Babilonia nga Daku—Ang Paglaglag sa Iya

“Sa iya agtang nasulat ang ngalan, isa ka tanhaga: ‘Babilonia nga Daku, iloy sang mga makihilawason kag sang mga kangil-aran sang duta.’ ” “Sa isa ka adlaw magaabot ang iya mga kalalat-an, kamatay kag kalisud kag tiggulutom, kag sunugon sia sa kalayo, kay gamhanan si Jehova nga Dios nga nagahukom sa iya.”

​—⁠Bugna 17:​5; 18:⁠8.

MAY kinamatarong kita nga matingala sa sinang mga pulong nga ginsulat ni apostol Juan sang unang siglo sang aton Kumon nga Dag-on. Sin-o ining ‘iloy sang mga makihilawason’? Paano niya napaakig sing daku ang Dios sa bagay nga dapat niya sia hukman sing mabug-at? Walay duhaduha nga ang mga paghukom sang Dios batok sa makatalanhaga nga makihilawason nga Babilonia nga Daku malaglagon. Kag nagahatag gid ini sa aton sing rason nga hibaluon kon sin-o ining makihilawason kag kon paano kita maapektuhan sang madangatan niya.​—⁠Bugna 18:⁠21.

Sin-o ukon ano ang ginasimbulo sang Babilonia nga Daku? Ang Biblia nagasiling nga ang mga gumalahom sang kalibutan nakighilawas sa iya kag nga ang mga manugpatikang nagpatikang upod sa iya. (Bugna 18:3) Busa, wala sia nagarepresentar sa mga politika ukon dalagku nga negosyo. Apang nagabilin ini sa ikatlo nga gamhanan nga elemento sa kalibutan subong ang lamang nga kandidato para sa titulo nga ‘iloy sang mga makihilawason.’ Sia walay liwan kundi ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion ni Satanas.⁠a

Apang nagapabilin ining mga pamangkot: Ngaa, paano, kag san-o laglagon ang Babilonia nga Daku? Ukon sing literal: Ngaa, paano, kag san-o dulaon sa sining duta ang dimatuod nga relihion?

Di-Cristiano nga Rekord sang Cristiandad

Kon aton binagbinagon ang rekord sang dimatuod nga relihion, mahimo nga madumduman naton ang dumaan nga matagnaon nga pamulong: “Nagasab-ug sila sang hangin, kag nagaani sila sing buhawi.” (Oseas 8:7) Nahisanto ini sa prinsipio nga ginpamulong sang Cristianong si apostol Pablo: “Dili kamo magtalang: ang Dios dili tiliawtiawan, kay bisan ano ang ginsab-ug sang tawo, ina man ang iya anihon.” (Galacia 6:7) Gani, ano ang ginsab-ug sang dimatuod nga relihion sa bug-os nga kalibutan? Kag ano ang anihon niya?

Si Jesucristo nagtudlo nga ang iya mga sumulunod dapat maghigugma indi lamang sang ila mga isigkatawo kundi sang ila man mga kaaway. (Mateo 5:​43, 44) Nagabalikwat gikan sa Hebreo nga Kasulatan, gin-athag ni Pablo kon paano dapat tratahon sang mga Cristiano ang ila mga kaaway. Sia nagsiling: “ ‘Kon ang imo kaaway ginagutom, pakaona sia; kon ginauhaw sia, paimna sia; kay sa paghimo mo sini magatumpi ka sing mga baga sa iya ulo.’ Dili magpadaug sa malaut, kundi dag-a ang malaut paagi sa maayo.”​—⁠Roma 12:​20, 21.

Apang, ang maragtas sang mga relihion sang Cristiandad puno sing kaakig kag pagpatulo sing dugo. Ang dumaan kag modernong-adlaw nga mga krusada nga nagadalahig sang pag-ati, pag-agaw, kag pagpatay ginbulahan kag ginpasapayanan. Halimbawa, ang pag-agaw sang Pasista nga Italya sa Abyssinia (1935) kag ang “krusada” ni Franco sa Espanyol nga Inaway Sibil (1936-39) ginbulahan sang mataas nga mga opisyales sang Iglesia Katolika.

Ang mga kinatuhayan sa teolohiya ginlubad paagi sa pagsunog sa mga tawo sa usok. Ang manugbadbad sang Biblia nga si Wil­liam Tyn­dale ginhigut sa usok kag ang iya lawas ginsunog sang 1536, sa tapos niya ginbalhag ang iya badbad sang “Bag-ong Testamento” sa Ingles. Sing una pa, sa sugo ni Papa Martin V, ang relihioso nga mga awtoridad, bangod sang espiritu sang pagtimalus, nagkutkot sang mga tul-an sang manugbadbad sang Biblia nga si Wycliffe 44 ka tuig pagkatapos sia napatay agod mahamuot sa pagsunog sa sini. Sa tion sang Katoliko nga Inkisisyon, linibo ka Judiyo kag “mga erehes” ang ginhublasan sang ila mga pagkabutang, ginsakit, kag ginsunog sa usok​—⁠ang tanan sa ngalan kuno ni Cristo! Ang Espanyol nga teologo nga si Michael Servetus, nga ginhingabot sang mga Romano Katoliko kag sang mga Protestante, ginsunog sa usok sa mando sang Protestante nga si John Calvin. Sa duha ka inaway kalibutanon sining siglo, ang mga hangaway ginbulahan sang “Cristiano” nga mga klerigo, kag ang mga soldado ginlaygayan sang ila pungsodnon nga mga kapelyan nga magpatay.

Kabaliskaran gid sang matuod nga Cristianismo! Si apostol Pablo nagsulat: “Nian sul-ub kamo, subong nga mga pinili sang Dios, balaan kag hinigugma, sing tagipusuon sang pagkaawa, pagkalulo, pagkakubos, pagkamapinailubon, kag pagkamabinatason. Padayon nga nagapinaumuray kag nagapinatawaray, kon ang isa may inugsumbong batok sa isa. Subong nga si Jehova nagpatawad sa inyo, amo man ang himuon ninyo. Kag, sa ibabaw sini sa ila tanan, isul-ub ninyo ang paghigugma, nga amo ang himpit nga higut sang paghiusa.”​—⁠Colosas 3:​12-14.

Sa mga Cristiano sa Roma, si Pablo nagsulat: “Dili magbayad sa bisan kay sin-o sing malaut sang malaut. Maghimulat sang tanan nga butang nga dungganon sa atubangan sang tanan nga tawo. Kon mahimo, sa masarangan ninyo, magpakighidait sa tanan nga tawo. Dili kamo magtimalus, mga hinigugma, kundi pabayai ini sa kasingkal sang Dios; kay nasulat na: ‘Akon ang pagtimalus; ako ang magatumbas, siling ni Jehova.’ ” (Roma 12:​17-19) Sa kapawa sang Cristianong mga prinsipio, nian, ang Cristiandad nabang-awan. Nag-ani sia sing dumot kag pagkasalimpapaw kag magaani sing kalaglagan.

Di-Cristianong mga Relihion​—⁠Ang Ila Rekord

Apang ang Babilonia nga Daku ginahuman sang kapin pa sa mga relihion sang Cristiandad. Ang tanan nga dalagku nga relihion sining kalibutan nakig-ambit sa kasal-anan sa dugo sinang malaut nga makihilawason. Halimbawa, ang Shinto nga relihion sang Japan dapat man basulon bangod sang panatiko kag sadistiko nga mentalidad nga ginpakita sang Hapones nga militar sang Inaway Kalibutanon II. Ang istoryador nga si Paul John­son nagsiling nga “agod pabakuron ang ila kaugalingon sa mapintas kag mapaindis-indison nga kalibutan” nga ginadominahan sang Europeanhon nga mga talaksan sang pagginawi, nasapwan nila nga kinahanglanon ang pag-imbento sing “isa ka relihion sang estado kag isa ka nagakontrol nga moralidad, nga kilala subong ang Shinto kag bushido [ang “dalanon sang mangangaway”]. . . . Ginpatok ang regular nga pagsimba sa emperador, labi na sa mga puwersa armada, kag kutob sang katuigan 1920 padayon ang pungsodnon nga talaksan sang pagginawi, ang kokumin dotoku, gintudlo sa tanan nga mga eskwelahan.” Ano ang resulta? Sang 1941, sang ginbombahan sang Japan ang ­Pearl Harbor kag sa amo nagsulod sa Inaway Kalibutanon II, “ang Shinto . . . ginliton gikan sa primitibo, daan kag minoridad nga kulto pakadto sa pagsakdag sa moderno, totalitaryan nga estado, kag busa paagi sa malaut nga pagbaliskad sang hitabo, ang relihion, nga kuntani nagabulig sa pagbatu sa mga kalahadlukan sa dag-on, gingamit sa pagpakabalaan sa ila.”

Nahanungod sa pagbinahinbahin sa India sang 1947, diin ang kinatuhayan sa relihion amo ang kabangdanan, ang istoryador nga si John­son nagsiling: “Mga 5 tubtob 6 ka milyon ka tawo ang nagapalagyo sa tagsa ka direksion tungod sang ila kabuhi. . . . Ang ginbantabanta nga napatay sadto anay nagdalagan sing kutob sa 1 tubtob sa 2 ka milyon. Ang mas moderno nga pagbantabanta amo ang 200,000 tubtob 600,000 nga kadamuon.” Tubtob karon, ang ginapukaw sang relihion nga pagpatay kag pagpaubos nagakatabo sa Hindu nga katilingban. Sing masunson ang mga Harijan, ukon takas nga gintawag anay nga mga un­touch­able, amo ang mga biktima sang pagpatay nga gin-organisar sang manggaranon nga mga haciendero.

Ang Hinduismo ginaangot sa espiritistiko nga mga buhat. (Bugna 18:23) Ang Indian nga manunulat nga si ­Sudhir Kakar nagapamulong nahanungod sa “kawili kag pagtahod sang kinaandan nga Hindu sa okulto kag sa mga nagabuhat sini” kag nagadugang: “Ang mga astrologo, diwatahan, manugbabaylan subong man ang sa­dhus [nagapenitensia nga “balaan” nga mga tawo], fakirs [mga prayle nga nagahimo sing salamangka] kag iban pa nga mga dios nga tawo gintahod sing daku kay ginahunahuna nga may suod sila nga pagpakig-angot sa mas mataas nga katunayan.”​—⁠India Today, Abril 30, 1988.

Dugang pa, yara ang dalayon nga inaway sa tunga sang mga Hindu, mga Sikh, kag iban pa nga mga relihion sa Sidlangan. Sa sining mga inaway, ang tagsa ka relihion nagadugang sang iya bahin sa kaakig, pinuyas, kag pagpatay. Isa lamang ini ka bahin sang bunga sang Babilonia nga Daku.

Dugang pa, ang modernong maragtas sang inaway, mga pagpatay, kag mga pagdumili wala nagarekomendar sa Judaismo. Ang kasingki nga kon kaisa ginapakita sang mga katapo sang Hasidic nga sekta sang Judaismo sa mga sumalakdag sang iban pa nga Judiyong mga sekta kag sang di-Judiyo nga mga relihion indi kalahamut-an sa itololok sang Dios.

Kon ton-an naton ang maragtas sang bug-os kalibutan nga emperyo sang relihion, mahapos naton mahangpan kon ngaa ang Supremo nga Hukom may rason sa paglaglag sa Babilonia nga Daku. “Huo, sa iya nasapwan ang dugo sang mga manalagna kag sang mga balaan kag sang tanan nga ginpatay sa duta.” (Bugna 18:24) Ang pagpakigbahin sang dimatuod nga relihion sa rehiyonal kag kalibutanon nga mga inaway naghimo sa iya nga nakasala sa itololok sang Dios tungod sang dugo sang “tanan nga ginpatay sa duta.”

Suno sa panumbungon sang Biblia, ang Babilonia nga Daku ginhukman nga takus sang kalaglagan bangod sang iya maragtason nga rekord sang espirituwal nga pakighilawas upod sa mga gumalahom sang kalibutan, sang iya kasal-anan sa dugo sa mga inaway, kag sang iya espiritistiko nga mga buhat. Busa, makatarunganon nga ginpat-od ni Jehova nga Dios nga ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion ni Satanas pagalaglagon.​—⁠Bugna 18:​3, 23, 24.

Kon Paano Laglagon ang Dimatuod nga Relihion

Sa simbuliko katama nga hambal, ang tolon-an sang Bugna nagalaragway sang kalaglagan sang Babilonia nga Daku. Sa Bugna 17:​16 aton mabasa: “Ang napulo ka sungay nga imo nakita, kag ang sapat nga mapintas, magadumot sa makihilawason nga babayi kag magapamingaw kag magapahubo sa iya, kag magakaon sang iya unod kag magasunog sa iya sa kalayo.” “Ang napulo ka sungay” nagalaragway sa tanan nga mga kagamhanan sa politika karon sa kalibutan kag nagasakdag sa Nasyones Unidas, ang “sapat nga mapula,” nga amo mismo ang larawan sang namantsahan sang dugo nga sistema sa politika sang Yawa.​—⁠Bugna 16:​2; 17:⁠3.⁠b

Suno sa tagna sang Biblia, ang mga kagamhanan sa politika nga kaupod sa Nasyones Unidas magabalikid batok sa bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion kag magapamingaw sa iya. Ang tanan dimatuod nga mga relihion maapektuhan. Ang iban nga mga sistema sa politika nagpakita na sang ila dipagpailob sa pagpasilabot sang dimatuod nga relihion sa politika kag sosyal nga mga butang. Ang iban nga sosyalistiko nga mga pungsod nagdampig sa ateismo kag naghimo sa relihion nga indi importante, kaangay sa Albania, ukon nga mapasakupon nga kabulig, kaangay sa Russia kag China. Bisan diin, ang mga gumalahom sa politika nagpakita sing daku nga kaakig sa liberation theo­logy sang pila ka Katolikong mga pari sa imol nga mga pungsod. Apang ang iban nagadumili sa mga relihion nga nadalahig sa mga palaligban sa rasa. Bisan sa ginatawag nga liberal nga mga pungsod, ang iban nga mga politiko naakig sa pagpasilabot sang klero sa politika kag sosyal nga mga isyu.

Wala pa naton mahibaluan kon ano ang dugang pa nga isyu nga magapahulag sa politikal nga mga elemento sa bug-os nga kalibutan sa pagpanghikot batok sa dimatuod nga relihion. Apang isa ka butang ang pat-od​—⁠ang paglaglag sa Babilonia nga Daku sining mga elemento indi lamang pagbuot nila kundi pagbuot man sang Dios. Ang Bugna 17:​17 nagasiling: “Ginbutang sang Dios sa ila tagipusuon ang paghimo sang iya katuyuan paagi sa paghiliusa sa painoino kag sa paghatag sang ila ginharian sa sapat nga mapintas, tubtob nga matuman ang mga pulong sang Dios.”​—⁠Ipaanggid ang Jeremias 51:​12, 13.

Indi magsayop. Ang paglaglag sa Babilonia nga Daku indi lamang pagpabutyag sang kaawayon sang politika sa relihioso nga pagkaarogante kag pagpasilabot. Ang mga gumalahom sa politika mangin obligado nga mga kasangkapan sa paglaglag sa dimatuod nga pagsimba sa bug-os nga kalibutan. Huo, “ang iya mga sala natumpi tubtob sa langit, kag ang Dios nakadumdom sang iya mga kalautan.”​—⁠Bugna 18:⁠5.

Si Jehova nagmando nga ang bugalon nga dimatuod nga relihion dapat paubson. Ang tagna nagasiling: “Subong nga ginhimaya niya ang iya kaugalingon kag nagpatuyang, sa amo hatagi sia sing subong nga takus sang kasakit kag kalisud. Sanglit nagasiling sia sa iya tagipusuon, ‘Nagalingkod ako nga hara, indi ako balo, indi ako nga mas-a makakita sing kalisud.’ Gani sa isa ka adlaw magaabot ang iya mga kalalat-an, kamatay, kag kalisud kag tiggulutom, kag sunugon sia sa kalayo, kay gamhanan si Jehova nga Dios nga nagahukom sa iya.”​—⁠Bugna 18:​7, 8.

Paglaglag San-o?

Inang “isa ka adlaw,” ukon malip-ot nga tion sang madasig nga paglaglag, malapit na karon. Sa katunayan, ang paglaglag sa Babilonia nga Daku nagaabiabi sa “adlaw sang pagtimalus sang aton Dios.” (Isaias 61:2) Pagkatapos sina, ang makatarunganon nga inaway sang Dios sa Armagedon mangin sa aton. Ang tanan nga pamatuod sang mga hitabo sa kalibutan kutob sang 1914 nagapakita nga ang tion manugtapos na para sa sistema sang mga butang ni Satanas. Busa, ang paggahom sang Ginharian sang Dios malapit na.​—⁠Lucas 21:​32-36; Bugna 16:​14-16.

Ano ang reaksion sang matuod nga mga sumilimba sa paglaglag sa Babilonia nga Daku? Siling sang Bugna: “Kalipay ka sa iya, O langit, mga balaan kag mga apostoles kag ang mga manalagna, kay ang Dios naghukom tungod sa inyo batok sa iya!” (Bugna 18:20) May bug-os uniberso nga pagkalipay samtang ang katuyuan ni Jehova ginatuman kag ang iya ngalan ginapakabalaan. Ang tagna nagasiling: “Sa tapos sini nabatian ko ang daw mabaskog nga tingog sang dakung kadam-an sa langit. Sia nagsiling: ‘Dayawa si Jah, kamo nga katawhan! Kaluwasan kag himaya kag gahom iya sang aton Dios, kay ang iya mga paghukom matuod kag matarong. Kag ginhukman niya ang dakung makihilawason nga babayi nga nagdagta sang duta sang iya pagkamakihilawason, kag natimalusan niya ang dugo sang iya mga ulipon.’ ”​—⁠Bugna 19:​1, 2.

Ang paghapay sa Babilonia nga Daku, ginasundan sang paglaglag sang Dios sa nagkalabilin nga elemento sang sistema ni Satanas, magakahulugan sing walay katapusan nga pagpakamaayo para sa matuod nga mga sumilimba sang Dios, lakip ang madamo nga pagalaglagon diri sa duta. Subong sang ginsaad ni Jesus sa ila nga tanan: “Kon kamo magpadayon sa akon pulong, kamo matuod gid nga mga disipulo nakon, kag kamo makakilala sang kamatuoran, kag ang kamatuoran magahilway sa inyo.”​—⁠Juan 8:​31, 32; Bugna 19:​11-21.

Ang matuod nga mga sumilimba hilway na sa dimatuod nga mga panudlo sang relihion nga nagpasipala sa Dios sa sulod sang mga dag-on. Sa ginsaad nga bag-ong kalibutan sang pagkamatarong, magakabuhi sila nga wala sing kahadlok sa kamatayon, kay “ang Dios gid magaupod sa ila. Pahiran niya ang tagsa ka luha sa mga mata nila, kag wala na sing kamatayon, ukon kalisud ukon paghibi ukon kasakit pa. Ang nahaunang mga butang nagtaliwan.” (Bugna 21:​3, 4) Ang nahaunang mga butang nga magataliwan magalakip sa Babilonia nga Daku, ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion ni Satanas.

[Mga footnote]

[Blurb sa pahina 5]

“Paagi sa malaut nga pagbaliskad sang hitabo, ang relihion, nga kuntani nagabulig sa pagbatu sa mga kalahadlukan sa dag-on, gingamit sa pagpakabalaan sa ila”

[Piktyur sa pahina 4]

Sanday Wycliffe kag Tyndale ginhingabot bangod sang pagbadbad sa Biblia

[Credit Line]

Gikan sa daan nga tinigib sa Bibliotheque Nationale