Ang Imo Makatilingala nga Luha

NAGAHIBI na kita sugod pa sang aton pagkabun-ag. Ang isa ka eksperto nagpaathag nga sang lapsag pa kita, ang paghibi amo ang aton paagi para tatapon ang aton emosyonal kag pisikal nga mga kinahanglanon. Pero ngaa nagaluha gihapon kita bisan pa hamtong na, kay may iban naman nga paagi para mahambal naton ang aton kinahanglan?

Nagaluha kita bangod sang nagkalainlain nga rason. Mahimo bangod sang kasubo, kapaslawan, ukon pag-antos sa pisikal ukon hunahuna. Pero mahimo man bangod sa kalipay, kaumpawan, ukon kadalag-an—amo ini ang ginatawag nga luha sang kalipay. Mahimo man makaapektar sa iban ang pagluha. “Kon may makita gani ako nga nagahibi, bisan ano pa ang rason, indi ko gid mapunggan nga maghibi man,” siling ni María. Mahimo nga ang indi matuod nga mga kahimtangan nagpahibi man sa imo pareho sang pelikula ukon libro.

Ano man ang rason, ang paghibi isa ka makusog nga lenguahe nga wala ginahambal. “May pila lang ka paagi para makahambal ka sing madamo sa sinang malip-ot nga higayon,” paathag sang libro nga Adult Crying. Ang luha nagapukaw sang reaksion. Halimbawa, indi gid naton mabalewala ang luha sang kasubo bangod ginapakita sini nga nagaantos ang isa. Amo nga nagatinguha kita nga lugpayan ukon buligan ang nagahibi.

Ang pila ka eksperto nagapati nga mapuslanon ang paghibi para mapautwas ang aton emosyon kag ang pirme nga pagpugong sang paghibi makahalit sa aton kapagros. Nagasiling man ang iban nga wala pa mapamatud-an sang siensia ang benepisyo sang paghibi sa aton lawas kag hunahuna. Bisan pa sini, ginbulubanta sang mga surbe nga 85 porsiento sang mga babayi kag 73 porsiento sang mga lalaki ang nagsiling nga naumpawan sila pagkatapos maghibi. “Kon kaisa, nahibaluan ko nga kinahanglan ’ko maghibi,” paathag ni Noemí. “Pagkatapos sini, makaginhawa na ako sing madalom kag mas nagaathag ang tanan sa akon.”

Pero ini nga pagbatyag sing kaumpawan wala lamang nagadepende sa luha. May daku man nga papel ang reaksion sang iban kon maghibi kita. Halimbawa, kon ang aton luha nagapahulag sa iban nga uloulohan ukon buligan kita, nagakaumpawan kita. Pero kon negatibo ang epekto sang aton luha, nagabatyag kita sing kahuya kag di-pagsapak.

Maathag nga makatilingala gihapon kon ngaa nagahibi kita. Ang nahibaluan lang naton sa pagluha amo nga ining makatilingala nga reaksion sa emosyon ginhatag sa aton sang Dios.