Ang Armagedon, ang Natung-an nga Sidlangan, kag ang Biblia
ANG sentro sang kabilogan nga matagnaon nga tagna,” siling sang awtor nga si Hal Lindsey, “amo ang Estado sang Israel.” (The 1980’s: Countdown to Armageddon) Busa, ang talamayon sa ‘sugilanon sa Armagedon’ sang mga pundamentalista, amo ang pagpati nila nga ang Dios may pinasahi nga pagpakig-angot sa Israel. Ang Dios, pagpati nila, magapasilabot kon tinguhaan sang kaaway sang Israel nga laglagon sia.
Apang, ginapakita sang Biblia nga nadula sang Judiyong pungsod ang kahamuot kag pangamlig sang Dios sang ginsikway nila ang iya Anak, nga si Jesucristo. (Binuhatan 3:13, 14, 19) Si Jesus mismo maathag nga nagsiling sa ila: “Ang ginharian sang Dios kuhaon sa inyo kag ihatag sa pungsod nga makapatubas sing mga bunga sa sini.”—Mateo 21:43.
Bug-os nga Ginsikway?
Apang ang mga teologo nga sanday John F. kag John E. Walvoord (nga ginsambit kaina) nagsiling sa pagsabat: “Ginpakita sing maathag ni Apostol Pablo nga ang mga saad sa Daan nga Testamento para sa Israel pagatumanon pa. Si Pablo nagsulat, ‘Namangkot ako, Ginsikway bala sang Dios ang iya katawhan? Malayo ina!’ (Roma 11:1; NIV.)” Apang, napaslawan sila sa pagkutlo sa nabilin sina nga bersikulo: “Ako akon Israelinhon, binhi ni Abraham, sa kabikahan ni Benjamin.” Ano ang buot silingon ni Pablo sa sini?
Wala nagpati si Pablo nga ang mga Israelinhon subong isa ka pungsod may pinasahi nga duog gihapon upod sa Dios, kay ang apostol nagpabutyag sing “daku nga kasubo kag kasakit nga walay langan sa [iya] tagipusuon” bangod sang ila indi paghulag sa kaayo sang Dios. (Roma 9:2-5) Sa Roma 9:6 si Pablo nagdugang: “Apang, indi nga ang pulong sang Dios [kay Abraham] nangin walay pulos. Kay indi tanan nga naggikan sa [kinaugali] nga Israel, mga taga-‘Israel.’” Talupangda kon ano ang ginasiling ni Pablo: nga bangod ginsikway sang mga Judiyo si Cristo, ang Dios wala na magkabig sa ila nga Israel! Ang hinaplas nga kongregasyon sang mga sumulunod ni Cristo amo karon ang matuod nga “Israel,” ang instrumento nga paagi sa sini pakamaayuhon sang Dios ang tanan nga katawhan.—1 Pedro 2:9; Galacia 3:29; 6:16; Genesis 22:18.
Apang, wala pagsikwaya sang Dios ang Judiyong katawhan subong mga indibiduwal, kay si Pablo nagsiling: “Ako akon Israelinhon.” Huo, ang mga indibiduwal sa sulod sang Judiyo nga pungsod, kaangay ni Pablo, mahimu mangin bahin sang espirituwal nga Israel kon batunon nila si Cristo. Isa ka “nagkalabilin” lamang, diutay lamang, ang nagpili nga himuon ina.—Roma 11:1, 5.
Palaabuton nga Pagkombertir?
Apang, ginahulat sang iban ang dramatiko nga pagbalhin sang tagipusuon sa bahin sang tanan kinaugali nga mga Judiyo. “Ang dakung kapipit-an, nga magasunod sa pagsagmit ukon rapture sang Iglesia,” siling sang isa ka pundamentalista nga manunulat, “amo ang paagi sa pagkombertir sa Israel [sa Cristianismo].” Sing makawiwili, si Pablo nagsiling sa Roma 11:25, 26: “Ang pagpatig-a sing balatyagon nag-abot sa bahin sang Israel tubtob ang kabug-osan sang mga pungsod makasulod, kag sa sining paagi ang bug-os nga Israel maluwas.”
Gintagna bala ni Pablo ang palaabuton tingob nga pagkombertir sa mga Judiyo? Paano mangin amo sina, kay sia mismo nagsiling nga isa ka nagkalabilin lamang sang mga Judiyo ang magabaton kay Cristo? (Roma 11:5) Matuod, si Pablo nagsiling nga ang mga Judiyo magaeksperiensia sing espirituwal nga “pagpatig-a sing balatyagon” tubtob “ang kabug-osan” sang mga Gentil mapasulod sa Cristianong kongregasyon.a Apang, ang Griegong eskolar nga si Richard Lenski nagapakita nga ang tinaga diri nga “tubtob” wala gid man nagapakita sang pagkombertir sa ulihi. (Ipaanggid ang paggamit sing “tubtob” sa Binuhatan 7:17, 18 kag Bugna 2:25.) Si Pablo nagsiling nga ang balatyagon sang mga Judiyo magapabilin nga ‘matig-a’ tubtob sa katapusan. Apang, ang Dios maalamon nga nagkompleto sang “kabug-osan” sang espirituwal nga Israel (144,000) paagi sa pagdala sang nagtuo nga mga Gentil pasulod sa Cristianong kongregasyon. “Kag sa sining paagi [indi paagi sa pagbalhin sang tagipusuon sang Judiyong pungsod] ang bug-os [espirituwal] nga Israel maluwas.”
Pagpanag-iya sa Ginsaad nga Duta—“sing Dayon”?
Apang, kamusta ang duta nga nahamtangan sang Estado sang Israel? Nagpakita bala ang Dios sing pinasahi nga interes sa sini? Madamu ang nagahunahuna sing amo sina, subong sang Protestante nga teologo nga si William Hurst. Siling ni Hurst: “Wala sing bahin sang pungsod sa nawong sang duta ang gin-agawan ukon pirme nga gintalupangod sa katilingban sang mga pungsod sang sa pungsod sang mga Judiyo.” Nagakutlo sang Genesis 13:14, 15, ginapahanumdom niya kita nga ang Dios nagsaad nga ihatag niya ini nga duta sa binhi ni Abraham “sing dayon.”—King James Version.
Obligado bala kon amo si Jehova nga Dios nga amligan ang pungsod sang Israel gikan sa pagkalikop? Kon amo, ang “Armagedon” sa Natung-an nga Sidlangan mahimu nga malapit na. Apang, ginsilingan lamang sang Dios si Abraham nga ang iya kaanakan magapuyo sa sini nga duta, indi sing dayon, kundi sing “dinapat-od” nga panag-on sang tion.b (Genesis 13:14, 15) Bangod sang pagsikway kay Jesucristo, nadula nila ang bug-os nga pag-angkon sa sining duta—kag ang pangamlig sang Dios.
Armagedon—Diin?
Sa Bugna 16:14, 16 ginapakita sang Biblia nga ang inspirado sang demonyo nga propaganda magadul-ong sa mga lider sang kalibutan “sa inaway sang dakung adlaw sang Dios nga Labing Gamhanan.” Ini nagadugang: “Kag pagatipunon sila sa duog nga ginatawag sa Hebreo nga Har-Magedon.” Wala bala ini nagapakita sing katapusan nga inaway sa Natung-ang nga Sidlangan? Wala, kay wala sing geograpiko nga lugar nga ginatawag “Har-Magedon” (sing literal, ang “Bukid sang Megido”) ang aktuwal nga nagaluntad. Sang panahon sang Biblia, may isa ka siudad sa Natung-an nga Sidlangan nga gintawag Megido. Nahamtang ini sa isa ka patag nga makita sa panghapin sini nga guwa. Natabo malapit sa Megido ang madamu importante nga mga inaway. Apang wala anay kag wala karon, sing bukid didto. Busa, ang “Har-Magedon,” ukon “Armagedon,” isa ka simbuliko nga duog. Simbulo sang ano?
Ang tagna ni Ezequiel nagapakita nga ang Armagedon magaresulta bangod sang pagsalakay sang hangaway sang madamu nga pungsod sa “Israel.” Ang mga nagasalakay ginpangunahan ni ‘Gog sang Magog,’ nga ang mga puwersa niya naghagunos gikan sa “naukbong gid nga mga bahin sang aminhan.” Sin-o ini si “Gog”? Ang pundamentalista nga teologo nga si Hal Lindsey masinaligon nga nagsiling (subong sang iban): “May isa lamang ka pungsod sa ‘naukbong nga aminhan’ sang Israel—ang U.S.S.R.” Nagsiling man sia nga yadtong nagahuman sa “puwersa militar” ni Gog (nga gintawag Mesec, Tubal, Persia, Etiopia, Put, Gomer, kag Togarma sa Biblia) mahimu nga amo ang mga alyado sang Sobyet, labi na ang Arabiano nga mga pungsod.—Ezequiel 38:1-9, 15.
Apang ang mga pungsod nga ginlista subong mga kakomplut ni Gog indi bantog sa kalibutan sang kaadlawan ni Ezequiel. Busa ang katumanan sang tagna mahanabo sa “ulihi nga bahin sang mga tuig,” kon ang tradisyonal nga mga kaaway sang dumaan nga Israel madula sa duta. (Ezequiel 38:8) Busa, ang indi pat-od kag naukbong nga “duta sang Magog” wala nagalaragway sa kilala kag malayo gikan sa naukbong nga Unyon Sobyet.
Sin-o, kon amo, inang nagapuyo sa ‘naukbong’ nga duta kag naakig sing mapintas sa katawhan sang Dios? Sa Bugna 12:7-9, 17, ang Biblia nagasabat: “Karon may inaway sa langit: si Miguel kag ang iya mga manugtonda nga nagapakig-away batok sa dragon . . . kag ginhulog ang dakung dragon, inang orihinal nga man-ug, nga ginatawag Yawa kag Satanas.” Ano ang reaksion ni Satanas sang gintagbong sia gikan sa langit pakadto sa manubo nga duog sang espiritu? Siling sang Biblia: “Kag ang dragon naakig sa babayi [ang langitnon nga organisasyon sang Dios], kag nagkadto sa pagpakig-away sa nabilin sang iya binhi, nga nagabantay sang mga sugo sang Dios kag nagapamatuod kay Jesus.”
Busa, si Satanas amo si “Gog.” Sing mga dekada na, si Satanas kag ang iya demonyo nga mga kabon nagpadayon sining pagpakig-away batok sa nagkalabilin sang espirituwal nga Israel—ang hinaplas nga Cristianong kongregasyon. (Galacia 6:16) Ini nga mga Cristiano nalapta sa bug-os nga duta; wala sa isa ka sentro nga duog nga mahimu malikop sang nagakomplutanay nga mga tropa sang Natung-an nga Sidlangan. Apang subong sang gintagna ni Ezequiel, sila “nagapuyo sing malig-on” sa idalom sang pangamlig sang Dios. (Ezequiel 38:11) Ang karon nga adlaw nga kinaugali nga Israel nga ginapalibotan sang mapintas nga mga kaingod kag nagaantos sing nasulod nga mga kabudlayan sa politika kag sa sosyal, wala halos “nagapuyo sing malig-on.”
Apang, ginapakita sang Biblia nga ang kalibutan magaagom sing hinali nga pagbalhin. Ang “Babilonia nga Daku,” ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion, hinali nga pagalaglagon. (Bugna, kapitulo 18) Bangod sining paglaglag sa butig nga relihion, ang nabilin nga matuod nga mga Cristiano daw salakayon, kag si Satanas, ukon si “Gog,” magapanikasog sa paglaglag sa iya. Pat-uron niya nga sa idalom sang demoniko nga impluensia “ang mga hari sang bug-os napuy-an nga duta” pagatipunon sa “inaway sang dakung adlaw sang Dios nga Labing Gamhanan” sa Har-Magedon.—Ezequiel 38:12-16; Bugna 16:14, 16.
Busa, ang “Har-Magedon,” indi isa ka diutay nga duog sa Natung-an nga Sidlangan. Sa baylo, isa ini ka bug-os kalibutan nga kahimtangan. Ang bug-os nga kalibutan mahiusa sa iya pagpamatok kay Jehova nga Dios kag sa iya mga saksi. (Isaias 43:10-12) Bangod sang mapintas nga pagsalakay ni Satanas sa matuod nga mga Cristiano—indi sa isa ka inaway sa ulot sang mga pungsod sa isa ka duog sa Natung-an nga Sidlangan—nga napukaw ang Dios nga makig-away agod pangapinan ang Iya katawhan!—Ezequiel 38:18-23; Zacarias 2:8.
Kon amo ang matuod nga mga Cristiano sa karon nagahimu sing kapin pa sang sa mapailubon nga pagbantay sa Natung-an nga Sidlangan. Ang ila nahauna nga ginakabalak-an amo ang pagtuytuy sa mga tawo sa kon ano gid ang ginasiling sang Pulong sang Dios tuhoy sa sining nagapakari nga inaway. Ang mga Saksi ni Jehova nakatigayon sing bug-os kalibutan nga reputasyon bangod sang walay kahadlok nga pagdala sini nga mensahe sa mga balay sang tawo. Apang, mahimu magapalibog ikaw kon ngaa ang Dios sang gugma magapahanabo sina nga inaway. Posible bala nga makalampuwas sa sini? Ang amon masunod nga duha ka guwa sang Ang Lalantawan magasabat sa sining mga pamangkot.
[Mga footnote]
a Ang mga relihion sang Cristiandad wala magkilala nga ang pat-od nga numero, nga ginpahayag sa Biblia nga mangin 144,000 nagahuman sa espirituwal nga Israel. (Bugna 7:4) Subong resulta, ang iban nakahimu sing sayop nga konklusion nga si Pablo nagtagna sing tingob nga pagkombertir sa mga Judiyo kag “sa bug-os pagano nga kalibutan.” (The Jerusalem Bible) Ang ilustrasyon ni Pablo tuhoy sa kahoy nga olibo sa Roma, kapitulo 11, walay pulos kon wala mahilabti ang pat-od nga numero.
b Bisan nga ang Hebreong tinaga nga ‘oh·lam ginbadbad sang iban sang “dayon,” suno sa Hebreong awtoridad nga si William Gesenius, nagakahulugan ini sing “natago nga tion,” nga amo ang indi pat-od kag malawig diin ang ginsugoran ukon katapusan indi pat-od ukon wala mahibal-i.” Ang Nelson’s Expository Dictionary of the Old Testament nagadugang: “Bangod sang preposition nga ‘ad, ang tinaga mahimu magkahulugan sing ‘pasulod sa walay pat-od nga palaabuton.’”—Ipaanggid ang Deuteronomio 23:3; 1 Samuel 1:22.
[Laragway sa pahina 5]
Ang karon bala nga mga hitabo sa Natung-an nga Sidlangan mga tanda sang Armagedon?
[Laragway sa pahina 6]
Ang Jerusalem amo bala ang yabi sang mga hitabo nga nagadul-ong sa Armagedon?