Ano ang Pinakamaayo sa Bata?

MAGDIBORSIO ukon indi? Isa ina ka daku nga pamangkot sa hunahuna sang madamo dimalipayon nga mag-asawa. Sadto anay ang diborsio wala ginakahamut-an, kag masami ginapakamalaut, bangod sa moral kag relihioso nga mga rason. Kag ang dimalipayon nga mga ginikanan masami nga padayon nga nagapuyuay para lamang sa kaayuhan sang kabataan. Apang, ining mga talaksan sang kalibutan nagbag-o sing daku sining karon lang. Sa karon ang diborsio lapnag nga ginabaton.

Apang, walay sapayan sang pagbaton sa diborsio, madamong ginikanan, hukom, sientipiko sa katilingban, kag iban pa ang nagakabalaka tuhoy sa malain nga mga epekto sang diborsio sa kabataan. Madamo nga paandam ang mabatian sa karon. Nagadugang ang pamatuod nga ang diborsio nagahalit sa bata. Ang mga ginikanan ginapalig-on nga binagbinagon ang mga resulta sang diborsio sa ila kag sa ila kabataan. Ang sosyologo nga si Sara McLanahan, sang Princeton University, nagasiling nga “dapat binagbinagon sing maayo sang mga dos-tersia tubtob tres-kuarto ka pamilya nga nagadiborsio kon bala husto ang ila ginahimo.”

Ginapakita sang mga pagtuon sining karon lang nga ang kabataan nga biktima sang diborsio nga mga ginikanan may daku nga risgo nga magbusong sa tion sang pagkatin-edyer, magauntat sa pag-eskwela, mapung-awan, magadiborsio sa ila mga pag-asawahay, kag mangin salaguron sang gobierno. Sa Nakatundan nga bahin sang kalibutan, 1 sa 6 ka kabataan ang biktima sang diborsio. Ang istoryador nga si Mary Ann Mason, sa iya libro tuhoy sa kinamatarong sa pagsagod sa bata sa Estados Unidos nagsiling: “Bangod sang pagdiborsio sang mga ginikanan halos 50 porsiento ang kahigayunan nga ang korte ang magadesisyon kon kay sin-o magapuyo ang isa ka bata nga natawo sang 1990.”

Sing makapasubo, ang mga inaway wala pirme nagauntat sa diborsio, bangod ang mga ginikanan mahimo magaaway gihapon sa mga korte tuhoy sa mga kinamatarong sa pagsagod kag pagduaw sa kabataan, nga labi nga nagapahuol sa ila kabataan. Ining puno sing kaakig nga mga inaway sa sulod sang korte nagatilaw sa pagkamainunungon sang kabataan sa ila mga ginikanan nga nagahimo sa ila nga makaluluoy kag ginahadlukan.

Ang isa ka abogada tuhoy sa pamilya nagsiling: “Ang diborsio wala nagabulig sa kabataan nga malikawan ang kahalitan. Nagabulig ini kon kaisa sa mga adulto.” Ang matuod amo nga paagi sa pagdiborsio, mahimo malubad sang mga ginikanan ang ila mga problema, apang sa amo man nga tion, ginahalitan nila ang ila kabataan, nga mahimo magatinguha tubtob nagakabuhi sila nga tumbasan ang epekto sang kahalitan.

Mga Pililian sa Kinamatarong sa Pagsagod sa Bata

Bangod sang kagamo kag kahuol sa emosyon tuga sang pagdiborsio, mabudlay gid ang magdesisyon kon kay sin-o itugyan ang kinamatarong sa pagsagod sa kabataan sa kalmado kag makatarunganon nga paagi. Agod mabuhinan ang pag-ilinaway sang mga ginikanan kag malikawan ang pag-akusaray, ang pila ka pungsod nagatanyag sing isa ka paagi sa paglubad sa mga problema, subong sang pag-aregluhanay sa guwa sang korte.

Kon ginahimo sing nagakaigo, ang pag-aregluhanay makabulig sa mga ginikanan sa paghimo sing kasugtanan sa baylo nga itugyan sa isa ka hukom ang pagdesisyon kon sin-o ang magasagod sa kabataan. Kon indi posible ang pag-aregluhanay, ang mga ginikanan sarang makahimo sing kahimusan tuhoy sa kinamatarong sa pagsagod kag pagduaw paagi sa ila mga abogado. Sa tion nga ang mga ginikanan makahimo sing kasugtanan kag mahimuan ini sing kasulatan, sarang mapirmahan sang hukom ang isa ka mando nga nagaunod sang ila mga ginkasugtan.

Kon ang mga ginikanan indi mag-ugyunay tuhoy sa kahimusan sa pagsagod, ang legal nga sistema sa kalabanan nga pungsod nagahatag sing mga paagi agod pat-uron nga ginaamligan ang kaayuhan sang kabataan. Ang panguna nga ginakabalak-an sang hukom amo ang kabataan, indi ang mga ginikanan. Pagabinagbinagon sang hukom ang madamo importante nga mga bahin, subong sang mga luyag matabo sang mga ginikanan, ang kaangtanan sang bata sa tagsa ka ginikanan, ang mga luyag sang bata, kag ang ikasarang sang tagsa ka ginikanan sa pag-atipan. Nian magapamat-od ang hukom kon diin kag kay sin-o magaistar ang bata kag subong man kon paano makahimo ang mga ginikanan sing importante nga mga desisyon tuhoy sa palaabuton sang bata.

Sa solo nga kahimusan sa pagsagod, mahimo nga isa lamang ka ginikanan ang may awtoridad sa paghimo sing mga desisyon. Sa timbanganay nga kahimusan sa pagsagod, ang duha ka ginikanan dapat mag-ugyunay sa importante nga mga desisyon, subong sang pag-atipan sa panglawas kag edukasyon sang bata.

Mga Pamangkot nga Mahimo Maatubang

Kon nagaatubang sing kaso tuhoy sa kinamatarong sa pagsagod sa bata, dapat man binagbinagon sang mga ginikanan nga mga Saksi ni Jehova kon ano ang pinakamaayo sa espirituwalidad sang kabataan. Halimbawa, ano abi kon ang indi Saksi nga ginikanan nagapamatok sa pasad sa Biblia nga paghanas para sa kabataan? Ukon ano abi kon ang indi Saksi nga ginikanan ginsikway gikan sa Cristianong kongregasyon?

Labi nga ginapabudlay sining mga kahimtangan ang paghimo sing desisyon para sa Cristianong mga ginikanan. Luyag nila maghulag sing maalamon kag makatarunganon, kag luyag man nila mahuptan ang isa ka maayo nga konsiensia sa atubangan ni Jehova samtang ginabinagbinag nila sing mapangamuyuon ang mga kaayuhan sang kabataan.

Sa masunod nga mga artikulo, binagbinagon naton ang mga pamangkot kaangay sini: Kon nagatugyan sing kinamatarong sa pagsagod sa kabataan, paano ginatamod sang kasuguan ang relihion? Paano ko malandas ang hangkat sang kaso tuhoy sa kinamatarong sa pagsagod? Paano ko malandas ang pagkadula sing kinamatarong sa pagsagod sa akon kabataan? Paano ko tamdon ang timbanganay nga kasugtanan sa pagsagod upod sa isa ka ginsikway sa kongregasyon nga ginikanan?