Katuyuan sang Dios nga ang Tawo Makatigayon sing Kabuhi sa Paraiso
“Kag ginkuha ni Jehova nga Dios ang tawo kag ginbutang sia sa hardin sang Eden agod atipanon niya ini kag bantayan.”—GENESIS 2:15.
1. Ano ang orihinal nga katuyuan sang Manunuga tuhoy sa matinumanon nga mga tawo?
AMO sina ang orihinal nga katuyuan sang Manunuga, kag amo gihapon sina ang iya katuyuan, nga ang matinumanon nga mga tawo magakabuhi nga wala nagatigulang, padayon nga may kapagsik sang pagkapamatan-on, wala sing kataka, pirme may mapuslanon nga katuyuan nga tumanon, kabuhi nga mahigugmaon kag ginahigugma sa isa ka matuod, dimakagod nga paagi, sing himpit—sa isa ka paraiso!—Genesis 2:8; ipaanggid ang Lucas 23:42, 43.
2. (a) Ano gid mahimo ang natabo sang ang nahauna nga tawo makatigayon sing pangalibutan? (b) San-o gintuga ang nahauna nga tawo, kag sa ano nga tion sang tuig?
2 Agod mahangpan ina, dumduma ang bag-o matuga nga si Adan sang una sia nga makatigayon sing pangalibutan, sang gin-usisa niya ang iya kaugalingon nga lawas kag ang tanan nga nakita niya kag nabatian kag nabatyagan sa palibot niya, sang mahangpan niya nga may kakibot nga buhi sia! Natabo ini sang nagligad nga mga 6,000 ka tuig, sang tuig 4,026 sa wala pa ang aton Kumon nga Dag-on, suno sa pag-isip sang tion nga ginahatag sa Balaan nga Biblia. Natabo ini sa duta nga ginatawag karon Turkiya, ukon sa bagatnan-nakatundan nga bahin sang ginatawag karon nga Asia, didto nayon sa palibot sang Suba Eufrates kag Suba Tigris, kag sa amo sa tunga-tunga sang aminhan sang aton dutan-on nga globo. Ang tion mahimo nga mga Oktubre 1, kay ang kalabanan sang dumaan nga kalendaryo sang katawhan nagasugod sa pag-isip sang tion malapit sa sina nga petsa.
3. (a) Ano ang kahimtangan sang nahauna nga tawo sang mabuhi sia? (b) Nangin ano ang nahauna nga tawo, kag ano ang kahulugan sini?
3 Ang nahauna nga tawo nabuhi nga hamtong na sa lawas, may himpit nga porma, himpit nga panglawas kag himpit nga moral. Ang ngalan nga makapila nga ginhatag sa iya sa rekord sang Biblia nagapatalupangod sa aton sang elemento nga gikan sa amo ginhuman sia. Ang iya ngalan amo si ’A·dhamʹ.a Ang duta nga gikan sa amo ginhuman sia gintawag nga ’a·dha·mahʹ. Gani ang iya ngalan masiling nga nagakahulugan sing “Dutan-on nga Tawo.” Amo ini ang nangin personal nga ngalan sining nahauna nga tawo—Adan. Mahimo nga nalipay gid si Adan sang mabuhi sia, nangin isa ka may pangalibutan, intelihente nga persona!
4. Anong makatilingala nga pagmata sa kabuhi ang wala maeksperiensiahi sang tawo, gani indi sia anak sang ano?
4 Sang mabuhi ining nahauna nga tawo, nga si Adan, kag nagmata nga may intelihente nga pangalibutan, kag nagmuklat sang iya mga mata, wala niya masapwi ang iya kaugalingon nga nagahigda sa bulbulon nga dughan, nga ginahakos sang makusog nga malaba nga mga butkon sang daw gorilya nga babayi nga tinuga, nga nagauyat sa iya kag sia naman nagatulok sa iya mga mata kag mahigugmaon nga nagtawag sa iya nga Iloy. Ang nahauna nga tawo, si Adan, wala makaeksperiensia sinang makatilingala nga pagmata sa kabuhi. Wala sia magbatyag sing undanon nga relasyon sa isa ka gorilya, kag wala bisan sang makakita sia sang ulihi sing gorilya. Sang adlaw nga gintuga sia, wala sing nagapahangop nga sia isa ka kaliwat, isa ka malayo nga anak, sang isa ka gorilya ukon sang bisan anong tinuga nga kaangay sina. Apang, magapabilin bala ang nahauna nga tawo nga si Adan nga natingala kon paano sia nagluntad? Indi.
5. Ano ang nahibaluan gid ni Adan nahanungod sa tulad-parke nga hardin kag nahanungod sa iya kaugalingon?
5 Halangpunon nga mahimo natingala sia kon paano ang tanan nga matahom nga mga butang nga iya ginatan-aw nagluntad. Nasapwan niya ang iya kaugalingon sa isa ka tulad-parke nga hardin, isa ka paraiso nga indi sia ang nagdesinyo, naghimo, kag nag-areglar. Paano ini nagluntad? Subong isa ka himpit nga intelihente kag nagapangatarungan nga tawo, luyag niya mahibaluan. Wala sia sing eksperiensia antes sini. Nahibaluan niya nga sia indi naghimo-sang-kaugalingon, nagpahamtong-sang-kaugalingon nga tawo. Wala sia makadangat sa sining kahimtangan paagi sa iya kaugalingon nga mga panikasog.—Ipaanggid ang Salmo 100:3; 139:14.
6. Ano mahimo gid ang nangin reaksion ni Adan nga buhi sia sa isa ka himpit nga dutan-on nga puluy-an?
6 Mahimo nga ang nahauna nga tawo nga si Adan nakunyag sing tuman sa umpisa sining orihinal nga eksperiensia nga sia buhi sa isa ka himpit nga dutan-on nga puluy-an amo kon ngaa wala pa sia magpalibog kon sa diin sia maghalin kag kon ngaa. Mahimo nga indi niya mapunggan ang malipayon nga pagsinggit. Nasapwan niya nga may mga pulong nga nagaguwa gikan sa iya baba. Nabatian niya ang iya kaugalingon nga nagahambal sa hambal sang tawo, nga nagakomento nahanungod sa matahom nga mga butang nga iya nakita kag nabatian. Daw ano kaayo nga mangin buhi diri sa sining hardin sang Paraiso! Apang samtang malipayon nga ginapuno niya ang iya kaugalingon sing kasayuran gikan sa tanan nga butang nga makita niya, mabatian, mapanimahuan kag mabatyagan, nahaylo sia sa paghimo sing isa ka butang. Kon kita ginbutang sa iya kahimtangan, ang bug-os nga butang mangin tanhaga, isa ka tanhaga nga indi malubad sa aton kaugalingon.
Wala sing Tanhaga Kon Tuhoy sa Pagluntad sang Tawo
7. Ngaa wala matingala si Adan sing madugay nga buhi sia kag yara sia sa paraiso nga hardin?
7 Ang pagkatingala sang nahauna nga tawo, nga si Adan, nahanungod sa kahimtangan nga nasapwan niya ang iya kaugalingon nga buhi kag nagaisahanon, nga wala sing iban nga kaangay niya nga kitaon sa hardin sang Paraiso, wala magdugay. May tingog sia nga nabatian, isa nga nagahambal. Nahangpan ini sang tawo. Apang sa diin ang nagahambal? Ang tawo wala sing makita nga nagahambal. Ang tingog naghalin sa dikitaon nga duog, kag sia ang ginahambal. Amo yadto ang tingog sang Magbubuhat sang tawo, ang iya Manunuga! Kag nasabat sia sang tawo sa pareho nga hambal. Nasapwan niya ang iya kaugalingon nga nagapakighambal sa Dios, ang Manunuga. Wala magkinahanglan ang tawo sing modernong sientipiko nga radio receiver agod mabatian ang tingog sang Dios. Ang Dios nagpakighambal sa iya sing direkta subong iya tinuga.
8, 9. (a) Anong mga pamangkot ang nasabat ni Adan, kag anong amaynon nga pag-atipan kag interes ang ginpakita sa iya? (b) Anong sabat ang nabaton ni Adan gikan sa iya langitnon nga Amay?
8 Karon nahibaluan sang tawo nga indi sia nagaisahanon, kag mahimo gid nga nag-ayoayo ang iya pamatyag sa sini. Ang iya hunahuna puno sing mga pamangkot. Mapamangkot niya ini sa dikitaon nga Isa nga nagapakighambal sa iya. Sin-o ang naghimo sa iya kag sining hardin sang kalipay? Ngaa ginbutang sia diri, kag ano ang himuon niya diri sa iya kabuhi? May katuyuan bala ang pagkabuhi? Ining nahauna nga tawo, nga si Adan, ginpakitaan sing amaynon nga pag-atipan kag interes, kay ang iya mga pamangkot ginhatagan sing sabat nga nagpaayaw sa iya nagakatingala nga hunahuna. Mahimo gid nga nalipay ang iya Magbubuhat, ang iya Taghatag-sing-Kabuhi, ang iya langitnon nga Amay, sang mabatian ang tawo nga nagsugod sa paghambal kag pagbungat sang iya nahauna nga mga tinaga! Daw ano nga kalipay ang ginhatag sini sa langitnon nga Amay nga mabatian ang iya anak nga nagapakighambal sa iya! Ang natural nga unang pamangkot amo, “Paano ako nagluntad?” Ang langitnon nga Amay nahamuot sa pagsabat sini kag sa amo ginkilala niya nga ining nahauna nga tawo anak Niya. Sia “anak sang Dios.” (Lucas 3:38) Ginpakilala ni Jehova ang iya kaugalingon subong ang Amay sining nahauna nga tawo, nga si Adan. Gikan sa iya langitnon nga Amay, yari ang ideya sang sabat nga nabaton ni Adan sa iya pamangkot kag ginpaliton niya sa iya mga anak:
9 “Kag ginhimo ni Jehova nga Dios ang tawo gikan sa yab-ok sang duta kag ginhuypan ang iya ilong sang ginhawa sang kabuhi, kag ang tawo nangin buhi nga kalag. Kag naghimo si Jehova nga Dios sing hardin sa Eden, nayon sa sidlangan, kag didto ginbutang niya ang tawo nga iya nahimo. Kag ginpatubo ni Jehova nga Dios gikan sa duta ang tagsa ka kahoy nga maanyag sa itololok kag maayo nga kalan-on kag subong man ang kahoy sang kabuhi sa tunga sang hardin kag ang kahoy sa pagkilala sang maayo kag malain. Kag gikan sa Eden nag-ilig ang isa ka suba sa pagbunyag sang hardin, kag kutob didto nagbahinbahin ini kag nangin apat ka sanga.”—Genesis 2:7-10.b
10, 11. (a) Anong mga kamatuoran ang maathag nga naton-an ni Adan, apang anong iban pa nga mga pamangkot ang dapat masabat? (b) Anong mga sabat ang ginhatag sang langitnon nga Amay kay Adan?
10 Malangkagon nga ginpasulod sang maalam kag preska nga hunahuna ni Adan ining makaalayaw nga kasayuran. Karon nahibaluan na niya nga wala sia magkari gikan sa dikitaon nga duog nga gikan diin nagahambal ang iya Magbubuhat kag Manugporma. Sa baylo, ginhimo sia gikan sa duta nga iya ginapuy-an kag gani dutan-on sia. Ang iya Taghatag-sing-Kabuhi kag Amay amo si Jehova nga Dios. Sia “isa ka buhi nga kalag.” Bangod nabaton niya ang iya kabuhi gikan kay Jehova nga Dios, sia “anak sang Dios.” Ang mga kahoy sa palibot niya sa hardin sang Eden nagapatubas sing mga bunga nga maayo kan-on, agod kaunon niya kag sa amo magpabilin sia nga buhi subong isa ka buhi nga kalag. Apang, ngaa dapat sia magpabilin nga buhi, kag ngaa ginbutang sia sa duta, sa sining hardin sang Eden? Sia isa ka hamtong nga tawo nga may intelihensia kag pisikal nga mga ikasarang, kag takus sia nga mahibal-an ini. Kay kon indi, paano niya matuman ang iya katuyuan sa kabuhi kag sa amo mapahamut-an ang iya Magbubuhat kag Amay paagi sa paghimo sang balaan nga kabubut-on? Ang mga sabat sa sining nagakaigo nga mga pamangkot ginhatag sa masunod nga kasayuran:
11 “Kag ginkuha ni Jehova nga Dios ang tawo kag ginbutang sia sa hardin sang Eden agod atipanon ini kag bantayan. Kag ginhatag man ni Jehova nga Dios ining sugo sa tawo: ‘Makakaon ka sing hilway sa tagsa ka kahoy sang hardin. Apang gikan sa kahoy sa pagkilala sang maayo kag malain dili ka magkaon, kay sa adlaw nga magkaon ka sa sini mapatay ka nga totoo.’ ”—Genesis 2:15-17.
12. Mahimo gid nga ginpasalamatan ni Adan ang iya Manunuga bangod sa ano, kag sa amo paano nahimaya sang tawo ang Dios?
12 Mahimo gid nga ginpasalamatan ni Adan ang iya Manunuga bangod ginhatagan sia sing butang nga mahimo niya sing mapuslanon sa sining matahom nga hardin sang Eden. Karon nahibaluan niya ang kabubut-on sang iya Manunuga, kag makahimo sia sing butang sa duta para sa Iya. Karon may salabton sia nga ginapas-an, nga amo ang pag-atipan sa hardin sang Eden kag pagbantay sini, apang mangin isa ina ka makalilipay nga butang nga himuon. Paagi sa paghimo sini, sarang niya mahuptan ang hardin sang Eden sa kahimtangan nga magadala ini sing himaya kag kadayawan sa Magbubuhat sini, si Jehova nga Dios. Sa tion nga gutumon sia bangod sang pagpangabudlay, makakaon sia sing hilway gikan sa mga kahoy sa hardin. Sa sining paagi mapasag-uli niya ang iya kusog kag mahuptan ang iya kabuhi nga may kalipay sing dayon—walay katapusan.—Ipaanggid ang Manugwali 3:10-13.
Ang Paglaum nga Kabuhi nga Walay Katapusan
13. Ano ang paglaum sang nahauna nga tawo, kag ngaa subong?
13 Walay katapusan? Mahimo gid nga daw indi ini mapatihan sang himpit nga tawo! Apang ngaa indi? Ang iya Manunuga wala sing plano ukon katuyuan nga laglagon ining hardin sang Eden nga iya gindesinyo sing maayo. Ngaa laglagon niya ang iya kaugalingon nga binuhatan, samtang tuman sini kaayo kag nagapakita sang iya artistiko nga pagpanuga? Makatarunganon nga indi niya paghimuon ina. (Isaias 45:18) Kag sanglit ining walay tupong nga hardin dapat padayon nga atipanon, nagakinahanglan ini sing manug-atipan kag manugbantay kaangay sang himpit nga tawo, nga si Adan. Kag kon indi gid pagkaunon sang manugbantay nga tawo ang bunga sang ginadumilian nga “kahoy sa pagkilala sang maayo kag malain,” indi sia mapatay. Ang himpit nga tawo mahimo mabuhi sing dayon!
14. Paano si Adan makatigayon sing kabuhi nga walay katapusan sa Paraiso?
14 Ang kabuhi nga walay katapusan sa Paraiso nga hardin sang Eden ginpahamtang sa atubangan ni Adan! Sarang ini matigayon sing dayon, kon tumanon niya sing himpit ang iya Manunuga, nga indi gid magkaon sang bunga nga ginadumilian sang Manunuga sang tawo. Handum Niya nga ang himpit nga tawo magpabilin nga matinumanon kag magkabuhi sing walay katapusan. Ang pagdumili sa bunga “sang kahoy sa pagkilala sang maayo kag malain” indi makamamatay. Isa lamang yadto ka pagtilaw sa himpit nga pagtuman sang tawo sa iya Amay. Naghatag ini sing kahigayunan sa tawo nga pamatud-an ang iya gugma sa Dios, nga iya Manunuga.
15. Ngaa mapaabot ni Adan ang isa ka masanag nga palaabuton, nga may kaayuhan sa mga kamot sang iya Manunuga?
15 Upod ang kaayawan sa tagipusuon nga sia indi natabuan lamang nga nagluntad kundi may langitnon nga Amay sia, upod ang hunahuna nga nasanagan sing paghangop sang iya katuyuan sa kabuhi, upod ang palaabuton nga dayon nga kabuhi sa Paraiso, ang himpit nga tawo nagpaabot sang masanag nga palaabuton. Nagkaon sia sa mga kahoy nga maayo kan-on, nga nagalikaw sa “kahoy sa pagkilala sang maayo kag malain.” Luyag niya makahibalo sing maayo sa mga kamot sang iya Manunuga. Ang hilikuton, indi ang malaglagon nga hilikuton, kundi ang pag-atipan sa hardin sang Eden maayo, kag ang himpit nga tawo nagpangabudlay.
Wala sing Obligasyon nga Nabatyagan sa Pagpaathag sang mga Butang
16-18. Wala magbatyag sing obligasyon si Adan nga lubaron ang anong ginatawag nga mga tanhaga, kag ngaa?
16 Ang kasanag nabuhinan samtang ang daku nga sulo sang adlaw, nga iya makilala sa lihok sini sa langit, nagatunod. Nagkulap ang kadulom, ang gab-i, kag nakilala niya ang bulan. Wala sia ginhadlukan sa sini; amo ini ang diutay nga sulu nga nagagahom sa kagab-ihon. (Genesis 1:14-18) Mahimo gid nga ang mga aninipot naglupadlupad sa hardin, nga nagainggat-inggat kaangay sang diutay nga mga suga.
17 Samtang nagahinagob ang kagab-ihon kag ang palibot niya nagadulom, ginbatyag niya ang kinahanglanon nga magtulog kaangay sang mga sapat sa palibot niya. Pagmata niya nagbatyag sia sing pagkagutom, kag nagkaon sia sing maayo gikan sa gintugutan nga hamungang mga kahoy nga amo mahimo ang ginatawag nga pamahaw.
18 Napasag-uli ang kusog kag napabaskog sang pagpahuway sang nagligad nga gab-i, ginliso niya ang iya igtalupangod sa hilikuton sang adlaw. Samtang ginatan-aw niya ang berde nga mga tanom sa palibot niya, wala niya ginbatyag nga dapat niya tukibon ang ginatawag sang mga tawo pagligad sang linibolibo ka tuig nga photosynthesis, ining makatilingala nga pagpanghikot nga paagi sa sini ang berde nga inugkolor sang mga tanom, ang ila chlorophyll, nagagamit sang enerhiya sang silak sang adlaw sa pagpatubas sing pagkaon para sa tawo kag sa sapat, sa amo man nga tion nagakuha sang carbon dioxide nga ginapaguwa sang tawo kag sang sapat kag nagahatag sa ila sing oksiheno nga mahaklo nila. Mahimo nga tawgon ini sang tawo nga tanhaga, apang indi kinahanglan nga lubaron ini ni Adan. Isa yadto ka milagro sang Manunuga sang tawo. Nahangpan niya ini kag ginpahikot ini para sa kaayuhan sang mga tinuga sa duta. Busa, tuman na para sa himpit nga intelihensia sang nahauna nga tawo nga ang Dios, nga Manunuga, nagpatubo sa mga butang, kag ang hilikuton sang tawo nga ginhatag sa iya sang Dios amo nga atipanon ining mga tanom nga nagatubo sa hardin sang Eden.—Tan-awa ang Genesis 1:12.
Nagaisahanon—Apang Indi Kulang sa Kalipay
19. Bisan pa nahibal-an niya nga nagaisahanon sia, nga wala sing iban nga kaangay niya sa duta, ano ang wala paghimua ni Adan?
19 Ang pagtuon sang tawo sa mga kamot sang iya langitnon nga Amay wala pa matapos. Gin-atipan sang tawo ang hardin sang Eden nga wala sing iban kaangay niya sa duta sa pagbuylog sa iya ukon sa pagbulig sa iya. Kon tuhoy sa iya sahi, ang sahi sang tawo, isahanon lamang sia. Wala sia magpangita sing kaangay nga makaupod niya sa duta. Wala sia mangayo sa Dios, nga iya langitnon nga Amay, nga hatagan sia sing utod nga lalaki ukon utod nga babayi. Ang iya pag-isahanon subong tawo wala sang ulihi magpabuang sa iya kag madulaan sing kalipay sa kabuhi kag sa pagpangabudlay. Kaupod niya ang Dios.—Ipaanggid ang Salmo 27:4.
20. (a) Ano ang nagahatag sing daku nga kasadya kag kalipay kay Adan? (b) Ngaa ang pagpadayon sa sining dalanon sang pagkabuhi wala nagkahulugan sing makamamatay nga kabudlayan kay Adan? (c) Ano ang ipaathag sang masunod nga artikulo?
20 Nahibaluan ni Adan nga sia kag ang iya hilikuton ginausisa sang iya langitnon nga Amay. Ang daku nga kalipay niya amo ang pagpahamuot sa iya Dios kag Manunuga, nga ang iya pagkamakatilingala ginpahayag sa tanan nga matahom nga mga binuhatan sang iya pagpanuga sa palibot sang tawo. (Ipaanggid ang Bugna 15:3.) Ang pagpadayon sa sining dalanon sang kabuhi wala nagakahulugan sing makamamatay nga kabudlayan ukon makatalaka nga hilikuton para sa sining balanse sing himpit nga tawo nga makapakighambal sa iya Dios. Kag ginpahamtang sang Dios sa atubangan ni Adan ang makawiwili nga hilikuton, makagalanyat nga hilikuton, nga magahatag sa iya sing daku nga kaayawan kag kalipay. Ang masunod nga artikulo magasugid sing kapin pa nahanungod sa mga pagpakamaayo kag mga paglaum sa Paraiso nga naagom anay ni Adan sa mga kamot sang iya mahigugmaon nga Manunuga.
[Mga footnote]
a Amo ini ang tinaga sa orihinal nga hambal sa kasaysayan sang pagpanuga sa Balaan nga Biblia.—Genesis 1:26, New World Translation Reference Bible, footnote.
b Si manalagna Moises, nga nagrekord sang kasayuran sa tolon-an sang Genesis sang ika-16 nga siglo sa wala pa ang aton Kumon nga Dag-on, nagdugang sang masunod nga kasayuran nahanungod sining suba sa Eden, suno sa nahibaluan sang iya adlaw:
“Ang ngalan sang nahauna Pison; nga amo ang nagalibot sang bug-os nga duta sang Havila, nga may bulawan. Kag ang bulawan sa sadtong duta maayo. May bedelio kag bato nga onice. Kag ang ngalan sang ikaduha nga suba Gihon; nga amo ang nagalibot sa bug-os nga duta sang Cus. Kag ang ngalan sang ikatlo nga suba Hidekel; nga amo ang nagailig sa sidlangan sang Asiria. Kag ang ikap-at nga suba Eufrates.”—Genesis 2:11-14.
Ano ang Imo mga Sabat?
◻ Ngaa wala matingala si Adan sing madugay nahanungod sa iya pagluntad?
◻ Anong hilikuton ang ginhatag sang Dios kay Adan, kag mahimo gid nga ano ang iya reaksion?
◻ Anong paglaum ang naagom sang himpit nga tawo, kag ngaa?
◻ Ngaa wala paghimua ni Adan nga hilikuton sang iya kabuhi ang paglubad sa mga tanhaga?
◻ Ngaa ang pag-isahanon ni Adan subong tawo wala magkuha sang kalipay sa pagkabuhi?
[Picture Credit Line sa pahina 10]
Retrato sang NASA