Palumba sang Bisikleta—Ang Maayo kag Malain nga Panahon Sini
NAGAHIMAKAS, nagahapohapo, nagasikad, apang daw wala ginakapoy, nahibaluan ko nga may pulos gid ang akon pagpangabudlay. Pagkatapos sang 25 kilometros nga pagtaklad sa putukputukan sang Great Saint Bernard Pass, sa ulot sang Switzerland kag Italya, ako ang nanguna. Gikan sa iya awto ginsenyasan ako sang akon coach nga abanse ako sang pila ka minuto sa iban nga siklista. Ginapanan-aw ko na ang akon kaugalingon nga magadaug sang lap (isa ka natalana nga kalayuon sa serye sang palumba) kag magasuksok pa gani sang dalag nga kamiseta nga ginahatag sa makadaug sang una nga lugar.
Sa atubang sang mga motorsiklo kag mga awto, hinali ako nga nagsaylo sa pihak nga kilid sa walay paghalong nga kadasigon. Sa tungatunga sang dulhugon, nagliko ako sing madasig sa isa ka kurbada. Nagday-os ang pangulihi nga ruweda sang akon bisikleta, kag hinali ako nga tumumpilak sa higad sang dalan. Natapos ko gid man ang lap, apang paalam na lang sa dalag nga kamiseta kag sa himaya. Napierde ako sa Tour de l’Avenir sang 1966.
Kon Paano Nagtubo ang Akon Handum
Natawo ako sa Brittany sadtong hingapusan sang ikaduhang inaway kalibutanon. Popular gid katama ang pagbisikleta sa nakatundan nga Pransia kag madamo na nga mga kampeon ang naghalin sa sini nga rehiyon. Subong isa ka bata nga lalaki pirme ako nagatan-aw sang lokal nga palumba kag wala gid nagapal-at sa pagtan-aw sing Tour de France sa telebisyon. Kon nagatulok sa mga siklista nga nagahimakas makataklad sa makahalalyat nga mga dalanon sa bukid kag nagahagunos dulhog sa tuman katindugon nga mga dulhugon, daw mga dios sila sa hunahuna ko.
Sa edad nga 17, namat-od ako nga tilawan ini. Sa bulig sang isa ka manugbaligya sang bisikleta, nakabakal ako sang akon nahaunang segunda-mano nga pangpalumba nga bisikleta. Puno gid ang akon programa: nagahanas kada Domingo sang aga kag antes kag pagkatapos sang akon trabaho sa bilog nga semana. Mga duha ka bulan lang sang ulihi, nagakubakuba ang akon dughan, nagplastar ako sa sugdanan sang akon una nga palumba. Ako kuntani ang nagdaug kon wala ako maabtan sang iban nga siklista mga 10 metros na lamang antes sang inangan! Sa sulod sadto nga tuig, nakainang ako upod sa una nga 15 sa halos tanan nga palumba nga akon ginpasakupan.
Nangin malip-ot para sa akon ang 1962 nga tuig sang palumba. Pagkatapos sang tatlo ka bulan nga paindis-indis kag sang pila ka pagdaug, ginpatawag ako para sa 18 ka bulan nga pagserbisyo sa militar sa Algeria. Sang makabalik ako sa Pransia, ginhinguyang ko ang bilog nga tuig sang 1965 balik sa pagbisikleta. Kag sang masunod nga tuig sang palumba, determinado gid ako nga maeksperiensiahan ang kalipay nga mabaton liwat ang pinungpong sang bulak nga ginahatag sa mandadaug.
Kutob sang Marso 1966, sunod-sunod ang akon pagpangdaug. Sa tagsa ka tion nga madaug ko ang una ukon ikaduha nga lugar sa palumba, nagabaton ako sang mga puntos nga magadala sa ulihi sa akon sa mas mataas nga kategoriya, diin mas mabudlay pa gid ang kompetisyon. Apang, sadto nga tion, nagatrabaho ako upod sa akon amay sa pagpangliha kag pagpahining sing kahoy nga salog. Makakalapoy gid ini nga trabaho kag nakaupang sa akon nga mahugod ang madamo nga tion sa pagbisikleta subong sang luyag ko. Gani sang nalab-ot ko ang kadamuon nga puntos nga ginakinahanglan agod makapabilin sa akon kategoriya, nakontento na ako sa bonus nga kuwarta nga akon naganar sa nabilin nga mga palumba, apang nagapapierde ako agod indi makasaka sa isa pa ka kategoriya.
Madasig nga Pag-uswag
Bangod sang akon mga pagpangdaug, tatlo ka team ang nagtanyag sa akon sing kontrata sa palumba. Nagbalibad ako agod indi mabiyaan ang akon amay. Apang, ginhaylo sang pinakamapilit nga coach ang akon amay nga hatagan ako sang isa ka semana nga bakasyon agod makapasakop sa isa ka mabudlay nga palumba sa kabukiran sang Pyrenees sa dulunan sang Pransia kag Espanya. Nakakuha ako sing maayo nga lugar, gani nagpadayon kami sa Espanya, diin ako ang nagdaug sa Tour of Catalonia para sa mga amatyur. Pila ka adlaw sang ulihi, nagpasakop ako sa Tour of the Balearic Islands, nadaug ang una nga lap, kag ginpasuksukan sang kamiseta sang mandadaug, apang ginbawi ini sang katapusan nga adlaw sa malip-ot nga lap bangod nag-untat ang akon mga kaupdanan.
Nian nag-abot ang Route de France nga palumba sa rehiyon sang Nice. Nanguna ako sa madamo nga lap kag nadaug ang tropeyo para sa labing sampaton nga siklista sa mga taklaron. Bangod sadtong maayo nga mga resulta, napilian ako subong isa sa nagapanguna nga napulo nga mga siklista kag gin-agda nga magtiglawas sa Pransia sa Tour de l’Avenir, ang amatyur nga bersion sang Tour de France.
Sa sulod sadtong duha ka bulan, ang lamang nga balita nga nabaton sang akon pamilya tuhoy sa akon amo ang halin sa mga pahina sa isport sang mga peryodiko. Ginahunahuna ang akon amay kag ang katunayan nga isa lamang ka semana ang iya ginhatag nga bakasyon sa akon, ginbalibaran ko ang tanyag kag nagpauli. Apang ginhaylo sang akon coach kag sang isa ka peryodista sa isport ang akon amay nga isa ako sang ginasaligan sang Pransia nga magadaug, gani gintugutan niya ako. Abi ko nagadalamguhanon ako! Mga pila ka bulan lamang antes sini, isa ako ka amatyur sa ikatlo ukon ikaapat nga kategoriya, apang yari karon napilian ako para sa isa ka pinakaimportante nga pang-amatyur nga palumba sang bisikleta sa kalibutan! Subong sang ginsambit ko sa panugod, nawasi ko ang kahigayunan nga makadaug sa Tour de l’Avenir sang 1966 bangod sang akon pagkatumba.
Sang 1967, mga napulo ka palumba ang akon nadag-an, nakapasakop sa Paris-Nicene nga palumba, kag nakakuha sang ikaapat nga lugar sa Tour du Morbihan, sa Brittany. Sang 1968, sa edad nga 24, ginpirmahan ko ang akon una nga kontrata subong propesyunal, nagsulod sa team sang isa ka Olandes nga siklista nga si Jan Janssen. Nagpasakop kami sa Tour de France, kag nagdaug si Jan sadto nga tuig. Samtang, sa tapos sang isa ka malip-ot nga lap sa Rennes, Brittany, nakilala ko si Danielle, nga nagkadto didto para sa iya una nga palumba. Indi yadto ang iya katapusan nga palumba, bangod nagpakasal kami sang masunod nga tuig.
Ginapakabahandi ko gid yadto nga mga adlaw—ang teamwork, ang nagapanglugayawon nga kabuhi, nga makita ang bag-o nga mga kabanwahanan kag matahom nga talan-awon kada adlaw! Wala ako sing daku nga naganar nga kuwarta, apang indi ini importante bangod ang kalipay sing pagpalumba makaalayaw gid. Maayo ang akon nahimo sa madamo nga paindis-indis kag naghandum nga makadaug sa isa sang dalagku nga mga palumba. Apang, narealisar ko nga may daku gali nga kal-ang sa amatyur kag propesyunal nga mga siklista.
Ang Bantog nga mga Kampeon . . . kag ang Iban
Sang 1969 nga tuig sang palumba, nagbuylog ako sa team sang bantog nga Pranses nga siklista nga si Raymond Poulidor. Nag-entra ako sa bantog nga isa ka adlaw nga tradisyunal nga palumba sang bisikleta—ang Paris Roubaix kag ang Flèche Wallonne, sa Belgium. Nakadungan ako sa pinakamaayo nga mga siklista sa mga dalanon sa kabukiran, kag nakatapos sing maayoayo sa pila ka lap. Apang, labi sa tanan, naluyagan ko ang pagdaug sa lokal nga mga palumba sa Brittany sa atubangan sang kadam-an sang mga tumalan-aw nga ginakahamut-an ko.
Apang kabaliskaran sa akon ginalauman, kaangay sang madamong iban pa wala ako mabugayan sang pisikal nga ikasarang sang isa ka bantog nga kampeon. Sa isa ka makalalapyo nga lap sang Tour of Spain, nangampo ako bangod sang yelo kag ulan. Didto ko narealisar nga ang bantog nga mga kampeon may labaw gid nga ikasarang, pinasahi gid nga masarangan nila batason ang makapalaso nga init kag makakulusog nga tugnaw. Halimbawa, indi ako kaangay ni Eddy Merckx, ang kampeon sang Belgium nga nagdominar sa mga palumba sang bisikleta sadto nga tion. Labaw gid sia sa amon tanan. Sa pagkamatuod, likod lang pirme niya ang nakita ko sa mga palumba nga ginpasakupan niya.
Paghiusa sa Tunga sang mga Siklista
May paghiusa bisan sa tunga sang magkasumpong nga mga team. Personal ko nga naeksperiensiahan ini sadtong isa sang pinakamabudlay nga mga lap sang Tour de France sang 1969. Sang nagligad nga gab-i, nagpauli kami sa amon otel nga kapoy katama pagkatapos sang isa ka makalalapyo nga serye sang mga lap sa bukid. Nagragingring ang de-alarma nga relo sang alas siete sang masunod nga aga. Subong sang kinaandan, isa ka bugana nga pamahaw ang nagahulat sa amon mga tatlo ka oras antes sang palumba.
Sa primero, mga 150 kami, ang tagsatagsa nagasugid sang iya maayo kag malain nga mga adlaw sa palumba, apang nagahalong nga indi masugid ang mga estratehiya sang iya team para sa nabilin pa nga bahin sang palumba. Mangin makalalapyo gid ini nga adlaw. Magasugod ini sa Chamonix, sa tiilan sang Mont Blanc, padulong sa Briançon, may 220 kilometros ka dulhugon kag likuliko nga mga dalanon kag tatlo ka bukid nga lalatason.
Halin gid sa umpisa, tuman kadasig sang amon pagpadalagan. Sa akon pagtaklad sa 1,984 metros nga kataason sang Madeleine Pass, nahibaluan ko nga mangin malain gid ini nga adlaw para sa akon. Nagaulan sadto, kag samtang padayon kami nga nagataklad, nangin yelo na ang ulan. Sa putukputukan sini, anom sa amon gikan sa lainlain nga mga team ang naulihi na sing pila ka minuto sa mga nagapanguna. Nagapalangusog sa katugnaw, nagsugod kami sa pagdulhog, nagapalanig-a ang amon mga tudlo kag daw halos namon masarangan ang magpreno amo kon ngaa ginatukod namon ang amon tiil sa duta. Didto sa ubos, ginsenyasan kami sang isa ka opisyal sang palumba nga paguwaon kami kon maulihi kami sa pag-abot. Ginsubuan ako sa paghunahuna nga matapos ang akon palumba sa Tour de France sa paborito ko gid nga duog, ang mga kabukiran.
Bisan nga daw halos wala na sing paglaum ang amon mga paghimakas, ginpalig-on kami nga indi mag-ampo sang pinakaeksperiensiado nga siklista nga kaupod namon. Ginpaisog niya ang amon buot, gin-organisar ang grupo, kag nanugda nga magbinulosbulos kami sa pag-una sa grupo. Nagpadayon kami. Sang makalab-ot kami sa duog nga ginabutangan sang suplay sang pagkaon, sirado ini, apang ginsaluhan namon ang amon nabilin nga diutay nga pagkaon.
Sang didto na kami sa nalupyakan, ang mainit nga panahon naghatag sa amon sing panibag-o nga kusog. Nagalakat ang panahon, kag nagahulat sa amon ang duha pa ka dalagku nga mga kabudlayan sina nga adlaw—ang mga bukid sang Telegraph kag Galibier, nga mga 1,670 metros tubtob 2,645 metros ang kataason. Sa talaklaron, isa ka daku nga kakibot ang nagahulat sa amon. Sa isa ka kurbada sang dalan, paagi sa mga tumalan-aw, nakita namon ang lainlain sing duag nga kadam-an. Huo, nalab-ot namon ang iban. Nalabayan namon ang iban nga nag-ampo kag ang iban pa nga daw indi na makatikdol. Nakita ko ang isa sang pinakaali nga pamatan-on sang Belgium nga nagalakat, lapyo nga nagatulod sang iya bisikleta. Nalab-ot ko ang lider sang akon team kag natapos ang lap sing maayo.
Ini tanan nagtudlo sa akon sang isa ka importante nga leksion nga indi ko gid malipatan: Tubtob nga indi pa malab-ot ang inangan, ang palumba wala pa madaug ukon malutos. Subong man, indi ko gid malipatan ang espiritu sang pagbuligay, bisan sa tunga sang magkasumpong nga mga team.
Una nga Pagkasumalang sang Biblia
Una ko nga nasumalang ang mensahe sang Biblia sang 1972. Ginduaw ako sang isa ka siklista nga si Guy, nga bag-o lang magbiya sa propesyunal nga palumba kag ginsugiran niya ako tuhoy sa iya bag-o nga pagtuo. Ginhambalan ko sia nga indi ako interesado kag nga ang tanan nagapati nga ang iya kaugalingon nga relihion amo ang pinakamaayo. Ginpakita sa akon ni Guy ang pila ka bersikulo sa Biblia kag ginsabat ang akon mga pagpamatok paagi sa pagsiling nga bangod madamo nga relihion ang nagasiling nga ang ila pagtuluuhan halin sa Biblia, mahapos tilawan ang ila pagtuluuhan paagi sa kamatuoran sang Pulong sang Dios.
Nabatian ko na ang tuhoy sa Biblia, apang bangod isa ka diaktibo nga Katoliko, wala ko ginhunahuna nga may labot ini sa akon relihion. Apang, nahunahuna ko nga tayming gid ang amon pagsugilanunay bangod manug-abot ang isa sang mga paryente sang akon asawa, nga isa ka Katoliko nga misyonero, kag masugid namon ining tanan sa iya.
Ginpamatud-an sang paryente sang akon asawa nga ang Biblia amo matuod ang Pulong sang Dios. Apang, ginhambalan niya kami nga mag-andam kay, suno sa iya, ang mga Saksi ni Jehova maayo nga mga tawo, apang ginapatalang nila ang iban. Sang magkit-anay kami liwat ni Guy, ginpamangkot ko sia tuhoy sini. Ginpaathag niya nga baliskad sa akon natun-an sa simbahan, ang doktrina sang pagkadimamalatyon sang kalag wala sa Biblia. (Ezequiel 18:4) Namangkot man sia kon ngaa wala gingamit sang paryente sang akon asawa ang ngalan sang Dios, nga Jehova.—Salmo 83:18.
Nakibot ako sa paghibalo nga may ngalan gali ang Dios. Sang ginpakita namon ini nga mga bersikulo sa paryente sang akon asawa, nagsiling sia nga indi dapat hangpon sing literal ang Biblia. Wala magpadayon ang amon pagpakigsugilanon kay Guy, kag nagbalik sia sa Paris, diin nagtrabaho sia.
Isa ka tuig sang ulihi nagbalik si Guy sa Brittanny kag ginduaw niya kami. Ginsulit niya ang amon paghambalanay paagi sa pagpakita sa amon nga ang Biblia isa man ka matagnaon nga libro. Napalig-on kami nga tun-an ini sing labi. Nangin tayuyon ang amon pagsugilanon. Apang, kinahanglan ako nga paumuran sing maayo ni Guy, bangod ang akon kabuhi padayon nga nagatiyog sa pagbisikleta kag sa tanan nga nalakip sa sini—mga amigo, mga sumalakdag, kag madamo pa. Subong man, bilang taga-Brittany, isa ka duog nga nagasunod gid sa relihioso nga mga tradisyon, ginpamatukan sang amon pamilya ang amon bag-o nga interes sa Biblia.
Sang 1974 hinali nga natapos ang akon karera sa palumba bangod sang isa ka aksidente sa trapiko. Nagpahunahuna ini sa amon kon ano gid ang labing importante sa amon kabuhi. Namat-od kami sang akon asawa nga maghalin sa amon gindak-an nga duog kag sa impluwensia sang amon mga pamilya. Sa amo nga tion nagsugod kami sa pagtambong sing regular sa mga miting sa Kingdom Hall sa Kongregasyon sang Dinan. Pareho kami nga nag-uswag sa kamatuoran, kag nabawtismuhan sang 1976.
Kutob sadto may kahigayunan ako nga masugilanon tuhoy sa Biblia ang pila ka kadungan ko nga mga siklista. Subong man, madamo ang nakakilala sa akon kon magpamalaybalay ako kag nanamian mag-estorya tuhoy sa akon karera sa palumba sang bisikleta. Apang, indi subong sina ka interesado ang iban kon maghambal ako tuhoy sa mensahe sang Ginharian.
Sa karon, kon daw nanamian ako mag-ehersisyo, nagabisikleta kami sang akon pamilya. Sa sining mga tion, ginaapresyar ko ang pagkamaminatud-on sang mga pinamulong ni Pablo sang magsiling sia: “Ang paghanas nga lawasnon may diutay nga kapuslanan; apang ang diosnon nga debosyon mapuslanon sa tanan nga butang, kay ini may saad sang kabuhi karon kag sa palaabuton.”—1 Timoteo 4:8.—Panugiron ni Jean Vidament.
[Kahon sa pahina 17]
Ang Tour de France
Ang labing bantog nga palumba sang bisikleta sa kalibutan, ang Tour de France nagsugod sang 1903. Nagatuptop ini halin sa 4,000 tubtob sa 4,800 kilometros kag nagalawig sing mga tatlo ka semana, nga nagatapos sa Paris. Mga 200 ka propesyunal nga pumalasakop ang nagapasakop sa sini nga palumba, nagaagi sa mga kaumhan sang Pransia kag nagalusot kon kaisa sa kaingod nga mga pungsod. Ang kadam-an sang mga tumalan-aw sa dalanon nagahinugyaw sa mga siklista.
Kada adlaw ang siklista nga may pinakamalip-ot nga oras sa kabilugan ginapasuksukan sang dalag nga kamiseta. Sa katapusan nga adlaw ang nagapanguna sa kabilugan amo ang magadaug.
Ang pila sa pinakamalip-ot nga mga lap amo ang palumba suno sa oras, diin ang tagsa ka indibiduwal ukon mga team nagapalumba nga ginatumod ang pinakanubo nga oras. Sa seksion sang palumba suno sa oras subong isa ka team, ang grupo sang mga siklista sa sulod sang isa ka team dapat makatapos sa lap subong isa ka grupo, sing dulungan.
[Piktyur Credit Line sa pahina 15]
Mike Lichter/International Stock
[Map/Piktyur sa pahina 16, 17]
Sang 1968, sa edad nga 24 anyos, si Jean Vidament nagpasakop sa Tour de France
ROUBAIX (umpisa)
PARIS
Tour de France nga palumba sang bisikleta
Pransia