NAGALALA NGA SITWASYON SA KALIBUTAN

1 | Proteksioni ang Imo Panglawas

KON NGAA IMPORTANTE INI

Ang isa ka trahedya ukon kalamidad may sarisari nga epekto sa panglawas sang mga tawo.

Ang grabe nga mga kabudlayan nagapa-stress sa mga tawo, kag kon pirme sila nagaka-stress madali man sila magmasakit.
Kon may trahedya kag mga kalamidad, nagaginutok ang mga ospital kag ginakulang ang mga bulong. Gani indi maatipan sing maayo ang mga pasyente.
Kon may kalamidad, nagapamigado ang mga tawo. Gani indi na sila makabakal sang masustansia nga pagkaon ukon makapabulong.

Ang Dapat Mo Mahibaluan

Ang malala nga balatian kag ang stress mahimo mangin rason nga makahimo ka sing indi maayo nga mga desisyon, amo kon ngaa mapabay-an mo na ang imo panglawas. Bilang resulta, mas magalala pa gid ang imo ginabatyag.
Kon pabay-an mo lang ini, mahimo maglala ang imo kahimtangan, kag mahimo mabutang sa katalagman ang imo kabuhi.
Pero kon mapagros ka, mas handa ka sa paghimo sang maayo nga mga desisyon kon may mag-abot nga mabudlay nga mga problema.
Manggaranon ka man ukon indi, may mahimo ka para proteksionan ang imo panglawas.

Ang Puede Mo Himuon Subong

Kon posible, ginapensar sang maalamon nga tawo ang mga sitwasyon nga puede mangin delikado kag ginatinguhaan niya nga likawan ini. Maaplikar man ini sa aton panglawas. Masami nga mabuhinan naton ang risgo nga magmasakit ukon malikawan ang paggrabe sang aton ginabatyag kon pirme matinlo ang aton kaugalingon kag ang aton puluy-an. Kay man, mas maayo nga likawan ang balatian sangsa bulngon ini.

“Kon pirme matinlo ang aton kaugalingon kag ang aton puluy-an, mabuhinan man ang aton gasto sa pagpadoktor kag pagbakal sing bulong.”—Andreas.a

a Gin-islan ang iban nga ngalan sa sini nga magasin.

KON ANO ANG PUEDE HIMUON—Mga Tip nga Makabulig

Sa mabudlay nga mga sitwasyon, proteksioni ang imo panglawas paagi sa pagsunod sa sining praktikal nga mga tip

MANGIN MATINLO PIRME SA KAUGALINGON KAG SA PULUY-AN

Mangin matinlo pirme sa kaugalingon kag sa puluy-an

Ang ginasiling sang Biblia: “Makita sang tawo nga maalamon ang katalagman kag nagapanago sia.” (Hulubaton 22:3) Pensara ang mga sitwasyon nga posible mangin delikado sa imo panglawas kag likawi ini.

Hinawi pirme ang imo kamot kag maggamit gid sing habon, ilabi na antes mag-uyat sing pagkaon ukon pagkatapos maggamit sang kasilyas.
Tinlui pirme ang imo puluy-an kag i-disinfect ini, ilabi na ang mga lugar sa imo puluy-an ukon ang mga butang nga pirme ginauyatan ukon ginatandog.
Kon posible, indi magpalapit sa mga tawo nga may makalalaton nga balatian.

MAGKAON SANG MASUSTANSIA NGA PAGKAON

Magkaon sang masustansia nga pagkaon

Ang ginasiling sang Biblia: “Wala sing tawo nga nagadumot sa iya kaugalingon nga lawas, kundi ginapakaon kag ginapalangga niya ini.” (Efeso 5:29) Ginapakita naton nga palangga ta ang aton lawas kon nagahalong kita kon ano ang ginapasulod naton sa sini.

Mag-inom sing bastante nga tubig.
Magkaon sing sarisari nga prutas kag utan.
Limitahi ang pagkaon sang matambok, maalat, kag matam-is.
Indi magpanigarilyo, magpahubog, ukon mag-drugs.

“Para indi kami magmasakit, nagakaon kami sang masustansia nga mga pagkaon. Kay kon indi, ang amon gamay nga kita maubos lang sa pagpabulong. Mas maayo nga gastuhon namon ang amon kuarta sa masustansia nga pagkaon.”—Carlos.

MAG-EXERCISE KAG MAGPAHUWAY SING MAAYO

Mag-exercise

Ang ginasiling sang Biblia: “Mas maayo pa ang diutay nga pahuway sangsa tuman nga pagpangabudlay kag paglagas sa hangin.” (Manugwali 4:6) Kinahanglan naton mag-obra pero kinahanglan man naton ang bastante nga pahuway.

Mag-exercise pirme. Puede mo umpisahan paagi sa regular nga paglakatlakat lang anay. Ang pag-exercise makapanami sang imo panglawas bisan may edad ka na, dis-ebol, ukon nalimitehan sang malubha nga balatian.
Magpahuway sing maayo

Magpahuway sing maayo. Kon kulang ang imo pahuway, nagadugang ang imo stress kag mabudlayan ka magpokus. Kon pirme kulang ang imo pahuway mahimo nga magmasakit ka sa ulihi.
Mag-iskedyul kon ano oras ka matulog kag sunda ini. Tinguhai nga magtulog sa pareho nga oras kada gab-i kag magbugtaw sa pareho nga oras kada aga.
Likawi nga magtan-aw sing TV ukon maggamit sing gadyet kon nagahigda ka na para magtulog.
Kon manugtulog ka na, indi magkaon sing madamo kag indi mag-inom sing may caffeine ukon may alkohol.

“Daku gid ang epekto sang tulog sa akon panglawas. Kay kon kulang ang akon tulog, kon kaisa nagasakit ang akon ulo kag nagapalanakit ang akon lawas. Pero kon bastante ang akon tulog, kanami sang pamatyag ko kag daw mahimo ko ang tanan nga gusto ko himuon! Kapagsik sa akon kag talagsa lang ako nagamasakit.”—Justin.