Ang Musika, Droga, kag Pag-inom Amo Anay ang Akon Kabuhi

ANG akon mga ginikanan mga Tumandok nga mga Amerikano. Si Tatay, nga napatay apat ka tuig na ang nagligad, isa ka Chippewa, gikan sa Sugar Island, Michigan, E.U.A. Ang akon iloy, nga taga-Ontario, Canada, halin sa Ottawa kag Ojibwa Indian nga mga pungsod. Paagi sa akon amay nangin katapo ako sang Sault Sainte Marie nga tribo sang Chippewa nga mga Indian. Bangod sang impluwensia sang Katoliko nga misyon kag sang mga boarding school, ginpadaku kami nga mga Katoliko, nga nagakahulugan sing pagtambong sa Misa kada Domingo.

Ang akon kabuhi subong bata sa kampo anay sang mga Indian simple kag malipayon. Gikan sa pagtamod sang isa ka bata, ang tig-ilinit malawig, makatalaka, kag malinong. Nagapuyo kami sa isa ka nabaw-ing nga duog—wala kami sing gripo sang tubig kag wala sing kasilyas sa sulod sang balay, kag nagapaligo kami sa linaw ukon sa batya. Ang wayang amo ang amon ginahampangan. Ang mga kabayo, baka, kag iban pa nga mga sapat sa uma amo ang amon mga hampanganan. Sadto nga tion, ginhandum ko nga kuntani ang bug-os nga kalibutan mangin kaangay sadto sa walay katubtuban.

Ang mga Hangkat sang Pagdaku

Sang magdaku na ako kag nag-eskwela sa publiko nga eskwelahan, talagsa na lang ako makapauli sa kampo. Gin-ubos sang eskwelahan, isport, kag musika ang kalabanan sang akon tion. Subong isa ka tin-edyer sang katuigan 1960, naimpluwensiahan ako sang espiritu sadtong mga tion. Sang 13 anyos ako, ang droga kag alkohol nangin regular nga bahin sang akon kabuhi. Uso sadto ang pagrebelde batok sa katilingban, kag naugot ako sa tanan nga ginapatuman sang katilingban. Indi ko mahangpan kon ngaa ang mga tawo nagahimo sing ditawhanon nga mga buhat sa isa kag isa.

Sadto nga tion, nakabakal ako sang akon una nga gitara. Maluyagon sa musika ang amon pamilya. Ang akon amay manugtokar sing piano kag manugsaot sing tap kag ang iya mga utod nga mga lalaki maluyagon man sa musika. Gani kon nagatipontipon si Tatay kag ang akon mga tiyo, nagahampang kami sing jig, kag nagasaot sing hoedown tubtob sa kaagahon. Nanamian ako sa sini. Sang ulihi, natun-an ko ang magtokar sing gitara kag nag-entra sa isa ka rock-and-roll nga banda. Nagtokar kami sa mga binayle sang eskwelahan kag iban pa nga mga okasyon. Nagdul-ong ini sa mga bar kag nightclub, nga nagakahulugan sing dugang nga alkohol kag droga. Ang marijuana kag methamphetamine (speed) bahin anay sang estilo sang akon kabuhi.

Serbisyo Militar sa Vietnam

Sang nagaedad ako sing 19, nangasawa ako kag nagbusong sia. Sa amo man sadto nga edad, ginpasulod ako sa Marines sang Estados Unidos. Isa gid yadto ka daku nga pag-ipit sa akon. Agod maatubang ini, nagpahubog ako sa droga kag alkohol sa bug-os nga adlaw.

Gintangdo ako sa kampo sang paghanas sa Marine Corps Recruit Depot sa San Diego, California, kag sa dugang nga paghanas sa impanteriya sa Camp Pendleton, California. Nangin isa ako ka hanas nga opereytor sang radyo sa komunikasyon sa patag-awayan. Hingapusan na yadto nga bahin sang 1969. Nag-abot na ang tion sang matuod nga pagtilaw—serbisyo militar sa Vietnam. Sa amo, sa edad nga 19, mga pila ka bulan pagkatapos makagradwar sa hayskul, nasapwan ko ang akon kaugalingon nga nagatindog sa mapulapula nga duta sang Vietnam. Subong matuod sa madamong Tumandok nga Amerikano, ang patriotismo amo ang nagpahulag sa akon nga magsoldado walay sapayan sang mga inhustisya nga ginhimo sa amon sang katilingban subong mga katapo sang isa ka minoridad.

Ang akon una nga asaynment didto sa 1st Marine Air Wing, sa guwa nayon sang Da Nang. Mga 50 ka tawo—sa pagkamatuod mga kabataan nga lalaki—amo ang responsable sa pagmentinar sang sistema sang komunikasyon sa kampo militar. Gintuptupan namon ang duog halin sa DMZ (demilitarized zone) sa ulot sang Naaminhan nga Vietnam kag Bagatnan nga Vietnam tubtob sa 80 kilometros sa bagatnan nayon sang Da Nang.

Nagdagsa ang mga refugee sa Da Nang, kag nag-inulhot bisan diin ang mga hayubhayob. Madamo man sing balay-dalangpan para sa mga ilo. Ang kabataan nga nakita ko, kalabanan mga baldado, nakaapektar gid sa akon. Nakibot ako kay tuman pa gid sa ila kabata. Nasapwan ko sang ulihi ang rason. Ang kabataan nga lalaki nga nagaedad sing 11 pataas nagapakig-away. Sang ulihi, may nakilala ako nga isa ka soldado sang Vietnam, kag ginpamangkot ko sia kon pila na ang iya edad. “Katorse” ang sabat niya. Nagpakig-away na sia sa sulod sang tatlo ka tuig! Nakibot ako sa sini. Bangod sa iya nadumduman ko ang akon 14-anyos nga manghod nga lalaki, ugaling kay ang huyog sang akon manghod nga lalaki indi ang pagpatay sing tawo kundi ang Little League baseball.

Sang tion sang akon serbisyo sa marines, may mga pamangkot ako nga nagakinahanglan sing mga sabat. Isa ka gab-i, nagkadto ako sa simbahan sa amon kampo. Ang Katoliko nga kapelyan naghatag sing sermon tuhoy kay Jesus, sa paghidait, kag gugma! Daw masinggit ako. Ang iya sermon nagasumpakil sa tanan nga butang nga nagakatabo didto. Pagkatapos sang seremonya ginpamangkot ko sia kon paano niya masiling nga isa sia ka Cristiano kag sa amo man nga tion nagapakig-away sa amo nga inaway. Ang iya sabat? “Buweno, Private, amo ini ang paagi sang aton pagpakig-away para sa Ginuo.” Nagguwa ako kag nagsiling sa akon kaugalingon nga indi na gid ako makig-angot sa simbahan.

Sang matapos ang akon serbisyo sa militar, nahibaluan ko nga maayo na lang kay buhi pa ako; apang nag-antos ako sing daku sa moral kag sa hunahuna. Ang pagpamati, pagkakita, kag pagpanimaho sa inaway kag kamatayon sa adlaw-adlaw nakaapektar sing tuman sa akon lamharon nga hunahuna kag tagipusuon. Bisan pa nga 25 ka tuig na ini nga nagligad, ang mga handurawan subong nga daw kahapon lamang.

Pagpanikasog nga Makapasibu sa Kabuhi Subong Sibilyan

Sang makapauli ako, nagkonsentrar ako sa akon karera sa musika. Nangin magamo ang akon personal nga kabuhi—may asawa ako kag isa ka bata, kag padayon gihapon ako nga nagainom sing madamo nga droga kag alkohol. Labi nga naglala ang akon relasyon sa akon asawa, kag nagresulta ini sa diborsio. Ayhan amo yadto ang pinakamasubo nga bahin sa akon kabuhi. Ginpain ko ang akon kaugalingon kag naglagaw agod makakita sing kaumpawan, nagpamunit sa nabaw-ing nga mga duog sang Minnesota kag Upper Michigan.

Sang 1974, nagsaylo ako sa Nashville, Tennessee, sa tuyo nga pauswagon ang akon karera sa musika subong gitarista kag manug-amba. Nagtokar ako sa madamo nga nightclub, pirme nagalaum nga makasulod sa industriya sang musika. Apang isa ini ka mabudlay nga hangkat—tuman kadamo sang maayo nga gitarista, ang tanan luyag mangin popular.

Apang, sang tion nga daw maayo na ang lakat sang akon kahimtangan kag nabatyagan ko na ang ang posibilidad sang propesyonal nga kadalag-an, may natabo nga nagpakibot gid sa akon.

Makatalagam nga Estilo sang Kabuhi

Ginduaw ko ang isa ka madugay na nga abyan nga ginabaklan ko sing droga. Ginsugata niya ako sa puwertahan sang de-12 nga shotgun. May bendahe ang pila ka bahin sang iya lawas, kag nagkipot ang iya baba bangod sang baldado nga sag-ang. Nagahambal nga daw nagaugtom, ginsugiran niya ako sang natabo. Lipod sa akon, nadalahig sia sa organisasyon sang droga sa Nashville, kag may nadula nga madamo nga cocaine. Sia ang ginpasibangdan sang mga kadalagkuan sa droga. Nagpadala sila sing mga tinawo, agod kastiguhon sia. Ginsilingan nila sia nga iuli ang cocaine ukon bayaran ini sing $20,000 suno sa ilegal nga prisyo. Indi lamang nga ginpahog sia kundi nabutang man sa katalagman ang iya asawa kag bata. Ginsilingan niya ako nga makatalagam para sa akon nga makita upod sa iya kag maayo pa nga maghalin ako. Nahangpan ko sia kag naglakat ako.

Daw hinadlukan ako sa sadto nga hitabo. Sing walay hinalung-ong, nangin bahin ako sang isa ka masingki nga kalibutan. Ang kalabanan sang mga tawo nga kaupod ko sa musika kag droga may kaugalingon nga pusil. Diutayan lang gani ako makabakal sing .38 kalibre nga rebolber para sa akon kaugalingon nga proteksion. Narealisar ko nga sa dugang nga nagapasulod ako sa industriya sang musika, mas dugang ang ginapangayo nga bili. Busa, namat-od ako dayon nga maghalin sa Nashville kag nagplano nga magkadto sa Brazil agod magtuon sing Latin-Amerikano nga musika.

Madamo nga Pamangkot, Diutay nga mga Sabat

Walay sapayan sang akon negatibo nga mga eksperiensia sa relihion, mabaskog ang akon handum nga simbahon ang Dios. Kag may pamangkot gihapon ako nga wala masabat. Gani ginsugdan ko nga pangitaon ang kamatuoran. Nagtambong ako sa wala sing denominasyon nga mga grupo sang relihion apang wala gihapon ako makontento. Nadumduman ko ang isa ka simbahan nga akon natambungan sa Minnesota. Ginpalip-ot sang pastor ang iya sermon bangod nagahampang sadto nga adlaw ang Vikings nga team sang football sang Minnesota. Ginpalig-on niya kami tanan nga magpauli kag mangamuyo para sa kadalag-an sang Vikings! Nagtindog ako kag nagguwa. Ang manabaw nga panghunahuna nga nagaangot sa Dios sa indi importante nga mga hampang sa isport nagapaugot sa akon tubtob karon.

Samtang nagatrabaho ako sa Duluth, Minnesota, isa ka amigo ang nagbilin sing isa ka Lalantawan nga magasin sa akon apartment. Ginbasa ko ang pagpaathag sini sa Mateo 24, kag matuod ini tanan. Naghunahuna ako, ‘Sin-o ining mga Saksi ni Jehova? Sin-o si Jehova?’ Wala ko matigayon ang sabat tubtob sang 1975. Ginbilinan ako sadtong akon amigo sing Ang Kamatuoran nga Nagadul-ong sa Kabuhi nga Dayona kag sing isa ka Biblia.

Ginbasa ko ang libro sadto nga gab-i. Pagkatapos sang una nga kapitulo, nahibaluan ko nga nakit-an ko ang kamatuoran. Subong bala nga nakuha ang isa ka tabon sa akon hunahuna. Gintapos ko ang pagbasa sa libro, kag sang masunod nga adlaw ginkadtuan ko ang pila ka Saksi nga mga kaingod kag ginpangabay sila nga tudluan ako sa Biblia.

Wala ko ginpadayon ang akon mga plano nga magkadto sa Brazil kag nagsugod sa pagtambong sa mga miting sa Kingdom Hall. Sa bulig ni Jehova, gilayon ko nga ginbiyaan ang droga kag alkohol, ginbiyaan pagkatapos sang 12 anyos nga pagkagiyan. Sa sulod sang pila ka bulan, nakigbahin ako sa pamalaybalay nga ministeryo.

Apang may problema nga dapat ko atubangon. Wala pa gid ako makatigayon sing regular nga trabaho, kag indi ko luyag ang ideya nga mahigtan sang isa ka eskedyul. Kinahanglan ko karon nga mangin isa ka responsable nga tawo, kay nakig-uli sa akon si Debi. Naga-date na kami sining karon lang; apang nag-eskwela sia sa kolehiyo agod mangin isa ka maestra, kag ako mangin isa ka musikero. Ginbaton man niya ang kamatuoran sang Biblia, kag liwat kami nga naglapitay. Nagpakasal kami kag ginbawtismuhan subong mga Saksi sa Sault Sainte Marie, Ontario, Canada, sang 1976. Sang ulihi, may apat kami ka kabataan—tatlo ka lalaki kag isa ka babayi.

Agod mapakaon ang akon pamilya, nagbukas ako sing isa ka balaligyaan tuhoy sa musika kag nagtudlo sing jazz improvisation kag gitara. Nagdumala man ako sing isa ka gamay nga recording nga estudyo kag kon kaisa nagatokar sa mga nightclub. Nian, sing makapakibot, nag-abot sa akon ang mga kahigayunan nga makabalik sa big-time nga propesyonal nga kalibutan sang musika. Tatlo ka beses ako nga ginpangabay nga magtokar subong back-up para sa bantog nga mga musikero. Amo na sadto ang akon daku nga kahigayunan—sa katunayan, ang akon ikatlo sa sulod sang duha ka tuig. Gintanyagan ako nga magkadto sa Los Angeles, California, agod magtokar upod sa isa ka bantog nga grupo sang jazz. Apang nahibaluan ko nga magakahulugan ini sing pagbalik sa masami nga pagbiyahe, mga konsierto, kag mga sesyon sang pagrekord. Ginbinagbinag ko ang tanyag sing makadali kag matinahuron nga nagsiling, “Indi, salamat na lang.” Ang pagdumdom lamang sang akon anay kabuhi sa droga, alkohol, kag katalagman sa mga manugbaligya sing droga nagparealisar sa akon nga indi ini takus. Mas importante para sa akon ang akon bag-ong Cristiano nga kabuhi upod sa akon asawa kag kabataan.

Sa sulod sang madamong tinuig nagtrabaho ako subong broadcast engineer para sa edukasyunal kag dokumentaryo nga mga programa nga ginapaguwa sa PBS (Public Broadcasting Service) nga telebisyon. Sa akon karon nga trabaho, ginahituhog ko ang komunikasyon sa video sa Hopi Reservation para sa isa ka unibersidad sa naaminhan nga Arizona.

Balik sa Akon mga Kadugo

Beinte ka tuig na ang nagligad kutob sang gindedikar ko ang akon kaugalingon kay Jehova nga Dios. May beinte ka tuig man ako sang malipayon nga pag-asawahay. Si Debi, ang amon anak nga lalaki nga si Dylan, nga nagaedad sing 19, kag ang amon anak nga babayi nga si Leslie, nga nagaedad sing 16, yara tanan sa bug-os tion nga pag-alagad. Sa katunayan, si Dylan nagaalagad karon sa imprintahan kag farm complex sang Watchtower Society sa Wallkill, New York. Ang amon duha ka mas bata nga lalaki nga kabataan, si Casey, nagaedad sing 12, kag si Marshall, 14, nagdedikar kay Jehova kag ginbawtismuhan sining karon lang.

Sang nagligad nga tatlo ka tuig ginbaton namon ang pangagda nga magsaylo diin daku ang kinahanglanon para sa Cristianong pagbantala kag nagkadto sa Keams Canyon, Arizona, agod mag-alagad sa tunga sang Navajo kag Hopi nga mga Indian. Isa ako ka gulang sa kongregasyon. Makalilipay ang magpuyo liwat upod sa Tumandok nga mga Amerikano. Bangod sang kinatuhayan sa kultura kag sa kahimtangan sang kabuhi diri kag didto sa kinaandan nga siudad sa Amerika, pamatyag namon daw mga misyonero kami. Ginbiyaan namon ang daku, komportable nga balay kag nagpuyo—kami nga anom—sa mas magamay nga mobile home. Mabudlay ang pangabuhi diri. Madamo nga balay ang wala sing gripo sang tubig, mga kasilyas lamang sa guwa sang balay. Ang pila ka pamilya nagabiyahe sing malayo sa tion sang tigtulugnaw agod makakuha lamang sing kahoy kag karbon. Ang tubig ginasag-ub gikan sa bubon sang komunidad. Madamo nga dalan ang indi sementado kag wala sa mapa. Subong isa ka bata anay sa kampo sang mga Indian, ginbaton ko ini nga kahimtangan kag wala ginhunahuna nga mabudlay ini. Karon, nakita namon sang akon pamilya kon daw ano nga kabudlay kag enerhiya ang ginakinahanglan agod himuon lamang ang kinahanglanon nga mga hilikuton sa matag-adlaw nga pagkabuhi.

Walay sapayan nga ang mga Indian may ila kaugalingon nga hurisdiksion sa mga kampo, nagaatubang gihapon sila sing pareho nga problema nga nagaapektar sa tanan nga panguluhan—inaway sibil, paboritismo, kakulang sing pundo nga kuwarta, dinagakaigo nga paggasto, kag sing krimen pa gani sa tunga sang ila mga opisyales kag mga lider. Ang mga Indian nagaantos sing problema nga alkoholismo, pag-abuso sa droga, pagkawalay trabaho, abuso sa pamilya, kag mga problema sa pag-asawahay kag pamilya. Ginabasol gihapon sang iban ang mga puti bangod sang ila karon kahimtangan, apang ang mga puti nagaantos man sing pareho nga mga problema. Apang, walay sapayan sang mga pag-ipit gikan sa pamilya, mga abyan, kag mga paryente, madamong Tumandok nga Amerikano ang nagabaton sang edukasyunal nga hilikuton sang mga Saksi ni Jehova. Nakita nila nga ang pagpakig-abyan sa Dios mas bilidhon sa tanan nga butang. Madamo ang nagabiyahe sing kapin sa 120 kilometros pakadto-pakari agod magtambong sa Cristianong mga miting. Nalipay kami sa pagpaambit sing maayong balita sang Ginharian sang Dios sa Navajo kag sa Hopi.

Ginapaabot ko ang adlaw nga ang paggahom ni Jehova ‘magalaglag sa mga nagalaglag sa duta’ kag ang tanan matinumanon nga katawhan magapuyo sing tingob sa paghidait kag kalinong subong isa ka nahiusa nga pamilya. Nian ang kabuhi mangin katulad sadtong isa pa ako ka Chippewa nga bata nga lalaki sa Canada. (Bugna 11:18; 21:1-4)—Panugiron ni Burton McKerchie.

[Footnote]

[Retrato sa pahina 15]

Nagapangita ako sing mga sabat sa akon mga pamangkot tuhoy sa Dios

[Retrato sa pahina 17]

Ibabaw: Ang akon pamilya kag, sa wala, isa ka Navajo nga abyan

Ubos: Ang amon mobile home sa tupad sang Kingdom Hall