Pagbinagbinag sa mga Kinahanglanon sang Imo mga Ginikanan

AGOD makabulig gid sa imo nagatigulang nga mga ginikanan, dapat mo hibaluon kon ano ang ila mga kinahanglanon kag mga luyag. Kay kon indi​—upod ang maayong mga katuyuan—​mahimo nga magahatag ka sing mga aman kag mga serbisyo nga wala ginakinahanglan kag indi luyag sang imo mga ginikanan, bisan pa mahimo nga mang-alag-ag sila sa pagprangka sa imo. Nian ang inyo relasyon, nga napasad sa indi paghangpanay, mangin dikinahanglanon nga mahuol indi lamang para sa imo kundi para man sa imo mga ginikanan.

Ano Gid ang Luyag Nila?

Sa pagdumdom nga sa pila ka adlaw mangin kinahanglanon nga kuhaon niya ang iya mga ginikanan, ginhimos sa gilayon sang isa ka babayi ina nga pagsaylo. Sang ulihi natukiban niya nga ang iya mga ginikanan makasangkol pa sa pagpangabuhi sa ila kaugalingon nga puluy-an​—kag mas malipayon sa sina nga paagi!

Sa tapos niya makuha ang iya mga ginikanan, ang isa ka anak nga lalaki nagsiling: “Wala kamo sing bayaran sa pagpuyo sa akon balay! Wala sa tapos sang tanan nga ginhimo ninyo para sa akon!” Apang, nagpabatyag ini sa iya mga ginikanan nga daw wala sing obligasyon. Sang ulihi nagprangka sila nga mas dungganon para sa ila nga makaamot sa pila ka paagi.

Ang isa ka pamilya nagaaman sing tanan nga serbisyo para sa ila nagatigulang nga mga ginikanan agod mangin komportable sila kag indi mabug-atan sa pisikal. Sang ulihi natukiban nila nga luyag sang ila mga ginikanan nga maghimo sing kapin pa para sa ila kaugalingon.

Sa tagsa sang mga halimbawa sa ibabaw, ang mga serbisyo nga ginhimo indi kinahanglanon kag indi luyag sang mga ginikanan. Madali ini matabo kon ang isa ka maayo sing katuyuan nga anak nga lalaki ukon anak nga babayi ginapahulag sang isa ka sobra nga pagbatyag sing katungdanan ukon kon kulang sing paghangpanay tuhoy sa aktuwal nga mga kinahanglanon sang mga ginikanan. Hunahunaa ang dikinahanglanon nga kahuol nga ginatuga sini para sa tanan nga nadalahig. Ang solusyon, sa pagkamatuod, amo nga binagbinagon ang aktuwal nga mga kinahanglanon kag mga luyag sang imo mga ginikanan.

Dapat gid bala magsaylo ang imo mga ginikanan sa imo puluy-an sa sini nga tion? Luyag bala nila? Ayhan makibot ikaw sa paghibalo nga luyag sang iban nga mga tigulang nga magkabuhi sing independiente nga mahimo. Bangod nagakahangawa sila nga basi indi mainapresyahon ang mangin guwa nila, mahimo nga mang-alag-ag sila sa pagprangka sa ila mga anak nga mas luyag nila nga magkabuhi sing silahanon lamang sa ila kaugalingon nga puluy-an, walay sapayan sang pila ka kabudlayan. Mahimo nga ginahigugma nila ang ila mga anak kag nagakalangkag sa paghinguyang sing tion upod sa ila. Apang magadepende na lamang bala sila sa ila mga anak? Indi, mahimo nga pasulabihon nila nga magsinalayo para sa ila kaugalingon.

Ayhan sa pila ka adlaw mangin kinahanglanon nga pasayluhon ang imo mga ginikanan sa imo puluy-an. Apang, kon wala pa mag-abot ina nga tion, kag kon luyag gid nila nga magkabuhi sing silahanon lamang, ngaa abi idingot sa ila ining mga tuig sang pagkinaugalingon? Ang pila ka pagpasibu sa sulod sang puluy-an ukon ang regular nga pagtawag sa telepono ukon pagduaw magabulig bala sa ila nga magpadayon sa pagkabuhi sa ila kaugalingon nga puluy-an? Mahimo nga mas malipayon sila sa ila kaugalingon nga puluy-an, nga nagahimo sang ila kaugalingon nga adlaw-adlaw nga mga desisyon.

Ang isa ka maatipanon nga babayi nagpaathag sang iya pahinali nga pagkuha sa iya iloy: “Sang mapatay si Tatay, ginkuha namon ang amon iloy, kay naluoy kami sa iya. Ang natabo, nabuhi pa sia sing 22 ka tuig. Sa baylo nga ginbaligya ang iya balay, mahimo pa sia kuntani makapuyo didto. Indi gid magpadasudado sa pagdesisyon kon ano nga mga tikang ang dapat himuon. Ang isa ka desisyon kaangay sina, kon nahimo na, mabudlay baliskaron.”​—Ipaanggid ang Mateo 6:34.

‘Apang,’ mahimo mamatok ka, ‘ano kon may matabo sa isa sang akon mga ginikanan samtang nagapuyo sa ila kaugalingon nga puluy-an? Kon si Nanay ukon si Tatay mahulog kag masamad, tublagon gid ako sang akon konsiensia!’ Makatarunganon ini nga kabalaka, ilabi na kon ang kusog ukon panglawason sang imo mga ginikanan nagluya na tubtob sa punto nga may matuod nga katalagman nga maaksidente sila. Apang, kon indi amo sina ang kahimtangan, pamangkuta ang imo kaugalingon kon bala ang kabalaka mo para sa imo mga ginikanan ukon para sa imo kaugalingon, kon sayuron, agod amligan ang imo kaugalingon gikan sa dinagakaigo nga tublag sang konsiensia.

Binagbinaga man ang posibilidad nga ang imo mga ginikanan mahimo nga mangin maayuayo kon magpuyo sila sa ila kaugalingon nga puluy-an. Sa libro nga You and Your Aging Parents, si Edith M. Stern kag si Dr. Mabel Ross nagsiling: “Ginapakita sang mga pagtuon nga ang mga tigulang mas nagapabilin nga bataon kag mapagsik kon nagapuyo sila sa ila kaugalingon nga mga puluy-an. Sa malip-ot, madamo sang sayop nga mga panikasog nga himuon ang tinuig sang kaluyahon nga mahapos ang kapin pa nga nagpadali lamang sang pagluya.” Gani, buligi ang imo mga ginikanan nga magkabuhi sing independiente nga mahimo, samtang ginaaman sa ila ang pag-atipan kag mga serbisyo nga ginakinahanglan gid nila. Dapat mo man binagbinagon ang mga kahimtangan sa tion kag tion kag magpasibu samtang ang mga kinahanglanon sang imo mga ginikanan nagadugang ukon nagabuhin.

Mangin Sensitibo

Bangod sang panglawason kag mga kahimtangan sang imo mga ginikanan, mahimo nga ang pagdala sa ila sa imo puluy-an amo ang labing maayo nga butang. Kon amo, mangin sensitibo sa posibilidad nga luyag nila nga sila ang maghimo sang kalabanan nga butang para sa ila kaugalingon. Kaangay sang mga tawo sang bisan ano nga edad, mahimo nga ginahandum nila nga may ila sila kaugalingon nga identidad, ila kaugalingon nga iskedyul sang mga hilikuton, kag ila kaugalingon nga mga abyan. Mahimo ini mangin maayo sa lawas. Samtang makalilipay nga maghimo sing pila ka butang subong isa ka napadaku nga pamilya, mahimo maayo para sa imo nga ireserba ang pila ka hilikuton para lamang sa imo pamilya kag tugutan ang imo mga ginikanan nga maghimo man sang ila kaugalingon nga mga hilikuton. Ang isa ka maatipanon nga babayi maalamon nga nagsiling: “Pat-ura nga ang imo mga ginikanan may yara pamilyar nga mga kasangkapan kag mga retrato nga pinasahi para sa ila.”

Sa pagtinguha nga hantupon ang matuod nga mga kinahanglanon sang imo mga ginikanan, hambala sila. Pamatii ang ila mga kabalaka kag mangin sensitibo sa ginasugid nila sa imo. Ipaathag sa ila kon ano ang sarang mo mahimo kag indi mahimo para sa ila agod nga indi sila masaklaw sang sayop nga mga pagpaabot. “Ipahangop sing maathag kon ano ang mapaabot gikan sa tanan sa pamilya,” rekomendar sang isa ka maatipanon nga lalaki. “Maghambalanay pirme agod malikawan ang mga pagsunggod kag paghinakit.” Kon maghimo ka sing mga panaad sa malawig nga tion (“Tawgan ko ikaw kada Lunes sang hapon”; “Iguwa ko ikaw kada talipuspusan sang semana”), ayhan luyag mo athagon nga luyag mo tilawan ini sa sulod sang pila ka tion kag tan-awon kon maayo ini. Sa sina, kon mangin dipraktikal ini, ang ganhaan pirme bukas para sa liwat nga pagbinagbinag.

Wala sing bisan isa sa ibabaw ang dapat kabigon subong mga rason nga idingot sa imo mga ginikanan ang pagpadungog kag bulig nga nagakadapat para sa ila. Maathag ang pagtamod sang Manunuga sa sini nga tema. Utang sang adulto nga mga anak sa ila mga ginikanan ang pagtahod, pag-atipan, kag pagsakdag. Ginpakamalaut ni Jesus ang nagapakamatarong sa kaugalingon nga mga Fariseo bangod sang ila pagpatiko sa mga kasulatan bilang balibad sa ila pagpatumbaya sa ila mga ginikanan. Ang maathag kag malaragwayon nga mga pulong sa Hulubaton 30:17 nagapahayag sang disgusto sang Dios sa mga nagatamay sa ila mga ginikanan: “Ang mata nga nagauligyat sa iya amay kag nagahikay sa pagtuman sa iya iloy​—ang mga uwak sang nalupyakan magatuhak sini kag ang mga piso nga agila magakaon sini.”​—Tan-awa ang Marcos 7:​9-13; 1 Timoteo 5:​4, 8.

Samtang nagahatag ikaw sing kinahanglanon nga bulig sa imo mga ginikanan, mahimo nga magaatubang man ikaw sing bag-o nga mga pag-ipit. Paano mo ini malandas? Ang masunod nga artikulo magatanyag sing pila ka panugda.

[Retrato sa Pahina 5]

Ang isa ka ginikanan mahimo nga magakalipay sa independiente nga mga hilikuton upod sa mga abyan kag sa pamilya man