon handurawa nga makita ang mataas nga saserdote sang dumaan nga Israel nga nagasuksok sing limbutong nga onice, sardio, carbuncio, topacio, kag iban pa nga mga hiyas nga bato—12 tanan—nga naengaste sa bulawan. Daw ano gid katahom ina nga talan-awon! (Exodo 28:15-20) Subong man, madamong bilidhon nga mga bato ang gingamit sa pagpatindog sang templo sa Jerusalem, nga gindedikar sa pagsimba kay Jehova. (1 Cronica 29:2) Madamo sa sadtong mga hiyas ang mahimo nga ginpahining sing maayo. Ang ulihi nga mga tukib sa arkeolohiya nagapakita nga sang nagligad nga linibo ka tuig, ang mga tawo naggamit sing simple nga de-sikad nga makina nga nagapaandar sang ismeril sa pagpahining sang mga bato. Gani ang aton karon kalingawan nga mangolekta sing bato indi bag-o.
Kasangkapan kag Lokasyon
‘Ano nga kasangkapan ang kinahanglan ko para sa pagpangolekta sing bato?’ mahimo mo ipamangkot. Ang martilyo para sa bato, nga kuwadrado kag matapan ang isa ka ulo kag mataliwis ang isa pa, kinahanglanon. Ang papel nga pulutsan sing mga espesimen kag ang bag nga suludlan sini bastante na. Ti? Indi gid man gali mahal.
‘Diin ako magasugod sa pagpangita sing mga bato?’ masunod mo nga ipamangkot. Ang mga nalupyakan kag mga higad sang suba maayo nga sulugdan. Ngaa didto? Bangod ang dikinaandan nga mga pidaso sang bato, nga natip-ak gikan sa mas dalagku nga mga bato sa mataas nga lugar, mahimo nga nahulog sa pukatod ukon sa sapa, kag nangin mapino kag mahining. Kon diin ang mga suba nagatabo sa dagat, makita mo ang mga bato nga ginadala sa gibwangan sang suba kag ang magagmay nga mga bato nga ginaanod sa baybayon halin sa mga kabatuhan sa idalom sang dagat. Ang iban pa nga mga lugar nga mahimo mapangitaan sang mga manugkolekta sing bato amo ang mga duta nga kinutkutan agod himuon nga dalan kag ang mga lugar malapit sa ginpabay-an na nga mga tiliphagan sang mga bato kag mga minahan. Apang maghalong sa sining mga lugar. Pirme may katalagman nga basi mahulugan ikaw sing bato. Sa iban nga mga lugar, ayhan kinahanglan nga magkuha ikaw sing pahanugot antes himuon ang imo pagpangita.
Kon nagaistar ka sa South Africa ukon sa Brazil, mahimo ka makakita sing mga kristal nga brilyante. Ang mga sardio kag mga sapiro mahimo makita sa mga higad sang suba sa India, Myanmar, kag Thailand, kag ang mga esmeralda sa Colombia, India, South Africa, kag Zimbabwe. Sa Tsina kag Hapon, ang jade kag jadeite amo ang pinakapopular para sa alahas, mga dekorasyon, kag mga sulunugan sing incienso. Ang jade makita sa Myanmar, New Zealand, kag Alaska, pati man sa Hapon.
Ang isa sang pinakamatahom nga hiyas nga bato amo ang opal, isa ka porma sang noncrystalline silica. Makita sa Australia kag Mexico, ang mga opal may makawiwili nga mga duag—masilaw nga pula, dalag, berde, kag asul. Ang mga opal mahumok kag kon ginapahining masami ini ginatabunan sang manipis nga anib sang quartz agod indi magasgasan.
Materyal Para sa mga Bag-uhan
Ang mga bato kaangay sini amo ang materyal para sa mga eksperto kag indi mahimo nga makita sang mga bag-uhan. Apang, ang quartz madamo kag mas madali makita. Isa ini sang labing kinaandan sa tanan nga nagaporma-sing-bato nga mga mineral kag makita sa tatlo ka pangunang sahi sang bato. Mahimo mo makita ang isa ka espesimen sang quartz nga silang, samtang ang iban pa mahimo nga malutsan sing kasanag ukon indi gani malutsan sang kasanag. Ang iban may duag nga may samay sang pula, dalag, purpura, berde, ukon kaki. Sa pagkamatuod, dugang sa pagpangita sing quartz, mahimo mo makolekta ang bisan anong bato nga may makawiwili nga duag ukon samay. Kag kon napahining na ang bato, ayhan matingala ka sa katahom sini kag ayhan maluyag nga gamiton ini subong pangpuni nga alahas, pangdekorasyon sa kabinet, ukon subong bahin sang diutay nga batuhon nga bukidbukid sa imo hardin.
Pagkatapos makakolekta sing madamo nga mga bato, kinahanglan mo mahibaluan ang mga paagi sa pagpahining. Ang pila ka grupo sang mga manugkolekta sing bato nagapanugda nga paligidligiron ang mga bato upod sa mabahol nga mga graba kag tubig sa dram nga ginapatiyog sang isa ka diutay nga de-koryente nga motor. Nagakinahanglan ini sing pailob kag tion, ayhan mga senemana, una paagi sa mabahol nga mga graba, dayon sa pinupino nga mga graba, kag sa katapusan paagi sa pangpahining nga pulbos. Apang ang mga resulta takus gid sa panikasog.
Iban Pa nga Sahi sang mga Bato
Ang pagpangolekta sing bato indi limitado sa magagmay nga mga sahi. Sa Hapon ang mas dalagku nga bato ginagamit sa lainlain nga mga lugar sa pagpatahom sa hardin. Mahal ini. Halimbawa, ang isa ka pula-sing-duag nga bato nga nagabug-at sing 700 kilos nagabili sing kapin sa $2,300. Ngaa mahal katama? Ang bili nagadepende sa kinaugali nga katahom sang korte sini. Maareglo mo ang isa ka sapa sang tubig nga mag-ilig halin sa korte-tasa nga pormasyon malapit sa ibabaw sining bato, nga nagailig sa ubos sa nagahagdanhagdan nga mga busaybusay.
Nakunyag ka bala karon nga mangita sing bato? Kon amo, ginalauman namon nga makakita ka sing tumalagsahon nga sahi sang bato.—Gin-amot.