Ang Biblia—Praktikal Para sa Imo

“NAPAHAYAG niya sa imo, O dutan-on nga tawo, ang maayo,” sulat sang tawo sang Dios sang nagligad nga 2,700 ka tuig. (Miqueas 6:8) Apang “maayo” bala ini ukon praktikal para sa aton sa sining modernong adlaw?

“Ang Biblia ginsulat madugay na sa wala pa ang bisan sin-o makahibalo nahanungod sa modernong sikolohiya kag sa saykoseksuwal nga proseso sang pag-uswag,” silining ni Dr. Chesen. “Bisan pa maayo gid ang mga katuyoan sang mga manunulat sini, wala kuntani nila ginbinagbinag ining importante nga mga butang. Apang kon tuhoy sa hulusayon sang moral kag⁄ukon mga sugo, daku ang masiling sang Biblia kag sang mga manugpatpat sini.”

Ina nga punto makatarunganon kuntani kon ang Biblia bunga sang panghunahuna sang tawo. Apang subong ginpakita sa amon guwa sang Abril 1, 1986, ang Biblia indi pulong sang tawo kundi pulong sang Dios. Ining importante nga kamatuoran indi malaktawan. Ngaa? Bangod ang ihibalo sang Dios wala ginalatiran sang tion kag sang mga kahimtangan, subong sang ihibalo sang tawo, kag indi man ini mabalhin. Subong Manunuga sang katawhan, bug-os nga nahibaloan sang Dios ang aton pagkahuman kag kon ano ang labing maayo para sa aton. Gani nagakaigo nga ang apostol nagsiling: “Ang bug-os nga Kasulatan inspirado sang Dios kag mapuslanon sa pagpanudlo, sa pagsaway, sa pagtadlong sang mga butang, sa pagdisiplina sa pagkamatarong, agod nga ang tawo sang Dios mangin sangkol sing bug-os, kag nasangkapan sing bug-os para sa tanan nga maayong buhat.”—2 Timoteo 3:16, 17.

Kamusta naman ang dalagku gid nga mga pagbalhin nga natabo sa aton modernong tion? Indi bala nga nagakabuhi kita sa isa ka mas hilway kag mas nasanagan nga dag-on? Wala bala ang madamo sang kadena sang tradisyon ginsikway na sang katilingban sa kabilogan? Matuod, apang walay sapayan sang nagdugang nga ihibalo kag bag-o nga “kahilwayan,” ang importante nga mga kinahanglanon kag pagkahuman sang tawo wala magbalhin. Sa sulod, amo lang gihapon kita. May yara gihapon kita sugyot sa pagkaon, sa pag-inum, sa pagtulog, sa pagpanganak, kag sa pagsimba, subong sang aton mga katigulangan. Kinahanglan gihapon naton nga higugmaon kag palanggaon, kag luyag naton magmalipayon. Kinahanglan gihapon naton ang katuyoan sa kabuhi.

Ang mga prinsipio sang Biblia nagapatuhoy sa sining mga kinahanglanon. Dugang pa, ang mga panudlo sang Biblia para sa aton kaayohan, bisan sa sining modernong mga adlaw. Kag isa pa, ang mga resulta nga matigayon gikan sa pagsunod sa laygay sang Biblia superyor sa bisan ano nga matigayon sa iban nga paagi. Usisaon naton sa malip-ot kon daw ano ina ka matuod tuhoy sa moralidad, ekonomiya, kag panglawas.

Ang Biblia kag ang Moralidad

Ang isa sang labing daku nga mga pagbalhin sa aton modernong tion amo ang tuhoy sa mga pagtamod sa moralidad. Ang mga buhat nga ginakangil-aran anay ginabaton na. Ang napamataan nga mga babayi wala na ginasikway sang katilingban. Ang mga homoseksuwal dayag nga nagakampanya para sa ila “mga kinamatarong.” Ang lapnag nga pagtamod amo nga wala sing isa ang may kinamatarong sa pagreklamo ukon sa pagpasilabot sa bisan anong mga buhat nga nagakatabo sa ulot sang nagasugtanay nga mga adulto. Kag ang mga talaksan sang Biblia ginasikway subong Victorianhon.

Apang ang mga talaksan sang Biblia ginpatok sang Dios madugay na sa wala pa ang ika-19 ka siglo, ang dag-on ni Reyna Victoria sang Inglaterra. Kag maayo gihapon ini para sa katawhan. Pat-od nga makita ini kon binagbinagon sang isa nga, dungan sa “bag-ong moralidad,” nagtimbuok ang kadamuon sang diborsio, aborsion, epidemya nga pagmabdos sang mga tin-edyer, kag ang madamo sang mga balatian nga ginalaton paagi sa sekso. Magasto ini, makapaluya, kag makamamatay nga mga palaligban. Indi bala mas praktikal nga sundon ang laygay sang Biblia tuhoy sa sekso, pagkaputli, kag pagkatutom sa tiayon?—Hulubaton 5:3-11, 15-20; Malaquias 2:13-16; Hebreo 13:4; 1 Corinto 6:9, 10

Talupangda labi na kon daw ano ka matuod tuhoy sa isa lamang ka balatian nga ginpakita sa sining report gikan sa The New York Times: “‘Ang AIDS padayon nga nagalapnag sa tunga sang may katalagman nga mga grupo, apang indi sa guwa nila,’ siling ni Dr. David J. Sencer, ang Health Commissioner sang Siudad sang Nueva York. . . . Ang mga tawo nga yara sa katalagman nagalakip sa homoseksuwal kag bisexual nga mga lalaki; mga nagadroga nga nagagamit sing indyeksion; . . . mga tawo nga gintughungan sing may AIDS nga dugo, kag ang mga parisay sa seksuwal nga paghiusa kag ang mga kabataan sang mga tawo nga may AIDS.”

Sa pagkamatuod, diin ang kapin ka makatarunganon—ang pila ka minuto sang ginadumilian nga kalipay, sa masami ginaupdan sing kahadlok kag kabalaka, ukon ang matinlo nga konsiensia kag pagtahod sa kaugalingon? Diin ang magahatag sing dayon nga kalipay kag kaayawan—ang malip-ot nga buhat nga mahimo magdul-ong sa makapasubo nga mga resulta, ukon ang malig-on nga kahimusan sang matinlo nga pag-asawahay nga ginasakdag sang Biblia?

Ang Biblia kag ang Ekonomiya

Pila lamang ka tawo ang nagapati nga ang Biblia may solusyon sa mga palaligban sang ekonomiya. Apang, ang pagsunod sa mga talaksan sini aktuwal nga makabutang sing kapin nga kalan-on sa imo lamesa. Sa anong paagi?

Sa masami, ang daku nga bahin sang ginakita sang tawo ginauyangan. Ang pagsunod sa laygay sang Biblia magatipig sining kuwarta para sa mapuslanon nga mga katuyoan. Halimbawa, ang isa ka buhat nga masami nagadul-ong sa kaimulon amo ang sobra nga pag-inum. Minilyon ka tawo, sa tapos sang sueldo, ang nagakadto sa mga bar ukon sa mga balaligyaan sing alak. Sa madamo nga kaso, nagalakat sila nga kulang ang kuwarta sa mga balayran ukon sa pag-aman sing bastante nga kalan-on para sa ila pamilya. Kon kaisa kinahanglan na nga manghulam sing kuwarta agod matigayon ang mga kinahanglanon sang kabuhi. Sing maalamon, ginapakamalaut sang Biblia ang sobra nga pag-inum; ginalaygay sini ang pagkahaganhagan.—Hulubaton 23:20, 21, 29, 30; 1 Timoteo 3:2, 3, 8.

Amo man ang matuod sa mga may bisyo sa pagpanigarilyo ukon pag-abuso sa mga droga. Magasto ining mga bisyo! Kag mabudlay gid ini untaton! Ang halimbawa sini amo ang sulat nga ginpadala sa sikologo nga si Joyce Brothers, nga gin-imprinta sa New York Post: “Nagsugod ako sa paggamit sing cocaine bangod makalilipay ini kag ang kalabanan sang akon mga abyan nagasinghot sini kada talipuspusan sang semana. Naupangan sini ang tanan nga maayo sa akon kabuhi kag nabudlayan gid ako sa pag-untat sini. Duha ang akon bata kag nahadlok ako nga kon indi ako mag-untat sa madali, magaantos sila. Nagaindyeksion ako sing droga makaduha ka beses kada adlaw. Nalubong ako sa utang. Makaluluoy gid ako.”

Ang isa pa ka nagadroga nagsulat: “Ang akon bana kag ako de-karera kag tatlo ka tuig na nga nagagamit sing cocaine. Sang primero makalilipay ini apang karon kapin kag kapin nga nangin importante ini. Sa kamatuoran, ginakontrol sini ang amon kabuhi. Daku ang amon utang karon bangod magasto ang amon bisyo. Pareho kami nga nabudlayan sa sini. Kon kaisa wala gid nagauntat ang hallucinations sa pila ka adlaw.”

Ang mga nagasigarilyo nahalitan man sa ekonomiya sang ila bisyo, apang mahimo nga indi sa pareho nga kasangkaron. Ang isa ka bag-o nga report sa magasin nga Modern Office Technology nagsiling: “Ang wala nagapanigarilyo nga mga tawo nga nagapangita sing trabaho mas madali nga mabaton sang sa pareho man sing ikasangkol nga mga kandidato sa pagpangita sing trabaho nga nagapanigarilyo, suno sa bag-o lang ginpaguwa nga surbey sa bug-os nga pungsod. Ang pag-usisa, nga ginpasad sa mga interbyu sa mga bise presidente kag mga direktor sang nagapamaton sing mamumugon sa dalagku nga mga kompaniya sang Amerika . . . nagpahayag nga mas luyag patrabahuon sang mga amo karon ang mga wala nagapanigarilyo.” Ngaa? Bangod, suno sa ginpakita sang isa ka kongresyonal nga pagtuon, ang pagpanigarilyo ginbangdan sang pagdaku sang gasto sang pungsod para sa pag-atipan sang lawas, lakip ang medikal nga mga balayran kag ang napierdi sa trabaho, mga $65 bilyones kada tuig—katumbas sa $2.17 para sa tagsa ka pakite sang sigarilyo nga ginabaligya!

Huo, ang isa ka tawo mabuligan sa ekonomiya paagi lamang sa pagsunod sa laygay sang Biblia: “Tinloan ta ang aton kaugalingon sang tanan nga kadagtaan sang lawas kag espiritu.” (2 Corinto 7:1) Kag amo man ang matuod para sa ila nga, paagi sa pagsunod sa mga prinsipio sang Biblia, nagalikaw sa tanan nga porma sang pagsugal. (Isaias 65:11, 12; Lucas 12:15) Luwas pa, ang mga nagasunod sa mga prinsipio sang Biblia ginaapresyar gid sang mga amo bangod sang ila pagkabunayag, integridad, kag pagkapisan, kag sila ang madali nga mabaton sa trabaho kag sila ang katapusan nga mapahalin sa trabaho.—Colosas 3:22, 23; Efeso 4:28.

Ang Biblia kag ang Panglawas

Sanglit abanse na kita kaayo sa medisina karon, nalabawan na bala ang laygay sang Biblia? Bueno, ang kamatuoran nga nagpakibot sa mga mananalawsaw amo ang pagkasibu gid kag pagkaindi ulihi sang Biblia tuhoy sa mga butang nga may kaangtanan sa medisina kag panglawas, bisan pa ginsulat ini sa tion nga bugana ang disparatis kag diutay lamang ukon wala gid sing nahibaloan nahanungod sa modernong mga buhat sa medisina, ukon bisan tuhoy sa mga kagaw kag mga virus.

Walay sapayan sang modernong siensya sa medisina, madamo ang problema sa panglawas. Apang, ginasakdag sang laygay sang Biblia ang labing maayong panglawas. Subong napatalupangod na, ang pagsunod sa mga prinsipio sang Biblia nagaamlig sa aton gikan sa mga buhat nga makahalit gid sang aton lawas. Nagabulig man ini sa pagpauswag sang kapagros sang aton hunahuna. Ginakilala sang Biblia ang epekto sa lawas sang panimuot kag sang emosyon. (Hulubaton 14:30) Gani ginatuytuyan kita sini palayo sa makahalalit nga mga panimuot kag mga emosyon, kag nagabulig sa aton nga buslan ini sing positibo kag makapalig-on nga mga kinaiya.

Talupangda ang laygay sa Efeso 4:31, 32: “Isikway ninyo ang tanan nga kapaitan kag kasingkal kag kaakig kag sininggitanay kag pagpasipala, upod sa tanan nga kalainan. Kundi magmainayuhon kamo ang isa sa isa, malulo, nga nagapinatawaray.” Huo, ginapadaku sang Biblia ang pagbalhin gikan sa makahalalit kag makapalain nga personalidad padulong sa bag-o kag maayo nga Cristianong personalidad. (Efeso 4:20-24; Colosas 3:5-14) Nagabulig ini sa aton sa pagpakita sang mga bunga sang espiritu sang Dios: “gugma, kalipay, paghidait, pagbatas, pagkalulo, pagkaayo, pagtuo, pagkalum-ok, pagpugong sang kaugalingon.” (Galacia 5:22, 23) Ang Biblia nagaaman sing maayong pagkaon para sa hunahuna kag tagipusuon kag mangin sa paghidait.—Hulubaton 3:7, 8; 4:20-22; Filipos 4:6-8.

Dugang pa, ang mga nagasunod sa mga regulasyon sang Biblia wala nagakadalahig sa mga krimen, mga kinagubot, mga pag-alsa, ukon iban pa nga mga butang nga nagaresulta sa halit sa lawas. May maayo sila nga konsiensia, nga nagaamot sing daku sa paghupot sing malipayon nga disposisyon kag maayong panglawas. (1 Pedro 3:16-18) Dugang pa, ang mga nagaaplikar sang laygay sang Biblia may yara masadya, makapaladya, malipayon nga pagkabuhi sa pamilya, upod ang mahidaiton nga mga relasyon sa iban.

Huo, ang Biblia praktikal para sa aton adlaw. Hayag ini sa kabuhi sang minilyon nga nagaaplikar gid sang mga prinsipio sini. Kag makabulig ini sa imo. Ginaagda ikaw nga tilawan ang mga panudlo sini sa imo kabuhi. Ang mga Saksi ni Jehova malipay sa pagpakita sa imo kon paano.