Airport sang “Kanku”—Makit-an Apang Indi Mabatian

SANG KORESPONSAL SANG MAGMATA! SA JAPAN

NAGAHINAMPOT gikan sa kahawaan sa Kan­sai In­ter­na­tion­al Air­port, makit-an mo ang isa ka isla nga may ngalan “Kan­sai” sa Ingles.⁠a Ining isla sa Japan nahamtang mga 5 kilometros sa baybayon sang Osa­ka ­Bay. Ang air­port lamang kag pila ka mga pasilidad ang makit-an. Sa katunayan, ang isla gindesinyo agod gamiton nga isa ka air­port. Ginbuksan sang Septiembre 1994, ang air­port ginhayuan nga Kan­ku, ang pinalip-ot nga porma sang Hapones nga ngalan sini nga Kan­sai Ko­ku­sai ­Kuko.

Ginaangot sang ex­press­way nga taytay, nga nagalaba sing 3.75 kilometros ang air­port nga isla sa mayor nga duta, nga nagahimo sini nga madali makadtuan paagi sa salakyan kag tren. Ang isla nasangkapan sing mga pasilidad sa pantalan para sa mga barko kag mga serbisyo sing pagbiyahe sa barko kag eroplano. Apang ngaa ginhimo ang bug-os bag-o nga isla nga isa ka air­port?

Isa ka Airport nga Indi Mabatian

Ang pagdamo sing mga turista kag mga bisita sa Kan­sai amo ang nagpadamo sa mga eroplano nga nagabinagrong sa ibabaw sang kabalayan nga duog sa palibot sang Osa­ka In­ter­na­tion­al Air­port. Agod dulaon ang gahod para sa kaayuhan sang mga pumuluyo malapit sa air­port, ginpatuman ang cur­few halin sa 9:​00 s.g. tubtob 7:​00 s.a. Wala na sing ginhatag nga permiso sa pagdugang sang internasyonal nga mga pagbiyahe sang eroplano kutob sang 1974. Sa amo, nangin madagmit ang pagkinahanglan sang isa ka air­port nga magadala sa nagadamo nga pasahero kag mga kargamento nga indi bation sa mayor nga isla.

Isa ka air­port nga magamit sa bug-os nga adlaw nga wala nagatuga sing gahod​—⁠isa ina ka daku nga hangkat para sa mga nadalahig sa proyekto. Ang lamang nakit-an nga solusyon amo ang pagtukod sang isa ka isla nga malayo gid sa ginapuy-an sang mga tawo kag himuon ini nga isa ka air­port. Isa gid ka daku nga proyekto!

Ang nasyonal kag lokal nga mga panguluhan upod sa lokal nga mga negosyante amo ang naggasto sa $15 bilyones nga proyekto, nagtukod sing isa ka pribado nga kompanya sa pagpatindog kag pagpalakat sa bag-o nga air­port. Si G. Kei­su­ke Ki­mu­ra, ang ehekutibo nga bise presidente sang Kan­sai In­ter­na­tion­al Air­port Com­pa­ny, nagsiling sa Magmata!: “Subong isa ka pribado nga kompanya, indi kami dapat maghinguyang sing madamong tion sa pagtukod sang isla. Ang trabaho dapat himuon sing madasig.”

“Ang Pagtukod sang Isla”

Ang pagtampok sang duta sa higad sang baybay mabudlay, apang ang pagtukod sang isa ka isla nga 5 kilometros ang kalayuon gikan sa baybayon mas mabudlay. Agod matukod ang 511 ektaryas nga air­port nga isla, 180,000,000 metros kubikos sang balas kag duta ang gingamit subong inugtampok. “Katumbas ina sang 73 ka piramid​—⁠buot ko silingon ang pinakadalagku nga mga piramid nga ginhimo ni Hari Khufu,” paathag ni G. Ki­mu­ra.

Sa letso sang dagat, sa promedyo nga kadalumon nga 18 metros, may mahumok nga anib sang daga nga dapat haw-asan sing tubig. “Isa ka milyon ka tinumpok sang balas, 40 sentimetros [16 pulgadas] sa diametro, ang gintampok sa amo nga anib agod mahaw-as ang tubig kag mapabakod ang pundasyon. Bangod sang kabug-aton sang gintampok nga duta, ang tubig nahaw-as gikan sa 20-metros [66 pies] nga mahumok nga anib sang duta, kag nag-usmod ini sing 14 metros [46 pies],” paathag ni G. Ke­ni­chi­ro­ Mi­na­mi, nga amo ang nagadumala sang proyekto sang pagtampok. “Ang ginkahadlukan gid namon amo ang indi tupong nga pagkaplastar sang sub­soil. Naggamit kami sing mga kompyuter agod kalkulahon sing husto kon diin ang dapat tampukan agod magtupong ang pagkaplastar sang duta.”

Kon tingubon, ang kadalumon sang gintampok nga duta naglab-ot sa 33 metros, katumbas sang isa ka tinukod nga may napulo ka panalgan. Apang, bangod sang kabug-aton sang gintampok nga duta, ang letso sang dagat nag-usmod kag padayon nga nagausmod. Ginabulubanta nga ang letso sang dagat magausmod sing dugang nga 1.5 metros sa sulod sang 50 ka tuig, nga magahimo sa isla nga mas mataas sing 4 metros sa katupungan sang dagat.

Sang 1991, bisan antes matukod ang bug-os nga isla, ginsugdan na ang pagtukod sa terminal kag sa con­trol tow­er. Pagkatapos sing kapin sa pito ka tuig sang lakas nga pagpangabudlay, ang pagtukod sa isla, sa air­port, kag sa iban pa may kaangtanan nga pasilidad natapos.

Daku apang Kompleto

Ang nagaabot nga mga pasahero may kalipay nga nagakakibot. “Sa pagsampot namon sa duog nga ginakuhaan sing mga bagahe, didto na ang amon mga maleta,” siling sang isa ka manlalakbay halin sa Estados ­Unidos. Ano ang rason sing matawhay nga pagpanghikot? “Ang terminal nga tinukod daku apang kompleto,” siling ni G. Ka­zu­hi­to Arao, nga amo ang manugdumala sang terminal. “Ang mga pasahero indi na kinahanglan nga marikutan, nga kinaandan sa internasyonal nga mga air­port.”

Ang pagkahuman sang terminal simple apang pinasahi. Ang mayor nga tinukod gindesinyo agod indi magkarankaran sing dikinahanglanon ang mga pasahero. Ang lokal nga mga pasahero makadiretso halin sa estasyunan sang tren padulong sa check-in count­er kag nian sa board­ing gate nga wala nagasaka-panaug sa mga hagdanan.

Gikan sa mayor nga tinukod, diin nahamtang ang mga check-in count­er, opisina sang imigrasyon, kag adwana, may duha ka 700 metros kalaba nga kasugpon nga tinukod sa aminhan kag bagatnan, nga nagadul-ong sa 33 ka boar­ding gate. Ang mga pasahero nga nagaagi sa mga puwertahan nga malayo sa mayor nga tinukod sarang makasakay sa awtomatiko nga nagatuytoy nga salakyan, nga ginatawag Wing Shut­tle. Ginadala sini ang mga pasahero sa puwertahan nga luyag nila kadtuan sa sulod sing lima ka minuto​—⁠lakip na ang tion sing paghulat sa shut­tle.

Airport nga Dapat Makita

“Subong isa ka airport nga nahamtang sing bug-os sa dagat, wala ini sing mga sablag,” siling ni G. Arao. “Huo, nabatian namon ang mga piloto nga nagasiling nga madali ini hugpaan nga airport,” ugyon ni G. Kimura.

Naluyagan man sang iban ang hitsura sini. Ang pinasahi nga desinyo sang terminal nga tinukod nga may korte sang mga pakpak sang eroplano nagganyat sa madamo nga turista sa Kan­ku. Nagakalingaw man sila sa pagtan-aw sa paglupad kag paghugpa sing mga eroplano sa pinasahi nga air­port nga isla. “Kinahanglan namon magtukod sang isa ka talan-awan nga duog sa ibabaw sang main­te­nance nga tinukod para sa mga turista nga nagaduaw sa air­port, bisan pa nga wala namon ginplano nga himuon ini sang primero,” siling ni G. Kimura. May 30,000 ka tawo sa promedyo ang nagaduaw sa air­port kada adlaw agod sa pagtulutan-aw lamang.

Kon makaduaw ka sa Japan malapit sa duog sang Kan­sai, ngaa indi magkadto sa Kan­ku​—⁠ang airport nga makit-an apang indi mabatian sang mga kaingod sini.

[Footnote]

[Picture Credit Line sa pahina 25]

Kansai International Airport Co., Ltd.