Pagtadlong sang mga Butang sa Ulot sang Dios kag Nimo

“Bisan ang inyo mga sala subong sang escarlata, mangin maputi sila subong sang nieve.”—ISAIAS 1:18.

1, 2. (a) Ano ang imo hunahunaon kon ang isa magasiling: “Kari karon, kag mangatarungan kita sing tingob”? (b) Ngaa indi naton paabuton nga mag-athaganay upod sa Dios?

KON, bangod sang nagligad nga sala ukon pagkawala sing kaluoy, naglain ang relasyon sa ulot nimo kag sang isa pa, ano ang reaksion mo sa sining mga pulong: “Kari karon, kag mangatarungan kita sing tingob”? Isa ina ka imbitasyon nga maglingkod para mag-athaganay, nga ang duha mahimo magpaubos kag magkompromiso. Mahatag sang tagsa ang iya pagtamod, kag ayhan ang tagsa magaako sang sala ukon sang dipaghangpanay.

² Apang mahanduraw mo bala nga ang Manunuga sa sina nga kahulugan magapakiluoy sing, “Kari karon, kag mangatarungan kita sing tingob,” subong sang mabasa sa Isaias 1:18 sa madamong Biblia? Indi gid. Wala sa aton ang magpaabot nga “magbais” (The New English Bible) ukon mag-athaganay upod kay Jehova, subong bala nga ayhan dapat niya akuon ang sala kag magkompromiso. Apang, kon luyag naton makighidait sa Dios, ano ang ginapatuman sang Isaias 1:18?

3. Ano ang nagakaigo nga kahulugan sang Hebreo nga tinaga nga kon kaisa ginabadbad nga “mangatarungan kita sing tingob” sa Isaias 1:18?

³ Ang Hebreohanong tinaga nga ginbadbad “mangatarungan kita sing tingob” nagakahulugan sing “magpamat-od, maghilisugot, magpamatuod.” May legal ini nga kahulugan, nagapahangop sing kapin pa sa pagpangatarungan lamang sang duha ka tawo. Nadalahig ang desisyon.a (Genesis 31:37, 42; Job 9:33; Salmo 50:21; Isaias 2:4) Ang Wilson’s Old Testament Word Studies nagahatag sang kahulugan “mangin husto; mangatarungan; magpaathag kon ano ang husto kag matuod.” Ang Dios nagasugo: “Kari karon, kag hustuhon naton ang mga butang” (The New American Bible) ukon, “Tadlungon naton ang mga butang.”

4-6. Sin-o bala si Isaias, kag san-o sia nag-alagad subong manalagna?

⁴ Gingamit ni Jehova nga Dios si manalagna Isaias sa pagpamulong sining matigdas nga mensahe. Sin-o bala si Isaias, kag ngaa ang iya mensahe nagakabagay sang panahon niya? Dugang pa, paano kita makabenepisyo gikan sa sini?

⁵ Kon ginamitlang ang “manalagna,” ginahunahuna sang madamo sa karon ang isa ka ermitanyo nga pamatan-on nga lalaki nga nagabantala sang iya malaw-ay nga pagtamod sa katunayan. Ayhan ginahunahuna sang iban ang tigulang nga buangit nga nagakabig sang iya kaugalingon nga isa ka hukom tuhoy sa lapnag nga kahimtangan. Tuhay gid sa sina ang timbang kag nagapangatarungan nga lalaki nga si Isaias, nga gingamit ni Jehova nga Dios sa pagsulat sang tolon-an sa Biblia nga nagadala sang iya ngalan!

⁶ Si “Isaias nga anak ni Amoz” nagapuyo sa Juda kag aktibo nga nag-alagad kay Jehova “sa mga adlaw ni Uzias, ni Jotam, ni Acaz kag ni Ezequias, mga hari sang Juda”—sing kapin sa 40 ka tuig. Sing mapainubuson, si Isaias wala maghatag sing madamo nga impormasyon nahanungod sa iya kaugalingon. Ginasiling sang tradisyon nga may labot sia sa harianon nga pamilya sang Juda. Napat-od naton nga isa sia ka de-pamilya nga tawo nga may duha ka anak nga lalaki sa iya asawa. Ayhan nangasawa sia liwat sang mapatay ang iya asawa, nga nangin amay sa isa pa ka anak nga lalaki, nga ginhingalanan sing matagnaon nga si Emmanuel.—Isaias 1:1; 7:3, 14; 8:3, 18.

7. Ngaa dapat kita mangin interesado sa tagna ni Isaias?

⁷ May anggid sa ulot sang tion ni Isaias kag naton. Nakita mo nga nagakabuhi kita sa tion nga may internasyonal nga tension, nga may mga inaway ukon mga pamahog. Bisan pa nga ginapresentar sang mga lider sang relihion kag politika nga nagaangkon nga nagasimba sa Dios ang ila kaugalingon nga mga huwaran nga dapat sundon, pirme naton makita ang mga balita tuhoy sa ila mga iskandalo sa pinansial kag moral. Paano ginatamod sang Dios ina nga mga lider, labi na yadtong may labot sa Cristiandad? Ano ang nagahulat sa ila sa unahan kag sa mga nagasunod sa ila? Sa tolon-an ni Isaias, makita naton ang balaan nga mga komento nga may kahilabtanan gid sa karon nga mga hitabo. Makita man naton ang mga leksion para sa kada isa sa aton samtang personal naton nga ginapanikasugan nga alagaron ang Dios.

Manalagna sa Nakasala nga Pungsod

8. Ano ang ginaunod sang tolon-an ni Isaias, kag sa anong estilo ini ginsulat?

⁸ Sa pagbasa sang tolon-an ni Isaias, masapwan mo ang mga mensahe nahanungod sa sala sang Juda kag Jerusalem, maragtason nga mga detalye sang paglikop sang mga kaaway, mga pahibalo tuhoy sa paghapay sa palibot nga mga pungsod, kag makapalig-on nga mga pagtagna sang pagpasag-uli kag pagluwas sa Israel. Ginsulat ini sa maathag kag mahangpan nga estilo. Si Dr. I. Slotki nagsiling: “Bug-os tagipusuon nga ginapadunggan sang mga eskolar ang kaalam ni Isaias kag ang iya matahom kag buhi nga mga paglaragway, ang iya kalantip sa pagpaanggid sa duha ka butang, al­li­ter­a­tion (pagsulit sang tunog sang nahaunang konsonante sa duha ukon dugang pa nagasunod nga mga tinaga), pagkapareho sing tunog sang mga tinaga, kag ang balanse kaayo kag ritmiko nga pag-ilig sang iya mga dinalan.” Usisaon naton labi na ang nagabukas nga mensahe ni Isaias—nga makita sa kapitulo 1.

9. Ano ang nahibal-an naton nahanungod sa tion kag mga sirkunstansia sang pagsulat sa Isaias kapitulo 1?

⁹ Wala pag-isugid sang manalagna kon san-o niya ginsulat ini nga kapitulo. Ang Isaias 6:1-13 ginapetsahan kutob sang tuig nga napatay si Hari Uzias. Busa kon mas maaga pa nga ginsulat ni Isaias ang iya nagabukas nga mga kapitulo, nagapakita ini sang kahimtangan antes sang paghari ni Uzias. Sang primero, si Uzias (829-777 B.C.E.) “naghimo sang kon ano ang matarong sa mata ni Jehova,” gani ginpakamaayo sang Dios ang iya paggahom sing kabuganaan. Apang, nahibal-an naton nga ang tanan indi maayo, bangod ang “katawhan naghalad kag nagsunog pa sing mga incienso sa mataas nga mga duog” antes ginhatagan sang Dios si Uzias (ukon, Azarias) sing aro bangod sang matinaastaason nga pagsunog sing incienso sa templo. (2 Cronica 26:1-5, 16-23; 2 Hari 15:1-5) Ang kalautan sang panahon ni Uzias mahimo nga nagdul-ong sa madamo nga kalautan nga mabasa naton nahanungod sa iya apo nga si Hari Acaz (762-745 B.C.E.), nga ayhan amo man ang ginalaragway ni Isaias. Apang sing mas importante pa sa ispisipiko nga petsa para sa kapitulo 1 ang nagtiklod sa Dios sa pagsiling: “Tadlungon naton ang mga butang sa ulot naton.”

10. Sadtong paggahom ni Hari Acaz, ano nga kahimtangan ang lapnag sa Juda, labi na sa tunga sang mga lider?

¹⁰ Si Isaias prangka nga nagsiling: “A, pungsod nga makasasala, katawhan nga nalulanan sing kalautan, kaliwat sang mga manughimo sang malaut, mga anak nga dunot! Ginbayaan nila si Jehova, gintamay nila ang Balaan sang Israel, nagpalayo sila kag nag-isol. . . . Ang bug-os nga ulo nagabalatian, kag ang bug-os nga tagipusuon ginapunaw. Kutob sa dapadapa sang tiil tubtob sa ulo wala sa iya sing maayo.” (Isaias 1:4-6) Ang 16-ka-tuig nga paggahom ni Hari Acaz gintandaan sang daku nga idolatriya. Nagsunog sia sang “iya mga lalaking anak [subong mga halad] sa kalayo, suno sa mga kangil-aran sang mga pungsod . . . Kag tayuyon sia nga . . . nagsunog sing incienso sa mataas nga mga duog kag sa mga kabakoloran kag sa idalom sang tagsa ka kahoy nga madabung.” (2 Cronica 28:1-4; 2 Hari 16:3, 4) Ang inhustisya, hamham, kag imoralidad lapnag sa tunga sang mga prinsipe, nga mas nagakabagay nga mangin mga gumalahom sang dumaan nga Sodoma. (Isaias 1:10, 21-23; Genesis 18:20, 21) Sa pagkamatuod, wala mahamuot sa ila ang Dios. Kag upod sa sinang mga lider, ano ang matabo sa katawhan?

11. Paano naton dapat hangpon ang Isaias 1:29, 30?

¹¹ Gin-ilustrar ni manalagna Isaias ang kailo nga kahimtangan sang katawhan paagi sa pagsambit sa sagrado nga mga kahoy kag mga katamnan diin ginahalad nila ang idolatroso nga mga halad kag ginasunog ang incienso sa paganong mga diosdios. Ining “kahoy nga terebinto” mangin kabangdanan nga ikahuya. (Isaias 1:29; 65:3) Nagliton sang malaragwayon nga paglaragway sa mga diwatahan, si Isaias nagsulat: “Mangin subong kamo sang kahoy nga terebinto nga nagakalaya ang iya dahon, kag subong sang katamnan nga walay tubig.” (Isaias 1:30) Huo, ang katawhan nga nagabiya kay Jehova “papason.” Mangin subong sila sang nahot sang kable (mahimo masunog nga pidaso sang flax), kag ang ila mga diosdios mangin nagahingalayo nga agsik—nga lunsay masunog.—Isaias 1:28, 31.

12, 13. Ano nga pagkaanggid ang makuha naton sa ulot sang tion naton kag sang iya ni Isaias?

¹² Ipaanggid ina sa kahimtangan karon. Sa sulod sang isa ka bulan, ang prensa sa Estados Unidos nagbalita: Ang nagapanguna nga kandidato sa pagka-presidente nag-isol bangod sang iskandalo nahanungod sa mga balita sang iya “pagkababayedor”; ang bantog nga klerigo gin-islan sa tapos matu-ad ang pagpanglahi kag masumbong sing homoseksuwalidad, pagbayluhanay sang asawa, kag paggamit sing sayop sang pundo nga ginabayad agod indi pag-ilapta ang pila ka impormasyon. (Iya “kuno gingasto ang $4.6 ka milyon bilang bayad kutob sang 1984.” Time, Mayo 11, 1987) Sa Austria sang nagligad nga tuig, ang Ab­bot sang Rein ‘ginpahalin kag ginsumbong sing pag-uyang sang $6 ka milyon sa hunt­ing ­lodge kag mga party para sa mga katapo sang nagagahom anay nga pamilya kag para sa lamharon nga mga babayi nga indi dungganon sing pamilya.’ Ayhan mahatag mo ang iban pa nga halimbawa sang subong sina nga mga lider. Ano sa banta mo ang pagtamod sang Dios sa ila?

¹³ Tuhoy sa katawhan sa kabilugan, nagadugang ang relihioso nga polarisasyon. Ang iban nagtalikod sa relihion bangod sang pagkaugot ukon pagkawala sing interes. Halimbawa, 3 porsiento lamang sang populasyon sang Inglaterra ang nagatambong sa establisado nga iglesia. Sa iban nga bahin, masapwan naton ang sobra nga pagkarelihioso. Makita ini sa nagadamo nga karismatik nga mga iglesia, upod ang ila emosyonal nga ganyat nga “maluwas,” makahambal sang mga dila, ukon makakita sa balatianon nga “nagaayo.” Ang kadam-an nagadugok sa sagrado nga mga lugar nga nagalaum sing mga milagro. Ang iban nagahalad subong mga buhat sang “pagtuo,” subong sang pagkamang nga nagadulugo ang tuhod agod makita ang Birhen sang Gua­dalupe [Mex­i­co City]. Ang isa ka pamantalaan nagsiling: “Bisan pa nga sa mga taga-guwa ang pagluntad niya kag ang kainit sa pagsimba sa iya mahimo nga daw sa wala sing huya nga pagsamo sang Cristianismo sa paganismo, ang Birhen amo ang pinakaimportante nga persona sang Katolisismo sa Mex­i­co.”

Paano Mo Matigayon ang Iya Kahamuot?

14. Paagi kay Isaias, paano gin-athag ni Jehova nga wala Niya ginabaton ang tanan nga nagaangkon nga nagasimba sa Iya?

¹⁴ Ginaathag ni Jehova nga Dios ang iya pagtamod sa mga nagaangkon nga dampig sa iya apang wala “nagasimba sa Amay sa espiritu kag kamatuoran.” (Juan 4:23) Kon ang isa ka pungsod, isa ka relihioso nga grupo, ukon ang isa ka tawo wala nagapanghikot nahisuno sa ginhatag nga mga talaksan sang Dios, ang bisan anong relihioso nga mga pagpakitakita wala sing pulos. Halimbawa, ang relihioso nga mga kapiestahan kag mga halad ginapatuman anay nga bahin sang matuod nga pagsimba sang dumaan nga Israel. (Levitico, mga kapitulo 1-7, 23) Apang, ginhatag ni Isaias ang pagtamod sang Dios—pagkadinahamuot sa dimatutom nga mga Judiyo nga nagahimo sina nga mga pagsaulog. Ang Dios nagsiling: “Kon untayon ninyo ang inyo mga kamot, lipnan ko ang akon mga mata gikan sa inyo. Bisan kon maghimo kamo sing madamo nga pangamuyo, indi ako magpamati.” (Isaias 1:11-15) Amo man sa karon. Sa baylo sang relihioso lamang nga mga seremonya ukon saulado nga mga kredo kag mga pangadi, luyag sang Dios ang mga pangamuyo kag matarong nga mga buhat nga naghalin sa tagipusuon.

15. Ngaa ang Isaias 1:18 nagahatag sa aton sing rason nga maglaum, kag ano ang kahulugan sang mga pulong, ‘Kari kamo kag tadlungon naton ang bagay’?

¹⁵ Ang pagkahibalo naton sa sina nagahatag sing sadsaran para sa paglaum. Ang katawhan makatigayon sing kahamuot sang Dios. Paano? Si Isaias naglaygay: “Panghugas kamo; paninlo kamo; isikway ang malaut nga mga buhat ninyo sa atubangan sang akon mga mata; mag-untat sa paghimo sing malaut. Magtuon sa paghimo sing maayo; magpangita sang katarungan.” Sa sini nga punto ginhatag ni Isaias ang sugo sang Dios: “Kari kamo, karon, kag tadlungon naton ang mga butang sa ulot naton.” Busa ang Dios wala nagapangabay sing sesyon para sa duha nga magkatupong nga maglingkod para mag-athaganay. Nahibal-an sang Dios kon ano ang husto, ukon matadlong. Ang iya desisyon amo: Ang bisan ano nga mga pagbalhin nga kinahanglanon yara sa mga tawo, nga dapat magpahisanto sa iya makatarunganon kag matarong nga mga talaksan. Amo man sina sa karon. Ang pagbalhin posible, nga nagaresulta sing kahamuot. Bisan ang isa nga ang dalanon malaut sarang magbag-o. Si Isaias nagsulat: “Bisan ang inyo mga sala subong sang escarlata, mangin maputi sila subong sang nieve.”—Isaias 1:16-18.

16. Paano ang iban naghulag sa napasad sa Biblia nga laygay nahanungod sa sala?

¹⁶ Walay sapayan, yara ang huyog nga talupangdon ina nga laygay apang ginahunahuna nga naaplikar ini sa iban. Maathag nga madamo ang naghimo sing subong sina sang adlaw ni Isaias. Sa pagkamatuod, ang tagsa ka indibiduwal dapat mag-usisa sang iya kaugalingon. Kon ang Cristiano nakahimo sing serioso nga sala, ayhan pagbutig, pagdaya, seksuwal nga imoralidad, ukon iban pa grabe nga mga sala, ang paghinulsul kag mga buhat nga takus sa paghinulsul importante. (Binuhatan 26:20) Sing dalayawon, ang iban naghulag agod ‘tadlungon ang mga butang sa ulot nila kag ni Jehova.’ Halimbawa, Ang Lalantawan sang Oktubre 15, 1985, naghinun-anon tuhoy sa pagtadlong sa mga sala nga ayhan sekreto sa mga taga-guwa apang nakita sang Dios. (Mateo 6:6; Filipos 4:13) Tatlo ka butang nga talalupangdon ang ginsambit: ang tago nga pagpatughong sing dugo, masturbasyon, kag pag-abuso sa alkohol. Sa tapos mabinagbinag ina nga materyal, madamo nga bumalasa ang naghimo sing mga sulat sang apresasyon; ginbaton nila nga nakasala sila sing subong sina, apang ginpahulag sila nga maghinulsul kag magbag-o.

17. Bisan pa nga nakahimo kita sing grabe nga mga sala, paano maaplikar sa aton kag makabulig sa aton ang Isaias 1:18?

¹⁷ Sa pagkamatuod, ang kalabanan nga mga Cristiano nga nagabinagbinag sini nga butang wala makasala sing grabe nga sala. Apang, ang mensahe ni Isaias nagakabagay gihapon nga magapahulag sa aton sa pag-usisa sang aton tagipusuon. Kinahanglan bala nga tadlungon naton ang pila ka butang upod sa Dios? Ang kinahanglanon nga elemento sang mensahe ni Isaias amo ang husto nga motibo sang tagipusuon. Nahanungod sa pangamuyo, ayhan ang isa magapamangkot: ‘Ang akon bala mga pangamuyo naghalin sa tagipusuon, kag tubtob sa akon bug-os nga masarangan, ang akon bala mga buhat nahisanto sa akon mga pangamuyo?’ Nasapwan sang iban nga nagahimo sina nga pag-usisa ang lugar nga palauswagon. Nagpangamuyo sila para sa dugang nga ihibalo nahanungod sa kabubut-on sang Dios, apang naghinguyang sing diutay nga tion sa pagtuon sang Biblia kag sang Cristianong mga publikasyon. Ang iban nagpangamuyo nga makigbahin sing labi pa sa ministeryo, apang naghimud-os sing estilo sang pagkabuhi nga wala nagabuhin sang ila kinitaan paagi sa pagbuhin sang ila sekular nga trabaho. Ukon nagpangamuyo ka bala nga pakamaayuhon sang Dios ang imo paghimo sing disipulo? Tubtob diin, nian, ikaw nagapangabudlay agod mangin labi ka epektibo nga manunudlo? Maukod bala nga ginadugangan mo ang imo mga pagduaw liwat kag handa sa paghatag sing tion sa paghiwat sing regular nga pagtuon sang Biblia upod sa iban? Ang pagpanikasog nahisuno sa imo mga pangamuyo magapakita nga hanuot gid nga luyag nimo nga magpamati ang Dios.

18. Ngaa dapat naton hatagan sing igtalupangod ang pagtadlong sang mga butang sa ulot naton kag sang Dios?

¹⁸ Nagakabagay gid nga ang kada isa sa aton magapanikasog nga ‘tadlungon’ ang tanan nga bahin sang aton kabuhi upod sa Dios, ang aton Manunuga. Talupangda kon paano si Isaias nangatarungan nahisuno sini: “Ang baka nakakilala sa iya tag-iya, kag ang asno sang pasungan sang iya agalon; apang ang Israel wala nagakilala, ang akon katawhan wala nagapatugsiling.” (Isaias 1:3) Wala sing isa sa aton ang maluyag nga ilaragway nga kubos nga wala makakilala ukon nagaapresyar subong sang baka ukon asno. Apang, ina nga paglaragway maaplikar kon magbatyag kita nga wala nagakinahanglan nga magpangabudlay nga maton-an ang nahanungod sa aton Manughatag sing Kabuhi kag sa iya mga palatukuran kag nian hanuot nga magpanikasog nga magkabuhi sing nagakaigo.

19. Ano nga paglaum ang ginbalay ni Isaias para sa mga nagatadlong sang mga butang upod sa Dios, kag ano ang kahulugan sini sa aton?

¹⁹ Si Isaias naghatag sa iya katawhan sing rason nga maglaum sing maayo nga butang. Nagsiling sia nga ang ila tindog sa atubangan ni Jehova sarang mabalhin nga mangin putli. Mangin kaangay ini sang mapula nga carmesi nga mangin subong sang maputi nga lana ukon sang nieve nga nagatabon sang putukputukan sang Bukid sang Hermon. (Isaias 1:18; Salmo 51:7; Daniel 7:9; Bugna 19:8) Bisan pa nga ang kalabanan wala maghulag, kag bangod sina ang pungsod ginhalunhon sang espada kag ginbihag, ang matutom nga nagkalabilin sarang makabalik. Sing kaanggid, matigayon naton ang kahamuot ni Jehova, ayhan paagi sa bulig sang maukod nga mga manugtatap, nga nagaalagad sa kongregasyon subong mahigugmaon nga ‘mga hukom kag mga manuglaygay.’ (Isaias 1:20, 24-27; 1 Pedro 5:2-4; Galacia 6:1, 2) Gani magsalig kamo nga inyo matadlong ang mga butang sa ulot sang Dios kag nimo. Ukon, kon natigayon mo na ang kahamuot sang Dios, mapabakud mo ang imo kaangtanan sa iya. Takus gid ina sa imo tanan nga panikasog.

[Footnote]

Mga Punto nga Repasuhon

◻ Ano ang kahulugan sang sugo nga ‘kari kamo kag tadlungon ang butang’ upod sa Dios?

◻ Paano nga ang panahon naton kaangay anay sang iya ni Isaias?

◻ Ano ang ginpakita ni Isaias nga kinahanglan sang mga indibiduwal agod matigayon ang kahamuot sang Dios?

◻ Luwas sa grabe nga sala, anong mga bahin ang dapat naton tadlungon sa ulot naton kag sang Dios?

[Laragway sa pahina 10]

Ang may nieve nga putukputukan sang Bukid sang Hermon, nga nagatan-aw sa nabagatnan-nakatundan tabok sang mataas nga nalupyakan sang Jordan pakadto sa kabakoloran sang Galilea

[Ginkuhaan]

Photos, pages 10, 31: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Laragway sa pahina 13]

Si Isaias nagsiling nga ‘ang asno nakakilala sang pasungan sang iya agalon.’ Ano ang leksion nga yari diri?