Bug-os Kalibutan nga Kalig-onan—Paano?

HANDURAWA ang pagpuyo sa duta nga hilway sa katalagman kag kaiwaton. Amo ina ang buot silingon sang bug-os kalibutan nga kalig-onan. Isa lamang bala ini ka damgo?

Indi. Binagbinaga ang mga kaadlawan sang dumaan nga si Hari Solomon. Nahanungod sa iya maalam nga paggahom, ang Biblia nagasiling: “Ang Juda kag Israel nagpuyo sing malig-on, ang tagsa ka tawo sa idalom sang iya ubas kag sa idalom sang iya higuera . . . sa tanan nga adlaw ni Solomon.”​—⁠1 Hari 4:⁠25.

Leksion Gikan sa Paggahom ni Solomon

Ang dikinaandan nga mga kasaysayan sa Biblia, kaangay sang yara sa ibabaw, ginakabig sang mga maduhaduhaon subong pagpasobra. Busa, ang isa mahimo mamangkot: ‘Paano ako nakasiguro nga ang paggahom ni Solomon indi lamang patopato?’ Ang indi direkta nga ­pamatuod sa arkeolohiya ginahatag pag­katapos sini nga artikulo. Sa pagkamatuod, ang labing maayo nga ebidensia nga matuod ang paggahom ni Solomon amo ang ginreport sa wala nagasayop nga Pulong sang buhi nga Dios, si Jehova.​—⁠Juan 17:​17; 1 Pedro 1:​24, 25.

Ang sekreto sang kalig-on nga gin-agom sa idalom sang paggahom ni Solomon nasandig sa pag-aplikar sa matarong mga kasuguan ni Jehova. Sa wala pa nakasulod ang mga Israelinhon sa Ginsaad nga Duta, ang Dios nagsiling: ‘Kon maglakat kamo sa akon mga palatukuran kag magbantay sang akon mga sugo, ang duta magapatubas. Kag magapuyo kamo nga may kalig-on sa inyo duta. Kag magahatag ako sing paghidait sa duta, kag magahigda kamo, kag wala sing magapahadlok sa inyo.’​—⁠Levitico 26:​3-6.

Sing masubo, sang napatay si Solomon ang mga Israelinhon nag-untat sa pagtuman kay Jehova; nagliso sila sa pagsimba sa mga diosdios kag mahigko nga pagsimba sa sekso. Subong resulta, nadula nila ang ila kalig-onan, kag ang duta gin-agaw ni Paraon Sisac sang Egipto. (1 Hari 14:​21-26) “Kamo nagbiya sa akon, busa ako man nagbiya sa inyo sa kamot ni Sisac,” siling ni Jehova sa mga gumalahom nga nagtipon sa Jerusalem.​—⁠2 Cronica 12:⁠5.

Isa nga Daku Pa kay Solomon

Ginkompirma ni Jesucristo ang maragtason nga kamatuoran nahanungod kay Solomon kag sa “tanan niya nga himaya.” (Mateo 6:29) Apang tuhoy sa iya kaugalingon, si Jesus nagsiling: “Yari karon! may isa diri nga daku pa kay Solomon.” (Mateo 12:42) Ano ang buot niya silingon? Ang kalig-onan nga gin-agom sa idalom sang paggahom ni Solomon limitado. Indi mahilway sadtong tawhanon nga hari ang iya mga sakop gikan sa balatian, sala, kag kamatayon. Apang, gintudluan ni Jesus ang makasasala nga mga tawo kon paano nila matigayon ang himpit nga kabuhi nga may kalig-onan sa walay katapusan.​—⁠Juan 10:​10; 13:​34, 35; 17:⁠3.

Ang sadsaran para matigayon inang bug-os nga kalig-onan ginpasad paagi sa kamatayon kag pagkabanhaw ni Jesus. (Juan 3:​16; 1 Corinto 15:20) Gikan sa tuo nga kamot sang Dios sa langit, ihatag niya sa dili madugay ang bug-os kalibutan nga kalig-onan sa tanan nga nagapasakop sa iya paggahom. Si Hari David sadto anay gin-inspirar sa pagsulat nahanungod sini sa mabinalaybayon nga ika-72 nga Salmo. Ining mga pulong natuman sing bahin sang naggahom ang anak ni David, kay may superskripsion ini nga, “Nahanungod kay Solomon.” Apang, ang panguna nga katumanan nagadalahig sa paggahom sa Ginharian sang Daku Pa nga Solomon, si Jesucristo.

Suno sa Salmo 72:​7, 8, ang kalig-onan nga agumon sa idalom sang paggahom ni Cristo mangin tugob-globo kag walay katapusan. “Sa iya mga adlaw magalambo ang matarong, kag ang bugana nga paghidait tubtob nga wala na ang bulan. Kag sia may kagamhanan man kutob sa dagat pa dagat kag kutob sa Suba tubtob sa kaukbungan sang duta.”​—⁠Ipaanggid ang Zacarias 9:​9, 10.

Ang mga sakop sang paggahom ni Cristo magaagom man sing kahilwayan gikan sa kaiwaton, kay ang Salmo 72:​16 nagapasalig sa aton: “May bugana nga uyas sa duta; sa putukputukan sang kabukiran magahapayhapay ini.” Natural, may kahilwayan man gikan sa pagkamaydinampigan, pagpigus, kag kasingki. “Kay magaluwas sia sang nawad-an kon maglutaw sia, sang imol nga wala sing manugtabang. Tubson niya ang ila kalag gikan sa pagpigus kag paglugus, kag ang ila dugo mangin bilidhon sa iya itololok.”​—⁠Salmo 72:​12, 14.

Kaangay sang panahon ni Solomon, ang sadsaran para sa sinang bug-os kalibutan nga kalig-onan amo ang maalam nga pag-aplikar sang bug-os uniberso nga mga kasuguan ni Jehova. Mangin sabat ini sa matagnaon nga pangabay ni David: “Ihatag sa hari ang imo mga paghukom, O Dios . . . Magahukom sia sang imol sang katawhan, magaluwas sia sang mga anak sang nawad-an, kag magadugmok sang manugpigus.”​—⁠Salmo 72:​1, 4.

Kamusta ang Aton Karon nga mga Kinahanglanon?

‘Tanan ina maayo gid,’ mahimo isiling sang isa, ‘apang kinahanglan ko ang pisikal nga kalig-onan karon.’ Matuod, ang mga Cristiano napaidalom gihapon sa indi malig-on nga mga kahimtangan nga nagapabudlay sa katawhan​—⁠krimen, balatian, kinaugali nga mga kapahamakan, katigulangon, kag kamatayon. Apang, ginapakita sang eksperiensia sa bug-os nga globo nga upod ang ihibalo sa Biblia, nalandas nila ini sing maayo pa. (Hulubaton 15:​1; 22:3) Subong man, nalipay sila sa isa ka malig-on nga paglaum. Isa ka estudyante sang Biblia gikan sa puno-sing-krimen nga lugar sa Johannes­burg, South Africa, ang nagsiling nga sa bisan paano ang Kasulatan nakabulig sa iya: “Nahibaluan ko karon nga ang krimen indi permanente; temporaryo lamang ini.”

Ti, may paglaum pa gani bisan sa mga napatay nga biktima sang kriminal nga kasingki. “Ako ang pagkabanhaw kag ang kabuhi,” saad ni Jesus, kag nian nagdugang sia: “Ang nagatuo sa akon, bisan mapatay sia, apang magakabuhi.”​—⁠Juan 11:⁠25.

Agod maagom ina nga balatyagon sang kalig-onan, kinahanglan mo ang mabakud nga pagtuo, nga nagagikan sa pagtuon sang Pulong ni Jehova. Paagi sa adlaw-adlaw nga pagpain sing tion agod ton-an ang Biblia, maeksperiensiahan mo ang katumanan sining makalilipay nga saad: “Ang nagapamati sa akon magapuyo ­sing malig-on kag magamalinong sa wala sing kahadlok sa malaut.”​—⁠Hulubaton 1:​33; 2:​21, 22.

[Kahon sa pahina 6]

“Sa idalom ni Solomon, mas daku ang pag-uswag sang kultura sa Israel sa sulod sang tatlo ka dekada sang sa naunang duha ka gatos ka tuig. Tuhoy sa panahon ni Solomon, may masapwan kita nga mga bilin sang dalagku nga mga konstruksion, dalagku nga mga siudad nga may mabakud nga pader, pag-ulhot sang mga pamalay nga puluy-an sang mga maarang-arang sing pangabuhi, daku nga pag-uswag sa teknikal nga kalantip sang maninihon kag sa proseso sang iya pagpatubas. May masapwan man kita nga mga bilin sang arte­facts nga nagarepresentar sa mga butang nga ginhimo sa malayo nga mga lugar, tanda sang mapagsik nga internasyonal nga komersio kag negosyo.”​—⁠The House of David, ni Jerry M. Landay.

[Picture Credit Line sa pahina 5]

Litrato sang NASA