Magmatutom sa Dios nga “Nagatan-aw sa Tago”

“Magpangamuyo sa imo Amay nga yara sa tago; kag ang imo Amay nga nagatan-aw sa tago magabalus sa imo.”—MATEO 6:6.

1, 2. Paano mailustrar nga ang daw tago nga mga bagay sarang mangin dayag? (1 Samuel 21:7; 22:9)

SANG nagligad nga pila ka tuig ginteleponohan sang isa ka Saksi ang iya utod nga lalaki sa Long Is­land, Nueva York. Sanglit tuhay ang iya pagtuo, ginsugiran niya sia nahanungod sa saad sang Dios nga dulaon ang kalautan gikan sa duta kag pasag-ulion ang daw paraiso nga mga kahimtangan. Sang matapos na ang paghambalanay kag ginbutang na sang iya utod ang telepono, nakibot sia sang ang isa ka tingog nagsiling, “Hulat anay, may ipamangkot ako sa imo.”

² Amo yadto ang opereytor sang telepono. Nagapamati gali sia, nga ginapahanugot anay sang kasangkapan sang telepono, bisan pa nga indi ini maayo kag batok sa polisiya sang kompaniya. Nalipay ang Saksi nga ang iya mga pinamulong nagpukaw sina nga interes, kag naghimus sia nga tatapon ini, walay sapayan nga natingala sia nga ang iya ginsiling indi gali tago. Huo, kon kaisa nakita kag nabatian sang iban ang abi naton tago.—Manugwali 10:20.

3. Sa ano nga kahulugan nga ang pagkabuhi sang mga Cristiano pirme nga nadayag?

³ Wala ini nagahatag sing daku nga problema para sa matuod nga mga Cristiano, nga nagapanikasog nga magmatutom sa Dios sa tanan nga tion. Si apostol Pablo nagsiling: “Nangin talan-awon kita sa kalibutan, kag sa mga manugtonda, kag sa mga tawo.” (1 Corinto 4:9) Ginapatuhoyan niya ang isa ka batasan sa gladiatoryal nga arena. Antes ang katapusan nga hitabo ginapadayag sang mga Romano nga hubo yadtong makig-away kag ayhan mapatay. Ang mga Cristiano karon nadayag man sa atubangan sang ditumuluo nga mga himata, mga kaupod sa trabaho, mga kaingod, kag mga kabutho. Ang mga manugpanilag mahimu nga magahatag sing maayo ukon malain nga opinyon tuhoy sa Cristianismo pasad sa kon ano ang ila nakita sa aton.—1 Pedro 2:12.

4. Paano ang isa mahimu maapektohan sang ihibalo nga ang iban nagatan-aw sa iya?

⁴ Kon nahibal-an naton nga ang iban nagapanilag, mahimu nga magahalong kita, nga nagaambit sa handum ni Pablo: “Wala kami nagahatag sing kahigayunan sa kasandad sa bisan kay sin-o, agod ang amon ministeryo indi pagsawayon.” (2 Corinto 6:3) Ang paghibalo naton nga ang iban nagapanilag mahimu magapabakud sang aton pamat-od nga himuon kon ano ang husto. Apang, kamusta naman kon ginaatubang kita sang pagtilaw sa Cristianong mga prinsipio nga indi makita sing dayag?

Nagatan-aw Sia Lampas sa Naguwa nga Panagway

5. Ano nga kabaliskaran ang ginpresentar sang dayag kag tago nga pagkabuhi sang Judiyong mga lider?

⁵ Madamung Judiyong relihioso nga mga lider sang nahaunang siglo ang isa ka sahi sang tawo sa guwa kag lain naman nga sahi sang tawo sa sulod. Si Jesus nagpaandam sa Sermon sa Bukid: “Andam kamo nga indi maghimu sang inyo pagkamatarong sa atubangan sang mga tawo agod nga makita nila.” (Mateo 6:1, 2) Ang relihioso nga mga lider kaangay sang mga tagayan nga matinlo sa guwa apang ‘sa sulod puno sang panglugos kag patuyang,’ kaangay sang “mga lulubngan nga ginpaputi nga sa guwa nagapakita nga matahom apang sa sulod puno sang mga tul-an sang mga minatay kag sang tanan nga kahigkoan.”—Mateo 23:25-28; ipaanggid sa Salmo 26:4.

6. Ano ang sarang makita ni Jehova sa aton?

⁶ Yadtong mga pinamulong dapat magabulig sa aton nga apresyahon nga si Jehova interesado sing labi pa sang sa makita sang iban nga mga tawo. Si Jesus naglaygay: “Kon magpangamuyo ka, sulod ka sa imo hulot kag sa natakop sang imo ganhaan magpangamuyo sa imo Amay nga yara sa tago; kag ang imo Amay nga nagatan-aw sa tago magabayad sa imo.” (Mateo 6:6) Huo, mabatian sang Dios ang aton mga pangamuyo bisan malayo kita gikan sa iban. Wala sing butang nga indi makita sang Dios. Makita niya ang pagkahuman sang alibudbod sang isa ka tawo, ayhan nagabasa sa genetiko nga materyal nga sa ulihi magahuman sa karakteristiko sang indibiduwal. (Salmo 139:15, 16; Genesis 25:23) Mabasa gani niya ang tago nga mga huyog sang aton mga tagipusuon. (1 Samuel 16:7; 1 Hari 8:39; Jeremias 17:10; Binuhatan 1:24) Binagbinaga kon paano kita maapektohan sining mga katunayan.

7. Sa diin pa ang isa ka Cristiano mahimu nga mag-uswag?

⁷ Agod mangin matuod nga mga Cristiano dapat naton tinguhaan nga malandas ang grabe nga mga sala kag mga sayop subong sang ginhimu sang dumaan nga mga Cristiano. (1 Corinto 6:9-11; Binuhatan 26:20; 1 Pedro 4:1-4) Apang kamusta ang mga sala nga wala mahibal-i sang iban? Ang pagkaindi nadayag sini nga mga sala wala nagahimu sini nga indi importante. Amo sini ang ginapakita sang ginsiling ni David: “Ang bisan sin-o nga nagabutangbutang sa iya isigkatawo sa tago laglagon sia. Ang may matinaastaason sing panulok kag palabilabihon sing tagipusuon indi ko pagbatason.” (Salmo 101:5) Bisan pa nga ginhimu ini sing tago, nga isa lamang ang nakabati, ang pagbutangbutang sala. Gani indi mapasapayanan ni David ining ‘tago’ nga sala.

8. Paano naton nahibaloan nga ang tago nga sala nakita ni Jehova?

⁸ Indi man dapat pagbuangon sang nakasala ang iya kaugalingon paagi sa paghunahuna nga ang sala indi matalupangdan sang Dios “nga nagatan-aw sa tago.” Sa pagkamatuod, ginpamatod-an sang Dios nga interesado sia sa katutom sang tawo bisan pa nga ang ila mga buhat indi dayag. Panumduma ang kaso ni Acan. Ginlaglag sang mga Israelinhon ang Jerico kag ang iya mga pumuluyo, ang malaut nga mga Canaanhon. Ang mga pilak, bulawan, kag saway lamang ang wala paglaglaga, subong nga ini para sa bahandi sang santuaryo sang Dios. (Josue 6:17-19) Apang, si Acan, nagpadala sa sulay kag nagkuha sang malahalon nga panapton, pila ka pilak kag bulawan. Gintago niya ini sa idalom sang iya kayangkayang, ayhan nagadumdum nga wala sing isa nga makahibalo. Apang nadaya bala niya ang Isa “nga nagatan-aw sa tago”? Wala. Ginpahanabo sang Dios nga ang sala ni Acan mabuyagyag, kag nagpatay sa iya kag sa iya panimalay.—Josue 7:1, 16-26.

9. Ano dapat ang aton himuon agod matigayon kag mahuptan ang kahamuot sang Dios?

⁹ Maalamon nga ginpaathag ni Eliu ang tuhoy kay Jehova: “Kay ang iya mga mata yara sa mga dalanon sang tawo, kag makita niya ang tanan niya nga tikang. Wala sing kadudulman ukon pitipit nga kadulom diin makapanago ang mga manughikot sang kalautan.” (Job 34:21, 22) Kon, nian, luyag naton nga matigayon kag mahuptan ang kahamuot ni Jehova nga Dios, dapat naton tinguhaon nga magkabuhi nahisuno sa iya mga prinsipio nahibaloan man naton nga ang iban nagatan-aw sa aton ukon bisan pa nga ang aton pagginawi tago. Sa tanan nga tion ang “iya mga mata yara sa mga dalanon sang tawo.”

10. (a) Anong matahom nga halimbawa ang ginpahamtang ni Pablo tuhoy sa tago nga buhat? (b) Sa anong mga bahin nga posible kita makahimu sang tago nga mga sala ang nagakabagay nga talupangdon naton?

¹⁰ Ang Cristiano mahimu pagatilawan nga likom sa mga masigka sumilimba. Amo ina ang natabo kay Pablo samtang bilanggo sia. Ginsumbong sia sang mga Judiyo nga “manugpatigayon sang mga ribok” kag ‘nagtinguha sa pagdagta sang templo.’ (Binuhatan 24:1-6) Si Pablo nagpanaksi sa iya pagkawala sing sala sa atubangan sang gumalahom sang Roma nga si Felix, nga siling sang mga istoryador mapintas kag imoral. Ginpabilanggo ni Felix si Pablo “naglaum sia nga hatagan ni Pablo sing kuarta.” (Binuhatan 24:10-21, 26) Samtang nahibal-an sang apostol ang laygay sang Biblia nahanungod sa indi paghatag ukon pagbaton sing dulot nga makaapekto sa paghukom, mahimu nga nangatarungan sia kuntani nga ang paghatag sing hiphip nagakaigo gid nga paagi agod buy-an. Sanglit ang hiphip likom sa iban, si Pablo indi na magkabalaka nga masandad ang iban. (Exodo 23:8; Salmo 15:1, 5; Hulubaton 17:23) Apang wala mangatarungan sing amo sina si Pablo. Madamung katawhan ni Jehova sa modernong tion ang nag-atubang sang iban pa nga pagtilaw, subong sang nahanungod sa kasugoan sang Dios sa dugo, pag-abuso sa kaugalingon, kag sayop nga paggamit sang alkohol. Binagbinagon naton kon paano ina nga pagtilaw mahanabo sa imo kag sa imo mga hinigugma.

Ang Pagkamatinumanon Gintilawan Nahanungod sa Dugo

11. Ano ang sadsaran sang Cristianong tindog sa paggamit sang dugo?

¹¹ Ang kasugoan sang Dios sa duta indi bag-o ukon indi maathag. Paagi sa aton katigulangan nga si Noe, si Jehova nagmando sa tanan nga katawhan: “Ang unod nga may kalag—ang iya dugo—dili ninyo pagkaunon.” (Genesis 9:4) Ang pagkasagrado sang dugo, nga nagarepresentar sa kabuhi gikan sa Dios, ginpadaku sang Mosaikong Kasugoan. Ang dugo sarang magamit sa halaran, apang luwas sini dapat ini ‘ibubo sa duta subong sang tubig.’ (Levitico 17:11-14; Deuteronomio 12:23-25) Ang pagdumili bala batok sa pagsakdag sa kabuhi paagi sa dugo nagpadayon sang matapos ang Mosaikong Kasugoan? Huo gid. Sa ginatawag sang iban nga nahaunang Cristianong konsilyo, ang mga apostoles kag mga tigulang (nga ginahuman sang nagadumala nga hubon) naghinakop nga ang mga Cristiano dapat ‘maglihi sa idolatriya, sa pakighilawas, sa mga ginkuga [nga may nabilin nga dugo] kag sa dugo.’ Ang sayop nga paggamit sang dugo subong ka serioso sang sayop sa moral subong sang ginadumilian nga relasyon sa sekso.—Binuhatan 15:20, 21, 28, 29.

12. Ano nga tindog ang ginhimu sang dumaan nga mga Cristiano nahanungod sa dugo?

¹² Gintuman sang dumaan nga mga Cristiano ang kasugoan sang Dios nahanungod sa dugo. Bisan pa nga ang iban nga mga tawo sadto anay nag-inum sang dugo sang mga gladiador subong bulong sa kuyap, ang matuod nga mga Cristiano wala. Wala sila magkaon sing pagkaon nga may dugo, bisan pa nga ang pagdumili nila nagkahulugan sing kamatayon para sa ila kag para sa ila mga anak. Kutob sadto nga tion, madamu nga mga teologo kag iban pa ang nagkilala nga ang mga Cristiano napaidalom sa kasugoan sang Dios batok sa pagsakdag sa kabuhi paagi sa pagkaon sang dugo.

13. (a) Ngaa kon kaisa ginaatubang kita sing pagtilaw nahanungod sa dugo? (b) Anong daku nga rason ang dapat hunahunaon sang indi pagbaton sing dugo sang Cristiano?

¹³ Sining ulihi nga panahon ang pagtughong sing dugo nangin popular nga kagamitan sang medisina. Busa ang Cristiano mahimu magaatubang sing pagtilaw nga nagadalahig sini. Ang mga doktor, mga nars kag bisan ang mga himata mahimu nga makusog nga magalaygay sa iya nga batunon ang dugo. Ang impormado nga mga tawo, siempre pa, nakahibalo nga ang mga pagtughong mismo may grabe nga mga katalagman. Ang Time nga magasin (Nobiembre 5, 1984) nagsiling nga “mga 100,000 ka mga Amerikano ang nalatnan sing hep­a­ti­tis kada tuig bangod sang pagtughong sing dugo,” sa kalabanan gikan sa “isa ka misteryo nga kagaw nga sarang lang makilal-an paagi sa proseso sang eliminasyon.” Nagreport man ang Time tuhoy sa kapin sa 6,500 ka kaso sang AIDS (ac­quired im­mune de­fi­cien­cy syn­drome), ang iban “may kaangtanan sa pagtughong nga mga kaso.” Ang report nagsiling: “Halos katunga sang mga biktima napatay, bisan nga ang katapusan nga kataason sang napatay mahimu nga 90% ukon mas mataas pa.” Siempre pa, ang mga Saksi ni Jehova wala nagapasad sang ila pagdumili sa argumento nga ang dugo malain nga bulong. Bisan nga ang mga doktor nagahatag sing pasalig nga ang pagtughong wala gid sing peligro, ang Pulong sang Dios nagamando sa aton nga ‘maglikaw sa dugo.’—Binuhatan 21:25.

14. Anong “tago” nga pagtilaw nga nagadalahig sa dugo ang mahimu nga atubangon mo?

¹⁴ Handurawa kon ikaw ginsilingan nga kinahanglan mo gid ang dugo. Ang kasugoan sang Dios sa dugo mahimu nga magasulod sa imo hunahuna, indi bala? Kag ang imo pamat-od nga tumanon ang Dios, bisan ano man ang gilayon nga resulta sini, mahimu nga magapabakud kon ang masigka Cristiano yara. (Ipaanggid ang Daniel 3:13-18.) Apang, kamusta kon sing tago ang isa ka doktor ukon isa ka hukom magaipit sa imo nga batunon ang dugo, nagasiling sa imo nga sia ang manabat sa atubangan sang Dios?

15. Anong sayop nga pagtamod ang iya sang iban nga mga doktor kag mga opisyales tuhoy sa aton tindog sa dugo?

¹⁵ Ginapakita sang mga report gikan sa nanuhaytuhay nga mga kadutaan nga kon kaisa ang mga doktor, mga opisyales sang ospital, kag mga hukom nagahunahuna sing sayop nga ang mga Saksi ni Jehova dayag nga nagapamatok sa pagpatughong sing dugo apang sa tago ukon sa sulod nagabatyag sing tuhay. Sang isa ka bes ang isa ka hukom indi makatarunganon nga naghinakop “nga ang lubad sa problema nasandig indi sa relihioso nga pagtuo [sang pasyente], kundi sa iya pagpangindi nga magpirma anay sa nasulat nga awtorisasyon nga itughong ang dugo. Wala niya ginadumilian ang pagbaton sang pagbulong nga kinahanglan—indi sia, walay sapayan, magadirekta nga gamiton ini.” Sa kabaliskaran, sa baylo nga nagapamatok sing maluya sa ‘pagpirma sa awtorisasyon sa dugo,’ ang mga Saksi ni Jehova kilala na nga maluyag gid katama nga pirmahan ang legal nga mga dokumento nga nagahilway sa mga tinawo sang medisina sa bisan ano nga salabton nga may kahilabtanan sa pagpangindi sa dugo.a

16. Kon may maglaygay sa imo sing tago nga batunon ang dugo, ano ang indi mo dapat pagkalimtan?

¹⁶ Mahimu nga tinguhaan sang mga doktor kag mga hukom nga hayluhon ikaw nga batunon ang dugo bangod nakita nila nga ang iban nga relihion nga nagadumili anay sa pila ka bulong nagbaton sini sang ulihi ‘sing tago.’ Nagasiling pa ang iban nga mga opisyales nga may kilala sila nga isa ka Saksi nga nagpasugot sa tago nga pagpatughong. Kon natabo gid ina, mahimu nga nagadalahig ina sa isa nga suod lamang sa mga Saksi ni Jehova. Nahibal-an gid sang debotado nga mga suluguon sang Dios nga wala sing kompromiso nga indi niya mahibaloan. Dumduma nga sang magpakasala si David may kahilabtanan kay Bat-seba kag kay Urias. Nakita ini tanan ni Jehova kag nagpadala kay Natan sing mensahe: “Kay ginhimu mo [David] ini sa tago, apang himuon ko ini sa atubang sang bug-os nga Israel kag sa dayag sang adlaw.” Subong sang ginsiling sang Dios, nabatyagan sang ulihi ni David ang masubo nga mga resulta sang iya “tago” nga sala.—2 Samuel 11:27–12:12; 16:21.

17. (a) Paano maapektohan ang iban sang imo tago nga pagpatughong sing dugo? (b) Ipaathag kon paano ang isa ka utod nga babayi nagtindog nga malig-on nahanungod sa hulusayon sang dugo bisan sing tago, kag ano ang resulta sini?

¹⁷ Ang gugma sa imo Cristianong mga kautoran magabulig man sa imo nga batoan ang mga pag-ipit nga magpasugot sing tago nga lapason ang kasugoan sang Dios sa dugo. Paano? Bueno, kon ang isa ka doktor ukon ang isa ka hukom magatinguha sa paghaylo sa imo nga batunon ang dugo, bisan sing tago, dapat mo hunahunaon ang dugang nga problema nga dal-on sini sa masunod nga Saksi. Talupangda ini nga eksperiensia:

Si Sister Rodriguez ginabulong bangod sang impeksion. Nian nagmasakit sia sing grabe; nakita sang iya doktor ang nasulod nga pagdugo kag ginlaygayan sia nga dalhon sa isa ka daku nga ospital. Ginsilingan ni Sister Rodriguez ang mga doktor sa hulot sang emerhensia: “Bisan ano pa ang matabo, indi ako pagtughongi sing dugo.” Nagpabilin sia sa sini sang ulihi sang gin-ipit sia sang mga nars nga nagasiling nga ang iban nga mga Saksi nagbaton sang dugo. Madamu nga inadlaw nga ini nga utod padayon nga nadulaan sing dugo kag nagluya kag sang ulihi ginsaylo sa In­ten­sive Care Unit. Nian ginpatawag sang ospital ang isa ka hukom sang Korte Suprema sang estado.

Pila ka bulan sang ulihi sa am­phi­the­ater sang ospital, ini nga hukom namulongpulong sa kapin sa 150 ka mga doktor sa topiko nga “Kay Sin-o Gid Man Ini Kabuhi?” Nagsiling man sia nga nakasugata sia sang mga tawo nga sang primero nagdumili sang dugo apang nagpasugot sang ang hukom nagpasilabot. Apang kamusta si Sister Rodriguez? Ginsugilanon niya nga sing tago gintinguhaan niya nga hayluhon si Sister Rodriguez nga sia ang ‘manabat’ paagi sa paghimu sang pagtughong nga imando sang hukmanan. Ano ang ginhimu ni Sister Rodriguez? Ginsilingan sang hukom ang nagtilipon nga mga doktor nga sa tanan nga kusog nga natipon niya, ginsilingan sia ni Mrs. Rodriguez nga indi sia makabaton sang dugo kag dapat niya sia pabay-an sing isahanon kag magguwa na sa hulot. Gani, ang hukom nagpaathag, nga wala sia sing rason nga imando ang dugo batok sa iya [Sister Rodriguez] mga luyag.

18. Ano nga determinasyon ang dapat naton athagon nahanungod sa hulusayon sang dugo, kag ano ang mahimu nga resulta?

¹⁸ Ginapakita sini ang importansia sang pag-athag gid nga ang aton tindog sa dugo indi mabag-o sang hambalanay. Amo man sina ang tindog sang mga apostoles, nga nagsiling: “Tumanon namon ang Dios nga gumalahom sang sa tawo.” (Binuhatan 5:29) Ang kaso ni Sister Rodriguez nagapakita man kon ano ang epekto sang pagkompromiso sang isa ka Saksi sa iban. Samtang nagamasakit kag maluya sa pisikal, nag-atubang sia sang dugang nga pag-ipit bangod lamang kay ang isa nga mas nauna tago nga naglapas sang kasugoan sang Dios. Sa pagkamatuod, ina nga paglapas indi tago sa “Hukom sang bug-os nga duta.” (Genesis 18:25) Sing malipayon, si Sister Rodriguez wala magkompromiso sing tago subong nga wala man sia magkompromiso sing dayag. Sang ulihi, nga maayo na sing panglawas, nagpaathag sia sa amo man nga hubon sang mga doktor nahanungod sa iya padayon nga determinasyon nga magmatutom sa Dios.

19. Sa tanan nga tion, ano nga katunayan ang dapat naton pirme nga dumdumon?

¹⁹ Kita, man, dapat magmatutom bisan pa nga ang aton mga buhat dayag ukon indi. Si Jehova nahalipay sa sina nga katutom kag magapadya sini; makatarunganon nga magahulag sia sa mga buhat—sing dayag ukon sing tago—sadtong dimatutom sa iya mga talaksan. (Salmo 51:6; Job 34:24) Sing mahigugmaon nagahatag sia sing himpit nga laygay nga magabulig sa aton nga malandas ang aton tago nga mga sala, subong sang pagabinagbinagon naton sa masunod.

[Footnote]

Paano Mo Sabton?

◻ Ano ang ikasarang sang Dios nga makaapektar sa aton mga buhat?

◻ Ang eksperiensia ni Acan magatudlo sa aton sang anong importante nga leksion?

◻ Ano nga halit ang magaresulta kon ang isa ka Cristiano tago nga magalapas sang kasugoan sang Dios sa dugo?

◻ Dapat nga ano ang imo ipamat-od nahanungod sa pagtamod ni Jehova sa dugo?

[Kahon sa pahina 13]

Ang Kasugoan sang Dios sa Dugo Ginakilala Gihapon nga Tulumanon

SI Jo­seph Priest­ley (1733-1804) kilala gid katama subong sientipiko nga nakatukib sang oksiheno, kag isa man sia ka teologo. Nagsulat sia:

“Ang pagdumili nga kaunon ang dugo, nga ginhatag kay Noe, obligado sa tanan niya nga kaliwatan.” Tuhoy sa ginsiling nga ang Cristianong pagdumili sa dugo temporaryo lamang, si Priest­ley nagdugang: “Wala sing ginapakita, ukon ideya, sang pagkatemporaryo sini, ukon bisan ano nga pagsambit sang tion nga ang pagdumili matapos. . . . Kon patpaton naton ini nga pagdumili sang mga apostoles paagi sa pagginawi sang dumaan nga mga Cristiano, nga wala gid maghaumhaum nga nakahangop sing husto sang kinaugali kag kasangkaron sini, makahinakop kita, nga gintuyo ini nga pat-od kag walay katapusan.”

Sang 1646 ang A ­Bloody Te­net Con­fut­ed, or, ­Blood For­bid­den (moderno nga tigbatobato) ginbalhag. Sa pahina 8 naghinakop ini: “Ipahigad naton ining mapintas nga batasan sang pagkaon sang kabuhi sang mga sapat, subong sang ginahimu anay sa bug-os nga Inglaterra, sa dibalaan itom [dugo] nga mga pudding, subong nga mapakita naton ang kaugalingon subong maluluy-on nga mga tawo, indi nga wala sing kaluoy; subong nga indi kita masapwan nga manuglapas sa Dios sa sinang maathag nga sugo, kundi mga manugtuman sang iya kabubut-on, kag manughimu sang mga butang nga matarong sa iya itotolok, subong nga kita ginakahamut-an sang Dios, . . . kag indi pagautdon gikan sa aton katawhan, kag ang nawong sang Dios padayon nga magapamatok sa aton bangod sang kalautan.”

Si Tho­mas Bar­tho­lin isa ka ika-17 ka siglo nga propesor sa anatomiya sa Unibersidad sang Copenhagen. Nagasulat sa ‘Sayop nga Paggamit sang Dugo,’ nagsiling sia: ‘Yadtong nagapamilit nga gamiton ang tawhanon nga dugo sa nasulod nga pagbulong sa mga balatian sayop gid nga paggamit sini kag grabe nga pagpakasala. Ang mga kanibal ginapakamalaut. Ngaa wala naton ginasikway yadtong nagadagta sang ila tutonlan sang tawhanon nga dugo? Ang kaanggid amo ang pagbaton sang dumuluong nga dugo gikan sa nautod nga ugat, ayhan paagi sa baba ukon paagi sa mga instrumento sa pagtughong. Ang mga awtor sini nga operasyon hinadlokan bangod sang balaan nga kasugoan, diin ang pagkaon sang dugo ginadumilian.’

Ang Re­ve­la­tion Ex­amin­ed with Can­dour (1745) naghinun-anon sang sugo sang Dios tuhoy sa dugo. Nangatarungan ini: “Ang sugo nga ginhatag sang Dios mismo kay Noe, kag ginsulit kay Moises, kag ginlig-on sang mga apostoles ni Jesucristo; ginhatag gilayon pagkatapos sang anaw, sang ang kalibutan, kon hambalon pa, nagsugod sing bag-o; kag ang isa lamang nga ginhatag sadtong daku nga okasyon; ginsulit sing makapulonaw, sa sina nga katawhan nga ginpain sang Dios gikan sa iban nga katawhan, agod mangin balaan sa iya kaugalingon; ginsulit nga may makahaladlok nga pagpakamalaut sang balaan nga pagtimalus, lunsay batok sa Judiyo kag sa dumuluong nga magatinguha sa paglapas sini; kag ginpalig-on sang pinakasolemne kag sagrado nga konsilyo, nga gintipon sa duta; naghulag sa idalom sang gilayon nga impluensia sang Espiritu sang Dios! Ginliton gikan sa sagrado nga asambleya sang pila ka mga iglesia sang kaingod nga mga pungsod, sa kamut sang indi lamang ordinaryo nga mga tawo kundi duha ka obispo, kag duha ka apostoles. . . . Ang bisan sin-o bala, sa tapos sini, magatinguha nga pasipalahan ini nga sugo? Ang bisan sin-o bala sa iya mga igbalatyag magasiling nga ang sugo, nga ginhatag, nga ginsulit, kag ginlig-on sang Dios mismo, wala sing kahulugan kag indi importante?”

[Laragway sa pahina 14]

Ang pagginawi sang isa ka Saksi nagapahapos pa gid sa isa nga masunod nga magmatutom sa Dios