Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa
◼ Sa Juan 6:53, ginapatuhoyan lamang bala ni Jesus ang hinaplas nga mga Cristiano sang magsiling sia: “Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, kon indi kamo magkaon sang unod sang Anak sang tawo kag mag-inum sang iya dugo, wala kamo sing kabuhi sa inyo kaugalingon”?
Madamong tinuig na nga ginapaathag namon ining mga pinamulong subong nga nalatiran sa hinaplas nga mga Cristiano nga pagadalhon sa langit sa paggahom kaupod ni Jesucristo. Apang, ang dugang nga pagtuon sa sini nga bagay nagarekomendar sang mas masangkad nga aplikasyon sang Juan 6:53.
Sing tinuig na gintamod naton ini nga teksto sa kapawa sang iban pa nga mga bersikulo nga nagagamit sang kaanggid nga mga ekspresyon. Halimbawa, ang prase, magtigayon sing “kabuhi sa inyo kaugalingon” nagaanggid sa pinamulong ni Jesus sa Juan 5:26, nga may kaangtanan sing eksklusibo kay Jehova kag Jesus. Apang, subong sang ginpaathag sa pahina 11 kag 12 sining magasin, ang konteksto sang Juan 5:26 nagahatag sing sadsaran para sa paghangop sa mga pinamulong magtigayon sing “kabuhi sa iya kaugalingon” sa sina nga bersikulo. Apang ang Juan 6:53 ginhambal isa ka tuig sang ulihi kag may lain nga konteksto.
Ang isa pa ka impluensia sang amon pagtamod sa Juan 6:53 amo ang komento ni Jesus nahanungod sa ‘pagkaon sang iya unod kag pag-inum sang iya dugo.’ May kaanggid ini sa kon ano ang ginsiling ni Jesus sang ginsugdan ang Panihapon sang Ginuo. Sang ginsugdan ina, naghambal sia tuhoy sa iya unod kag dugo, kag ginmando niya nga inang mga emblema sining (walay lebadura nga tinapay kag alak) pakigbahinan sang iya mga sumulunod nga pagadalhon pasulod sa bag-ong katipan kag pasulod sa katipan sang Ginharian. (Lucas 22:14-22, 28-30) Apang, sa liwat, ang konteksto sang Juan 6:53 dapat nga apresyahon.
Sang ginsiling ni Jesus ang ginrekord sa Juan 6:53, mga isa pa ka tuig kag ginsugdan niya ang Panihapon sang Ginuo. Walay isa nga nakabati kay Jesus ang may ideya nahanungod sa tuigan nga pagsaulog sa literal nga mga emblema nga nagakahulugan sang unod kag dugo ni Cristo. Sa baylo, ang tema ni Jesus, ukon argumento, sa Juan kapitulo 6 may kaangtanan sa iya unod nga mapaanggid sa mana. Apang may yara kinatuhayan. Ang iya unod (kag, gindugang niya, ang iya dugo) mas daku sang sa literal nga mana sa bagay nga ang iya unod ginhatag tungod sa kabuhi sang katawhan, nga nagapaposible sang kabuhi nga walay katapusan.—Juan 6:48-51.
Gani, ang dugang nga panalawsaw sining karon lang nagpatalupangod nga may yara kinatuhayan sa tion nga isa ka tuig sa ulot sang komento ni Jesus sa Juan 5:26 kag sa iya komento sa Juan kapitulo 6; nian isa pa gid ka tuig antes niya ginsugdan ang Panihapon sang Ginuo. Ginhatag man ang mas daku nga bug-at sa konteksto sang Juan 6:53. Sa amo, ang artikulo sa pahina 15-20 nagahatag sing mas masangkad nga aplikasyon sang Juan 6:53, lakip yadtong gindala pasulod sa bag-ong katipan para sa langitnon nga kabuhi kag yadtong may paglaum nga kabuhi nga walay katapusan sa paraiso nga duta.
◼ Ang kasaysayan kag sinulatan sang Ebanghelyo daw tuhay sa kon san-o nagkaon si Jesus sa balay ni Simon nga aruon sang Betania kag sang ginhaplasan sia sang pahumot nga lana. San-o ini natabo?
Daw subong bala nga ining mga hitabo natabo sang Nisan 9 (sa Judiyong kalendaryo) sang 33 C.E. Apang subong sang matalupangdan sa ubos sa mga rason para sa sining konklusion, makita mo kon ngaa ang dalayon nga pagtuon sa Pulong sang Dios magapauswag sang imo ihibalo kag paghangop.
Ang mga detalye sining sinalusalo ginpresentar sa tatlo sang apat ka Mga Ebanghelyo. (Mateo 26:6-13; Marcos 14:3-9; Juan 12:2-8) Ginsambit nanday Mateo kag Marcos ina nga sinalusalo sa tapos masugid ang nahanungod sa madinalag-on nga pagsakay ni Jesus pasulod sa Jerusalem, sa iya pagpakamalaut sa wala nagapamunga nga kahoy sang higuera, kag sa iya sabat sa pamangkot sang mga apostoles nahanungod sa konklusion sang sistema sang mga butang. Ginsundan nanday Mateo kag Marcos ang kasaysayan sang sinalusalo paagi sa pagpakigsugilanon ni Judas sa Judiyong mga lider tuhoy sa pagluib kay Jesus. Ang kahimtangan sang panihapon sa sining duha ka kasaysayan nagapanugda nga natabo ini sang Nisan 12, mga duha ka adlaw lamang antes ginluiban kag ginpatay si Jesus sang Nisan 14. Gani ang sinalusalo ginpetsahan sang Nisan 12 sa madamong mga tsart nga nagapakita sang mga hitabo sa kabuhi ni Jesus, lakip ang iban sa aton nagligad nga mga publikasyon.
Sa Juan kapitulo 12 ang sinalusalo sa balay ni Simon may tuhay nga kahimtangan. Ginareport sang Juan 12:1 nga si Jesus nag-abot sa Betania malapit sa Jerusalem “anum ka adlaw sa wala pa ang Paskwa,” nga amo ang Nisan 8. Nian ginalaragway sang mga bersikulo 2-8 ang panihapon sa Betania, kag ginasugiran kita sang mga bersikulo 9-11 nga ang mga Judiyo nga nakabati nga si Jesus malapit na nagguwa sa pagpakigkita sa iya. Ang mga bersikulo 12-15 nagasiling nga “sang masunod nga adlaw” si Cristo madinalag-on nga nagsulod sa Jerusalem. (Ipaanggid ang Binuhatan 20:7-11.) Gani, ginapakita sang Juan 12:1-15 nga ang panihapon sa balay ni Simon natabo sang Nisan 9 sang gab-i, nga suno sa Judiyong kalendaryo nagamarka sang pagsugod sang masunod nga adlaw, kag ginsundan sang masanag nga bahin sina nga adlaw (Nisan 9) paagi sa pagsulod ni Jesus sa Jerusalem.
Tuhoy sa sining duha ka posibilidad, ang ikaduha daw mabulobug-at. Ngaa? Bueno, ipaanggid naton ang mga kasaysayan kag ang ila konteksto. Wala pag-ihatag nanday Mateo kag Marcos ang petsa sang sinalusalo sa balay ni Simon. Apang, ginapakita nila nga sa sinang sinalusalo nag-utwas ang reklamo bangod sang paggamit ni Maria sang malahalon nga lana, ang pagreklamo nga ginapakita ni Juan nga ginpangunahan sang makagud nga si Judas. (Mateo 26:8, 9; Marcos 14:4, 5; Juan 12:4-6) Subong sang aton matalupangdan, ginsundan nanday Mateo kag Marcos ang hitabo tuhoy sa sinalusalo sa pagpalapit ni Judas sa mga saserdote agod tan-awon kon pila ang ibayad sa iya sa pagluib kay Cristo. Busa nagakaigo nga ginsambit nanday Mateo kag Marcos ang kasaysayan sang sinalusalo sa sistematiko nga mga rason, nagaangot sang isa ka pamatuod sang kakagud ni Judas sa ulihi nga ekspresyon sini.
Apang, si Juan naghatag sing espesipiko nga petsa sang sinalusalo, nagapakita nga ginsambit niya ini sing pasunod. Nagasakdag ini sa konklusion nga ang panihapon sa balay ni Simon ginsundan sang pag-abot ni Jesus sa Betania sang Nisan 8, 33 C.E. Dumduma ang impormasyon ni Juan nga ang mga Judiyo nga ‘nakahibalo kay Jesus yara na karon sa Betania’ nagkari gikan sa Jerusalem sa pagpakigkita sa iya kag si Lasaro, nga nagapuyo man sa Betania kag ang iya mga utod yadto sa sinalusalo. Ining pagduaw sang mga Judiyo nga bag-o lang “makahibalo” sang pagkadto ni Jesus sa Betania, mahimo nga natabo antes sang pagsulod niya sa Jerusalem, kag ayhan nag-amot sa entusiastiko nga pagbaton kay Cristo sang magsakay sia pasulod sa siudad “sang masunod nga adlaw,” ang adlaw sang Nisan 9.
Ang dugang nga maayong panalawsaw nga nagadul-ong sa sining konklusion amo ang ginpakita sang ulihi nga pag-imprinta sang tsart “Panguna nga mga Hitabo sang Dutan-on nga Pagkabuhi ni Jesus,” kaangay sang sa 1985 nga edisyon sang The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures. Samtang daw ini diutay, teknikal nga punto, ginailustrar sini kon paano kita tanan padayon nga magatubo sa ihibalo kag paghangop sa matahom nga mga detalye sang Pulong sang Dios.