1986—Isa Bala ka Tuig “sa Pag-amlig sa Paghidait”?

GINPROKLAMAR sang NU ang 1986 subong Internasyonal nga Tuig sang Paghidait. Ano na ang pag-uswag padulong sa paghidait sa kalibutan? Ang masunod nga mga komento naghalin sa bilog nga globo.

Kutob sang Abril 7 tubtob 12, 1986, ang mga lehislador gikan sa 103 ka pungsod nakigbahin sa ika-75 nga sinapol sang IPU (Inter-Par­lia­men­ta­ry Un­ion), sa Siudad sang Mex­i­co.

Si Sekretaryo-Heneral Javier Pérez de Cuéllar sang NU nagpaalinton sining mensahe sa Unyon: “Sa pagsugod sang Internasyonal nga Tuig sang Paghidait, dumdumon naton tanan nga ang tema sini—‘Sa Pag-amlig sang Paghidait kag sang Palaabuton sang Katawhan’—nagahatag sing importante nga tulumuron indi lamang para sa 1986 kundi para sa mga tuig nga maabot. Himuslan naton ang mga kahigayunan sang 1986 nga may determinasyon.”

Ang presidente sang IPU nagsiling nga nagduaw sia sa pila ka pungsod “agod mamangkot kon bala ang mga mamalidha didto indi mahimo nga mangin mga mamalidha sang paghidait.” Ang iya konklusyon: “Nasapwan ko kon daw ano kabudlay ini, sa pagkamatuod sa pila ka kaso wala sing paglaum.”

Ang Grupo sang mga Mex­i­cano nagpabutyag sing “daku nga kapaslawan nga walay sapayan sang nagadaku nga kabalaka sang publiko sa mga katalagman sang palumbaanay sa hinganiban kag sang mga panikasog nga nahimo sang Nasyones Unidas, wala sing daku nga pag-uswag nga nahimo sang nagligad nga mga tuig sa pagbuhin sang mga armas.”

Ang Grupo sang mga taga-Ar­gen­ti­na nagsiling “nga ang kan-uman ka milyon nga napatay sa ikaduha nga inaway kalibutanon, ukon ang nuklear nga resulta sini sa Hi­ro­shi­ma, ukon ang isa ka gatos kag katloan ka naarmasan nga mga inaway kutob sadto indi pa bastante sa pagtudlo sa katawhan nga yara na sia sa talakdangan sang paglaglag sa kaugalingon.” Nabalaka gid ini nga “lima ka nuklear nga Kagamhanan ang nakatipon sing kapin sa 50,000 ka nuklear nga mga hinganiban, isa ka kadamuon nga katumbas sa tatlo ka tonilada sang kombensional nga inugpalupok para sa tagsa ka pumuluyo sa aton planeta.”

Ang permanente nga mga katapo sang Se­cu­ri­ty Coun­cil sang NU ginrepresentar, kag ang iban sang ila mga komento amo ang masunod:

Ang Grupo sang mga Britaniko nagsiling: “Ang yabi nga tulumuron dapat amo nga punggan ang palumbaanay sa hinganiban sa kahawaan. Apang, dapat kita mangin realistiko . . . Ang espasyo nasangkapan na para sa inaway.” Ginpadaku sang Grupo sang mga Pranses “nga ang diikasarang sang Nasyones Unidas sa paghupot sing kolektibo nga kalig-onan kag paghidait naghalin labi na gikan sa paglalis sang iban nga mga Estado sang importante nga mga prinsipio sang kasugoan para sa mga pungsod kag moralidad.” Ang Grupo sang U.S.S.R. nagpabutyag sing “daku nga kabalaka sa katalagman sang nuklear nga kalaglagan nga nagaatubang sa katawhan, nga makadul-ong sa katapusan sang sibilisasyon sa duta.” Ang delegasyon sang E.U. ginreport nga nagsiling nga ini “magatinguha sa pagpaalinton sang kinahanglanon para sa pagbuligay sang mga pungsod agod awayon ang terorismo.”

Sa pihak nga bahin sang duta, ang Internasyonal nga Tuig sang Paghidait gintandaan sang Marso 21 sang isa ka ral­ly sa ­Great Hall of the Peo­ple sa Bei­jing. Ang Intsik nga primer nga si Zhao Ziyang mas malaumon sang sa iban sa pagsiling: “Tubtob ginapadayon sang katawhan sang kalibutan ang ila wala ginalapyo nga mga panikasog, pat-od nga madaug nila ang paghidait.”

May kaangtanan sa Internasyonal nga Tuig sang Paghidait sang NU, si Papa Juan Paulo II nagsiling nga ang Santa Sede luyag mag-inspirar sing “bug-os kalibutan nga kahublagan sang pangamuyo para sa paghidait nga magadalahig sa tanan nga pungsod kag tanan nga relihion.”

Ang paghidait nagalikaw sa sini nga kalibutan. Kag ngaa? Ang matuod nga paghidait dapat ipasad sa matuod nga gugma; ang kalibutan ginatunga sang nasyonalistiko nga bugal kag dumot. Ang matuod nga paghidait nagakinahanglan sing maalam kag matarong nga paggahom; ang dihimpit tawhanon nga mga manuggahom indi takus sa sining talaksan. Ang matuod nga paghidait dapat magsentro sa nahiusa nga pagsimba sa isa ka matuod nga Dios; ang mga relihion sang kalibutan nabahinbahin sa linibolibo ka sekta, nga wala sing isa sini ang nagapadungog kay Jehova subong ang Soberanong Ginuo. Ang matuod nga paghidait nagakinahanglan nga dulaon “ang dios sining sistema sang mga butang,” si Satanas nga Yawa, kag ang iya sistema sang paggahom; ang Ginharian ni Jehova lamang sa mga kamut sang Iya Cristo ang makadugmok kay Satanas kag sa iya mga binuhatan.—2 Corinto 4:4.

[Mga Laragway sa pahina 15]

Ang bulawan “paghidait” nga dolyar sang Australia

Ang 10 ka shilling “paghidait” nga selyo sang Kenya