Ang Balaan nga Tinago Nagapadayag

“Daku ang balaan nga tinago sining diosnon nga debosyon.”​—⁠1 TIMOTEO 3:⁠16.

1. Ano ang tinago nga ginalaragway sa 1 Timoteo 3:​16?

NAGANYAT ka bala sa mga tanhaga? Nanamian ka bala mag-usisa sa mga tinago? Halos kita tanan amo sina! Nian, buylugi kami samtang amon ginausisa ang isa sang pinakadaku sa tanan nga tinago​—⁠ang tinago nga natago sa Pulong sang Dios sa sulod sang linibo ka tuig. Ining balaan nga tinago nagaapektar gid sa aton kabuhi, sa karon kag sa palaabuton. Amo ini ‘ang balaan nga tinago sang diosnon nga debosyon,’ subong sang ginalaragway para sa aton sa 1 Timoteo 3:⁠16. Dapat gid kita magpasalamat kay Jehova, “ang Nagapahayag sang mga tinago,” bangod maalwan nga ginsugid niya sa aton ining daku nga tinago kag ang kahulugan sini!​—⁠Daniel 2:​28, 29.

2. (a) San-o una nga nagpamulong si Jehova nahanungod sa balaan nga tinago, kag ano ang ginsaad niya sadto? (b) Anong mga pamangkot ang nagakinahanglan sing sabat?

² Una nga ginhambal ni Jehova ang balaan nga tinago pagkatapos ginsulay sang Man-ug si Eva, kag si Adan nag-upod sa iya sa pagrebelde. Didto ang Dios nagsaad nga ang “binhi,” ukon kaliwat, magadugmok sang ulo sang Man-ug. (Genesis 3:15) Sin-o ining Binhi? Paano niya daugon ang Man-ug? Bindikahon bala niya ang pagkamatuod sang Dios kag ang Iya katuyuan sa sining duta?

3. Anong mga ideya ang ginaaman sang balaan nga mga tagna nahanungod sa pagkilala kag sa hilikuton sang Binhi?

³ Sang ulihi, ang balaan nga mga tagna nagpahayag sing mga ideya sa pagkilala kag sa palaabuton nga hilikuton sang Binhi. Mangin kaliwat sia ni Abraham, magapanubli sang ginharian ni David, kag pagatawgon nga Prinsipe sang Paghidait. ‘Nahanungod sang pagdugang sang iya pagbulut-an kag sang paghidait walay katapusan.’ (Isaias 9:​6, 7; Genesis 22:​15-18; Salmo 89:​35-37) Apang subong sang ginasiling sang Roma 16:​25, inang balaan nga tinago “gintipigan sing hipus sa malawig nga mga katuigan.”

Paglubad sa Tanhaga

4. Paano ang balaan nga tinago nasugdan nga napadayag sang 29 C.⁠E.?

⁴ Sa katapusan, pagligad sang apat ka milenio, ang kasanag nagsilak! Sa anong paagi? Sang 29 C.⁠E., ginbawtismuhan ni Juan si Jesus nga Nasaretnon sa Suba Jordan, kag halin sa langit ang tingog sang Dios nagsiling: “Ini ang akon Anak, nga hinigugma, nga sa iya nahamuot ako.” (Mateo 3:17) A, yari gid man sang ulihi ang Binhi nga ginasaad! Ang balaan nga tinago nagpadayag sang tanan nga makatilingala nga bahin sini, lakip ang nahanungod sa diosnon nga debosyon.

5. Ano ang “diosnon nga debosyon,” kag paano ini nagaapektar sa mga nagabuhat sini?

⁵ Ano ang paghangop naton sa “diosnon nga debosyon”? Sa Cristianong Griegong Kasulatan, ang ekspresyon ginsambit sing 20 ka beses lamang, ang kapin sa katunga sini sa duha ka sulat ni Pablo kay Timoteo. Ang publikasyon nga Insight on the Scriptures nagasaysay sang “diosnon nga debosyon” subong “pagtahod, pagsimba, kag pag-alagad sa Dios, upod ang katutom sa iya bug-os uniberso nga pagkasoberano.” Ang pagtahod nagahalin sa tagipusuon nga nagapasuod sa Dios, sa katingala sa iya pagkahalangdon, sa iya pagkamapinadayunon, kag sa kadamuon sang iya dakung mga tinuga, upod ang pasalamat tungod sa espirituwal kag materyal nga mga dulot nga ginabubo sa mainapresyahon nga mga tawo. Sa pagkamatuod, kada isa sa aton nga nagahimo sang diosnon nga debosyon makasiling, subong sang ginsiling sang salmista sa Salmo 104:​1: “Pakamaayuha si Jehova, O kalag ko. O Jehova nga Dios ko, ikaw tama kadaku. Ikaw napanaptan sing kadungganan kag pagkahari.”

6. (a) Paano ang mga sumilimba ni Jehova tuhay sa mga nagalingkod sa bangko sang Cristiandad? (b) Ano ang ginsiling ni Pablo sa Roma 11:​33, 34, kag anong mga pamangkot ang nag-utwas?

⁶ Ang aton debosyon sa Dios dapat makasapo sing ekspresyon, kag ginahimo ini paagi sa mga buhat. Nahanungod sini, ang mga sumilimba sang matuod nga Dios, si Jehova, tuhay gid katama sa nagalingkod sa mga bangko sang nagaluya nga mga simbahan sang Cristiandad. Para sa madamo nga tawo sa duta, ang relihion​—⁠kon may relihion pa sila​—⁠isa ka pormalismo, isa ka sutana nga ginasuksok agod daw balaan sila tan-awon samtang nagakabuhi sila nga nahisuno sa malaut nga kalibutan sa palibot nila. Wala gani nila makilala kon sin-o ang Dios. Sa pagkamatuod, kinahanglan nga binagbinagon nila ang pinamulong ni Pablo sa Binuhatan 17:​23, sang nagsiling sia sa mga taga-Atenas nga nagsimba sa “Dios nga Wala Makilal-i”: “Ang ginasimba ninyo nga wala makilal-i, ini ginabantala ko sa inyo.” Nahanungod sinang dungganon nga Dios, si Pablo nagsiling sa Roma 11:​33, 34: “O pagkadalom sang kamanggaran kag kaalam kag ihibalo sang Dios! Pagkadimatungkad sang iya mga paghukom kag pagkadimausoy sang iya mga dalanon! Kay ‘si sin-o bala ang nakahibalo sang hunahuna ni Jehova, ukon sin-o bala ang nangin manuglaygay niya?’ ” Paano, nian, naton nahibaluan ang mga dalanon sang Dios? Paagi sa pagtuon sa ‘balaan nga tinago sang diosnon nga debosyon.’ Apang paano naton ina mahibaluan?

7. Ngaa masiling nga “daku ang balaan nga tinago sining diosnon nga debosyon”?

⁷ Sa 1 Timoteo kapitulo 3, una nga ginabalay ni apostol Pablo kon ano ang kinahanglanon sa responsable nga mga alagad sa panimalay sang Dios, nga ginalaragway sa bersikulo 15 subong “kongregasyon sang Dios nga buhi, ang haligi kag pamakud sang kamatuoran.” Nian si Pablo nagadugang, sa bersikulo 16: “Daku ang balaan nga tinago sining diosnon nga debosyon.” Daku matuod bangod ginpadala ni Jehova ang iya bugtong nga Anak sa duta sa pagbuyagyag sining tinago, sa pagpakita kon ano gid ang diosnon nga debosyon, kag kon paano ini importante, kinahanglanon, sa matuod nga pagsimba. Ang balaan nga tinago sining diosnon nga debosyon ginpaathag sa dalanon sang kabuhi ni Jesus diri sa duta. Ang tanan nga mga nagahigugma kay Jehova dapat magtukod sang ila pagtuo kag sang ila kabuhi kay Cristo nga nagpakita sang diosnon nga debosyon. Paano, nian, ginpaathag ni Jesus ang balaan nga tinago sang diosnon nga debosyon?

Anum ka Bahin

8. (a) Ano ang anum ka bahin sang balaan nga tinago nga ginalaragway ni Pablo sa 1 Timoteo 3:​16? (b) Sin-o ang “Sia” nga ginhimo nga dayag?

⁸ Paagi sa inspirasyon sang Dios, ginsabat ni Pablo ina nga pamangkot. Diri sa 1 Timoteo 3:​16, ginlaragway niya ang anum ka bahin sining balaan nga tinago, nga nagasiling: “Sia [1] ginhimo nga hayag sa unod, [2] ginpakamatarong sa espiritu, [3] nakita sang mga anghel, [4] ginwali sa tunga sang mga pungsod, [5] gintuohan sa kalibutan, [6] ginbayaw sa himaya.” Sin-o “Sia” nga ginhimo nga hayag? Sing maathag, “Sia” amo ang ginsaad nga Binhi, si Jesus, nga nagkari sa paghimo sang kabubut-on sang Dios. Sia amo ang sentro sang balaan nga tinago, nagahimo sa sini nga daku gid.

9. Ano ang pamatuod nga ang 1 Timoteo 3:​16 indi dapat magsiling: “Ang Dios napahayag sa unod”?

⁹ Ginatinguhaan sang mga trinitaryo nga gumunon ang paghangop sa balaan nga tinago paagi sa pagsiling nga ang “Sia” sa 1 Timoteo 3:​16 amo ang Dios mismo. Ginpasad nila ini sa King ­James Bible, nga mabasa, “ang Dios napahayag sa unod.” Apang, ano ang ginasiling sang labing masaligan nga Griegong manuskrito? Sing mapinadayunon, ginagamit nila ang pronombre nga “Sia” sa baylo sang “Dios.” Ang mga kritiko sa teksto nagaugyon karon nga ang pagsal-ot sa “Dios” sa sining kasulatan sala sang manunulat. Busa, ang labing ulihi nga mga badbad, subong sang American Standard Version, The New English Bible, kag sang New World Translation, mabasa sing husto: ‘Sia [ukon, Sia nga] napahayag sa unod.’ Indi, indi mismo ang Dios ang nakita sa “unod.” Sa baylo, ang iya hinigugma nga Anak kag ang unang tinuga, nga tuhoy sa iya si apostol Juan nagsulat: “Kag ang Pulong nangin unod kag nagpuyo sa tunga naton, kag nakita naton ang iya himaya, ang himaya nga iya sang butong nga anak sang amay; kag puno sia sang dibagay nga kaluoy kag kamatuoran.”​—⁠Juan 1:⁠14.

“Napahayag sa Unod”

10. (a) Paano ang unang bahin sang balaan nga tinago nangin maathag sa bawtismo ni Jesus? (b) Ngaa si Jesus nangin “ang katapusan nga Adan”?

¹⁰ Sang ginbawtismuhan si Jesus ang unang bahin sang balaan nga tinago nakita: Si Jesus “ginhimo nga hayag sa unod” subong hinaplas nga Anak sang Dios. Ginliton ni Jehova nga Dios ang kabuhi sang iya Anak gikan sa langit pakadto sa taguangkan ni Maria agod si Jesus mabun-ag sa unod subong isa ka himpit nga tawo. Busa, subong sang ginapakita sang 1 Corinto 15:​45-47, si Jesus nangin ang ikaduha, ukon “katapusan,” nga Adan, ang himpit tawhanon nga kalag nga katumbas sing eksakto sa unang Adan. Para sa anong katuyuan? Ang 1 Timoteo 2:​5, 6 nagapatuhoy sa “katapusan nga Adan” subong “ang tawo, si Cristo Jesus, nga naghatag sang iya kaugalingon nga katumbas nga gawad para sa tanan.” Sa sining legal nga sadsaran sang himpit tawhanon nga halad, si Jesus nagapatunga sa bag-ong katipan sa 144,000 ka tawo nga mangin mga masigka manunubli kaupod niya sa iya Ginharian.​—⁠Bugna 14:​1-3.

11. Kay sin-o pa ginhatag ang mga benepisyo sang halad gawad ni Jesus?

¹¹ Makabenepisyo man bala ang iban gikan sa mahalaron nga kamatayon ni Jesus? Aba huo! Ang 1 Juan 2:2 nagasiling nga si Jesucristo “amo ang katumbasan tungod sa aton mga sala [nga amo, ang mga sala sang hinaplas nga mga Cristiano kaangay ni Juan], kag indi lamang tungod sa aton kundi man tungod sa mga sala sang bug-os nga kalibutan.” Busa ang benepisyo sang halad gawad ni Jesus nagalab-ot indi lamang sa 144,000 ka hinaplas nga mga Cristiano kundi sa bug-os nga katawhan. Ang “dakung kadam-an” nga nagakabuhi karon kag ang linibo ka milyon nga pagabanhawon sa Paraiso nga duta makabaton sang kabuhi nga walay katapusan sa sadsaran sang ila pagtuo sa halad gawad ni Jesus. Subong sang ginatagna sa Bugna 7:​9, 10, ang dakung kadam-an nagbunak na sang ila panapton kag ginpaputi ini paagi sa pagtuo sa ginpatulo nga dugo sang Kordero, si Jesucristo. Gin-isip sila nga matarong kon tuhoy sa pagpakig-abyan sa Dios. Upod ang kalipay, nahibaloan nila ang lainlain nga mga bahin sang balaan nga tinago kag nagpakita sing diosnon nga debosyon nahisanto sa halimbawa ni Jesus!

Iban Pa nga mga Bahin

12. Paano si Jesus “ginpakamatarong sa espiritu”?

¹² Ano, karon, ang ikaduha nga bahin sang 1 Timoteo 3:​16? Si Jesus “ginpakamatarong sa espiritu.” Apang paano? Paagi sa pagbanhaw ni Jehova sa iya nagahupot sing integridad nga Anak gikan sa minatay pakadto sa espiritu nga kabuhi. Katumbas ini sa pagpahayag sang Dios nga si Jesus matarong kag takus sang dugang pa mataas nga mga asaynment. Subong sang ginasiling sang Roma 1:​4, si Jesus “gintangdoan nga Anak sang Dios nga may gahom suno sa espiritu sang pagkabalaan paagi sa pagkabanhaw.” Nagapalig-on sini, si Pedro nagasugid sa aton sa iya unang sulat, sa kapitulo 3, bersikulo 18: “Kay si Cristo man napatay tungod sa mga sala sing makaisa gid lang, ang matarong tungod sa mga dimatarong, agod nga madala niya kita sa Dios, nga ginpatay sa unod, apang ginbuhi sa espiritu.” Huwaran bala si Jesus sang diosnon nga debosyon nga nagadul-ong sa imo sa Dios?

13. Sa anong mga anghel nagpakita ang ginbanhaw nga si Jesus, kag ano nga sahi sang mensahe ang ginwali niya sa ila?

¹³ Padayon sa 1 Timoteo 3:​16, masunod nga ginsambit ni Pablo ang ikatlo nga bahin sang balaan nga tinago, nagasiling nga si Jesus “nakita sang mga anghel.” Sin-o ayhan ining mga anghel? Nahanungod kay Jesus, nga karon “ginbuhi sa espiritu,” si Pedro nagasulat sa 1 Pedro 3:​19, 20: “Nga sa amo nagkadto sia kag nagwali sa mga espiritu sa bilanggoan, nga sang una wala magtuman sang naghulat ang pagpailob sang Dios sa mga adlaw ni Noe.” Suno sa Judas 6, inang mga espiritu amo ang “mga anghel nga wala magtipig sang ila kaugalingon nga kahimtangan kundi nagbiya sang ila nagakaigo nga puluy-an” sa langit. Nagpakatawo sila agod dinakaigo nga makahulid sa mga babayi. Sang napilitan yadto nga mga anghel nga magbalik sa espirituhanon nga duog bangod sang Anaw, gintagbong sila sa Tartaro, ang kahimtangan nga tuman kanubo. (2 Pedro 2:4) Ang ginbanhaw nga si Jesus nagwali sa ila. Apang mensahe bala yadto sang kaluwasan? Indi gid! Sa baylo, ginkondenar ni Jesus ang ila kalautan subong nga amo gid ang kabaliskaran sang diosnon nga debosyon. Ang bisan sin-o sa katawhan sang Dios nga nagahampang sa seksuwal nga imoralidad karon dapat mag-andam gikan sa paghukom nga ginhatag sa mga anghel!

14. Paano nga si Jesus ginsugdan nga “ginwali sa tunga sang mga pungsod”?

¹⁴ Ang ikap-at nga bahin sang 1 Timoteo 3:​16 amo nga si Jesus “ginwali sa tunga sang mga pungsod.” Paano ini natuman? Bag-o gid lang gindakop, ginsilingan ni Jesus ang mga apostoles: “Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, Ang nagatuo sa akon magahimo man sia sang mga buhat nga ginahimo ko, kag magahimo sia sing dalagku pa sining mga buhat, bangod nga ako nagakadto sa Amay.” (Juan 14:12) Wala madugay pagkatapos sina, sang Pentecostes, 33 C.⁠E., ginpasagahay ni Jesus ang balaan nga espiritu sa iya mga disipulo kag ang makakilibot nga balita nga “ining Jesus nga ginbanhaw sang Dios” ginsugdan nga iwali sa mga Judiyo. Sang ulihi, ginbaton man sang mga Samariahanon ang pulong sang Dios kag nagsugod sa pagbaton sang balaan nga espiritu. (Binuhatan 2:​32; 8:​14-17) Nian, sang 36 C.⁠E., si Pedro nagwali kay Cornelio kag sa iban pa nga mga Gentil nga nagtipon sa iya balay. Busa, ang maayong balita nahanungod kay Jesus “ginwali sa tunga sang mga pungsod,” kon sayuron, sa tunga sang mga di-Judiyo, nga ginhaplas man sang balaan nga espiritu.

15. Ano ang nagapamatuod nga nahibaluan gid sing maayo sang unang-siglo nga mga Cristiano ang balaan nga tinago sang diosnon nga debosyon?

¹⁵ Subong sang ginareport sang Binuhatan 12:​24, “ang pulong ni Jehova nagtubo kag nagdugang.” Ang Binuhatan 17:6 nagasugid nga sa naaminhan nga Gresya ang mga nagapamatok nagsinggit, subong sang ginahimo nila didto tubtob karon nga adlaw: “Ini sila nga nagpabaliskad sang napuy-an nga duta nagkari man diri.” Sa sulod sang 30 ka tuig, si Pablo makasulat halin sa Roma nga ang maayong balita “ginwali sa bug-os nga tinuga sa idalom sang langit.” (Colosas 1:23) Ang mga Cristiano sadto nga tion nakahibalo gid sing maayo sang balaan nga tinago sang diosnon nga debosyon. Makugi gid nga gin-aplikar nila ini! Kag kabay nga kita man magahibalo kag magaaplikar sini sa sining hilingagawon nga adlaw sang pagbantala sang Ginharian!

16. Ano ang ikalima nga bahin sang balaan nga tinago, kag ano nga hilikuton ang ginpaathag sini?

¹⁶ Bilang sabat sa sinang unang-siglo nga pagbantala, ang ikalima nga bahin sang balaan nga tinago sang 1 Timoteo 3:​16 talalupangdon nga nakita. Si Jesus karon “gintuohan sa kalibutan.” Resulta ini sang katulad-Cristo nga diosnon nga debosyon sang makugi nga mga misyonero, lakip sanday Pablo kag Timoteo. Gindala nila ang maayong balita sa Asia Minor kag Europa, ayhan sing subong kalayo sa Espanya, kag pakadto sa Nasidlangan nga Aprika paagi sa baba sang bawtismado nga Etio­piahanon, samtang si Pedro nag-alagad sa Babilonia.

17. Ngaa gintuohan si Jesus sa bug-os nga modernong kalibutan?

¹⁷ Kamusta sa aton adlaw? Kutob sang 1919 ang hinaplas nga nagkalabilin nagapakita sing huwaran nga diosnon nga debosyon. Ining mga hinaplas mabakud nga natukod sa sadsaran sang pagtuo nga ginpasad ni Jesus. Labi na kutob sang 1935, gintipon nila ang dakung kadam-an, nga nagkalipay sa palaabuton nga makalampuwas nga buhi sa “dakung kapipit-an” kag makaagom sing kabuhi nga walay katapusan sa paraiso nga duta. (Bugna 7:​9, 14) Busa, ang maayong balita nga nasentro kay Jesus gintuohan sa bug-os nga modernong kalibutan. Sa diosnon nga debosyon, kapin sa 3,700,000 ka Saksi ni Jehova ang nagabantala kag nagadamo karon sa palibot sang globo!

18. Paano si Jesus “ginbayaw sa himaya”?

¹⁸ Ang isa ka bahin sinang balaan nga tinago nagapabilin, ang ikaanum: Si Jesus “ginbayaw sa himaya.” Sa sulod sang 40 ka adlaw sa tapos nga ginbuhi sa espiritu, si Jesus nagmateryalisar sa undanon nga lawas, nagpakita sa iya mga disipulo kag nagpamulong sa ila sang “ginharian ang Dios.” Nian nagsaka sia sa langit. (Binuhatan 1:​3, 6-9) Busa ang iya pangamuyo, nga narekord sa Juan 17:​1-5, ginsabat: “Amay, . . . himayaa ang imo anak, agod nga himayaon ka sang anak . . . Ginhimaya ko ikaw sa duta . . . Kag karon, Amay, himayaa ako kaupod nimo sang himaya nga naagom ko sadto anay kaupod nimo sa wala pa ang kalibutan.”

19. Ano ang mahimo nga nabatian sa pagbalik ni Jesus sa langit?

¹⁹ Daku gid nga kalipay ang mahimo nga nabatian sa pagbalik ni Jesus sa langit! Sing mas maaga pa, sang ginpasad ni Jehova ang duta, “naghinugyaw sa kalipay ang tanan nga anak sang Dios.” (Job 38:7) Labi pa gid nga mahimo nagkalipay ang mga anghel nga abiabihon liwat sa tunga nila ang matutom nga Sumalakdag sang pagkasoberano ni Jehova!

20. Ngaa ginpanubli ni Jesus inang labing maayo nga ngalan, kag ano ang ginhimo niya samtang yari sa duta?

²⁰ Sa Hebreo 1:​3, 4, si Pablo nagsiling tuhoy sa madaugon nga Jesus: “Sang nahimo niya ang pagtinlo sang mga sala naglingkod sia sa tuo sang Pagkahalangdon sa hitaas. Nangin maayo pa sa mga anghel, sanglit nga nakaagom sia sing ngalan nga halangdon pa sang sa ila.” Nabaton ni Cristo ina nga ngalan bangod sang iya kadalag-an sa pagkamatarong. Ining Anak sang Dios naglakat gid sa banas sang diosnon nga debosyon diri sa duta. Nagpahamtang man sia sing sulundan para sa tanan nga iban pa nga makatigayon sang kabuhi nga walay katapusan. Paagi sa pagbayaw kay Jesus sa tuo nga kamot sang Dios sa langit, ang balaan nga tinago sining diosnon nga debosyon nadayag sa tanan nga bahin sini.

Paano Mo Sabton?

◻ Ano ang “diosnon nga debosyon”?

◻ Paano si Jesus “ginhimo nga hayag sa unod” kag pagkatapos sina “ginpakamatarong sa espiritu”?

◻ Sa anong mga anghel nagpakita si Jesus, kag upod ang anong mensahe?

◻ Paano si Cristo “ginwali sa tunga sang mga pungsod” kag “gintuohan sa kalibutan”?

◻ San-o si Jesus “ginbayaw sa himaya,” kag pagkatapos sang paghimo sing ano nahanungod sa diosnon nga debosyon?