Pagdayaw kay Jehova Paagi sa Musika
MADAMONG paagi nga ang mga alagad ni Jehova makahatag pagdayaw sa iya. Sing walay duhaduha, ang isa sa labing matahom kag isa sa nagahatag sing daku nga kalipay sa iya tagipusuon amo ang ‘pag-amba kag paghimo sing melodiya sa iya.’ (Salmo 105:2) Ginasiling nga ang musika amo ang isa sang “tanda sang pagkatawo sang tawo.”
Ang musika ginatawag man nga “inang pinasahi nga tawhanon nga dulot, nga ginatuga kag ginatuga liwat.” Ang mga sapat, ilahas man ukon anta, wala sing ikasarang sa musika. Matuod, ang iban nga mga pispis nagaamba sang matahom nga ambahanon, apang ina tanan bangod sang duna. Wala sila sing apresasyon sa musika subong nga ang periko indi makahangop sang mga tinaga nga gintudlo sa ila nga ihambal. Apang paagi sa matahom nga musika, malab-ot naton ang tagipusuon sang iban, subong nga paagi sa hambal, makapakig-angot kita sa kaalam sang iban.
Huo, ang musika isa ka dulot gikan sa Manunuga sang katawhan, kag daw ano gid katahom ina nga dulot! Ang ulihi nga panalawsaw nagapakita nga ang mga lapsag bisan sa wala pa mabun-ag nagapamutik kon ano nga musika ang luyag nila—malulot kag mahinay—kag kon ano nga musika ang indi nila luyag—mabaskog kag magahod, subong sang musika nga rock. Ginasugiran man kita nga ang wala pa mabun-ag nga lapsag sarang makapalambo sing ikasarang sa musika samtang ginapamatian niya ang matahom nga musika. Gani ang musika nagapahalipay sa katawhan indi lamang halin sa duyan pakadto sa lulubngan kundi bisan halin sa taguangkan pakadto sa lulubngan! Sanglit ang musika wala ginatamod sing kinaandan subong kinahanglanon gid sa pagluntad sang tawo, ang pagpaposible sang Manunuga para sa tawo nga magkomposo sing musika kag magkalipay sa sini isa pa ka halimbawa sang iya kaalam kag gugma. “Ang mga Hebreohanon mahuyugon gid sa musika nga mga tawo,” ginasugid sa aton. Kag talalupangdon gid nga ang musika ginpadaku sadtong temprano pa kaayo sang maragtas sang tawo, upod sa agrikultora kag pagdawdaw, subong isa sang mga okupasyon sang tawo.—Genesis 4:20-22.
Mga Epekto sang Musika
Walay sapayan, indi gid naton pagkalipatan ang kamatuoran nga ang musika mahimo makapalig-on ukon makapalain. Ang maayo nga musika nagatingob sang matahom nga tunog nga ginatandaan sang melodiya, harmoniya, kag ritmo; nagaganyat ini sa kon ano ang dungganon sa tawo. Apang ang malaw-ay nga musika nagaganyat sa makasasala nga mga huyog sang tawo. Ina nga musika ginatawag: “Ang pagkadibalaan nga trinidad sang . . . kasingki, sekso kag gahod.”
Sing masubo, ang iban nga mga musikero nga nagaangkon nga nagaalagad kay Jehova nga Dios nakulangan sa sini nga bahin. Ang iban sa ila ginkuha sa pagtokar sa mga kasal kag nian nagpakita sing pagkawala sing apresasyon sa mga prinsipio sang Biblia bangod sang musika nga ila ginatokar. Ang ila musika tuman kabaskog nga nagapaimposible sang kinaandan nga paghambalanay. Daw nalipatan nila nga ang mga bisita sa kasal wala magkari bangod lamang sa pagpamati sa mga musikero nga nagapakitakita sang ila mga ikasarang.
Ang maayo nga musika may yara madamong mapuslanon nga katuyoan. Ang malulot kag mahinay nga musika mahimo nga makapasulhay, makaparelaks. Ang kalabanan sa ginatawag nga “bantog nga musika,” subong sang symphonic nga musika kag inang mabatian sa opera house, mahimo magaganyat sa maalam, ukon mahimo magapukaw sang imahinasyon kag balatyagon. Indi man pagkalipatan amo ang mga oratoryo, sing masami napasad sa mga tema sa Kasulatan, ang pagbungat sini nagadalahig sa dalagku nga mga orkestra kag grupo nga pagkanta. Ang isa sang labing kilala amo ang “Messiah” ni Handel.
Ang musika mahimo mangin pagpakamaayo sa mga tigulang, sa mga tawo nga indi na makalagawlagaw, kag sa mga nagamasakit. Gingamit ini sa paglab-ot sa may sablag sa isip nga kabataan kon ang tanan iban pa nga panikasog napaslawan. Ginasiling nga ang iban nga musika mapuslanon sa pagpakalma sa mga opisina sang mga doktor kag mga dentista. Ang husto nga sahi sang musika ginasiling nga nakabulig sa mga trabahador sa pabrika sa paghimo sing mas maayo kag mas madamo nga obra. Sing makawiwili, ang makabulong nga balor sang musika gin-apresyar sang nagligad nga kapin na sa 3,000 ka tuig ni Hari Saul sang Israel.—1 Samuel 16:14-23.
Sa pagkamatuod, ang labing maayo nga paggamit sang musika amo ang pagdayaw kay Jehova nga Dios. Inang pag-amba sang pagdayaw mapabalik mga 3,500 ka tuig sang panahon nga ang Israel nag-amba sing pagdayaw kay Jehova sa tapos sila makalampuwas sa Dagat nga Pula. (Exodo 15:1-21) Ang pagdayaw kay Jehova paagi sa ambahanon kag mga instrumento sa musika nakilal-an sa pagsimba sa templo sang Dios. Ang musika sa templo nagadalahig sing kapin sa isa ka napulo ka bahin sang kabug-osan nga kadamuon sang mga Levinhon. (1 Cronica 23:3, 5) Yara ang daku nga orkestra kag grupo nga manug-amba sang gindedikahan ang templo ni Solomon. (2 Cronica 5:12, 13) Sing nagakaigo, ang Hebreong Kasulatan (labi na ang tolon-an sang Salmo) sa liwat kag liwat nagapalig-on sa aton sa pag-amba kag paghimo sing melodiya kay Jehova nga Dios.
Nagakadto sa Cristianong Griegong Kasulatan, mabasa naton ang nahanungod kay Jesus kag sa iya mga apostoles nga nagaamba sang tion sang Panihapon sang Ginuo. Si apostol Pablo kag si Silas nag-amba sang mabilanggo sila sa Filipos. (Mateo 26:30; Binuhatan 16:25) Ang Nahaunang Corinto 14:15 nagapanugda nga ang pag-amba isa ka regular nga bahin sang pagsimba sa kongregasyon sang panahon sang mga apostoles. Sing nagakaigo, si Pablo naglaygay subong sang mabasa naton sa Colosas 3:16: “Padayon kamo sa pagpanudlo kag paglinaygayay paagi sa salmo, mga pagdayaw sa Dios, espirituwal nga mga ambahanon nga may kaayo, nagaamba kay Jehova sa inyo tagipusuon.” Masapwan mo ang kaanggid nga instruksion sa Efeso 5:18-20.
Nahisuno sa sining mga mando, kutob sa pinakadumaan nga panahon ang modernong Cristianong mga saksi ni Jehova naggamit sang dulot sang musika sa ila pormal nga pagsimba. Sang nahauna mismo nga tuig nga ginbalhag ang Zion’s Watch Tower (1879) ang songbook, Songs of the Bride ginbalhag man. Sang 1896 ang Sosiedad nagbalhag sang guwa sang Zion’s Watch Tower nga nagaunod sang bilog nga mga ambahanon nga ginkomposo sang mga Estudyante sang Biblia. Ang masunod nga guwa sang magasin nagasiling: “Ang pag-amba sang kamatuoran amo ang maayong paagi sa pagpasulod sini sa mga hunahuna kag mga tagipusuon sang katawhan sang Dios. . . . Nagapasalamat kami sa Dios tungod sa mga ikasarang sa musika kag binalaybay nga ginhatag sa iban sang iya mga santo.” Pagkatapos sang isa ka gatos ka tuig nga pagbalhag sang mga songbook, ang isa nga nagapakita sang pinakadakung ikasarang sa musika kag binalaybay ginbalhag sang 1984. Ginatig-ulohan ini Sing Praises to Jehovah.
Malum-ok nga Bahin
Ang pinakabag-o nga songbook nagaunod sing doble kadamo nga pahina sang sa daan nga songbook. Yari ini sa kombeniente de-bulsa nga kadakuon kag sa daku nga kadakuon nga may mga letra kag musika nga madali mabasa. Ang mga liriko kag mga melodiya gin-amot sang mga Saksi sa apat ka bahin sang duta, lakip ang Australia, Brazil, Canada, Denmark, Finland, Inglaterra, Italya, Japan, Pransya, Republika Pederal sang Alemanya, kag Estados Unidos.
Kabaliskaran sa tanan nagligad nga mga songbook nga ginbalhag sang Watch Tower Society, ang tradisyonal nga apat sing bahin nga harmoniya ginkuha. Sa baylo, ang kapin ka malulot kag mas madali tokaron nga mga ambahanon ang ginhanda. Gindugang man ang mga notasyon sa gitara.
Duha ka bag-ong mga tono ang ginkomposo para sa paborito nga mga tinaga bangod natukiban nga ang mga tono nga gingamit anay wala ginkomposo sang mga Saksi. Paano ina natabo? Ang kompositor ayhan makabati sing indi gawa kilala nga tono. Sang magsulod ini sang ulihi sa iya hunahuna, abi niya ginkomposo niya ini.
Pag-uswag sa Kaundan nga Hunahuna
Samtang ang kapawa nga nagaiwag sa kamatuoran sang Dios nagasanag sing labi pa nahisuno sa Hulubaton 4:18, nagakaigo nga baylohan ang mga ambahanon nga yara anay sa daan nga songbook. Amo man sina sa karon nga Ambahanon 215. Sang 1974 nahangpan naton nga ang arka ni Noe nagalaragway sa aton espirituwal nga paraiso, indi sa Ginharian. (Tan-awa ang The Watchtower, 1974, pahina 634.) Gani ang linya sa daan nga songbook nga “Flee at once to the ark of salvation, To the Kingdom of God that is here!” gin-islan sing “Act at once! Make a full dedication; Serve the Kingdom of God that is here.”
Ang iban pa nga mga pagpauswag tungod sa kasibu amo ang masunod: Sa bag-ong sistema sang mga butang, wala na sing “mga kalautan” (evils) nga kahadlokan, sa baylo nga wala na sing “mga demonyo” nga kahadlokan, kay ang katawhan sang Dios wala nagakahadlok sa mga demonyo. (Ambahanon 129) Nahisuno sa ginsiling ni Jesus sa Mateo 6:22, ang Ambahanon 26 nagalaygay sa aton nga ‘huptan ang aton mata nga simple’ sa baylo nga ‘isahon ang aton panulok.’
Sa madamong kaso ang iban nga melodiya ginhatagan sing bag-o nga tinaga nga mas labi ka epektibo kag mapuslanon. Ang Ambahanon 60, “God’s Kingdom of a Thousand Years,” nagagamit sang tono sang Ambahanon 86 sang daan nga songbook. Ang liriko para sa Ambahanon 2, “Obeying God Rather Than Men,” pagpasangkad sa iya sang Ambahanon 79 anay. Daw subong bala nga ini nga tema nagakabagay sang bug-os nga pahina sa baylo sang tunga nga pahina.
Espirituwal nga mga Bahandi
Ang bag-o nga songbook nagakaigo nga gintig-ulohan Sing Praises to Jehovah, pasad sa Salmo 96:1, 4. Madamong ambahanon ang ginapatuhoy kay Jehova kag nagapadaku sang iya mga kinaiya. Talupangda ang pila lamang: “Great God, Jehovah!” (nagalista sang mga 20 ka mga kinaiya ukon mga titulo ni Jehova); “Jehovah, Our Best Friend”; “Jehovah Really Cares”; “Jehovah’s Blessing Makes Rich”; “Jehovah, Provider of Escape”; “Creation Reveals Jehovah’s Glory”; kag “Jehovah, ‘the God of All Comfort.’”
Ginsilingan kita nga ‘magtudlo kag maglaygay sa isa kag isa paagi sa mga salmo, mga pagdayaw sa Dios kag espirituwal nga mga ambahanon,’ kag ini nga songbook nagahimo gid sina. (Colosas 3:16) Makita mo ini gikan sa mga titulo subong sang: “Be Steadfast, Unmovable!”; “Carry On as Men”; “Do More—As the Nazirites Did”; “Forward, You Ministers of the Kingdom!”; “Loyally Submitting to Theocratic Order”; kag “Stay Awake, Stand Firm, Grow Mighty.”
Agod buligan kita sa pagtuman sa laygay ni apostol Pablo, “Pirme magkalipay sa Ginuo” (Filipos 4:4), may yara kita: “A Song of Rejoicing”; “Be Joyful for the Kingdom Hope!”; “Joyful All Day Long”; “Sing the Song of Kingdom Cheer”; “Sharing Joyfully in the Harvest”; kag “The Joys and Fruits of Kingdom Service.”
Ang mga pagpakamaayo sang Ginharian ginatalupangod man sa bag-o nga songbook: “God’s Kingdom of a Thousand Years”; “God’s Promise of Paradise”; “Life Without End—At Last!”; “With Christ in Paradise.”
Ang aton mga pamatan-on nagkalipay labi na sa bag-ong mga ambahanon subong sang: “Youths! Imitate Their Faith”; “Youth’s Place in God’s Arrangement”; kag “Children—Precious Gifts From God.” Ang ambahanon nga nagapabutyag sing apresasyon sa maayo nga buhat sang aton utod nga mga babayi amo ang “The Women Are a Large Army.”
Paano naton mapakita ang apresasyon sa sining matahom nga mga ambahanon? Sing bahin, paagi sa pagkabig sing serioso sang aton pribilehiyo kag obligasyon nga maamba ini subong bahin sang aton pormal nga pagsimba sa aton mga Kingdom Hall. Dapat naton tinguhaan nga mag-abot sa mga miting sing temprano sa oras, kag magpabilin tubtob matapos, agod makigbahin sa pag-amba sa sining mga ambahanon. Mag-amba kita upod ang aton bug-os nga tagipusuon, nga nagabukas sang baba, kag nga may kainit kag kapagsik. Mapakita man naton ang apresasyon sa sini paagi sa paggamit sini kon nagatinipon kita sing sosyal. Matigayon naton ang mga tapes sang mga musika gikan sa songbook nga mapatokar kon luyag naton pamatian ang background nga musika. Sa amo mapalig-on kita sa espirituwal kada tion nga mabatian naton inang matahom nga musika.
Labing importante sa tanan, ipakita naton ang apresasyon sa sining matahom nga mga ambahanon paagi sa pagkabuhi sa adlaw-adlaw sa ila matahom nga sentimento, kon tuhoy sa aton matag-adlaw nga pagginawi kag sa aton ministeryal nga mga obligasyon.