Putyukan Kontra Kompyuter

DAW ano kaalam ang kinaandan nga putyukan? Sing maathag, mas maalam sangsa labing gamhanan nga mga superkompyuter sang karon. Kag dalayawon gid sila sa diutay nga mga tinuga.

Ang isa sang labing gamhanan nga mga kompyuter sang kalibutan makahimo sing makatilingala nga kadasigon sang pagproseso nga 16 ka gigaflop. Sa mahangpan nga pamulong, ina nga kompyuter makahimo sing 16 bilyones ka simple nga aritmetika, subong sang pagdugang sing duha ka numero, kada segundo. Sa pagpatuhay, ang isa ka manubo lamang nga pag-isip sang tanan nga elektrikal kag kemikal nga mga butang nga nagakatabo sa utok sang isa ka putyukan nagapakita nga ang indi salapakon nga putyukan nagahimo sing katumbas sa dies trilyones nga pagpanghikot kada segundo. Makatilingala gid!

Ginahimo ina tanan sang putyukan samtang nagakonsumo sing kusog nga kubos kaayo sangsa ginagamit sang kompyuter. Suno sa magasin nga Byte, “ang utok sang putyukan nagakonsumo sing kubos sa 10 ka microwatt. . . . Superyor ini sing minilyon ka beses sangsa pinakamaayo nga mga kompyuter sang karon.” Busa, kapin sa napulo ka milyon ka utok sang putyukan ang makapanghikot sa koryente nga ginakinahanglan sang isa lamang ka 100-watt nga bombilya. Ang pinakamaayo nga mga kompyuter karon nagakonsumo sing ginatos ka milyon ka dugang pa nga enerhiya sa paghimo sing pareho lang nga kadamuon sang mga pagpanghikot.

Apang, kapin pa ang mahimo sang mga putyukan sangsa mga kompyuter. De-kolor ang ila panan-aw, makapanimaho sila, makalupad sila, makalakat sila, kag makahupot sang ila balanse. Makalupad sila sa malawig nga mga distansia sa pagpangita sing mga kuluhaan sing nektar kag dayon magbalik sa balay-putyukan kag itudlo ang direksion sa ila kaupod nga mga putyukan. Maayo man sila nga mga kemiko. Ginadugangan nila ang nektar sing pinasahi nga mga enzymes sa pagpatubas sing dugos. Nagapatubas sila sing kabulay agod gamiton sa pagtukod kag sa pagkay-o sang ila balay. Nagahanda sila sing espesyal nga kalan-on, subong sang royal jelly kag beebread, para sa ila mga boto. Ginaamligan nila ang ila balay paagi sa pagkilala kag pagtabog sa mga tagaguwa.

Sanglit maayo sila nga manug-atipan sang balay, regular nga ginakuha nila ang mga basura kag iban pa nga mga sagbot gikan sa ila balay. Ginakontrol nila ang klima sa sulod sang ila balay paagi sa pagtinuparay agod mainitan sila kon tigtulugnaw ukon paagi sa pagpasulod sing preska nga hangin kag pagwisik sing tubig kon tig-ilinit. Kon maggutok na ang ila balay, ang mga putyukan maalamon nga nagadesisyon nga ang iban dapat maghalin. Gani nagapili sila sing bag-o nga reyna para sa daan nila nga balay, kag ang daan na nga reyna kag ang madamo sang mga trabahador nagaguban agod magtukod sing bag-o nga koloniya. Apang, una anay, may mga putyukan nga ginapadala agod mangita sing bag-o nga mga salayluhan. Sa tapos ini sila makabalik kag makapaambitay sing mga impormasyon, kon sa aton pa, ang mga putyukan nga nakatultol sang salayluhan amo ang nagapanguna sa guban padulong sa ila bag-o nga balay.

Ginahimo ini tanan sang indi salapakon nga mga putyukan nga wala sing bulig ukon direksion gikan sa iban nga tagaguwa. Nagapanghikot sila sa ila kaugalingon. Apang, ang mga superkompyuter nagakinahanglan sing isa ka grupo sang mga programmer, mga inhinyero, kag mga teknisyan. Wala sila sing kaanggid! Ang mga putyukan sa pagkamatuod dalayawon gid sa diutay nga mga tinuga.

[Picture Credit Line sa pahina 15]

L. Fritz/H. Armstrong Roberts