Ang Balaan nga Ngalan Nga Magapabilin sing Dayon: “Pakabalaanon ang Imo Ngalan”—Ano nga Ngalan?

RELIHIOSO ka bala nga tawo? Nian, walay duhaduha nga ikaw subong sang madamo pa, nagapati sa isa ka Supremo nga Persona. Kag mahimo gid nga may daku ka nga pagtahod sa kilala nga pangamuyo sa sina nga Persona, nga gintudlo ni Jesus sa iya mga sumulunod kag ginatawag nga Pangamuyo sang Ginuo, ukon ang Amay Namon. Ina nga pangamuyo nagaumpisa sing subong sini: “Amay namon nga yara sa langit, pakabalaanon ang imo ngalan.”—Mateo 6:9, New International Version.

Natingala ka bala kon ngaa gin-una ni Jesus sa sini nga pangamuyo ang ‘pagpakabalaan,’ ukon pagpasagrado, sa ngalan sang Dios? Sa tapos sini, ginsambit niya ang iban nga mga butang subong sang pagkari sang Ginharian sang Dios, ang himuon ang kabubut-on sang Dios sa duta kag ang pagpatawad sa aton mga sala. Ang katumanan sining iban pa nga mga pangabay magakahulugan sa ulihi sing dayon nga paghidait sa duta kag kabuhi nga walay katapusan para sa katawhan. May mahunahuna ka bala nga mas importante pa sa sina? Walay sapayan, ginsugo kita ni Jesus nga mangamuyo una para sa pagpakabalaan sa ngalan sang Dios.

Indi natabuan lamang nga gintudluan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga unahon ang ngalan sang Dios sa ila mga pangamuyo. Ina nga ngalan maathag nga importante gid sa iya, bangod makapila niya ini ginsulit sa iya kaugalingon nga mga pangamuyo. Sang isa ka okasyon sang nagapangamuyo sia sing dayag sa Dios, nabatian sia nga nagasiling: “Amay, himayaa ang imo ngalan!” Kag ang Dios gid nagsabat: “Ginhimaya ko na, kag himayaon ko ini liwat.”—Juan 12:28, The Jerusalem Bible.

Sang gab-i sa wala pa mapatay si Jesus, nangamuyo sia sa Dios sa palamatin-an sang iya mga disipulo, kag sa liwat nabatian nila sia nga nagapadaku sang pagkaimportante sang ngalan sang Dios. Sia nagsiling: “Ginpahayag ko ang imo ngalan sa mga tawo nga ginhatag mo sa akon gikan sa kalibutan.” Sang ulihi, ginsulit niya ini: “Ginpahayag ko sa ila ang imo ngalan kag ipahayag ko ini.”—Juan 17:6, 26, JB.

Ngaa importante gid kay Jesus ang ngalan sang Dios? Ngaa ginpakita niya nga importante man ini sa aton, paagi sa pagsugo sa aton nga ipangamuyo ang pagpakabalaan sa sini? Agod mahangpan ini, dapat naton mahibaluan kon paano ginatamod anay ang mga ngalan sang panahon sang Biblia.

Ang mga Ngalan sang Panahon sang Biblia

Maathag nga gintanom ni Jehova nga Dios sa tawo ang handum nga ngalanan ang mga butang. Ang una nga tawo may ngalan, si Adan. Sa sugilanon sang pagpanuga, ang isa sang mga butang nga ginreport nga ginhimo ni Adan amo ang paghatag sing ngalan sa mga sapat. Sang ginhatagan sang Dios si Adan sing asawa, sa gilayon gintawag sia ni Adan nga “Babayi” (’Ish·shahʹ, sa Hebreo). Sang ulihi, ginhatagan niya sia sing ngalan nga Eva, nga nagakahulugan sing “Isa nga Nagakabuhi,” bangod nga “iloy sia sang tanan nga nagakabuhi.” (Genesis 2:19, 23; 3:20) Bisan sa karon ginasunod naton ang kinabatasan sa paghatag sing mga ngalan sa mga tawo. Sa pagkamatuod, mabudlay hunahunaon kon ano ang mahimo naton kon wala sing mga ngalan.

Apang, sang panahon sang mga Israelinhon, ang mga ngalan indi mga ngalan lamang. May kahulugan yadto. Halimbawa, ang ngalan ni Isaac, “Pagkadlaw,” nagapahanumdom sang pagkadlaw sang iya tigulang nga mga ginikanan sang una nga mabatian nila nga sila makatigayon sing anak. (Genesis 17:17, 19; 18:12) Ang ngalan ni Esau nagakahulugan sing “Bulbulon,” nga nagalaragway sang pisikal nga kinaiya. Ang iya isa pa ka ngalan nga, Edom, “Mapula,” ukon “Mamulamula,” isa ka pahanumdom nga ginbaligya niya ang iya kinamatarong sa pagkapanganay sa baylo sang isa ka yahong sang mapula nga linaga. (Genesis 25:25, 30-34; 27:11; 36:1) Si Jacob, bisan pa batabata lang diutay sa iya kapid, nga si Esau, nagbakal sang kinamatarong sa pagkapanganay gikan kay Esau kag nakabaton sang pagpakamaayo para sa panganay gikan sa iya amay. Gikan sa pagkabun-ag, ang kahulugan sang ngalan ni Jacob amo “Pag-uyat sa Tikod” ukon “Pagtal-us.” (Genesis 27:36) Ang ngalan man ni Solomon, nga sa tion sang iya paggahom sa Israel nakatigayon sing paghidait kag kabuganaan, nagakahulugan sing “Mahidaiton.”—1 Cronica 22:9.

Sa amo, ang The Illustrated Bible Dictionary (Tomo 1, pahina 572) nagasiling sang masunod: “Ang pagtuon sa tinaga nga ‘ngalan’ sa D[aan] nga T[estamento] nagapakita kon daw ano ang kahulugan sini sa Hebreo. Ang ngalan indi ngalan lamang, kundi nagakahulugan sang matuod nga pagkatawo sang isa nga tag-iya sini nga ngalan.”

Ang kamatuoran nga ginatamod sang Dios ang mga ngalan subong importante makita sang, paagi sa isa ka anghel, gintudluan niya ang palaabuton nga mga ginikanan ni Juan Bautista kag Jesus kon ano ang mangin ngalan sang ila mga anak. (Lucas 1:13, 31) Kag kon kaisa gin-islan niya ang mga ngalan, ukon ginhatagan ang mga tawo sing dugang nga mga ngalan, agod ipakita ang mangin bahin nila sa iya katuyuan. Halimbawa, sang gintagna sang Dios nga ang iya alagad nga si Abram (“Amay sang Pagbayaw”) mangin amay sang madamo nga pungsod gin-islan Niya ang iya ngalan sing Abraham (“Amay sang Kadam-an”). Kag gin-islan niya ang ngalan sang asawa ni Abraham nga si Sarai (“Palakamog”), sing Sara (“Prinsesa”), kay mangin iloy sia sang binhi ni Abraham.—Genesis 17:5, 15, 16; ipaanggid ang Genesis 32:28; 2 Samuel 12:24, 25.

Ginkilala man ni Jesus ang pagkaimportane sang mga ngalan kag ginpatuhuyan niya ang ngalan ni Pedro sang ginhatagan sia sing pribilehiyo sang pag-alagad. (Mateo 16:16-19) Bisan ang mga espiritu may mga ngalan. Ang duha nga ginsambit sa Biblia amo si Gabriel kag si Miguel. (Lucas 1:26; Judas 9) Kag kon ginahatagan sang tawo sing mga ngalan ang wala sing kabuhi nga mga butang subong sang mga bituon, mga planeta, mga banwa, mga bukid kag mga suba, ginailog lamang niya ang iya Manunuga. Halimbawa, ang Biblia nagasugid sa aton nga ginatawag sang Dios ang tanan nga bituon sa ngalan.—Isaias 40:26.

Huo, importante ang mga ngalan sa mga mata sang Dios, kag gintanom niya sa tawo ang handum nga kilalahon ang mga tawo kag mga butang paagi sa mga ngalan. Sa amo ang mga anghel, mga tawo, mga sapat, subong man ang mga bituon kag ang iban pa nga butang nga wala sing kabuhi, may mga ngalan. Nagasinanto bala kon ang Manunuga sining tanan nga butang magatugot sang iya kaugalingon nga wala sing ngalan? Sa pagkamatuod indi, labi na bangod sang mga pulong sang salmista: “Magpakamaayo ang tanan nga unod sang balaan nga ngalan [sang Dios] tubtob sa walay katubtuban, sing dayon.”—Salmo 145:21.

Ang The New International Dictionary of New Testament Theology (Tomo 2, pahina 649) nagasiling: “Ang isa sang labing sadsaran kag kinahanglanon nga mga bahin sang biblikanhon nga pagpahayag amo ang kamatuoran nga ang Dios indi mahimo nga wala sing ngalan: sia may personal nga ngalan, nga paagi sa sini sia mahimo, kag kinahanglan, nga tawgon.” Pat-od nga ginahunahuna ni Jesus ina nga ngalan sang gintudluan niya ang iya mga sumulunod sa pagpangamuyo: “Amay namon nga yara sa langit, pakabalaanon ang imo ngalan.”—Mateo 6:9.

Bangod sining tanan, maathag nga importante nga mahibaluan naton kon ano ang ngalan sang Dios. Nahibaluan mo bala ang personal nga ngalan sang Dios?

Ano ang Ngalan sang Dios?

Sing makapakibot, mahimo nga mabudlayan ang kalabanan sang ginatos ka milyon ka katapo sang mga iglesia sang Cristiandad sa pagsabat sina nga pamangkot. Ang iban nagasiling nga ang ngalan sang Dios amo si Jesucristo. Apang may ginapangamuyuan si Jesus sang magsiling: “Ginpahayag ko ang imo ngalan sa mga tawo nga ginhatag mo sa akon gikan sa kalibutan.” (Juan 17:6) Nangamuyo sia sa Dios sa langit, subong sang anak nga nagapakighambal sa iya amay. (Juan 17:1) Ang ngalan sang iya langitnon nga Amay ang dapat nga ‘pakabalaanon,’ ukon ‘pasagraduhon.’

Apang madamo nga modernong mga Biblia ang wala nagaunod sina nga ngalan, kag malaka ini ginagamit sa mga simbahan. Busa, malayo sa ‘pagpakabalaan’ sa sini, nadula ini sa minilyon ka bumalasa sang Biblia. Subong halimbawa sang kon ano ang ginhimo sang mga manugbadbad sang Biblia sa ngalan sang Dios, binagbinaga lamang ang isa ka bersikulo nga makita ini: ang Salmo 83:18. Yari ang pagbadbad sang apat ka magkatuhay nga Biblia sa sining kasulatan:

“Pahibalua sila nga ikaw lamang, ang imo ngalan amo ang GINUO, ang Labing Mataas sa bug-os nga duta.” (Revised Standard Version sang 1952)

“Agod tudluan sila nga ikaw, O Dayon, amo ang Dios nga Labing Mataas sa ibabaw sang bug-os nga kalibutan.” (A New Translation of the Bible, ni James Moffatt, sang 1922)

“Pahibalua sila sini: ikaw lamang ang may ngalan nga Yahweh, ang Labing Mataas sa bug-os nga kalibutan.” (Katoliko nga Jerusalem Bible sang 1966)

“Agod nga makilala sang mga tawo nga ikaw, nga ang imo ngalan amo si JEHOVA, amo ang labing mataas sa bug-os nga duta.” (Authorized, ukon King James, Version sang 1611)

Ngaa lainlain ang ngalan sang Dios sa sining mga bersion? Ang ngalan bala niya amo ang GINUO, ang Dayon, ang Yahweh ukon Jehova? Ukon mabaton bala ining tanan?

Sa pagsabat sini, dapat naton dumdumon nga ang Biblia wala ginsulat sing orihinal sa Ingles. Ang mga manunulat sang Biblia mga Hebreo, kag kalabanan sa ila nagsulat sa Hebreo kag sa Griegong pamulong sang ila adlaw. Ang kalabanan sa aton wala nagahambal sining dumaan nga mga pamulong. Apang ang Biblia ginbadbad sa madamo nga modernong mga hambal, kag magamit naton ining mga badbad kon luyag naton magbasa sang Pulong sang Dios.

Ang mga Cristiano hanuot nga nagatahod sa Biblia kag nagapati nga ang “bug-os nga Kasulatan gin-inspirar sang Dios.” (2 Timoteo 3:16) Busa, ang pagbadbad sa Biblia isa ka mabug-at nga salabton. Kon hungod nga islan ukon ibanan sang isa ang bahin sang kaundan sang Biblia, ginahilabtan niya ang inspirado nga Pulong. Naaplikar sa iya ang Makasulatanhon nga paandam: “Kon ang bisan sin-o nga tawo magdugang sa ila, ang Dios magadugang sa iya sang mga kalalat-an nga nasulat sa sining tolon-an; kag kon ang bisan sin-o nga tawo mag-iban sa mga pulong sang tolon-an sining tagna, ibanon sang Dios ang iya bahin sa kahoy sang kabuhi.”—Bugna 22:18, 19; tan-awa man ang Deuteronomio 4:2.

Wala sing duhaduha nga ang kalabanan nga manugbadbad sang Biblia nagatahod sa Biblia kag sinsero nga nagahandum nga himuon ini nga mahangpan sa sining modernong dag-on. Apang ang mga manugbadbad indi inspirado. Ang kalabanan sa ila may mabaskog man nga mga opinyon sa relihioso nga mga butang kag mahimo nga maimpluwensiahan sang personal nga mga ideya kag mga pagpasulabi. Makahimo man sila sing tawhanon nga mga sayop ukon mga sala sa paghukom.

Busa, may kinamatarong kita sa pagpamangkot sing pila ka importante nga mga pamangkot: Ano ang matuod gid nga ngalan sang Dios? Kag ngaa ang nanuhaytuhay nga badbad sang Biblia may magkatuhay nga ngalan para sa Dios? Sa tapos mapalig-on ang sabat sa sining mga pamangkot, makabalik kita sa aton orihinal nga problema: Ngaa importante gid ang pagpakabalaan sa ngalan sang Dios?