Tudlui ang Imo Bata Parte sa Sex

NGAA ISA KA HANGKAT?

Sang nagligad nga pila lang ka dekada, mas daku ang posibilidad nga ang mga ginikanan ang una nga mag-istorya sa ila bata parte sa sex. Kag mahimo nila ini mapaathag sing amat-amat, suno sa edad kag kinahanglanon sang bata.

Indi na amo sina subong. “Mas bata na subong ang makabasa sing mga mensahe parte sa sex, kag mas madamo na ang seksuwal nga kaundan sang mga palaguaon para sa kabataan,” siling sang libro nga The Lolita Effect. Makabulig bala ini sa mga kabataan ukon makahalit sa ila?

ANO ANG DAPAT MO MAHIBALUAN?

Lapnag na ang binastos nga balasahon kag palaguaon. Sa iya libro nga Talk to Me First, si Deborah Roffman nagsulat nga ang “mga pag-istoryahanay, pasayod, pelikula, libro, liriko sang musika, palaguaon sa TV, text, hampang, billboard, kag iskren sa cell phone kag kompyuter puno sing makagalanyat sa sekso nga mga piktyur, lenguahe, kag pagpalahidlahid amo nga madamo [nga tin-edyer, wala pa magtin-edyer, kag bisan ang bata pa] ang makasiling nga ang sex amo dapat . . . ang pinakaimportante nga butang.”

Balasulon man ang mga pasayod. Ginapasanyog kag ginabaligya sang mga manugpasayod kag manugbaligya ang seksi nga mga bayo para sa mga bata, nga nagatudlo sa ila nga importante gid ang ila hitsura bisan bata pa sila. “Nahibaluan sang mga nagapasayod nga gusto sang mga bata nga batunon sila sang ila mga kaedad, kag ginahingalitan nila ini,” siling sang libro nga So Sexy So Soon. “Ining makagalanyat sa sekso nga mga piktyur kag mga pasayod wala gintuyo para hayluhon ang mga kabataan nga mag-sex” kundi “para magbakal sila.”

Indi bastante ang impormasyon. Kon nahibaluan mo kon paano nagaandar ang salakyan, indi buot silingon nga responsable ka na nga drayber, amo man parte sa sex, kon may ihibalo ka parte sa sini, indi buot silingon nga makahimo ka na sing maalamon nga mga desisyon.

Ang punto: Subong na gid ang tion nga dapat mo buligan ang imo kabataan nga hanason ang ila “ikasarang sa paghangop” para “makilala [nila] ang maayo kag malain.”—Hebreo 5:14.

ANO ANG MAHIMO MO?

Buligi sia. Bisan pa mahimo nga masaw-ahan ka, responsibilidad mo nga istoryahon ang imo kabataan parte sa sex. Batuna ini.—Prinsipio sa Biblia: Hulubaton 22:6.

Istoryaha sia. Imbes nga mag-istorya kamo sing malawig parte sa sex, kaliti ang mga tion nga relaks ka sa pag-istorya sa ila, ayhan samtang nagabiyahe kamo ukon nagaobra sa balay. Para mabuligan ang imo bata nga mag-istorya, pamangkuta sia kon ano ang iya pagtamod. Halimbawa, imbes nga mamangkot sing, “Nanamian ka bala sang mga pasayod pareho sina?” mahimo ka mamangkot, “Sa banta mo, ngaa nagagamit ang mga nagapasayod sina nga mga piktyur sa pagbaligya sang ila mga produkto?” Sa tapos magsabat ang imo bata, puede ka mamangkot, “Ano ang masiling mo sina?”—Prinsipio sa Biblia: Deuteronomio 6:6, 7.

Tudlui sia suno sa iya edad. Ang mga wala pa mag-elementarya puede tudluan sing husto nga ngalan sang mga sex organ, pati na kon paano ini proteksionan sa mga nagapangbiktima. Samtang nagadaku sila, mahimo sila tudluan parte sa pagpamata. Kon maghinupang na sila, dapat na nila maintiendihan sing maayo ang epekto sa ila lawas sang sex kag ang husto kag sala parte sa sini.

Tudlui sia sang mga prinsipio. Sugdi ang pagtudlo sa imo bata parte sa pagkatampad, integridad, kag pagrespeto sa temprano pa nga edad. Para kon istoryahan na ninyo ang parte sa sex, mangin mahapos na lang ini. Isugid man sa iya sing maathag ang imo mga prinsipio parte sini. Halimbawa, kon nalainan ka sang pagpakigsekso antes sang kasal, ihambal ini sa iya. Ipaathag kon ngaa malain ina kag makahalit. “Mas daku ang posibilidad nga indi mag-sex ang mga tin-edyer nga nakahibalo nga indi gusto sang ila mga ginikanan nga mag-sex ang mga tin-edyer,” siling sang libro nga Beyond the Big Talk.

Mangin halimbawa. Iaplikar ang mga prinsipio nga ginatudlo mo. Halimbawa, nagakadlaw ka bala sa binastos nga mga lahog? nagasuksok sing seksi nga bayo? nagapakiat? Mahimo ini magpakanubo sang mga prinsipio nga gusto mo itudlo sa imo mga bata.—Prinsipio sa Biblia: Roma 2:21.

Mangin positibo. Ang sex regalo sang Dios, kag kon himuon ini sang mga mag-asawa lamang, mangin makalilipay ini. (Hulubaton 5:18, 19) Ihambal sa imo bata nga magaabot ang tion nga puede na niya himuon ini, nga indi sia masakitan kag mabalaka nga sa masami resulta sang pag-sex antes sang kasal.—1 Timoteo 1:18, 19.