Ginbalik sang kamatuoran ang akon kabuhi
Ang kalabanan sang akon mga abyan anay napatay na sa AIDS. Sang wala pa sila mapatay, pirme ko sila anay makita sa mga kalye. Patay na man ako kuntani kon indi bangod sa kamatuoran. Tuguti ako sa pagpaathag.
NATAWO ako sang Disiembre 11, 1954, ang ikaduha kag katapusan nga anak ni John kag ni Dorothy Horry. Dolores ang ginhingalan nila sa akon, apang sugod sa pagkatawo Dolly na ang hayo sa akon ni Nanay, bangod daw monyika ako kuno kon tulukon. Amo sini ang hayu sa akon sugod sadto, apang wala gid sadto makahibalo ang mga tawo nga ako ang mangin pinakadaku nga problema ni Nanay.
Nagapuyo kami sa isa ka riles nga apartment—amo sini ang ngalan bangod sang malaba, makitid nga desinyo sini. Nahamtang ini sa 61st Street sa Siudad sang New York. Indi matahom ang apartment; madamo ini sing ilaga. Apang, sang makagat ako isa ka gab-i, naghalin kami didto dayon.
Sang 1957 nagsaylo kami sa sidlangan nga bahin sang lower Manhattan. Kon ipaanggid sa amon ginhalinan anay, maayo gid ini—matahom ang mga kuwarto, may daku nga palarkingan sa guwa nayon sang akon bintana, kag kitaon ang East River. Ginatan-aw ko ang mga sakayan nga nagalabay kag ang kabataan nga nagahampang sing football kag baseball sa parke. Huo, paraiso ini para sa akon. Nian nagsugod sa pagkarumpag ang akon malig-on nga kalibutan.
Alkoholismo kag mga Droga
Pirme anay nagakamog sanday Nanay kag Tatay. Sang primero wala ko mahangpi, apang sang ulihi amat-amat ko natalupangdan nga ang akon amay pirme lang hubog. Wala sia nagadugay sa isa ka trabaho, kag si Nanay lamang ang nagatrabaho. Sang mahibal-an sang akon mga abyan nga alkoholiko si Tatay, ang pagyaguta nila sa akon naghimo sang akon kabuhi nga miserable.
Padayon nga naglain ang kahimtangan. Sang ulihi, nangin masingki si Tatay kag ginpalayas sia ni Nanay. Gani nangin pamilya kami nga solo ang ginikanan. Mga otso ukon nuebe anyos ako sadto, kag naglain gid ang akon buot bangod sang kahimtangan sang amon pamilya. Kinahanglan magtrabaho sing padayon si Nanay agod may makaon kami, ginabilin ang akon utod nga babayi kag ako sa mga kaingod pagkatapos sang klase.
Sang makalab-ot ako sa ikan-um nga grado, nangin rebelyuso gid ako. Nagaligoy ako sa klase kag nagakadto sa malapit nga Tompkins Square Park kag mag-inom sing alkoholiko nga ilimnon agod malimtan ang akon mga problema. Sang ulihi nagsugod ako sa pag-upod-upod sa grupo sang mga abyan nga mas magulang sa akon. Onse anyos lamang ako sadto, apang kadaku sang akon lawas para sa akon edad, gani masal-an ako nga 16 ukon 17. Ining bag-o nga grupo sang mga abyan nagainom, nagapanigarilyo sing marijuana, nagagamit sing LSD, kag nagaindyeksion sing heroina. Ti, luyag ko nga batunon nila, gani nagsugod ako sa pag-eksperimento sa sining mga elemento. Pag-edad ko sing 14, nagadepende na ako sa sini agod makapadayon sa pagpanghikot.
Natukiban sang Akon Iloy
“Ako ang nagbata sa imo sa sining kalibutan, kag ako man ang makutol sa imo.” Amo ini ang halambalanon sang mga iloy sa amon palibot nga nagahinakit gid kag ginpaslaw sang ila mga anak. Sang matukiban ni Nanay, nga sa masami isa ka malulo gid kag may kontrol sa kaugalingon nga tawo, nga ang iya 14-anyos nagagamit sing heroina, nagsiling sia nga amo gid sina ang himuon niya—patyon ako.
Nagdalagan ako sa banyo kag nagtinguha nga kandaduhan ang puwertahan paagi sa pagtukod sang akon mga tiil batok sa sini, apang tuman sa akon kahinay. Daku gid ang problema ko karon! Indi na paghambalon pa, ginhanot ako sang wala ko pa gid matilawan sa akon bug-os nga kabuhi. Ang lamang nga butang nga nagluwas sa akon gikan sa kaakig ni Nanay amo nga nakasulod sa banyo ang akon utod nga babayi kag ang tawo nga nanugid sa iya tuhoy sa akon kag gin-uyatan nila ang akon iloy agod nga makapalagyo ako gikan sa apartment. Sang makapauli ako sang ulihi—pila ka adlaw ako nga naglayas—nagsugot ako nga mangayo sing bulig sa akon problema sa droga.
Pagtigayon sing Propesyonal nga Bulig
Pagligad sang pila ka bulan, nakakita ako sing pasayod sa TV nahanungod sa isa ka pasilidad sang rehabilitasyon para sa mga giyan sa droga. Isa ini ka duog para sa mga tawo nga luyag magpabulig sa paglandas sang ila problema sa droga. Ginsugid ko kay Nanay ang akon nakita, kag ginpadala niya ako sa isa sang ila mga lokasyon sa Siudad sang New York. Ang pasilidad nagaaman sing tulad-pamilya nga palibot diin ang mga tawo ginapahulag sa pagbag-o sang ila bug-os nga estilo sang pagkabuhi. Nagpuyo ako didto sing mga duha ka tuig kag tunga.
Bisan pa nakabenepisyo ako gikan sa bulig nga ginhatag, nagbatyag ako sing daku gid nga kapaslawan sang mahibal-an ko nga ang pila ka katapo sang talapuanan nga akon ginasaligan kag ginatahod—kag dapat kuntani nag-untat na sa paggamit sing mga droga—nagbalik liwat sa sini. Sa pamatyag ko, gintonto ako kag buangbuang. Gintudluan nila kami nga ang daan na nga hulubaton, “Kis-a giyan, pirme giyan,” isa ka butig. Apang karon gintamod ko sila subong isa ka buhi nga pamatuod nga indi gali.
Walay sapayan, sa edad nga 17, nagpauli ako nga indi na giyan sa droga kag nangin determinado ako nga himuon ang akon labing masarangan nga indi na gid liwat maggamit sing heroina. Samtang, ang akon iloy kag ang akon utod nga babayi nagsugod sa pagtuon sing Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova.
Amo Gihapon ang Itom nga Karnero sang Pamilya
Bisan pa gin-untatan ko na ang paggamit sing mga droga, ginbatyag ko nga ako gihapon ang itom nga karnero sang pamilya. Amo sini bangod indi pa ako handa sa pagsunod sang bag-ong mga pagsulundan sang panimalay, nga nagalakip sang indi pagpanigarilyo, indi pagkadto sa mga diskohan, kag iban pa. Wala madugay ginpalayas ako ni Nanay sa apartment bangod nangindi ako nga islan ang akon mga kaupod kag ang akon kalibutanon nga panimuot. Gindumtan ko gid sia bangod sini, apang ang matuod amo yadto ang labing maayong butang nga nahimo niya para sa akon. Nanindugan sia sa matarong nga mga prinsipio kag wala gid magkimpangkimpang.
Gani naglakat ako agod mangita sing bag-o kag mas maayo nga kabuhi para sa akon kaugalingon. Nag-eskwela ako liwat agod magtuon sing trabaho nga makabulig sa pagpadayon ko sa kolehiyo. Nag-uswag ako kag ginbaton liwat sa katilingban. Nakakita ako sing maayong trabaho kag sing akon kaugalingon nga apartment. Nian nagsugod ako liwat sa paghigugma sang magkitaay kami sang akon nobyo anay. Ginpadayon namon ang amon relasyon kag namat-od nga magtadlong na kag magpakasal.
Apang, sang ulihi, ang akon nobyo nagsugod sa paggamit sing mga droga, kag nagsugod sa paglain ang amon kabuhi. Bangod indi ko na masarangan ang emosyonal nga kasakit, ginhimo ko ang nahibaluan ko nga amo ang labing maayo—ginpakunol ko ang akon balatyagon. Nadalahig ako sa cocaine, nga naghatag sing ginatawag nga rich man’s high. Ang cocaine ginabaton sadto bangod wala ini ginakabig sang madamo nga makapagiyan. Apang para sa akon malain pa ini sa heroina.
Sang tungatunga sang katuigan 1970, mga tatlo ka tuig kag tunga na ako nga nagagamit sing cocaine. Sang ulihi, narealisar ko ang pagbalikbalik sang akon problema, kag nagsugod ako sa pagpalibog, ‘Amo lamang bala sini ang kabuhi?’ Nahunahuna ko nga kon amo lang sini, natak-an na ako sa sini. Nagbalik ako kay Nanay kag ginsugiran sia nga magbag-o na gid ako kag nga mabalik ako sa sentro sang rehabilitasyon. Pagligad sang isa ka tuig kag tunga didto, hilway na liwat ako sa droga.
Halos Nakita Ko Na ang Kamatuoran
Nakakita ako liwat sing maayong trabaho kag sing matahom nga apartment kag sing nobyo. Nagsugtanay kami nga magpakasal. Samtang, si Nanay regular nga nagpakig-angot sa akon. Ginapaathagan niya ako tuhoy sa Biblia kag ginapadalhan ako sing Lalantawan kag Magmata! nga mga magasin, apang wala ko gid ini ginabasa. Ginsugiran ko si Nanay sang akon plano nga magpamana kag magpamilya. Gani ginpadalhan niya ako sing libro nga nagbag-o sang akon kabuhi sing dayon—ang Making Your Family Life Happy.
Samtang ginabasa ko ining libro, nahibaluan ko na kon ano ang luyag ko kag nga sayop ang paagi ko. Sang ulihi, may isa gid man nga nakahangop sang ginabatyag ko kag kon ano gid ang sa tagipusuon ko. Indi ako kalatingalahan nga tawo sa ginabatyag ko—normal ako! Apang, ginkadlawan ako sang akon nobyo sang ginpakita ko sa iya ang libro nga Family Life kag ang Biblia. Indi niya luyag himuon ang mga pagbag-o nga kinahanglanon agod makatigayon sing malipayon nga kabuhi sang pamilya. Gani nagdesisyon ako—mapabilin ukon mahalin. Namat-od ako nga tion na nga magpadayon.
Naakig gid ang akon nobyo. Pagpauli ko isa ka adlaw, nasapwan ko nga ginpanggunting niya ang tanan ko nga bayo. Nadula ang halos tanan ko nga butang—mga sapatos, mga amerikana, kasangkapan—ginpanggunting ini ukon ginbaligya. Ang nabilin lamang sa akon amo ang bayo sa lawas ko. Luyag ko na mapatay. May tion kon kaisa sa kabuhi nga matak-an ka na sa pagpakig-away. Gani nagabalik ka sa paghimo sang butang nga pirme mo ginalandas—pakunulon ang imo balatyagon. Ginhunahuna ko nga diin sini ukon maghikog.
Bisan pa nagbalik ako liwat sa droga, wala gid ako pagluati ni Nanay. Ginaduaw niya ako kag ginadalhan sing mga kopya sang Ang Lalantawan kag Magmata! Isa ka gab-i sang nagahambalanay kami, ginsugiran ko sia sang akon ginabatyag—nga natak-an na ako sa pagtinguha kag kapoy na ako sa akon mga problema. Nagsiling lamang sia: “Natilawan mo na ang tanan nga butang, ngaa indi mo naman tilawan si Jehova?”
Ginluwas sang Kamatuoran
Sang 1982, nagsugot ako nga himuon ang butang nga tinuig na nga ginalaygay niya sa akon. Ginsugdan ko ang serioso nga pagtuon sa Biblia. Wala madugay nakabatyag ako sing kakunyag sa mga butang nga ginatun-an ko. Amat-amat ko naapresyar nga ang akon kabuhi tuman ka hamili kay Jehova kag may matuod gid nga katuyuan ang kabuhi. Apang narealisar ko nga agod makaalagad ako kay Jehova, madamo ako sing dapat bag-uhon kag kinahanglan ko ang suporta sa emosyon kag sa espirituwal. Gani ginpamangkot ko si Nanay kon mahimo ako makapauli sa iya.
Nahangawa si Nanay, kay pirme ko sia anay ginapaslaw. Ginhambal niya ang isa ka Cristianong gulang tuhoy sa akon pangabay nga magpuyo upod sa iya. Sang makita niya nga sa pamatyag ni Nanay may maayo nga posibilidad nga basi magbag-o gid ako sini nga tion, ginlaygay niya: “Ngaa indi mo sia paghatagan sing isa pa ka kahigayunan?”
Maayo na lang, sini nga tion wala ko ginpaslaw si Nanay. Ginpadayon ko ang pagtuon sa Biblia kag nagsugod sa pagtambong sa Cristianong mga miting sing tayuyon. Sa bulig ni Jehova, ginbag-o ko ang akon kabuhi. Ang laygay sang Biblia, ang Pulong sang kamatuoran sang Dios, nakabulig sa akon nga malandas ang mabudlay nga mga tion. (Juan 17:17) Gin-untatan ko man gani ang pagpanigarilyo, isa ka pagkagiyan nga para sa akon mas mabudlay landason sangsa pagkagiyan sa heroina kag cocaine. Sa una nga tion nakabatyag gid ako sing kalipay nga buhi ako.
Pagligad sang pila ka bulan, sang Disiembre 24, 1983, ginsimbolohan ko ang akon dedikasyon kay Jehova paagi sa bawtismo sa tubig. Pag-abot sang Abril, nagsugod ako sa pag-auxiliary payunir, isa ka porma sang ginpauswag nga ministeryo. Sang primero, ginkadlawan ako sang akon mga kaupod anay sang makita nila ako sa ministeryo. Subong gid ini sang ginpaandam ni apostol Pedro: “Bangod wala kamo nagapadayon sa pagdalagan sa sini nga dalanon sa amo man nga malaut nga pagpatuyang, nagakatingala sila kag padayon nga nagapasipala sa inyo.”—1 Pedro 4:4.
Sang Septiembre 1984, nangin regular payunir ako, kag wala madugay napulo ka semanal nga pagtuon sa Biblia ang ginadumalahan ko. Ang iban sining ginatudluan ko amo ang mga tawo nga nagyubit anay sa akon sang una ako magsugod sa ministeryo. Isa ini ka makakulunyag gid nga tion sa akon kabuhi bangod nakabulig ako sa pila ka pamatan-on nga batunon ang kamatuoran sang Biblia. Daan na nga maluyagon ako sa kabataan, gani ang mangin iloy, kon sa aton pa, sa espirituwal nga kabataan nangin isa ka tuburan sang dalayon nga kalipay para sa akon.—Ipaanggid ang 1 Corinto 4:15.
Samtang nagaligad ang tinuig, makita ko sa mga kalye malapit sa amon puluy-an ang mga abyan ko anay nga kaupod sa pagdroga. Subong resulta sang paghulamay sing dagom upod sa mga tawo nga may sakit, gintapikan sila sing AIDS kag makaluluoy gid ang hitsura. Madamo ang napatay na sugod sadto. Nahibaluan ko nga ako man mahimo nga patay na kon indi bangod sa kamatuoran sang Biblia. Sa sining kahulugan, ginbalik sini ang akon kabuhi.
Likawan ang Kasakit
Pirme ko ginahandum nga kuntani sang bata pa ako nahibaluan ko na ang kamatuoran kag nalikawan ang kabuhi nga puno sing kasakit kag pag-antos. Ginabuligan ako karon ni Jehova sa pagbatas sang kasakit nga resulta sang akon pagbinuang sang pamatan-on ako, apang hulaton ko pa ang bag-ong sistema agod mabulong sing bug-os ang halit sa emosyon. (Bugna 21:3, 4) Nagatinguha gid ako karon sa pagsugid sa mga pamatan-on kon daw ano sila ka bulahan nga kilala nila si Jehova kag nga may bulig sila sang iya organisasyon sa pag-aplikar sang iya ginatudlo.
Ang kalibutan mahimo nga matahom kag makabalani kon tulukon. Kag luyag sini nga magpati kamo nga mahimo ninyo ang porma sang paglingawlingaw sini nga wala sing kasakit. Apang indi gid ini posible. Gamiton ikaw sang kalibutan, kag kon tapos na ini sa imo, ihaboy ka sini. Ang Biblia maminatud-on nga nagasiling nga ang Yawa amo ang manuggahom sang kalibutan—sa pagkamatuod amo ang dios sini—kag nga indi naton dapat paghigugmaon ang kalibutan ukon ang mga butang sa sini. (Juan 12:31; 14:30; 16:11; 2 Corinto 4:4; 1 Juan 2:15-17; 5:19) Sanglit ang kalibutanon nga mga tawo nagaluntad subong mga ulipon sang kaduluntan, ang ila pagpakig-upod indi makahatag sa imo sing matuod nga kalipay.—2 Pedro 2:19.
Ginalauman ko nga ang akon pagsugid sining mga butang tuhoy sa akon kaugalingon magabulig sa iban nga makita nga “ang matuod nga kabuhi”—walay katapusan nga kabuhi sa bag-ong kalibutan sang Dios—amo lamang ang mapuslanon nga kabuhi nga dapat tinguhaan. Bisan ano man nga kalipay kag kabudlayan ang mahimo maeksperiensiahan naton samtang nagalakat kita sa kamatuoran, ang kabuhi sa pihak nga bahin, sa kalibutan ni Satanas, indi gid matahom. Nagatinguha lamang si Satanas nga mangin subong sini kon tulukon. Nagapangamuyo ako nga, upod sa akon tanan nga Cristianong kauturan nga mga lalaki kag mga babayi, kabay nga padayon ko nga isentro ang akon mga mata sa matuod nga kabuhi, huo, sa walay katapusan nga kabuhi sa Paraiso nga duta. (1 Timoteo 6:19)—Panugiron ni Dolly Horry.
[Laragway sa pahina 15]
Upod sa akon iloy, nga nagapanaksi sa Tompkins Square Park