TULUN-AN 28
Nagapakigsugilanon nga Paagi
ANG mga tawo masami nga relaks kon nagasugilanon sila sa ila mga abyan. Natural ang ila mga ekspresyon. Ang iban nga mga indibiduwal palahambal; ang iban naman hipuson. Walay sapayan sini, ang pagkanatural sang ila paghambal makagalanyat.
Apang, kon nagapalapit sa isa ka tawo nga indi mo kilala, indi nagakaigo nga maghambal sa paagi nga tuman ka pamilyar ukon di-pormal. Ang matuod, sa pila ka kultura ang tanan nga pagpakigsugilanon sa mga indi mo kilala nagasugod sing pormal gid. Pagkatapos sang nagakaigo nga katahuran, nian, upod ang paghantop ayhan maayo nga gamiton ang indi tanto ka pormal nga mga pulong kag sa nagapakigsugilanon nga paagi.
Kon nagahambal gikan sa plataporma, dapat man ikaw maghalong. Ang sobra ka di-pormal nga paagi nagakuha sang dignidad sang Cristianong miting kag sang pagkaserioso sang ginapamulong sa sini. Sa pila ka lenguahe, may pila ka ekspresyon nga ginagamit kon nagasugilanon sa magulang nga tawo, sa isa ka manunudlo, sa isa ka opisyal, ukon sa ginikanan. (Talupangda ang mga termino nga gingamit sa Binuhatan 7:2 kag 13:16.) Tuhay naman nga mga ekspresyon ang ginagamit kon nagasugilanon sa tiayon ukon sa isa ka suod nga abyan. Bisan pa ang aton panghambal sa plataporma indi gid man tuman ka pormal, dapat ini matinahuron.
Apang, may pila ka butang nga mahimo bangdan nga ang paghambal sang isa ka tawo indi relaks kag tuman ka pormal pamatian. Ang isa sini amo ang pagbalay sa dinalan, ukon pagprase. Nagautwas ang problema kon tinguhaan sang humalambal nga suliton ang mga ekspresyon suno gid sa nabalhag nga materyal. Ang nasulat nga tinaga masami nga tuhay sa ginahambal nga tinaga. Matuod, ang pagpanalawsaw nga nagagamit sang nabalhag nga materyal masami nga ginahimo sa paghanda sing pamulongpulong. Ayhan ang naimprinta nga balayan amo ang basihan sang pamulongpulong. Apang kon ang mga ideya ipabutyag mo sing eksakto suno sa ginbalhag nga materyal ukon basahon ini sing direkta gikan sa ginbalhag nga balayan sa tion sang imo pamulongpulong, indi gid mahimo nga ang imo paghambal daw nagapakigsugilanon pamatian. Agod mahuptan ang nagapakigsugilanon nga estilo, ipabutyag ang mga ideya sa imo kaugalingon nga mga tinaga kag likawi ang masibod nga mga dinalan.
Ang isa pa ka butang amo ang pagbulubag-o sa kadasigon. Ang indi relaks kag pormal nga paghambal masami nga nagadalahig sang paghambal nga palareho ang lang-at sa mga tinaga kag palareho ang kadasigon. Sa kinaandan nga pagsugilanunay, may pagbulubag-o sa kadasigon kag masunson nga pagdulog nga may nanuhaytuhay nga kalawigon.
Sa pagkamatuod, kon nagahambal ka sa isa ka daku nga grupo sang tagpalamati, ang nagapakigsugilanon nga estilo sang pamulongpulong dapat updan mo sang dugang nga katunugon kag kabaskugon sang tingog, kag kapagsik agod mahuptan ang ila atension.
Agod magamit ang nagapakigsugilanon nga paagi nga nagakaigo sa ministeryo, kinahanglan nga ugalion mo ang paghambal sing maayo adlaw-adlaw. Wala ini nagakahulugan nga dapat mataas ang imo tinun-an. Apang maayo nga palambuon ang batasan sa paghambal nga magapahulag sa iban sa pagpamati nga may pagtahod sa imo ginasiling. Ginahunahuna ini, binagbinaga kon bala kinahanglan nga pangabudlayan mo ang masunod nga mga punto sa imo adlaw-adlaw nga pagpakigsugilanon.
Likawi ang mga ekspresyon nga nagasumpakil sa maayo nga gramatika ukon may huyog sa pagpakilala sa imo nga subong sang mga tawo nga ang dalanon sang kabuhi nagasupak sa mga talaksan sang Dios. Nahisuno sa laygay sa Colosas 3:8, isikway ang mga pulong nga barubal ukon binastos. Sa pihak nga bahin, ang kinaandan nga paghambal sa adlaw-adlaw indi malain. Ang kinaandan ukon adlaw-adlaw nga mga ekspresyon indi pormal, apang nagahisanto ini sa ginabaton na nga mga talaksan sa paghambal.
Likawi ang pagsulit pirme sing mga ekspresyon kag mga prase sa pagpaalinton sang imo tagsa ka magkatuhay nga ideya. Tun-i ang paggamit sing mga tinaga nga maathag nga nagapabutyag sang imo buot silingon.
Likawi ang indi kinahanglanon nga pagsulit sing bag-o mo lang nahambal paagi sa pag-athag sa imo hunahuna sang luyag mo isiling; nian magsugod sa paghambal.
Likawi nga matabunan ang maayo nga mga ideya sang tuman kadamo nga mga tinaga. Ugalia nga ihambal sing maathag sa simple nga dinalan ang punto nga kinahanglan dumdumon.
Maghambal sa paagi nga nagapakita sing pagtahod sa iban.