Hinawi kag Pamalha ang Inyo mga Kamot!
PAANO kita ginatapikan sing trangkaso kag iban pa nga mga balatian? Suno sa Association for Professionals in Infection Control and Epidemiology sang Estados Unidos, sa dimagkubos 80 porsiento sina nga mga balatian ang ginapalaton sang aton mga kamot, indi sang hangin. Sa pagkamatuod, ang pagpanghinaw sing kamot ginakabig subong ang lamang pinakaimportante nga paagi agod malikawan ang paglapnag sang balatian. Apang, madamo ang wala pirme nagapanghinaw pagkatapos maghalin sa kasilyas ukon kon nagasikma ukon antes mag-uyat sing pagkaon. Huo, madamo sang iban pa ang nagapanghinaw pirme sang ila kamot sa sina nga tion. Apang ang katalagman nga magbalatian wala nagakadula pagkatapos sang padali, kamol-kamol nga pagpanghinaw sing kamot.
Importante man ang nagakaigo nga pagpamala sing kamot. Natukiban sang mga manugpanalawsaw sa University of Westminster sa Inglaterra nga madamo nga tawo ang wala maayo nagapamala sang ila kamot pagkatapos makapanghinaw, ilabi na kon nagagamit sing mga hot-air dryer. Madamo ang nagatapos sang pagpamala paagi sa pagpahid sang ila kamot sa ila bayo. Mahimo ini makapalapta sing bisan anong makatalagam nga mga mikroorganismo nga nabilin sa kamot. Suno sa mga manugpanalawsaw, maayo nga pamalhon sing lubos ang kamot, ilabi na paagi sa paggamit sing mahaboy dayon nga trapo nga papel ukon sing matinlo, wala pa magamit nga sibin.
Ang Centers for Disease Control and Prevention sang Estados Unidos nagatanyag sing masunod nga laygay sa pagpanghinaw sing kamot:
• Maggamit pirme sing maalabaab nagailig nga tubig kag indi tanto kaisog nga habon. Kon nagagamit sing labador sa baylo sang nagailig nga tubig, tinlui ini sa tagsa ka tion nga gingamit mo ini. Ang basa nga mga sibin indi maayo makatinlo sa kamot.
• Kumuskumusa sing maayo ang kamot tubtob magbukal ang habon, kag padayon nga kumuskumusa sa dimagkubos mga 15 segundos. Kuskusa ang ibabaw nga bahin sang kamot kag ang palad pati ang sa tunga sang mga tudlo kag ang sa idalom sang mga kuko.
• Bunlawi ang kamot sing maalabaab nagailig nga tubig.
• Pamalaha sing matinlo mahaboy dayon, ukon wala pa magamit, nga sibin, kag indi pag-uyati ang gripo ukon ang salab-itan sang sibin sang imo matinlo nga kamot.
• Siraduhi ang gripo nga ginagamit ang sibin subong hapin agod indi mo matandog ang uluyatan sang gripo.
• Ang kabataan dapat magpanghinaw nga nagatindog sa kataason nga mapapanaug nila ang ila kamot sa nagailig nga tubig. Buligi ang bata nga himuon ang tanan nga instruksion nga ginsambit sa ibabaw, kag hinawi man dayon ang imo kamot.