Ano ang Nahimo sang Dios Para sa Imo?
‘WALA!’ mahimo isabat sang iban. ‘Dapat ako mangabudlay sing lakas kag mag-atipan sang akon kaugalingon.’ Kon amo sina ang imo balatyagon, hunahunaa anay sing makadali. Paano ka nagluntad?
Mga siam ka bulan sa wala pa ikaw matawo, duha ka magagmay nga organismo ang nagkit-anay sa sulod sang imo iloy. Sing tingob naghuman sila sing isa ka bag-o kag pinasahi nga organismo.
Ang mas daku sa duha ka organismo amo ang managunaw (ovum), ukon itlog, nga ginasuplay sang imo iloy. Ang mas diutay nga organismo amo ang uroy (sperm) gikan sa imo amay—tuman gid kadiutay nga, suno sa libro nga The Experience of Childbirth ni Sheila Kitzinger, kon ang tanan nga uroy nga ginapatubas sang tanan nga tawo sa kalibutan tuparon, “magakubre [ini] sing wala pa sa isa ka pulgada [2.5 cm].” Apang kon ang uroy sang imo amay magsulod sa managunaw sang imo iloy, ang imo genetiko nga koda nahuman kag ikaw ginapanamkon!
Nian ang tuman kasibud nga proseso sang pagtubo nagasugod. “Tuman gid [ini] kasibud nga, sa tapos sang kapin sa isa ka siglo nga pagtuon, wala pa gid ini mahangpi sang mga sientipiko,” sulat ni Andrea Dorfman sa Science Digest.
Subong halimbawa sang proseso sang pagtubo nga nagapalibog sa mga sientipiko, ang amo gihapon nga manunulat nagakomento: “Ang pagkontrol sa pagtubo masibud man nga isyu. Ang wala kag tuo nga butkon, halimbawa, ginahuman nga hilway sing bug-os gikan sa milimetro kalaba nga mga tisyu, apang ginatapos nga may pareho nga kalabaon. Paano nahibaluan sang mga selula kon san-o mag-untat sa pagmu-ad? . . . Ang tagsa ka organo daw may nasulod nga paagi sa pagkontrol sang pagtubo.” Wala bala kita malipay nga amo ini sini?
Ano ang ginabangdan kag nagakontrol sang pagtubo sa tanan nagakabuhi nga organismo? Ang wala sing hunahuna bala nga puersa nga ginatawag kinaugali? Ang pataka nga proseso nga ginatawag ebolusyon? Indi bala maathag nga ang masibud sing makatilingala, nanuhaytuhay sing daku, kag tuman katahum nga dagway sang kabuhi sa sining makawiwili nga planeta sarang mangin binuhatan lamang sang isa ka labing gamhanan nga Manunuga? Kon amo, indi bala kita magbatyag sing daku nga pasalamat sa ginhimo niya para sa aton?
Daku Gid nga Pamatuod sang mga Katingalahan sa Pagpanuga
Kada adlaw—kada oras pa gani—kita nagabenepisyo gikan sa mga katingalahan sa pagpanuga. Halimbawa, ano ang nagakatabo kon kita nagatulog? Ang mga hilikuton sa hunahuna kag kaunuran nagahinay sing awtomatiko. Indi ini bangod sang aton kaugalingon nga pamat-od, kay masami kita nagakatulogan nga wala ini mahibalui. Kag daw ano gid ka makapasulhay ang maayo nga katulugon! Ang iban makaagwanta sing senemana nga wala sing pagkaon, apang ang mga nagabugtaw sing tatlo ka adlaw nga wala sing tulog may daku nga kabudlayan sa panghunahuna, panulok, kag palamatin-an.
Pagbugtaw mo sa aga, ayhan may isa nga magadala sa imo sing ginkalamayan nga kape. Ang kalamay, nga sang una malaka kag mahal, bugana na karon nga wala na naton ini ginabinagbinag pa. Apang paano ini ginahimo? Ginahuman ini sa mga tanum paagi sa proseso sang photosynthesis—ang reaksion sang silak sang adlaw sa tubig kag carbon dioxide. Sa amo man nga tion ang oksiheno, nga importante sa tanan nagakabuhi nga mga tinuga sa duta, ginapaguwa. Ang photosynthesis masibud gid kaayo nga proseso nga wala gihapon ini mahangpi sing bug-os sang mga sientipiko. “Paano . . . ginatigayon ang photosynthesis mismo?” pamangkot sang libro nga The Plants. (Life Nature Library) “Kaangay ini sang pagpamangkot kon paano nagasugod ang kabuhi—wala kita makahibalo.”
Ayhan samtang ginainum mo ang imo kape, madumduman mo ang programa sa telebisyon sang nagligad nga gab-i. Sa mata sang imo hunahuna makita mo liwat ang makawiwili nga mga danyag. Paano sila ginaliton sa imo utok, ginatago didto kaangay sang isa ka rolyo sang film, nian ginapaandar liwat agod malaragway mo ini sa iban? Makatilingala, indi bala? Paano natigayon sang tawo ang kaalam nga himuon ang makatilingala nga mga butang nga mahimo niya? Indi gid gikan sa mga sapat. Indi bala makahalawhaw ang utok sang tawo?
Ang adlaw halos wala pa magsugod. Apang madamo kita sing dapat nga ipasalamat sa Manunuga! Kag may madamo pa gid.